فهرست مقالات نیما  بایرام زاده


  • مقاله

    1 - سیاست‌گذاری ارتقای نشاط اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی (نمونه موردی: محله کشتارگاه- ارومیه)
    برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 1 , سال 1 , بهار 1400
    هدف اصلی این پژوهش سیاست‌گذاری برای ارتقای نشاط اجتماعی در محله ‌کشتارگاه می‌باشد. روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. روش جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش‌برداری چکیده کامل
    هدف اصلی این پژوهش سیاست‌گذاری برای ارتقای نشاط اجتماعی در محله ‌کشتارگاه می‌باشد. روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. روش جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش‌برداری می‌باشد. جامعه آماری پژوهش ساکنین محله کشتارگاه بوده و روش نمونه‌گیری به‌صورت نمونه‌گیری غیراحتمالاتی و در دسترس است. برای نمونه‌گیری از فرمول کوکران استفاده‌شده است که حجم نمونه 372 نفر به‌دست‌آمده است. روایی پرسشنامه توسط متخصصین امر و پایایی توسط آزمون آلفای کرونباخ و با مقدار 724/0 تایید شده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌صورت کمی و با استفاده روش آماری آزمون t تک نمونه‌ای و سیاست‌گذاری با استفاده از مدل SWOT و ماتریس QSPM صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نشاط اجتماعی، تفاوت معناداری با سطح متوسط ندارند و این موضوع نشانگر متوسط بودن سطح نشاط در محله کشتارگاه می‌باشد. با توجه به وضعیت سرانه‌های محله و همچنین نتایج آزمون t تک نمونه‌ای می‌توان نتیجه گرفت وضعیت نشاط در سطح پایینی قرار دارد که نیازمند تدوین برنامه‌ریزی خاص در جهت سیاست‌گذاری ارتقای نشاط در این محله می‌باشد. همچنین با توجه به نتایج حاصل از ماتریس درونی و بیرونی، نشاط اجتماعی در محله کشتارگاه به لحاظ موقعیت استراتژیک در منطقه استراتژی محافظه‌کارانه قرار دارد که نیازمند این است که از مزیت‌های موجود در فرصت‌ها برای جبران نقاط ضعف استفاده شود. در این راستا و با استفاده بهینه از پتانسیل‌های موجود در محله، راهبردهایی تدوین و اولویت‌بندی شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - سیاست‌گذاری بهبود وضعیت مدیریت محله در سکونتگاه‌های غیر‌رسمی
    برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 2 , سال 1 , تابستان 1400
    هدف اصلی این پژوهش سیاست‌گذاری بهبود وضعیت مدیریت محلی با رویکرد اجتماع‌محور در سکونتگاه‌های غیررسمی با رویکرد اجتماع‌محور می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات به‌صورت پیمایشی می‌باشد. به‌منظور بررسی و تدوین مبانی نظری مرتبط با موضوع ت چکیده کامل
    هدف اصلی این پژوهش سیاست‌گذاری بهبود وضعیت مدیریت محلی با رویکرد اجتماع‌محور در سکونتگاه‌های غیررسمی با رویکرد اجتماع‌محور می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات به‌صورت پیمایشی می‌باشد. به‌منظور بررسی و تدوین مبانی نظری مرتبط با موضوع تحقیق، از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها از مدل SWOT و QSPM استفاده‌شده است. ازآنجاکه سازوکار مناسبات درونی شورایاری باید از دبیرمحوری به سمت شورایارمحوری حرکت کند؛ شورا و شهرداری باید به یک مدل کارآمد و شفاف، با حفظ استقلال نهاد نظارتی (شورا و شورایاری) از نهاد اجرایی (شهرداری) در نوع اداره محله، با توجه به وجود سه ضلع؛ شهرداری منطقه، سرای محله و شورایاری در هر محله، برسند. ازاین‌رو، به نظر می‌رسد طرح مذکور به دلیل داشتن هدف توانمندسازی محله‎ها، بتواند در راستای توانمندسازی و ایجاد کانال ارتباطی میان سازمان‌های دولتی و محله‎ها تأثیرگذار باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در راستای بهبود وضعیت فعلی مدیریت محلی باید راهبرد‌های ترکیبیِ معین استفاده گردند که به ترتیب عبارتند از: برنامه‌ریزی پایین ـ بالا با ترکیب آرای جمعی، وجود پایگاه معتبر داده در راستای الزام برای مدیریت محله، افزایش مشارکت ساکنان محله با آگاه‌سازی در حوزه مدیریت و سرای محله‌ای. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تحلیل بر وضعیت زیست پذیری در محیط های شهری (مطالعه موردی: محله کوی سالار ارومیه)
    برنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 4 , سال 3 , پاییز 1402
    هدف اصلی پژوهش، تحلیلی بر وضعیت زیست‌پذیری در محله کوی سالار می‌باشد. مهم‌ترین نکته تمایز این پژوهش با تحقیق‌های مشابه، به‌کارگیری شیوه ترکیبی آمار استنباطی ـ درون‌یابی فضایی ـ روابط ساختاری است. روش پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. چکیده کامل
    هدف اصلی پژوهش، تحلیلی بر وضعیت زیست‌پذیری در محله کوی سالار می‌باشد. مهم‌ترین نکته تمایز این پژوهش با تحقیق‌های مشابه، به‌کارگیری شیوه ترکیبی آمار استنباطی ـ درون‌یابی فضایی ـ روابط ساختاری است. روش پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی کتابخانه‌ای و میدانی ‌پیمایشی استفاده‌شده است. ابزار گردآوری داده‌ها به چند صورت: مشاهده، پرسشنامه و فیش‌برداری می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنین محله کوی سالار می‌باشد که طبق آمار سال 1395 مرکز آمار، 18000 نفر می‌باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده‌شده است که مقدار حجم نمونه 376 عدد به‌دست‌آمده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای توزیع گردیده است. تجزیه‌وتحلیل کمی داده‌ها از طریق آزمون‌های تی‌تست تک نمونه‌ای و تجزیه‌وتحلیل فضایی داده‌ها از طریق روش IDW در سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته است. برای ارزیابی رابطه بین ابعاد زیست‌پذیری از مدل دیمتل (DEMATEL) استفاده‌شده است. روایی پرسشنامه از طریق افراد متخصص در این زمینه و پایایی پرسشنامه‌ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ و با مقدار ضریب آلفای 775/0 مورد تائید قرارگرفته است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که ابعاد زیست پذیری که شامل بعد اجتماعی، اقتصادی، محیط‌زیستی، مدیریت شهری، الگوی تاریخی و امکانات و خدمات می‌شود به ترتیب میانگین 94/2، 07/2، 01/3، 25/1، 83/1 و 55/2 را کسب نموده‌اند و همچنین سطح زیست‌پذیری با میانگین 27/2 در سطح نامطلوبی قرار دارد همچنین نتایج تحلیل فضایی وضعیت ابعاد زیست‌پذیری در محله کوی سالار نشانگر این است که که در حدود 66 درصد از محله در وضعیت نامطلوب قرار دارد. با توجه به نتایج مدل دیمتل، ابعاد مدیریت شهری، اقتصادی و امکانات و خدمات به عنوان "علت" و سه بعد محیط‌زیستی، اجتماعی و الگوی تاریخ نیز به عنوان "معلول"، در زیست پذیری قلمروی مکانی تحقیق، استخراج و نشان داده می‌شوند. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - ارزیابی میزان امنیت در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد مطالعه: محله حکیم نظامی-ارومیه)
    کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی , شماره 2 , سال 12 , تابستان 1400
    هدف از پژوهش حاضر شناسایی نقاط جرم‌خیز، دسته‌بندی و ارزیابی امنیت با رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی می‌باشد و با توجه به اینکه این امر در سکونتگاه‌های غیررسمی یا به اصطلاح کم‌برخوردار بیشتر نمایان می‌گردد، این پژوهش در محله حکیم نظامی ارومیه مورد بررسی قرار گ چکیده کامل
    هدف از پژوهش حاضر شناسایی نقاط جرم‌خیز، دسته‌بندی و ارزیابی امنیت با رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی می‌باشد و با توجه به اینکه این امر در سکونتگاه‌های غیررسمی یا به اصطلاح کم‌برخوردار بیشتر نمایان می‌گردد، این پژوهش در محله حکیم نظامی ارومیه مورد بررسی قرار گرفته‌است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می‌باشد. روش جمع‌آوری داده‌ها به دو روش اسنادی و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنین محله حکیم نظامی شهر ارومیه می‌باشد که طبق آمار 1397، 33000 نفر می‌باشد و از این تعداد 379 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردیده‌اند. تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات به دو صورت کمی و کیفی انجام گرفته‌است، در بعد کمی از روش‌های آماری و در بعد کیفی، نتایج حاصل از مشاهدات میدانی و مصاحبه‌ها تجزیه ‌و تحلیل گردیده‌است. بررسی نتایج پژوهش نشانگر این است که با استفاده از داده‌های مکانی محله میزان امنیت قسمت غرب بهتر از قسمت شرق محله می‌باشد و دلیل اصلی این اتفاق به دلیل تجمع ارازل در این قسمت از محله می‌باشد. بر اساس داده‌های پرسشنامه‌ای نیز مولفه‌های نظارت طبیعی، کنترل دسترسی، تصویر و نگهداری از فضا و فعالیت‌های حمایتی در وضعیت بالاتری نسبت به سطح متوسط و مولفه قلمرو‌گرایی در وضعیت پایین‌تر از سطح متوسط قرار دارد. همچنین با توجه به نتایج آزمون فریدمن، مولفه‌ی تصویر و نگهداری از فضا در رتبه اول و مولفه‌ی قلمروگرایی در رتبه‌ی آخر قرار گرفت که نیازمند توجه ویژه‌ای می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی(نمونه موردی: محله کشتارگاه- ارومیه)
    جغرافیا و مطالعات محیطی , شماره 2 , سال 9 , تابستان 1399
    هدف پژوهش حاضر ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در محله کشتارگاه می‌باشد تا با بررسی پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و دارایی‌های محله در جهت ارتقاء نشاط اجتماعی در محله راهکارهایی ارائه نماید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. مطالب مورد استفاده در این چکیده کامل
    هدف پژوهش حاضر ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در محله کشتارگاه می‌باشد تا با بررسی پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و دارایی‌های محله در جهت ارتقاء نشاط اجتماعی در محله راهکارهایی ارائه نماید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. مطالب مورد استفاده در این پژوهش به دو صورت برداشت اسنادی و میدانی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش‌برداری می‌باشد. جامعه آماری پژوهش ساکنین محله کشتارگاه می‌باشد. در این پژوهش روش نمونه‌گیری تصادفی بوده و برای نمونه گیری از فرمول کوکران استفاده شده است که حجم نمونه 372 نفر بدست آمده است. ابعاد استفاده شده در این پژوهش شامل ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی می‌باشد. تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات به دو صورت کمی و کیفی انجام گرفته است، در بعد کمی از روش‌های آماری (توصیفی و استنباطی) استفاده می‌شود و در بعد کیفی، نتایج حاصل از مشاهدات میدانی و مصاحبه‌ها تجزیه ‌و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشانگر وجود رابطه متوسط مستقیم میان ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و گویه‌های آن‌ها با نشاط اجتماعی می‌باشد همچنین در ارزیابی سطح نشاط اجتماعی با کسب میانگین 2.52 در سطح متوسط رو به پایین قرار دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - تحلیل عدالت فضایی در توزیع کاربری‌های خدماتی در مناطق شهری (نمونه موردی: مناطق 5 گانه- ارومیه)
    جغرافیا و مطالعات محیطی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1401
    هدف اصلی این پژوهش رتبه‌بندی مناطق 5 گانه شهر ارومیه بر اساس توزیع فضایی جمعیت و کاربری‌‎های خدماتی می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. اطلاعات این پژوهش با روش‌های مصاحبه، مشاهده و فیش‌برداری گردآوری‌شده است. جامعه آماری شامل چکیده کامل
    هدف اصلی این پژوهش رتبه‌بندی مناطق 5 گانه شهر ارومیه بر اساس توزیع فضایی جمعیت و کاربری‌‎های خدماتی می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. اطلاعات این پژوهش با روش‌های مصاحبه، مشاهده و فیش‌برداری گردآوری‌شده است. جامعه آماری شامل جمعیت مناطق 5‌ گانه شهر ارومیه می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از ضریب جینی، روش ماباک، ضریب پراکندگی و ضریب همبستگی اسپیرمن در جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده‌شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که طبق نتایج مدل جینی، توزیع جمعیت در مناطق 5 گانه به‌صورت متعادل می‌باشد. نتایج روش ماباک نشانگر این است که منطقه 5 رتبه اول، منطقه 1 رتبه دوم، منطقه 4 رتبه سوم، منطقه 3 رتبه چهارم و منطقه 2 رتبه پنجم را از منظر توزیع و پراکنش کاربری‌های خدماتی کسب نموده‌اند. طبق نتایج ضریب پراکندگی، کاربری مراکز فرهنگی هنری با مقدار 94/145 بیشترین و کاربری تأسیسات و تجهیزات شهری با مقدار 86/83 کمترین ضریب پراکندگی را در بین سایر کاربری‌ها کسب نموده‌اند. طبق نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن، رابطه قوی غیرمستقیم میان توزیع فضایی جمعیت و پراکنش کاربری‌های خدماتی در شهر ارومیه وجود دارد. با توجه به نتایج گردآوری‌شده شهر ارومیه نیازمند بازنگری کلی در راستای برنامه‌ریزی بهتر در جهت توزیع عادلانه کاربری‌های خدماتی در مناطق 5 گانه شهر ارومیه می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - تحلیل ارتباط مشارکت و حکمروایی خوب شهری در محلات حاشیه‌نشین (مطالعه موردی: محله طرزیلو-شهر ارومیه)
    جغرافیا و مطالعات محیطی , شماره 51 , سال 13 , پاییز 1403
    هدف اصلی این پژوهش تحلیل ارتباط مشارکت و حکمروایی خوب شهری در محله حاشیه‌نشین طرزیلو می‌باشد. روش پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین محله طرزیلو وا چکیده کامل
    هدف اصلی این پژوهش تحلیل ارتباط مشارکت و حکمروایی خوب شهری در محله حاشیه‌نشین طرزیلو می‌باشد. روش پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین محله طرزیلو واقع در شهر ارومیه می‌باشد که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و به تعداد 374 نفر به‌دست‌آمده است که به‌صورت تصادفی در محدوده موردمطالعه پخش‌شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده به‌صورت کمی و از طریق روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره OPA و DEMATEL، آزمون t تک نمونه‌ای و رگرسیون خطی انجام‌گرفته است. روایی پرسش‌نامه‌ها توسط 16 نفر از متخصصین مورد تأیید قرارگرفته است. در جهت بررسی پایایی پرسشنامه‌ها از روش آلفای کرونباخ و برای 25 پرسشنامه استفاده‌شده است که ضریب آلفای کرونباخ برابر با 723/0 و نشانگر پایایی پرسشنامه‌ها می‌باشد. نتایج این پژوهش نشانگر این است که مطابق نتایج مدل دیمتل در محلات حاشیه‌نشین معیار مشارکت با مقدار 090/4 (D) تأثیرگذارترین معیار، معیار شفافیت با مقدار 514/3 (R) تأثیرپذیرترین معیار و معیار مشارکت با مقدار 009/7 (D+R) بیشترین ارتباط را با سایر معیارها به دست آورده است. مطابق نتایج مدل OPA نیز معیار مشارکت با وزن 259/0 در میان سایر معیارها در رتبه اول قرارگرفته است که نشانگر اهمیت بالای این معیار در ارتقاء حکمروایی خوب شهری در محلات حاشیه‌نشین را دارد. همچنین بر اساس آزمون تی‌تک نمونه‌ای وضعیت حکمروایی خوب شهری در محله طرزیلو پایین‌تر از سطح متوسط می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    8 - بررسی ارتباط توسعه‌یافتگی و تخصیص منابع در ایجاد سکونت‌گاه‌های انسانی جدید در طی سال‌های 1390 تا 1400 (نمونه موردی: ایران)
    جغرافیا و مطالعات محیطی , شماره 49 , سال 13 , بهار 1403
    هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط توسعه‌یافتگی و تخصیص منابع در ایجاد سکونت‌گاه‌های انسانی جدید در طی سال‌های 1390 تا 1400 و در ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد که داده‌های آن به‌صورت کتابخانه‌ای گردآوری ‌شده است. تجز چکیده کامل
    هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط توسعه‌یافتگی و تخصیص منابع در ایجاد سکونت‌گاه‌های انسانی جدید در طی سال‌های 1390 تا 1400 و در ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد که داده‌های آن به‌صورت کتابخانه‌ای گردآوری ‌شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده به‌صورت کمی صورت گرفته است. برای بررسی داده‌های گردآوری‌شده از روش‌های متعددی استفاده‌شده است به‌طوری‌که برای وزن دهی به شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون، برای ارزیابی وضعیت توسعه‌یافتگی استان‌های کشور از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه ویکور، برای ارتباط‌یابی میان متغیر سکونتگاه‌های انسانی (شهر و دهستان) به‌عنوان متغیر وابسته و متغیرهای تخصیص منابع (بودجه تملک دارایی) و توسعه‌یافتگی به‌عنوان متغیر مستقل از روش رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی و برای ارزیابی توزیع سکونتگاه‌ها از روش توزیع جهت‌دار استفاده ‌شده است. نتایج نشانگر این است که بیشتر سکونتگاه‌های انسانی در سال 1390 در موقعیت جغرافیایی شمال غربی کشور پراکنده‌ شده‌اند که با طی روند زمانی و افزایش تعداد سکونتگاه‌های انسانی این روند تغییریافته و پراکندگی سکونتگاه‌های انسانی بیشتر به سمت مرکز کشور کشیده شده است. همچنین ارتباط متغیر سکونتگاه‌های انسانی (شهر و دهستان) و متغیرهای تخصیص منابع (بودجه تملک دارایی) و توسعه‌یافتگی نشانگر این است که میزان تأثیرگذاری توسعه‌یافتگی استان‌ها و سهم تخصیص منابع در ایجاد سکونتگاه‌های انسانی از مقدار 28 درصد در سال 1390 به مقدار 58 درصد در سال 1400 رسیده است که دلیل اصلی این موضوع انباشت سرمایه و امکانات در مناطق با توسعه‌یافتگی بالا می‌باشد که دلیل ایجاد آن، بازتولید نابرابری منطقه‌ای در کشور می‌باشد. پرونده مقاله