علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره2,سال
16
,
تابستان
1399
برای شناسایی تیپ های هوای منطقه شمال غرب کشور ایستگاه مراغه به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور دسترسی به اطلاعات اقلیمی منطقه، از دو پایگاه داده گردشی و محیطی استفاده گردید. پایگاه گردشی شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال می باشد که از پایگا چکیده کامل
برای شناسایی تیپ های هوای منطقه شمال غرب کشور ایستگاه مراغه به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور دسترسی به اطلاعات اقلیمی منطقه، از دو پایگاه داده گردشی و محیطی استفاده گردید. پایگاه گردشی شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال می باشد که از پایگاه NCEP/NCAR وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوس شناسی ایالات متحده آمریکا اخذ گردید. پایگاه داده های محیطی شامل داده های نه متغیر اقلیمی (میانگین حداکثردما، میانگین حداقل دما، دمای شبنم، رطوبت نسبی، فشار، بارش، سرعت باد، دمای خشک، دمای تر) است که به صورت روزانه در بازه زمانی 198۹/1/1 تا 2۰۱۰/12/29 میلادی از سازمان هواشناسی اخذ گردیده و برای شناسایی تیپهای هوا بکار گرفته شده اند. پایگاه داده ها در نرم افزار Matlab به صورت ماتریس 9× ۹۸۶۰ با آرایش P تشکیل شد. در پایگاه داده ها ۹۸۵۰ روز به عنوان سطر و 9 متغیر اقلیمی به عنوان ستون در نظر گرفته شد. بعد از استانداردسازی و حذف سال های بدون آمار، ماتریس داده ها به صورت 9× ۹۸۵۰ شکل گرفت. سپس یک تحلیل خوشه ای با روش ادغام وارد بر روی ماتریس استاندارد شده داده ها به منظور تیپ بندی صورت گرفت. شش تیپ متمایز اقلیمی بر ایستگاه مراغه مشخص گردید که عبارتند از : تیپ بارشی، تیپ معتدل، تیپ سرد و خشک، تیپ سرد و خشک بادی، تیپ یخبندان و تیپ گرم و خشک. برای هر یک از تیپ ها یک روز نماینده نیز مشخص گردید. یافته هایی که در این پژوهش حاصل شد، بیانگر این است که تراز 500 هکتوپاسکال به عنوان لایه میانی جو نقش کلیدی در ایجاد و هدایت سامانه های گردشی تاثیرگذار بر آب و هوای کشور ایفا می کند. رابطه معنی داری بین الگوهای گردشی تراز میانی جو با حاکمیت شرایط اقلیمی رخداد تیپ ها در ایستگاه مراغه وجود دارد. نقش سامانه های پرارتفاع عربستان و شمال آفریقا در حاکمیت شرایط گرم و خشک و نقش فرود مدیترانه و توده هوای سرد قطبی در ایجاد دوره های سرد آشکار گردید.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره5,سال
13
,
زمستان
1396
برای شناسایی تیپ های هوای منطقه شمال غرب کشور ایستگاه مراغه به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور دسترسی به اطلاعات اقلیمی منطقه، از دو پایگاه داده گردشی و محیطی استفاده گردید. پایگاه گردشی شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال می باشد که از پایگا چکیده کامل
برای شناسایی تیپ های هوای منطقه شمال غرب کشور ایستگاه مراغه به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور دسترسی به اطلاعات اقلیمی منطقه، از دو پایگاه داده گردشی و محیطی استفاده گردید. پایگاه گردشی شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال می باشد که از پایگاه NCEP/NCAR وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوس شناسی ایالات متحده آمریکا اخذ گردید. پایگاه داده های محیطی شامل داده های نه متغیر اقلیمی (میانگین حداکثردما، میانگین حداقل دما، دمای شبنم، رطوبت نسبی، فشار، بارش، سرعت باد، دمای خشک، دمای تر) است که به صورت روزانه در بازه زمانی 198۹/1/1 تا 2۰۱۰/12/29 میلادی از سازمان هواشناسی اخذ گردیده و برای شناسایی تیپهای هوا بکار گرفته شده اند. پایگاه داده ها در نرم افزار Matlab به صورت ماتریس 9× ۹۸۶۰ با آرایش P تشکیل شد. در پایگاه داده ها ۹۸۵۰ روز به عنوان سطر و 9 متغیر اقلیمی به عنوان ستون در نظر گرفته شد. بعد از استانداردسازی و حذف سال های بدون آمار، ماتریس داده ها به صورت 9× ۹۸۵۰ شکل گرفت. سپس یک تحلیل خوشه ای با روش ادغام وارد بر روی ماتریس استاندارد شده داده ها به منظور تیپ بندی صورت گرفت. شش تیپ متمایز اقلیمی بر ایستگاه مراغه مشخص گردید که عبارتند از : تیپ بارشی، تیپ معتدل، تیپ سرد و خشک، تیپ سرد و خشک بادی، تیپ یخبندان و تیپ گرم و خشک. برای هر یک از تیپ ها یک روز نماینده نیز مشخص گردید. یافته هایی که در این پژوهش حاصل شد، بیانگر این است که تراز 500 هکتوپاسکال به عنوان لایه میانی جو نقش کلیدی در ایجاد و هدایت سامانه های گردشی تاثیرگذار بر آب و هوای کشور ایفا می کند. رابطه معنی داری بین الگوهای گردشی تراز میانی جو با حاکمیت شرایط اقلیمی رخداد تیپ ها در ایستگاه مراغه وجود دارد. نقش سامانه های پرارتفاع عربستان و شمال آفریقا در حاکمیت شرایط گرم و خشک و نقش فرود مدیترانه و توده هوای سرد قطبی در ایجاد دوره های سرد آشکار گردید.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره4,سال
17
,
پاییز
1400
سیل یکی از بلایای طبیعی است که اغلب مناطق کشور را تحت تأثیر قرار داده و موجب وارد آمدن خسارت میگردد. برآورد سیلاب طراحی یکی از اجزای مهم مطالعات هیدرولوژی، پروژههای منابع آب بویژه طرحهای سدسازی است. سیلاب طراحی یک سد، سیلابی است با اوج، حجم و دوره بازگشت مناسب که ایم چکیده کامل
سیل یکی از بلایای طبیعی است که اغلب مناطق کشور را تحت تأثیر قرار داده و موجب وارد آمدن خسارت میگردد. برآورد سیلاب طراحی یکی از اجزای مهم مطالعات هیدرولوژی، پروژههای منابع آب بویژه طرحهای سدسازی است. سیلاب طراحی یک سد، سیلابی است با اوج، حجم و دوره بازگشت مناسب که ایمنی سد و سازههای وابسته را طی دوره بهره برداری تضمین مینماید. در این تحقیق به منظور تخمین حداکثر سیلاب محتمل[1] حوضه آجی چای، از بین مدلهای بارش- رواناب مدل ریاضی HEC-HMS انتخاب و استفاده گردید. بدین منظور دادههای هواشناسی مربوط به 40 ایستگاه همدید، آب و هواشناسی و بارانسنجی از سازمان هواشناسی و شرکت تماب اخذ گردید و سپس به منظور برآورد حداکثر سیل محتمل حوضه، ابتدا حوضه اصلی به زیرحوضه های کوچکتر تقسیم و خصوصیات فیزیوگرافیک هر زیرحوضه تعیین شد. الگوی بارندگی مطابق الگوی تیپ II، بارندگی 24 ساعته انتخاب گردیده و بزرگترین بارندگی 6 ساعته از آن در دوره برگشتهای مختلف استخراج میگردد. سپس جهت تولید هیدروگراف حداکثر سیل محتمل در دوره بازگشتهای مختلف مدل HMS برای حوضه اجرا گردیده و هیدروگراف حداکثر سیل محتمل برای زیرحوضه های مختلف ترسیم گردید. همچنین مقدار حداکثر سیلاب محتمل در دوره بازگشتهای مختلف برای تمام زیرحوضه ها محاسبه گردید. حداکثر سیلاب محتمل کل حوضه آجی چای در دورههای بازگشتهای 2، 10، 25، 50 ،100 و 200 ساله به ترتیب 18261 ، 33073 ، 42212 ، 49207 ، 55845 و 62198 مترمکعب بر ثانیه برآورد گردید.[1] . Probable Maximum Flood
پرونده مقاله
آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده گردشگری قلمداد میگردد و مراکز گردشگری، موجودیت و ارزشهای خود را مدیون عوامل متعدد به ویژه شرایط آب و هوایی مناسب میدانند. در این تحقیق به منظور ارزیابی و پهنهبندی تقویم اکوتوریسم در استانهای کردستان، کرمانشاه و همدا چکیده کامل
آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده گردشگری قلمداد میگردد و مراکز گردشگری، موجودیت و ارزشهای خود را مدیون عوامل متعدد به ویژه شرایط آب و هوایی مناسب میدانند. در این تحقیق به منظور ارزیابی و پهنهبندی تقویم اکوتوریسم در استانهای کردستان، کرمانشاه و همدان از مدل ریمن و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک ( PET) استفاده گردیده است. بدین منظور از بین ایستگاههای سینوپتیک موجود در منطقه، 19 ایستگاه که دارای طول دوره آماری بالای 30 سال (2020- 1990) بودند، انتخاب گردید. سپس دادههای مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی از سازمان هواشناسی دریافت گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در بیشتر بخشهای منطقه غرب کشور مانند شهرهای سنندج، همدان و کرمانشاه، زمان آسایش اقلیمی برای فعالیتهای گردشگری در دو دوره مجزا به وقوع میپیوندد. دوره اول آسایش اقلیمی در این مناطق، از اوایل اردیبهشت تا اواخر خرداد به مدت 60 روز و دوره دوم آسایش اقلیمی گردشگری از اواسط شهریور تا اوایل آبان به مدت حدود 45 روز اتفاق می افتد. در نهایت نقشههای اقلیم گردشگری منطقه غرب کشور براساس تغییرات ارتفاعی و با لحاظ کردن ارتباط بین شاخص دمای فیزیولوژیک و ارتفاع تهیه گردید که با تحلیل این نقشهها زمانهای مناسب برای فعالیتهایی مانند کوهنوردی در ارتفاعات مهم منطقه مانند الوند، چهل چشمه، پرو و شاهو را شناسایی گردید.
پرونده مقاله
تبخیر از سطوح مرطوب خاک و گیاه که آن را تبخیر و تعرق می نامند، یکی از پیچیده ترین فرآیندها در چرخۀ هیدرولوژی است که در محاسبات هیدرولوژی از دو جهت حائز اهمیت است. یکی محاسبه تلفات آب در حوضه های آبریز و دیگری برآورد نیاز آبی در طرح هایی که آب مهار شده در سازه های هیدرول چکیده کامل
تبخیر از سطوح مرطوب خاک و گیاه که آن را تبخیر و تعرق می نامند، یکی از پیچیده ترین فرآیندها در چرخۀ هیدرولوژی است که در محاسبات هیدرولوژی از دو جهت حائز اهمیت است. یکی محاسبه تلفات آب در حوضه های آبریز و دیگری برآورد نیاز آبی در طرح هایی که آب مهار شده در سازه های هیدرولیک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این تحقیق از داده های هواشناسی ایستگاه های مورد مطالعه (اصفهان، کاشان، شهرضا، خور و بیابانک، گلپایگان و نائین) استفاده شده و سپس جهت تعیین مناسب ترین روش تبخیر وتعرق پتانسیل در سطح منطقه، اقدام به تحلیل نمودارهای مقایسه ای بین روش های تورنث وایت، بلینی کریدل و معادلۀ لاری جانسون که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند، گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که از بین روش های مذکور، روش بلینی کریدل نسبت به دیگر روش ها، بسیار نزدیک به تشت تبخیر بوده به طوری که در ماه های مختلف سال همبستگی خوبی با تشت تبخیر را داشته است. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی میزان تبخیر و تعرق در سطح استان اصفهان نشان داد که از غرب به شرق و از جنوب به شمال، بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود، به طوری که در نواحی شمال شرقی استان (ایستگاه خور و بیابانک)، این پدیده به دلایلی همچون نزدیکی به کویر، افزایش گرمای سطح زمین و کم شدن نزولات جوی، به اوج خود می رسد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد