کاهش کمیت و کیفیت آب به‌دلیل اضافه برداشت و تداوم خشکسالی، خسارات جبران‌ناپذیری به منابع آب‌زیرزمینی استان لرستان وارد کرده‌است. دشت مرکزی یکی از دشت‌های حوضه‌‌آبریز خرم‌آباد که در این پژوهش به مطالعه آن پرداخته‌شده‌است، نیز در سال‌های اخیر دچار افت سطح آب گردیده است. مدیریت منابع آب، مهمترین و راهبردی‌ترین روش برای کنترل این بحران روزافزون می‌باشد. گام نخست برای دستیابی به این هدف، ارزیابی هیدروشیمیایی آبخوان است. بدین‌منظور، پارامترهای EC، pH، TDS، آنیون‌ها و کاتیون‌های اصلی در 40 نمونه با پراکندگی مناسب در کل آبخوان اندازه‌گیری‌شد. برای بررسی و تعیین عوامل تأثیرگذار بر کیفیت آبخوان، از نسبت‌های یونی، شاخص‌اشباع و نمودارهای گیبس، تبادل یونی و TDI استفاده‌شد. نمودار پایپر نشان داد که کل آبخوان دارای ترکیب بی‌کربناته‌کلسیک و متأثر از گسترش و انحلال سازندهای کربناته در محدوده‌ی مطالعاتی است. براساس نسبت‌های یونی مشخص‌گردید که ترکیب آب متأثر از هوازدگی سنگ‌های کربناته، کانی‌های پلاژیوکلاز و در مرحله بعدی، فرآیندهای تبادل یونی مستقیم و معکوس می‌باشد. محاسبه شاخص‌اشباع نشان‌داد که به‌دلیل تشکیلات زمین‌شناسی، آبخوان نسبت به کانی‌های ژیپس، انیدریت و هالیت، تحت‌اشباع و نسبت به آراگونیت، کلسیت و دولومیت فوق‌اشباع است. براساس نمودار گیبس مشخص‌شد که هوازدگی، فرآیند غالب در تعیین کیفیت آب می‌باشد و تبادل یونی دیگر فرآیندهای مؤثر در کیفیت است. اثر تبادل یونی توسط نمودارهای ترکیبی نیز به‌وضوح قابل‌مشاهده‌است. افزایش غلظت کل املاح محلول در آبخوان عمدتاً متأثر از افزایش یون‌های کلسیم، منیزیم و بی‌کربنات است و یون‌های سدیم و سولفات در درجه دوم اهمیت قرارمی‌گیرند. یون‌های کلر و پتاسیم در کل آبخوان غلظت تقریباً ثابتی دارند. پرونده مقاله