-
مقاله
1 - طراحی فضایی محلات شهری با تأکید بر اصول دین اسلام در شهر ایرانی-اسلامی (مطالعه موردی : محله شهدای شهر زنجان)هویت شهر , شماره 2 , سال 9 , تابستان 1394شهر اسلامی مفهومی است که پژوهشگران متعدد، تحقیقات مختلفی برای رسیدن به آن انجام داده اند. حال آنکه ارائه الگودر سطح محله از دغدغه های موجود در این زمینه می باشد.از این رو الگوی ایرانی-اسلامی محله، درواقع اطلاق نقشه هایکلی فضاهای از پیش تعیین شده در سطح محله با توجه به و چکیده کاملشهر اسلامی مفهومی است که پژوهشگران متعدد، تحقیقات مختلفی برای رسیدن به آن انجام داده اند. حال آنکه ارائه الگودر سطح محله از دغدغه های موجود در این زمینه می باشد.از این رو الگوی ایرانی-اسلامی محله، درواقع اطلاق نقشه هایکلی فضاهای از پیش تعیین شده در سطح محله با توجه به وضعیت موجود کالبدی است. هدف این پژوهش شناساییویژگی های کالبدی شهرهای ایرانی-اسلامی و ارائه یک الگوی فضایی از محله و ساختار آن بر اساس اصول دین اسلام،در شهرهای ایران می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده که در آن از روش تحلیل متن و محتوا در جهت تجزیه وتحلیل داده ها استفاده گردیده است. از نتایج به دست آمده این پژوهش می توان به امتزاج داده های موجود در مکتب اصفهانو تحقیقات انجام شده و مطابقت آنها با اصول مبین اسلام اشاره داشت که می تواند در طراحی محلات شهری مورد استفادهقرار گیرد. پرونده مقاله -
مقاله
2 - تبیین راهبرد رشد هوشمند شهری در منطقه 19 کلانشهر تهرانهویت شهر , شماره 5 , سال 8 , زمستان 1393راهبرد رشد هوشمند از جدیدترین و مهمترین انگاره های شهرسازی پایدار بوده و از مهمترین استراتژی ها در پراکندگی شهری به حساب می آید. پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و بهره گیری از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی ضمن تبیین مفهوم، اصول، روش ها و مزایای رشد هوشمند در منطقه 19 شه چکیده کاملراهبرد رشد هوشمند از جدیدترین و مهمترین انگاره های شهرسازی پایدار بوده و از مهمترین استراتژی ها در پراکندگی شهری به حساب می آید. پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و بهره گیری از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی ضمن تبیین مفهوم، اصول، روش ها و مزایای رشد هوشمند در منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از 7 معیار و 72 به بررسی شاخص های رشد هوشمند و توسعه پایدار در منطقه مورد مطالعه پرداخته است. نتایج حاصل از رتبه بندی نواحی 3 گانه منطقه 19 تهران نشانگر وجود تفاوت و پراکندگی در برخورداری از شاخص ها بین نواحی منطقه 19 تهران می باشد. البته میزان این تفاوت و پراکندگی زیاد نبوده و تا اندازه ای هوشمند بودن توسعه این منطقه را نشان می دهد. در کل ناحیه یک با نمره تاپسیس 8678/0 در رتبه یک (برخوردار)، ناحیه دو با نمره تاپسیس 6463/0 در رتبه دوم (نیمه برخوردار) و ناحیه سوم با نمره تاپسیس 4541/0 در رتبه سوم(کمتر برخوردار) قرار گرفته اند. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400شهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینهساز شکلگیری بافتهای ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافتهای فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجامشده است و بهمنظور جمعآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای و میدان چکیده کاملشهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینهساز شکلگیری بافتهای ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافتهای فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجامشده است و بهمنظور جمعآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای و میدانی استفادهشده است که بهمنظور بررسی رابطه، اثرات و استخراج عوامل کلیدی از نرمافزار MICMAC و جهت نمایش توزیع این عوامل در سطح نواحی از مدل لکههای داغ در محیط GIS استفادهشده است. جهت سطحبندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نیز از مدل تصمیمگیری EDAS استفادهشده که بهمنظور تعیین وزن و اهمیت هر یک از عوامل در مدل ایداس از مدلANP استفادهشده است و نتایج تحقیق نشان داد که در بین 31 شاخص موردبررسی 8 شاخص بیشترین اثرگذاری را بهعنوان عوامل کلیدی در ناکارآمدی داشتهاند و توزیع عوامل کلیدی ناکارآمدی بافت شهری در سطح نواحی شهر زنجان با استفاده از مدل لکههای داغ نشان داده است که بیشترین میزان ناکارآمدی به شکل خوشههایی با لکههای داغ در پهنۀ مرکزی تا حدودی جنوب و جنوب غربی شهر زنجان قرارگرفتهاند و درنهایت سطحبندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نشان داد که بیشترین ناکارآمدی به ترتیب متعلق به نواحی 2-5 و 1-1 میباشد که در مرکز و جنوب شهر واقعشدهاند و در مرتبه بعدی نواحی1-2 و ناحیه1-3 که در جنوب غربی شهر قرارگرفتهاند. درواقع ناکارآمدی همهجانبهای این نواحی را مورد تهدید قرار داده است در مقابل ناحیۀ4-6 در شمال شرقی شهر و در مرتبه بعدی ناحیۀ4-5 در جنوب و ناحیه3-4 در شمال شهر کمترین ناکارآمدی را داشتهاند. پرونده مقاله -
مقاله
4 - فراتحلیل مطالعات پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) در داخلنگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 6 , بهار 1393چکیده انسجام در حرکت تحقیق، تعیین نقاط ضعف احتمالی پژوهش های پیشین و برنامه ریزی برای تصحیح روندهای آتی در پژوهش در هر زمینه یا حوزه ای، نیازمند نوعی بازنگری و فراتحلیل می باشد. با انجام یک فرتحلیل درست، نتایجی بدست می آید که از عهده هر یک از تحقیقات و پژوهش ها بصورت ج چکیده کاملچکیده انسجام در حرکت تحقیق، تعیین نقاط ضعف احتمالی پژوهش های پیشین و برنامه ریزی برای تصحیح روندهای آتی در پژوهش در هر زمینه یا حوزه ای، نیازمند نوعی بازنگری و فراتحلیل می باشد. با انجام یک فرتحلیل درست، نتایجی بدست می آید که از عهده هر یک از تحقیقات و پژوهش ها بصورت جداگانه خارج است. در سال های اخیر در کشور ما، تعداد قابل توجهی مطالعه و تحقیق در جامعه دانشگاهی و توسط محققین در حوزه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت خصایص و روندهای شکلی و محتوایی تحقیقات و پژوهش های انجام شده در این حوزه و دستیابی به نتایجی ارزشمند حاصل از کل مطالعات موجود، انجام گرفت. روش انجام این پژوهش، اسنادی از نوع فراتحلیل می باشد. نتایج نشان دهنده آن است که تحقیقات موجود، از سال های 1380 به بعد رونق یافته است. از نظر شیوه تحقیق، در برخی از آنها کاستی هایی مشاهده می گردد. هچنین عمده نتایج و پیشنهادات بخوبی جمع آوری و دسته بندی شد پرونده مقاله -
مقاله
5 - بررسی احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی شهری : نمونه موردی مناطق 5 و 2 شیرازبرنامه ریزی و توسعه محیط شهری , شماره 12 , سال 3 , زمستان 1402امروزه رشد شتابان شهرنشینی باعث به وجود آمدن مشکلات گوناگونی برای شهروندان در فضای شهری می شود که بحث امنیت به عنوان پیش زمینه یک جامعه سالم اهمیت خاصی در مسائل شهری نمود بیشتری به خود پیدا کرده است. احساس امنیت به عنوان یکی از احتیاجات اساسی شهروندان در فضاهای شهری که چکیده کاملامروزه رشد شتابان شهرنشینی باعث به وجود آمدن مشکلات گوناگونی برای شهروندان در فضای شهری می شود که بحث امنیت به عنوان پیش زمینه یک جامعه سالم اهمیت خاصی در مسائل شهری نمود بیشتری به خود پیدا کرده است. احساس امنیت به عنوان یکی از احتیاجات اساسی شهروندان در فضاهای شهری که بسترساز توسعه جوامع انسانی است به شمار می رود. در این میان بانوان به عنوان بخشی از اقشار آسیب پذیر جامعه جهت حضورشان در فضاهای شهری نیازمند احساس امنیت میباشند. حضور زنان در فضاهای امن موجب ارتقاء الگوی فعالیتهای اجتماعی مؤثر و مشارکتی بهتر را درصحنه اجتماع است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که در جامعه آماری منطقه 2 و 5 شهر شیراز با روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. هدف پژوهش ارزیابی احساس امنیت بانوان ساکن در جامعه آماری است. فرآیند گردآوری اطلاعات بهصورت مطالعات کتابخانهای و اسنادی بوده و دادهها از بررسیهای میدانی و پرسشنامهای بدست آمده است. در راستای تجزیه و تحلیل دادهها و ایجاد شواهد علمی کافی مورد نیاز جهت دستیابی به هدف مورد نظر تحقیق از تحلیلهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون در قالب نرمافزار spss استفاده شده است. یافته های حاکی از آن است که منطقه 5 نسبت به منطقه 2 از نظر ابعاد اجتماعی، کالبدی و روانشناختی شرایط بهتری دارد و بانوان احساس امنیت بیشتری دارند. همچنین نتایج حاکی از آن است که ابعاد اجتماعی، کالبدی و روانشناختی با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند، به عبارتی این ابعاد با احساس امنیت بانوان در فضاهای عمومی شهری نیز رابطه مستقیم دارد یعنی هرچه شاخصهای این ابعاد افزایش یابد سبب ایجاد احساس امنیت بیشتری در بانوان میگردد . پرونده مقاله -
مقاله
6 - ارزیابی روند تغییرات فضای سبز در مناطق شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(نمونه موردی منطقه یک شهر زنجان)جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1397تحقیق حاضر در پی ارزیابی روند تغییرات فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی در منطقه یک شهر زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش؛ ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از تصاویر ماهواره ای می باشد. تحلیل تفاوت های سرانه فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان طی چکیده کاملتحقیق حاضر در پی ارزیابی روند تغییرات فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی در منطقه یک شهر زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش؛ ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از تصاویر ماهواره ای می باشد. تحلیل تفاوت های سرانه فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان طی سالهای 213- 2007 استخراج گردید؛ که در سال 2007 سرانه فضای سبز برابر با 8/16 مترمربع به ازای هر نفر در حالی که در سال 2013 برابر با 77/5 مترمربع به ازای هر نفر محاسبه گردیده است. نتایج حاصل از مدل موران نشان داد که با توجه به مقدار شاخص و نمره Z، طی سالهای مورد بررسی توزیع فضایی اراضی فضای سبز از الگوی خوشه ای تبعیت می کند. همچنین طیف بندی مساحت کاربری فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان در سال 2007 نشان داد که از کل محدوده، 16898 مترمربع مناطق فاقد فضای سبز، 1822 مترمربع فضای سبز کم، 602 مترمربع فضای سبز متوسط و 65 مترمربع مناطق دارای فضای سبز زیاد بوده است. در حالی که در سال 2013 مناطق فاقد سبز به 18358 مترمربع افزایش و مناطق فضای سبز کم 978 مترمربع، مناطق فضای سبز متوسط 51 مترمربع و مناطق فضای سبز زیاد و بسیار زیاد کاهش یافته اند. مقایسه فضای سبز طی سالهای 2013- 2007 در منطقه مورد مطالعه نشان داد که بیشترین درصد تغییرات در مناطق فاقد فضای سبز بوده که میزان آن در سال 2007 برابر با 86.19 درصد بوده که در سال 2013 این میزان به 94.45 درصد افزایش یافته است. پرونده مقاله -
مقاله
7 - تحلیلی از نقش سرمایه اجتماعی در شکلگیری حکمروایی خوب شهری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)آمایش محیط , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1399حکمروایی خوب شهری فرایندی مستمر از تطبیق و همسوسازی منافع متضاد و متفاوت افراد و گروهها می باشد. این فرایند شامل نهادهای رسمی و غیررسمی و نیز سرمایه اجتماعی شهروندان است. سرمایه اجتماعی یکی از عوامل حکمروایی خوب شهری است؛ خود زمینهای مناسب جهت دستیابی به یک مدیریت و ح چکیده کاملحکمروایی خوب شهری فرایندی مستمر از تطبیق و همسوسازی منافع متضاد و متفاوت افراد و گروهها می باشد. این فرایند شامل نهادهای رسمی و غیررسمی و نیز سرمایه اجتماعی شهروندان است. سرمایه اجتماعی یکی از عوامل حکمروایی خوب شهری است؛ خود زمینهای مناسب جهت دستیابی به یک مدیریت و حکمروایی مناسب شهری در راستای رسیدن به یک زندگی یکپارچه و امن میباشد. هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی در شکلگیری حکمروایی خوب شهری بوده و سعی بر این بوده تا با بررسی رابطه این دو متغیر در سطح شهر اردبیل، راهحل مناسبی جهت دستیابی به حکمروایی مناسب شهری گردد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت موضوع توصیفی- تحلیلی می باشد. برای گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده و حجم نمونه 383 نفر از شهروندان شهر اردبیل می باشند که به روش کوکران انتخابشده اند. رواﯾـﯽ ﺻـﻮری و ﻣﺤﺘـﻮاﯾﯽ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣـﻪ ﺗﺤﻘﯿـﻖ از ﻃﺮﯾـﻖ ﮔﺮوﻫـﯽ از ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن توسعهی شهری ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺎﺗﯿﺪ داﻧﺸﮕﺎه در رشتههای مرتبط شهری و کارشناسان مدیریت شهری ارزﯾــﺎﺑﯽ و ﭘــﺲ از اﻧﺠــﺎم اﺻــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺗﺄﯾﯿــﺪ ﺷــﺪ. ﭘﺎﯾــﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی کرون باخ (ﭘـﺲ از ﺣﺬف ﮔﻮﯾﻪﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺴﺎز) با ضریب 0.88 مورد تأیید قرار گرفت. دادهها با بهرهگیری از نرمافزارSPSS، EXCEL و Lisrel مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بین حکمروایی خوب شهری و سرمایه اجتماعی با سطح معناداری 0 و ضریب همبستگی 626/0 رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد؛ بهنحویکه این دو متغیر بهصورت مکمل با یکدیگر عمل میکنند. همچنین با توجه به نتایج آزمون خی دو بین مناطق چهارگانه شهر اردبیل از لحاظ متغیرهای سرمایه اجتماعی و حکمروایی تفاوتهای معناداری وجود دارد. بهطوریکه بیشترین میانگین این دو متغیر در منطقه 2 شهر اردبیل برآورد شده است. پرونده مقاله -
مقاله
8 - تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400شهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینهساز شکلگیری بافتهای ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافتهای فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجامشده است و بهمنظور جمعآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای و میدان چکیده کاملشهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینهساز شکلگیری بافتهای ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافتهای فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکلدهنده بافتهای ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجامشده است و بهمنظور جمعآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای و میدانی استفادهشده است که بهمنظور بررسی رابطه، اثرات و استخراج عوامل کلیدی از نرمافزار MICMAC و جهت نمایش توزیع این عوامل در سطح نواحی از مدل لکههای داغ در محیط GIS استفادهشده است. جهت سطحبندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نیز از مدل تصمیمگیری EDAS استفادهشده که بهمنظور تعیین وزن و اهمیت هر یک از عوامل در مدل ایداس از مدلANP استفادهشده است و نتایج تحقیق نشان داد که در بین 31 شاخص موردبررسی 8 شاخص بیشترین اثرگذاری را بهعنوان عوامل کلیدی در ناکارآمدی داشتهاند و توزیع عوامل کلیدی ناکارآمدی بافت شهری در سطح نواحی شهر زنجان با استفاده از مدل لکههای داغ نشان داده است که بیشترین میزان ناکارآمدی به شکل خوشههایی با لکههای داغ در پهنۀ مرکزی تا حدودی جنوب و جنوب غربی شهر زنجان قرارگرفتهاند و درنهایت سطحبندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نشان داد که بیشترین ناکارآمدی به ترتیب متعلق به نواحی 2-5 و 1-1 میباشد که در مرکز و جنوب شهر واقعشدهاند و در مرتبه بعدی نواحی1-2 و ناحیه1-3 که در جنوب غربی شهر قرارگرفتهاند. درواقع ناکارآمدی همهجانبهای این نواحی را مورد تهدید قرار داده است در مقابل ناحیۀ4-6 در شمال شرقی شهر و در مرتبه بعدی ناحیۀ4-5 در جنوب و ناحیه3-4 در شمال شهر کمترین ناکارآمدی را داشتهاند. پرونده مقاله -
مقاله
9 - فراتحلیل مطالعات پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) در داخلفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 6 , بهار 1393چکیده انسجام در حرکت تحقیق، تعیین نقاط ضعف احتمالی پژوهش های پیشین و برنامه ریزی برای تصحیح روندهای آتی در پژوهش در هر زمینه یا حوزه ای، نیازمند نوعی بازنگری و فراتحلیل می باشد. با انجام یک فرتحلیل درست، نتایجی بدست می آید که از عهده هر یک از تحقیقات و پژوهش ها بصورت ج چکیده کاملچکیده انسجام در حرکت تحقیق، تعیین نقاط ضعف احتمالی پژوهش های پیشین و برنامه ریزی برای تصحیح روندهای آتی در پژوهش در هر زمینه یا حوزه ای، نیازمند نوعی بازنگری و فراتحلیل می باشد. با انجام یک فرتحلیل درست، نتایجی بدست می آید که از عهده هر یک از تحقیقات و پژوهش ها بصورت جداگانه خارج است. در سال های اخیر در کشور ما، تعداد قابل توجهی مطالعه و تحقیق در جامعه دانشگاهی و توسط محققین در حوزه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت خصایص و روندهای شکلی و محتوایی تحقیقات و پژوهش های انجام شده در این حوزه و دستیابی به نتایجی ارزشمند حاصل از کل مطالعات موجود، انجام گرفت. روش انجام این پژوهش، اسنادی از نوع فراتحلیل می باشد. نتایج نشان دهنده آن است که تحقیقات موجود، از سال های 1380 به بعد رونق یافته است. از نظر شیوه تحقیق، در برخی از آنها کاستی هایی مشاهده می گردد. هچنین عمده نتایج و پیشنهادات بخوبی جمع آوری و دسته بندی شد پرونده مقاله -
مقاله
10 - ارزیابی سطوح توسعه یافتگی خدمات بهداشتی-درمانی با مدل تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی : شهرستانهای استان خراسان رضوی)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1395خدمات بهداشتی-درمانی در سطح شهرستانها با سلامت بهداشت و روان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. بهبود وضعیت خدمات بهداشتی-درمانی شهروندان یکی از نشانههای ارتقاء و توسعه انسانی است. ارزیابی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از روشهای کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین م چکیده کاملخدمات بهداشتی-درمانی در سطح شهرستانها با سلامت بهداشت و روان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. بهبود وضعیت خدمات بهداشتی-درمانی شهروندان یکی از نشانههای ارتقاء و توسعه انسانی است. ارزیابی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از روشهای کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین مناطق میگردد و از سوی دیگر تلاشی در زمینه کاهش و رفع نابرابریهای موجود میباشد. پژوهش حاضر با هدف بهرهگیری از شاخصهای مدنظر، به دنبال سنجش وضع توزیع و توسعة خدمات بهداشتی -درمانی در شهرستانهای این استان و مشخص کردن میزان اختلاف توسعه در بین آنها و نیز متوجه ساختن مسئولان به توجه بیشتر به شهرستانهای محروم و توسعه نیافته است. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است دادههای تحقیق شامل 15شاخص خدمات بهداشتی-درمانی از آخرین سرشماری(1390) اخذ گردید. در این پژوهش با استفاده از مدل Topsis و Vikor به الویتبندی شهرستانهای استان خراسان رضوی بر اساس شاخصهای توسعه خدمات-بهداشتی در چهار سطح (فرابرخوردار، برخوردار، نیمه برخوردار، فروبرخوردا) پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که شهرستان مشهد به عنوان مرکز اداری سیاسی و اقتصادی استان، برخوردارترین شهرستان از لحاظ شاخصهای توسعه یافتگی خدمات بهداشتی-درمانی بوده و اختلاف چشمگیری با سایر شهرستانهای استان دارد. در سطح دوم توسعه یافتگی شهرستانهای نیشابور و سبزوار قرار دارند و بقیه شهرستانها در سطح نیمه برخوردار و فروبرخوردار جای دارند. یافتههای پژوهش حاکی از این است که محرومیت کلی در سطح کل استان از نظر برخورداری از شاخصهای خدمات بهداشتی-درمانی حاکم است و توزیع خدمات بهداشتی-درمانی موجود نیز چندان متناسب با نیازهای جمعیتی شهرستانها انجام نشده است. پرونده مقاله -
مقاله
11 - اثرگذاری مشارکت در توانمند سازی سکونتگاههای مساله دار شهری (مطالعه موردی : محله بانبرز ایلام)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 1 , سال 14 , بهار 1398روند فزاینده ی شهرنشینی مسائل را در ابعاد مختلف در پی داشته که یکی از این مسائل سکونتگاههای مساله دار شهری هستند که به شکلی خودرو و بدون برنامه شکل می گیرند. حل این مسئله نه با برخورد مقطعی، گزینشی و پراکنده کاری یا رهاسازی بلکه باید از طریق یک راهکار بنیادینی و بصورت ر چکیده کاملروند فزاینده ی شهرنشینی مسائل را در ابعاد مختلف در پی داشته که یکی از این مسائل سکونتگاههای مساله دار شهری هستند که به شکلی خودرو و بدون برنامه شکل می گیرند. حل این مسئله نه با برخورد مقطعی، گزینشی و پراکنده کاری یا رهاسازی بلکه باید از طریق یک راهکار بنیادینی و بصورت ریشه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. جدای از روش های برخورد با این سکونتگاهها، لحاظ کردن دیدگاه و نگرش ساکنین محلی از مهمترین مولفه های تاثیرگذار در فرآیند ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاههای مسئله دار بشمار می رود. این پژوهش امکان سنجی نقش مشارکت اجتماعی در توانمندسازی سکونتگاه مساله دار بانبرز و همچنین بسترسازی برای ارتقای شرایط محله به نحوی پایدار از طریق مشارکت ساکنین را هدف خود قرار داده است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از ابزار کتابخانه ای و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش ساکنین محله بانبرز می باشند ، حجم نمونه با فرمول کوکران با 5 درصد خطا، 376 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار spss از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد مشارکت اجتماعی به میزان 566/0 بر توانمندسازی سکونتگاه مورد بررسی موثر می باشد. همچنین 8/91 درصد از ساکنان محله تمایل به مشارکت فراگیر جهت ساماندهی و توانمندسازی محله از طریق مشارکت های تصمیم گیری و مدیریت، تامین مالی هزینه ها(انجام طرح ها) ، تامین نیروی انسانی برای توسعه محله دارند. پرونده مقاله -
مقاله
12 - سنجش وضعیت مولفه های شکوفایی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 1 , سال 16 , بهار 1400چکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایندهی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه چکیده کاملچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایندهی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّتبندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی میباشد. روششناسی تحقیق: برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنجگانه شکوفایی شامل بهرهوری، توسعهزیرساخت، کیفیتزندگی، برابری و پایداری محیطزیست، استخراج شدهاند و ارتباط آنها توسط نرمافزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شدهاند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشههای شهری و اطلاعات غیرمکانی نیز از دادههای سرشماری نفوس و مسکن استخراج میشوند. و با تلفیق سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبهبندی گردید. قلمروجغرافیایی: محدوده مورد شهر تبریز میباشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجانشرقی است.یافته ها و بحث: در بررسی و مقایسه نواحی 38گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخشهایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائلگلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص دادهاند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایدهلو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیلآباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف میباشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعههای شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهههای اخیر میباشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص دادهاند. نتایج: نتایج حاصل نشان میدهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبههای اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا میباشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص دادهاند. پرونده مقاله -
مقاله
13 - Analysis of urban sprawl and its role in the trend of green space changes Case study: City of YazdAnthropogenic Pollution , شماره 1 , سال 3 , زمستان 2019Physical urban growth has the most significant impact on the vegetation of surrounding areas; the assessment and analysis of these changes are essential in geography and use different mechanisms. Here, remote sensing is the main technology for assessing expansion and th چکیده کاملPhysical urban growth has the most significant impact on the vegetation of surrounding areas; the assessment and analysis of these changes are essential in geography and use different mechanisms. Here, remote sensing is the main technology for assessing expansion and the rate of change of land cover. Accordingly, the present study has been conducted with the aim of evaluating the physical growth of the city of Yazd in the years 1986–2016 and its impact on the trend of urban green space changes through the use of satellite images. This is an exploratory-descriptive research and it is cognitive in terms of the objective. To achieve this objective, the data from remote sensing and geographic information systems are used. The calculation of the trend of physical growth changes indicates that the city area was 3,118.25 hectares in 1986 and it increased to 15,232.47 hectares during a 30-year period; 52 percent of the urban growth was related to the horizontal and sprawl growth of the city. Assessment of the NDVI index showed that the density of vegetation had a tangible decreasing trend so that the sum of good and excellent vegetation was equal to 2,419 hectares in 1986; in 2016, the vegetation decreased to only 1,601 hectares. The maximum decrease in vegetation exactly corresponds with the maximum physical urban growth in the northwestern and the southeastern parts of the city such that the results of the research showed about 818 hectares of vegetation and gardens became constructed lands between 1986 and 2016 پرونده مقاله