پیوندهای فرهنگی-اجتماعی ایران و ارمنستان (دین، اساطیر و طبقات اجتماعیِ ارمنستان در دوران باستان)
علی رحمانی
1
(گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،,واحد ابهر ، دانشگاه آزاد اسلامی ، ابهر، ایران)
نادره نفیسی
2
(گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر، ایران)
سلیمان امین زاده
3
(گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد ابهر،دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران)
فرزاد مافی
4
(گروه باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ، ابهر، ایران)
کلید واژه: ارمنستان, سلسله آرشاکونی, فرهنگ ایرانی, وام‌واژه‌های ایرانی در ارمنی,
چکیده مقاله :
ایرانیان و ارمنیان در درازنای تاریخ، حدود شانزده قرن در همسایگی یکدیگر زیسته‌اند و در این مدت زمان طولانی با یکدیگر تبادل سیاسی و فرهنگی بسیار داشته‌اند. تأثیر فرهنگ ایرانی که از زمان تسخیر ارمنستان به دست هوخشتره، پادشاه ماد در سال 600 پیش از میلاد آغاز شد، سده‌ها بعد در دورة هخامنشیان و سلوکیان نیز ادامه یافت تا اینکه در دورة اشکانیان با تأسیس سلسلة آرشاکونی که شاخه‌ای از اشکانیان ارمنستان بودند به اوج خود رسید. این تأثیر فرهنگی با پذیرش مسیحیت در قرن سوم و به دنبال آن استقرار آیین مسیح به عنوان دین رسمیِ سرزمین ارمنستان قدری کمرنگ شد، ولی فرهنگ ایرانی آن چنان در آن سرزمین پایدار و ریشه‌دار بود که تأثیر آن را تا به امروز نیز می‌توان در زندگی ارمنیان به روشنی مشاهده کرد. این مقاله بر پایه روش تحقیق کتابخانه‌ای تدوین شده و هدف از تألیف آن پاسخ به این سؤال بوده که آیا تأثیر فرهنگ ایرانی بر فرهنگ ارمنی تأثیری ایستا و موقتی بوده است و یا پویا و ماندگار؟ نگارنده در این مقاله کوشیده است با نگاهی به طبقات اجتماعی ارمنستان، ایزدان ایرانی و ارمنی، و بررسی وام‌واژه‌های ایرانی در زبان ارمنی حدود و ثغوری برای این تأثیرات فرهنگی ترسیم کند.
چکیده انگلیسی :
Iranians and Armenians have lived together for about sixteen centuries throughout history and have had many political and cultural exchanges during this long period. But it is clear that the influence of Iranian culture, which began with the conquest of Armenia by Huvaxšatra, the king of the Medes (600 BC), continued centuries later in the Achaemenid, Seleucid periods, and the Parthian dynasty, and even to nowadays. This cultural influence diminished somewhat with the adoption of Christianity in the 3rd century, followed by the establishment of Christianity as the official religion of Armenia. However, its Iranian culture was so stable and rooted in this land, that its influence can still be seen in Armenian life. In this article, the author tries to draw a line between these cultural influences by looking at the social classes of Armenia, and the Iranian and Armenian Gods by examining Iranian loanwords in the Armenian language.
