توسعه، تغییر بنیادی در متغیر­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه محسوب می­شود و تحقق آن، مستلزم ایجاد هماهنگی بین ابعاد گوناگون جامعه است. وجود دوگانگی­های اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیکی و فرهنگی در فرآیند توسعه و تحول جامعه، یکی از مباحث اساسی در ادبیات نوین توسعه است. این معضل یک نوع آسیب شناسی توسعه را مطرح می­سازد که توجه و اهتمام به آن بیش از پیش لازم و ضروری است. در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری تلفیقی از روش­های تصمیم­گیری چند معیاره تاپسیس، تحلیل خوشه­ای و محاسبه ضریب پراکندگی (CV) در تلاش است تا وضعیت توزیع و توسعه شاخص­های توسعه­ی اقتصادی- اجتماعی، بهداشتی- درمانی و صنعتی در استان بوشهر را مورد تحلیل و ارزیابی مقایسه­ای قرار دهد. نتایج این مطالعه نشان داد که: سطح برخورداری شهرستان­های مختلف استان بوشهر از شاخص­های مورد بررسی متعادل و متوازن نبوده و تفاوت نسبتاً محسوسی از این نظر در بین شهرستان­های استان مشاهده می­گردد. علاوه بر این وضعیت توزیع هر یک از شاخص­های سه­گانه مورد ارزیابی نیز متفاوت از همدیگر است. بطوری­که بیشترین اختلاف با ضریب پراکندگی برابر با 139/1 در برخورداری از شاخص­های توسعه صنعتی و کمترین اختلاف در برخورداری از شاخص­های اجتماعی- اقتصادی با ضریب پراکنش برابر با 387/0 مشاهده گردید. بر اساس شاخص تلفیقی توسعه، شهرستان­های جم و بوشهر به عنوان برخوردارترین شهرستان­ها و چهار شهرستان گناوه، دشتی، تنگستان و دیر نیز به عنوان محروم­ترین شهرستانهای استان بوشهر شناخته شدند. پرونده مقاله