هنگامی که خریداران و فروشندگان، کالاها و خدمات فیزیکی یا الکترونیکی را در فضای فیزیکی یا مجازی مبادله می‌‌کنند، ممکن است واحدهای اقتصادی که در تولید کالا یا خدمات فعالیت می‌‌کنند شرکت های متقاضی ادغام و تملک باشند که دارای شخصیت حقوقی بوده و با رعایت قانون تجارت یا قانون خاص حسب مورد تشکیل می شوند. نظر به ماهیت متفاوت ادغام و تملک، در فرآیند ادغام از یک طرف، اقدامات شرکتهای تجاری بنحوی است که موجد شخصیت حقوقی جدید و واحدی می شوند یا در شخصیت حقوقی دیگری جذب (و محو) می شوند، از طرف دیگر در تملک برخلاف ادغام، اقدامات شرکتها ممکن است منجر به خرید و یا کنترل سهام، سرمایه و دارایی به شخص حقیقی یا حقوقی بشود. در این صورت مسئله تاثیر ادغام و تملک در محو یا بقای شخصیت های حقوقی درگیر فرآیند ادغام و تملک موضوعیت پیدا می کند؛ پژوهش حاضر نشان می دهد که بر خلاف فرآیند ادغام که در اثر آن، شخصیت حقوقی محو یا ضمن محو شخصیت های حقوقی قبلی شخصیت حقوقی جدیدی شکل می گیرد، در فرآیند تملک، شخصیت حقوقی شرکت‌ها محو نمی شود. پرونده مقاله

نظر به تحولات رخ داده در حوزه حقوق تجارت، مقوله ادغام و تملک شرکت‌های تجاری را می‌توان یک ضرورت حقوقی- تجاری تلقی نمود. لیکن عمل تملک شرکت‌ها در حقوق ایران، موضوعی جدید می‌باشد. علیرغم اینکه در نظام حقوقی ایران موضوع ادغام و تملّک شرکت های تجاری و انواع آن در قالب یک ساختار قانونی مشخص تبیین و تعریف نشده و در قانون تجارت ایران نیز از آن سخنی به میان نیامده است لیکن در قانون شرکت‌های تعاونی و در فصل هیجدهم این قانون اندکی به مقوله ادغام اشاره شده است در عین حال، در لایحه پیشنهادی (قانون تجارت) جدید نیز به اختصار از آن یاد شده است. این رویکرد قانونگذار به دو فرآیند ادغام و تملک سبب شده است این دو فرآیند با مفاهیم مشابه خلط شود. از این رو برای شناخت و علاوه بر ارائه تعریف و بر شمردن عناصر، مقایسه با نهادهای مشابه و بیان تمایز آنها سبب می شود از اختلاط مباحث جلوگیری گردد. در حوزه حقوق شرکت‌ها، نهادهایی وجود دارند که شباهت‌هایی با ادغام و تملّک دارند که قابل توجه است مانند تبدیل، تجزیه، تفکیک، تقسیم و ترکیب. پژوهش حاضر در صدد است نشان دهد مفاهیم تجزیه، تقسیم، تفکیک و تبدیل با ادغام و تملّک تفاوت داشته و هر یک از آنها آثار و نتایج حقوقی متفاوتی دارند. واژگان کلیدی: ادغام، تملّک، تجزیه، تبدیل ، تفکیک، تقسیم، ترکیب پرونده مقاله