به‌منظور تعیین شیوع و پراکنش جغرافیایی بیماری‌های ویروسی سپتی سمی خونریزی دهنده ویروسی (VHS) و نکروز عفونی بافت‌های خون‌ساز (IHN) در ماهیان قزل‌آلا رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) کشور و برنامه ملی مراقبت سالانه در کشور اجرا گردید. در این برنامه که در دو فاز زمستانه و بهاره صورت گرفت، از تمامی مراکز تکثیر، تفریخ و پرورش ماهیان قزل‌آلای کشور، نمونه‌برداری صورت گرفته و نمونه اخذشده مورد آزمون مولکولی Real- Time PCR قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده ابتدا در نرم‌افزار Excel واردشده و با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت.بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، شیوع ردیابی بیماری VHS، در نیمه دوم سال 96، در مزارع تکثیر و تفریخ استان‌های خراسان رضوی (54/4%)، کهگیلویه و بویر احمد (5/3%) و چهارمحال بختیاری (04/2%) و در سه‌ماهه اول سال 97، استان‌های اردبیل (66/16%)، زنجان (38/15%) و مازندران (56/2%) شیوع داشته است. در کل کشور شیوع ردیابی بیماری در نیمه دوم سال 96، 86/0% و در سه‌ماهه اول سال 97، 15/1% بوده است. در مورد بیماری IHN، شیوع ردیابی بیماری در نیمه دوم سال 96 در بین مراکز تکثیر و تفریخ، در استان‌های چهارمحال بختیاری (081/4%) و مازندران (56/2%) بوده و در سه‌ماهه اول سال 97 در استان‌های قزوین (4/7%) و مازندران (56/2%) مشاهده گردید. در کل کشور شیوع ردیابی بیماری در نیمه دوم سال 96، 86/0% و در سه‌ماهه اول سال 97، 95/. % بوده است. با توجه به پراکندگی بیماری‌ها و همچنین اهمیت اقتصادی این بیماری‌ها توجه به روش‌های پیش‌گیری و ارتقاء شرایط امنیت زیستی مراکز به‌منظور تأمین بچه ماهی سالم برای کاهش خسارت مهم و ضروری است. پرونده مقاله