علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره12,سال
23
,
زمستان
1400
زمینه و هدف: با توجه به این امر که در دنیای کنونی عواملی همچون افزایش جمعیت، تلاش روزافزون جهت دستیابی به رشد اقتصادی و تلاش سیستمهای تولیدی برای افزایش تولید و دستیابی به مزیت رقابتی منجر به از بین رفتن منابع طبیعی، گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، ایجاد بلایای طبیعی چکیده کامل
زمینه و هدف: با توجه به این امر که در دنیای کنونی عواملی همچون افزایش جمعیت، تلاش روزافزون جهت دستیابی به رشد اقتصادی و تلاش سیستمهای تولیدی برای افزایش تولید و دستیابی به مزیت رقابتی منجر به از بین رفتن منابع طبیعی، گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، ایجاد بلایای طبیعی و درنهایت تخریب محیطزیست شده است و تولید سبز به عنوان عاملی تأثیرگذار بر کاهش آلودگیهای زیستمحیطی و مخاطرات انسانی و همچنین افزایش مزیت رقابتی و کسب سود برای سازمان ها مطرح شده است، این پژوهش با هدف طراحی مدل مفهومی تولید سبز با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری صورت گرفته است.
روش بررسی: در این پژوهش که از نظر شیوهی جمعآوری داده ها، ترکیبی و استقرائی-قیاسی است و در سال 1400 صورت گرفته است، ۱۲ نفر از متخصصان مدیریت صنعتی در سطح دانشگاهی به عنوان اعضای پانل در بخش کیفی مشارکت داشتند. در واقع در بخش کیفی که از تحلیلهای فراترکیب و دلفی استفاده شد، هدف براین بود تا مضامینِ تولید سبز شناسایی گردد و سپس در بخش کمی با مشارکت ۱۶ نفر از مدیران شرکتهای دانش بنیان در بخش تولید سبز، گزارههای شناسایی شده در قالبِ مدلِ تحلیل تفسیری ساختاری براساس اولویت تاثیرگذاری سطحبندی شوند. لذا با اتکا به تحلیل فراترکیب ابتدا ۱۲ پژوهش به عنوان مبنای ارزیابی جهت تعیین مضامینِ تولید سبز براساسِ ارزیابی انتقادی بررسی شدند که براساس آن ۸ مضمون انتخاب و به شیوه چک لیستی وارد تحلیل دلفی جهت تعیین حدِ کفایت نظری شدند. طی دو مرحله تحلیل دلفی هر ۸ مضمونِ شناسایی شده ی تولید سبز وارد بخش تحلیل کمی یعنی تحلیل تفسیری ساختاری شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد، تاثیرگذارترین مولفههای تولیدِ سبز شرکتهای دانش بنیان، پنج مولفه ی آب ؛ انرژی ؛ منابع طبیعی ؛ سرمایه و نیروی کار بودند که در سطح سوم مدل ارائه شده قرار گرفته است.
بحث و نتیجهگیری: نتایج کسب شده نشان میدهد، عوامل مصرف انرژی، مصرف آب، نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه عواملی مهم هست که هرگونه تغییر در آنها باعث ایجاد تغییر در سایر متغیرها نیز میشود و از سوی دیگر تولید ناخالص داخلی دارای نفوذ کم و گازهای گلخانهای و تکنولوژی نفوذپذیرترین متغیر است.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره5,سال
24
,
تابستان
1401
زمینه و هدف: کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی و انتخاب تأمینکنندگان پایدار تابآور میتواند، به بهبود وضعیت پایداری و به کاهش ریسک اختلال در زنجیرۀ تأمین منجر شود، هدف این پژوهش طراحی مدلی برای انتخاب تأمینکنندگان پایدار تاب آور در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی با رویکرد AH چکیده کامل
زمینه و هدف: کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی و انتخاب تأمینکنندگان پایدار تابآور میتواند، به بهبود وضعیت پایداری و به کاهش ریسک اختلال در زنجیرۀ تأمین منجر شود، هدف این پژوهش طراحی مدلی برای انتخاب تأمینکنندگان پایدار تاب آور در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی با رویکرد AHP فازی شهودی بوده است.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی توسعهای، از لحاظ گرداوری اطلاعات توصیفی و از نظر ماهیت دادهها آمیخته است. و شامل دو بخش اصلی است. در بخش اول با استفاده از ادبیات تحقیق به شناسایی معیارهای انتخاب تأمینکننده پایدار تاب آور پرداخته شد. برای به دست آوردن شاخصها پس از بررسی ادبیات نظری پژوهش، 76 شاخص برای ارزیابی تأمینکنندۀ پایدار و 50 شاخص برای ارزیابی تأمینکنندۀ تاب آور شناسایی شد که بعد از چهار مرحله بررسی خبرگان زنجیرۀ تأمین در کارخانجات شهید قندی با استفاده از روش دلفی مدل نهایی شد، در نهایت 15 شاخص مناسب برای پایداری و 15 شاخص مناسب برای تابآوری تشخیص داده شد، سپس پرسشنامهای بین کارکنان شاغل در زنجیره تأمین شرکت شهید قندی در سال 1400 توزیع شد و بر اساس 136 پرسشنامه بهدستآمده مدل انتخاب تأمینکنندۀ پایدار تاب آور با روش تحلیل عاملی تأییدی، تائید شد و در نهایت از روش AHP فازی شهودی برای انتخاب تأمینکننده استفاده شد.
یافتهها: شاخصهای پایداری در سه بخش اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی، همچنین شاخصهای تابآوری در سه بخش ظرفیت جذب، ظرفیت تطبیقی و ظرفیتترمیم طبقهبندی شدند. سپس پرسشنامه AHP فازی برای وزن دهی شاخصهای انتخاب تأمینکننده پایدار تاب آور در بین خبرگان پخش شد.
بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان داد به ترتیب، اولویت با شاخصهای اقتصادی، ظرفیت جذب، ظرفیتترمیم، ظرفیت تطبیقی، اجتماعی و زیستمحیطی میباشد و درنهایت تأمینکنندگان اولویتبندی شدند. همچنین از بین زیر شاخصها، هزینه و کیفیت مهمترین بودند.
پرونده مقاله
در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیستمحیطی فرایندها و محصولات سازمانها معرفی شده است و همچنین حفظ محیط زیست، بهرهوری را افزایش میدهد. هدف این پژوهش چکیده کامل
در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیستمحیطی فرایندها و محصولات سازمانها معرفی شده است و همچنین حفظ محیط زیست، بهرهوری را افزایش میدهد. هدف این پژوهش، بررسی و بهبود برخی رفتارهای نامطلوب در زنجیره تأمین سبز با استفاده از رویکرد پویایی سیستم است. در این پژوهش با مرور ادبیات نظری و نظرسنجی از خبرگان و کارشناسان، عوامل مرثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین، شناسایی شدند که این عوامل عبارتند از: مدیریت محیط داخلی، خرید سبز، طراحی سبز، تولید سبز، بازفرآوری، آلایندگی. سپس عوامل شناسایی شده، اهمیت سنجی گردید. پس از شناسایی اجزا و متغیرهای سبز بودن زنجیره تأمین، شبیهسازی با ارائه فرضیههای دینامیکی شروع شده و حلقههای علّی، نمودارهای جریان، معادلات ریاضی تکمیل شد. بدین منظور از مدل پویایی سیستمها با استفاده از نرم افزار Vensim، روشی را برای یافتن ارتباط بین عوامل مؤثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین ارائه گردید. در نهایت، سیاستهای: کاهش میزان فروش از دست رفته، کاهش میزان موجودی، دریافت اطلاعات صحیح معرفی گردید که اجرای آنها موجب بهبود معیارها شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش دربرگیرنده 15 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع پلیمر استان فارس بوده است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد