فهرست مقالات محسن احتشامی نیا


  • مقاله

    1 - واکاوی شیوه بیانی خردورزی قرآنی با استفاده از ساختار ادبی تعجب
    خردنامه قرآن و حدیث , شماره 1 , سال 1 , پاییز-زمستان 1402
    درقرآن کریم مفاهیم ارزشی وتربیتی درقالب های مختلفی بیان شده است.یکی از ساختارها والگوهای بیانی,اسلوب تعجب است که به هدف رفع ابهام,تاکید ومبالغه در امری ووادار نمودن مخاطب به تفکر وتعقل بکار می رود این غرض گاهی به صورت قیاسی وحقیقی وگاه به صورت سماعی ومطلق درآیات قرآن بک چکیده کامل
    درقرآن کریم مفاهیم ارزشی وتربیتی درقالب های مختلفی بیان شده است.یکی از ساختارها والگوهای بیانی,اسلوب تعجب است که به هدف رفع ابهام,تاکید ومبالغه در امری ووادار نمودن مخاطب به تفکر وتعقل بکار می رود این غرض گاهی به صورت قیاسی وحقیقی وگاه به صورت سماعی ومطلق درآیات قرآن بکاررفته است وبه عبارت دیگرمعادل جملات عاطفی در دیگر زبانهاست که با غرض آگاهی مخاطب خردمند،ایضاح در مساله ایی مبهم ودعوت ازفاعل مختارعاقل صورت می گیرد دراین پژوهش شیوه های کاربرد این اسلوب منحصربفرد وخاص قرآنی معرفی میگردداین مقاله با استفاده ازروش کتابخانه ایی وتحلیل واستنتاج از ظواهر ترجمه ی آیات قرآن تنظیم شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی نقش و انواع سیاق در کتاب «متشابه القرآن ومختلفه» از ابن شهرآشوب مازندرانی
    مطالعات قرآنی , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1398
    سیاق در تفسیر قرآن کریم نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به پیوستگی آیات در معنا، توجه به این نقش بسیار ضروری می نماید.سیاق می تواند تمامی فعالیت های تفسیری و فعلیت بخشی به مضمون نص را تحت پوشش قرار دهد. در همین زمینه در تحلیل موارد گوناگونی که از کتاب متشابه القرآن و مختلف چکیده کامل
    سیاق در تفسیر قرآن کریم نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به پیوستگی آیات در معنا، توجه به این نقش بسیار ضروری می نماید.سیاق می تواند تمامی فعالیت های تفسیری و فعلیت بخشی به مضمون نص را تحت پوشش قرار دهد. در همین زمینه در تحلیل موارد گوناگونی که از کتاب متشابه القرآن و مختلفه به وجود آمد می توان به این نکته توجه کرد که در این تفسیر به تحلیل رابطه آیات به صورت گسترده توجه کرده است. این پژوهش به نقش‌های سیاق و انواع آن، با توجه به کتاب متشابه القرآن ومختلفه ابن شهرآشوب می‌پردازد که این روش توانایی بیش‌تری در رابطه با سیاق دارد از جمله نقش‌ها: تبیین مجمل، تخصیص عام، تقیید مطلق، تعیین محتمل، کشف ارتباط معنایی، تعیین معنا، کشف دلالت‌های پنهان، تعیین نحوه قرائت، تعیین مصادیق، نقش سیاق در شرح لغت، ذکر شأن نزول، بیان احادیث تفسیری، بیان معانی حروف، بیان محذوفات به وسیله سیاق و همچنین انواع سیاق از جمله سیاق آیات، کلمات و جمله‌ها در متشابه القرآن ومختلفه می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - رابطه شفاعت و عدل الهی از دیدگاه برخی محققان معاصر
    مطالعات قرآنی , شماره 2 , سال 9 , تابستان 1397
    شفاعت از مباحث مهم اسلامی است که در قرآن کریم و احادیث معصومین(علیهم السلام) عنایت ویژه‌ای به آن شده است. مسلمانان نیز به طور اجماعی، اصل شفاعت را پذیرفته و از مسلّمات و ارکان عقاید اسلامی به حساب آورده‌اند. آیات و روایات زیادی هم بر عدالت الهی گواهی می‌دهند و به صراحت چکیده کامل
    شفاعت از مباحث مهم اسلامی است که در قرآن کریم و احادیث معصومین(علیهم السلام) عنایت ویژه‌ای به آن شده است. مسلمانان نیز به طور اجماعی، اصل شفاعت را پذیرفته و از مسلّمات و ارکان عقاید اسلامی به حساب آورده‌اند. آیات و روایات زیادی هم بر عدالت الهی گواهی می‌دهند و به صراحت و اشارت، ذات مقدس او را از ظلم و ستمکاری تنزیه می‌کنند. از نظر اسلام عدل الهی حقیقی است و عدالت از صفاتی است که قطعاً باید خداوند را به آن موصوف نمود. حال در این مجال ضمن بررسی مختصر واژگان شفاعت و عدالت، چگونگی رابطه شفاعت با عدالت خدا بررسی می‌شود، اینکه چه رابطه‌ای میان شفاعت و عدالت الهی وجود دارد؟ آیا درخواست شفاعت به واسطه توسل، که نوعی فضل و کرم و مغفرت و رحمت الهی است، عدل خدا را زیر سؤال می‌برد؟ و آیا با وجود عدل الهی می‌توان امید به شفاعت داشت؟ مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت به این نتیجه خواهیم رسید که شفاعت نه‌تنها عدل خدا را نقض نمی‌کند بلکه وجود شفاعت و شرایط استحقاق آن برای برخی افراد، عین عدالت و دادگری حق تعالی است. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - صف بندی سیاسی– اجتماعی در عصر امام حسن(ع) با تاکید بر معیارهای قرآنی
    مطالعات سیاسی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398
    مطابق با آیات و معیارهای قرآنی نفاق، خیانت پیشگی و ولایت گریزی، استحاله و منحرف ساختن دین از اهداف، جداسازی مردم از ولایت و نظام اسلامی و ترویج فساد و بی بندوباری، شبهه افنکی و تحریف حقایق از رویکردها و نشانگان صف و جبهه باطل و در مقابل وفاداری و خدمت به اسلام، ولایت پذ چکیده کامل
    مطابق با آیات و معیارهای قرآنی نفاق، خیانت پیشگی و ولایت گریزی، استحاله و منحرف ساختن دین از اهداف، جداسازی مردم از ولایت و نظام اسلامی و ترویج فساد و بی بندوباری، شبهه افنکی و تحریف حقایق از رویکردها و نشانگان صف و جبهه باطل و در مقابل وفاداری و خدمت به اسلام، ولایت پذیری، صلابت و التزام عملی به اسلام و حکومت اسلامی، وحدت، دوستی، الفت و همدلی با اهل ایمان و برخورد قاطع و مستقیم با باطل گرایان از رویکردها و نشانگان صف و جبهه حق در عصر امام حسن (ع) می باشد. در پاسخ به سوال این نوشتار تحلیلی- تاریخی مبنی بر اینکه درعصر امام حسن(ع) کدام جناح و یا جریان های سیاسی- مذهبی وابسته به دو جبهه حق و باطل بودند؟ یافته ها نشان می دهد که بنی امیه(باند اموی)، خوارج، خواص بی بصیرت و شکاکان(آلت دست اخلالگران و فتنه‌جویان) و الحمراء (در برابر مزد، به هر جنایتى تن در می‌دادند) از جناح ها و جریان ها وابسته به جبهه باطل و شیعیان امام حسن(ع) جریان وابسته به جبهه حق در عصر امام حسن (ع) بودند. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - نگاهی نو به ادله رجعت با تأکید بر نقش آن در امیدافزایی
    پژوهشنامه معارف اهل بیت علیه السلام , شماره 4 , سال 2 , پاییز 1402
    رجعت به معنای بازگشت دوباره به دنیا یکی از موارد اختلافی میان شیعه و اهل سنت است. البته مساله رجعت یک مسأله کاملا مهدوی نیست و پیش و بیش از آنکه مهدوی باشد، مسأله‌ای کلامی است که عالمان شیعه و اهل تسنن، دیدگاه متعارضی درباره آن دارند. دلائل قرآنی محکمی بر وقوع این حقیقت چکیده کامل
    رجعت به معنای بازگشت دوباره به دنیا یکی از موارد اختلافی میان شیعه و اهل سنت است. البته مساله رجعت یک مسأله کاملا مهدوی نیست و پیش و بیش از آنکه مهدوی باشد، مسأله‌ای کلامی است که عالمان شیعه و اهل تسنن، دیدگاه متعارضی درباره آن دارند. دلائل قرآنی محکمی بر وقوع این حقیقت در تاریخ یهود و مسیحیت در دست است که روایت مشهور و صحیح السند تکرار تمامی سنتها و اتفاقات خرد و کلان ایندو امت در میان مسلمانان، پای این حقیقت را به جامعه اسلامی و مسلمانان نیز باز می‌کند. در فضای حدیثی اهل تسنن نیز شواهد انکارناپذیری بر وقوع رجعت در آخرالزمان در دست است. با اثبات این حقیقت، روشن می‌شود که هدف و غرض مهمی از قرار گرفتن آن در نظام مدیریتی خداوند متعال وجود دارد. نقش رجعت در امیدازایی و امیدافزایی جامعه ایمانی در سه بخش: امیدواری هرچه بیشتر به زندگی، تلاش هرچه بیشتر برای زیست مؤمنانه‌تر، و تلاش هرچه بیشتر برای زمینه‌سازی ظهور، گویای گوشه‌ای از جایگاه رجعت در نظام مدیریتی خداوند متعال و نظام فکری اهل بیت است. پرونده مقاله