زمینه و هدف: از زمان پیدایش شرکت های چندملیتی در قرن شانزدهم میلادی، به تدریج نقش آن ها در عرصۀ تجارت بین الملل توسعه یافت؛ به نحوی که در چند دهۀ اخیر، جایگاه غیرقابل انکاری را نه تنها در اقتصاد بین الملل، بلکه حتّی در روابط بین المللی نیز کسب کرده اند. امروزه شناختن مسئولیت حقوقی بین المللی برای شرکت های چندملیتی و نظارت بر رعایت قواعد حقوق بشرتوسط آن ها، به علّت داشتن الگوی هرمی و ساختار بسیار پیچیدۀ شرکت های مزبور، به عنوان مهم ترین دغدغه های جامعۀ جهانی تلقی می گردد. ایجاد و اِعمال تعهدات الزام‌آور برای رعایت این قواعد، در اسناد بین المللی و نظام های منطقه ای حقوق بشر متجلّی شده است؛ امّا این که حدود و دامنۀ این مسئولیت ها تا کجاست، نیاز به بررسی و تحلیلِ ویژه ای می باشد.روش: شیوه پژوهش حاضر، مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای است.یافته ها و نتایج: بر این اساس، نهادها و سازمان های بین المللی به منظور تسرّی مسئولیت حقوق بشری به شرکت های چندملیتی، مکانیسم های متعددی را با تکیه بر نظریه های گوناگون به کار گرفته اند. در این پژوهش، ضمن بررسی دقیق تحولات صورت گرفته در جهت هرچه بیشتر ملزم کردن شرکت های چند ملیتی به منظور رعایت قواعد بین المللی حقوق بشر، به شیوه های اِعمال مسئولیتِ ناشی از سرمایه گذاری های بین المللی این شرکت ها با استفاده از مکانیسم های نظارتی جدی تر پرداخته شده است. پرونده مقاله