فهرست مقالات یوسف درویشی


  • مقاله

    1 - واپایش مولفه های رشد هوشمند شهری در رویکرد توسعه پایدار شهری با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره(مطالعه موردی شهر اردبیل)
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1399
    با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش‌های گسترده‌ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت‌ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایدا چکیده کامل
    با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش‌های گسترده‌ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت‌ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداری‌ها می‌توان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. بر‌این اساس، پژوهش حاضر استدلال می‌کند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخص‌هایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب می‌گردد.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است که با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره‌ نخست مناطق شهری برای شاخص‌های رشد هوشمند شهری رتبه‌بندی و میزان نابرابر‌ی‌ها مشخص‌شده، سپس از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی به سطح‌بندی مناطق شهری آن پرداخته‌شده است. بر اساس نتایج حاصل از کاربست مدل ویکور، این مناطق هرکدام رتبه‌های متفاوتی را به دست آورده‌اند، به‌طوری‌که مناطق چهار‌گانه این شهر ازلحاظ میزان برخورداری از شاخص‌های منتخب توسعه این‌گونه می‌باشد‌‌‌ که ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های موردبررسی، منطقه یک دارای بیشترین میزان برخورداری و منطقه دو دارای کمترین میزان برخورداری می‌باشد. این امر نشانگر نابرابری و تفاوت چشمگیر در برخی از شاخص رشد در مناطق شهر اردبیل می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی و ارزیابی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر شکل گیری معماری ساختمان ها جهت مدیریت بهینه گرمایش و سرمایش ساختمان های شهری (مطالعه موردی شهر اردبیل)
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400
    بررسی ویژگی‌های اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتناب‌ناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات می‌باشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی چکیده کامل
    بررسی ویژگی‌های اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتناب‌ناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات می‌باشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است.برای جمع آوری اطلاعات از منابع ، کتابخانه ایی و اسنادی بهره گرفته شده است و جهت درک بهتر منابع کتابخانه ای، پژوهش میدانی از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است.با استفاده از اطلاعات و داده های هواشناسی وسازمان میراث فرهنگی استان اردبیل ، شاخص های اقلیمی - معماری محاسبه و برآورد شده است. عناصر اقلیمی موثر برای تحلیل آب و هوای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزارهای excel، espss، worplat، جداول و نمودارهای مورد نیاز رسم خواهد شد.نتایج حاصل از پژوهش گویای این بحث است که معماری بناهای قدیمی شهر اردبیل کاملا" در ارتباط با وضعیت اقلیمی محل بوده و جهت استقرار این مساکن رو به جنوب و به منظور بهره گیری حداکثر از تابش خورشیدی می باشد. مصالح دیوارها از نوع خشت و گل با ظرفیت حرارتی زیاد است و در زمان معصر نیز تاثیر اقلیم در معماری ساختمان های شهری مدنظر قرار می گیرد،اما برای ساخت و طراحی معماری ساختمان ها در جهت آسایش شهروندان پیشنهاد می گردد که استقرار ساختمان های شهر به منظور کاهش کسب حداکثر انر‍‍ژی خورشیدی جهت رو به جنوب باشد . پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - نقش سیاستگذاری و حکمروایی شهری در  برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شهر با تأکید بر سرقت (مطالعه موردی: شهر مرند)
    سیاست گذاری شهری و منطقه ای- نشریه علمی دانشگاه آزاد اسلامی , شماره 4 , سال 2 , پاییز 1402
    کاربری اراضی شهری، یکی از ابزارهای مهم برای دستیابی به اهداف کلان اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است؛ که نه تنها تاثیر بر سرمایه گذاری و تصمیم گیری های شهر می گذارد، بلکه نقشی مهم در بر ناهنجاریهای اجتماعی و امنیت شهری دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش برنامه ریزی کاربری ارا چکیده کامل
    کاربری اراضی شهری، یکی از ابزارهای مهم برای دستیابی به اهداف کلان اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است؛ که نه تنها تاثیر بر سرمایه گذاری و تصمیم گیری های شهر می گذارد، بلکه نقشی مهم در بر ناهنجاریهای اجتماعی و امنیت شهری دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش برنامه ریزی کاربری اراضی شهری در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی شهر مرند به اجرا درآمده است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - پیمایشی و از نظر روش اجرا میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش زندانیان مرد زندان مرند، که تعداد آنها 260 نفر می باشد. با توجه به قوانین و ضوابط حاکم بر زندان های سطح کشور اجازه مصاحبه با تعداد 40 نفر داده شد و بالاجبار حجم نمونه این پژوهش 40 نفر از زندانیان مرد می باشد. همچنین برای رسیدن به نتایج مطلوب از پرسشنامه محقق ساخته برای جمع اوری داده ها استفاده شد. پایایی پرسشنامه توسط آزمون آلفای کرونباخ، 0.857 محاسبه گردید که نشانگر پایایی بالای پرسشنامه‌ها می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو قسمت آمارتوصیفی(میانگین، نمودار،فراوانی و. ..) و آمار استنباطی(آزمون تی تک نمونه‌ای) انجام پذیرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی شهر مرند نقش موثر دارد. کاربری مسکونی اراضی، کاربری آموزشی اراضی، کاربری اداری و نظامی اراضی، در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی شهر مرند نقش موثر دارد. کاربری پارک ها و فضای سبز اراضی، کاربری تجاری اراضی، در کاهش ناهنجاریهای اجتماعی شهر مرند نقش موثر ندارد. بنابراین برای جلوگیری از تشدید جرائم شهری مرند ، پیشنهاد می شود که توجه ویژه به برنامه ریزی توزیع عادلانه فضای کاربری اراضی شهری شود و با نظارت بر فضاهایی که مراقبت کمتری از آنها می شود و تغییر کاربری آنها در صورت نیاز و همچنین با مراقبت از فضاهای بدون صاحب، از وقوع جرم در سطوح شهر مرند پیشگیری کرد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - توان سنجی و شناسایی مناطق مستعد سیل‌خیزی با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (مورد مطالعه: شهرستان اردبیل)
    جغرافیای طبیعی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1399
    سیلاب یکی از مهم‌ترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران می‌باشد. شناسایی مناطق سیل‌خیز و پخش سیلاب یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه‌گیری کمی از خطر سیل را فراهم می‌کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیا چکیده کامل
    سیلاب یکی از مهم‌ترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران می‌باشد. شناسایی مناطق سیل‌خیز و پخش سیلاب یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه‌گیری کمی از خطر سیل را فراهم می‌کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می‌شود همچنین پخش سیلاب در اراضی مستعد پایین‌دست حوضه شهرستان اردبیل باعث کمک به تغذیه محیط مصنوعی حوضه می‌شود و افزایش کیفیت اراضی محیط را هم در بردارد. هدف این پژوهش شناسایی مناطق مستعد سیل‌خیزی و پخش سیلاب در صورت بروز بحران سیل می‌باشد. تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل داده‌ها در محیط ARC GIS به کمک روش الکتر و منطق بولین برای وزن‌دار کردن و تلفیق لایه‌هایی همچون (شیب، فرسایش، کاربری اراضی، شبکه آبراهه، خاک، زمین‌شناسی، انحنای زمین، واحد کوارترنر، سطح آب‌های زیرزمینی، تراکم پوشش گیاهی، رواناب و رطوبت خاک) استفاده شد و مناطق مستعد هنگام مواجه با خطر در آن مشخص گردید نتایج پژوهش نشان داد مناطقی با شدت سیلاب بالا دارای ویژگی‌هایی مانند (وجود رسوب های آبرفتی و کوهرفتی در پای دامنه‌های پرشیب و آبخیزهایی با رخنمون‌های سنگی زیاد، وجود آبرفت‌های بادبزنی شکل و مخروط افکنه در دهانه خروجی مسیل‌ها و آبراهه‌های با آبخیزهایی کوهستانی و تپه‌ماهوری منتهی به دشت‌های کم شیب، وجود اراضی پست ازنظر ارتفاعی نسبت به اراضی اطراف) است. نتیجه نهایی تحلیل هم درروش الکتره و هم در همپوشانی این اطلاعات را می‌دهد که بخش مرکزی نسبت به بخش ثمرین و هیر درخطر سیل‌خیزی بیشتری قرار دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - واپایش مولفه های رشد هوشمند شهری در رویکرد توسعه پایدار شهری با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره(مطالعه موردی شهر اردبیل)
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1399
    با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش‌های گسترده‌ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت‌ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایدا چکیده کامل
    با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش‌های گسترده‌ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت‌ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداری‌ها می‌توان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. بر‌این اساس، پژوهش حاضر استدلال می‌کند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخص‌هایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب می‌گردد.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است که با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره‌ نخست مناطق شهری برای شاخص‌های رشد هوشمند شهری رتبه‌بندی و میزان نابرابر‌ی‌ها مشخص‌شده، سپس از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی به سطح‌بندی مناطق شهری آن پرداخته‌شده است. بر اساس نتایج حاصل از کاربست مدل ویکور، این مناطق هرکدام رتبه‌های متفاوتی را به دست آورده‌اند، به‌طوری‌که مناطق چهار‌گانه این شهر ازلحاظ میزان برخورداری از شاخص‌های منتخب توسعه این‌گونه می‌باشد‌‌‌ که ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های موردبررسی، منطقه یک دارای بیشترین میزان برخورداری و منطقه دو دارای کمترین میزان برخورداری می‌باشد. این امر نشانگر نابرابری و تفاوت چشمگیر در برخی از شاخص رشد در مناطق شهر اردبیل می‌باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - بررسی و ارزیابی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر شکل گیری معماری ساختمان ها جهت مدیریت بهینه گرمایش و سرمایش ساختمان های شهری (مطالعه موردی شهر اردبیل)
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400
    بررسی ویژگی‌های اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتناب‌ناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات می‌باشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی چکیده کامل
    بررسی ویژگی‌های اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتناب‌ناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات می‌باشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است.برای جمع آوری اطلاعات از منابع ، کتابخانه ایی و اسنادی بهره گرفته شده است و جهت درک بهتر منابع کتابخانه ای، پژوهش میدانی از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است.با استفاده از اطلاعات و داده های هواشناسی وسازمان میراث فرهنگی استان اردبیل ، شاخص های اقلیمی - معماری محاسبه و برآورد شده است. عناصر اقلیمی موثر برای تحلیل آب و هوای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزارهای excel، espss، worplat، جداول و نمودارهای مورد نیاز رسم خواهد شد.نتایج حاصل از پژوهش گویای این بحث است که معماری بناهای قدیمی شهر اردبیل کاملا" در ارتباط با وضعیت اقلیمی محل بوده و جهت استقرار این مساکن رو به جنوب و به منظور بهره گیری حداکثر از تابش خورشیدی می باشد. مصالح دیوارها از نوع خشت و گل با ظرفیت حرارتی زیاد است و در زمان معصر نیز تاثیر اقلیم در معماری ساختمان های شهری مدنظر قرار می گیرد،اما برای ساخت و طراحی معماری ساختمان ها در جهت آسایش شهروندان پیشنهاد می گردد که استقرار ساختمان های شهر به منظور کاهش کسب حداکثر انر‍‍ژی خورشیدی جهت رو به جنوب باشد . پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - ارزیابی انعطاف پذیری فضاهای باز در محلات شهری از منظر پدافند غیرعامل(مطالعه موردی: منطقه ۱ شهر تبریز)
    مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 5 , سال 15 , زمستان 1399
    فضاهای باز واقع در محلات مرکزی شهرها می‌تواند از مهمترین فضاهای قابل برنامه ریزی از منظر پدافند غیر عامل باشد، چراکه این فضاها به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان و یا ارگان‌های عمومی می‌تواند در مواقع بحرانی نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب‌پذیری‌ها داشته باشد چکیده کامل
    فضاهای باز واقع در محلات مرکزی شهرها می‌تواند از مهمترین فضاهای قابل برنامه ریزی از منظر پدافند غیر عامل باشد، چراکه این فضاها به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان و یا ارگان‌های عمومی می‌تواند در مواقع بحرانی نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب‌پذیری‌ها داشته باشد.بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناسایی محدودیت‌ها و توانایی فضاهای باز در منطقه 1تبریز از نظر چگونگی ترکیب توده و فضا، تنوع پذیری عملکردی برای مواقع بحرانی و همچنین چگونگی پوشش سراسری و دسترسی مناسب به فضاهای و مناسب از منظر پدافند غیر عامل می‌پردازد. به همین منظور در این پژوهش برای پهنه بندی فضاهای مختلف بر مبنای آسیب‌پذیری و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای مرتبط مانند10 ARC GISو Auto cadو نرم افزار Excelاستفده شده است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که بیشتر محلات قدیمی منطقه 1 تبریز از دیدگاه پدافند غیر عامل آسیب‌پذیری بوده و همچنین نحوه ساختار فضاهای باز در محدوده مورد مطالعه بر پایه ترکیب توده و فضا، بیش از 7/11 درصد از سطح منطقه را برای مواقع بحرانی نامناسب نشان می‌دهد و اینکه رابطه معنی داری بین میزان انعطاف پذیری فضاهای باز و آسیب‌پذیری آن‌ها وجود دارد به این مفهوم که هر چه میزان انعطاف پذیری فضاهای باز بیشتر باشد به همان اندازه از میزان آسیب‌پذیری منطقه کاسته و بلعکس، در نهایت بررسی‌ها نشان می‌دهد که 58 در از منطقه 1 تبریز دسترسی مناسبی به فضاهای باز دارد که می‌تواند باعث بهبود وضعیت از دیدگاه پدافند غیر عامل شود. پرونده مقاله