-
مقاله
1 - مدلسازی خطر وقوع فرونشست زمین با استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی (مطالعه موردی: حوزه آبریز دشت تسوج)سنجشازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1398وقوع پدیده فرونشست زمین و خطرات احتمالی آن در حوزه آبریز دشت تسوج استان آذربایجان شرقی به علت بروز بحران آب و دوره خشکسالی موجود در منطقه طی سالیان اخیر افزایش چشمگیری داشته است. بهمنظور برنامه ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وق چکیده کاملوقوع پدیده فرونشست زمین و خطرات احتمالی آن در حوزه آبریز دشت تسوج استان آذربایجان شرقی به علت بروز بحران آب و دوره خشکسالی موجود در منطقه طی سالیان اخیر افزایش چشمگیری داشته است. بهمنظور برنامه ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وقوع این پدیده ضروری است. در این مطالعه به مدلسازی خطر وقوع فرونشست زمین در بستر الگوریتم جنگل تصادفی با بهره گیری از نقاط فرونشست های ثبتشده و یازده متغیر محیطی مؤثر بر وقوع فرونشست (ارتفاع، شیب، جهت، شاخص رطوبت توپوگرافی، فاصله از آبراهه، تراکم زهکشی، فاصله از گسل، سنگشناسی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی و افت سطح آب زیرزمینی) پرداختهشده است. قابلیت پیش بینی و صحت نتایج مدل با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و مساحت سطح زیر این منحنی (AUC) مورد ارزیابی قرارگرفته است. ارزیابی نتایج مدل نشاندهنده دقت بسیار مناسب مدل 0.86 است. بر اساس نتایج حاصل از مدل با روش میانگین کاهشی دقت، متغیر های سطح آب زیرزمینی، فاصله از گسل و افت سطح آب زیرزمینی تأثیر بیشتری بر پتانسیل وقوع فرونشست در منطقه موردمطالعه داشته اند. همچنین مطابق نتایج حاصل به ترتیب 18 و 11 درصد از مساحت منطقه موردمطالعه در کلاس پرخطر و بسیار پرخطر ازنظر وقوع فرونشست قرارگرفته که حاکی از شرایط خطرناک منطقه است. استفاده از نتایج حاصل از این تحقیق توسط مدیران و برنامه ریزان نقش مؤثری در کاهش خطرات ناشی از فرونشست زمین خواهد داشت، همچنین ارائه و اجرای راهکار های عملیاتی را تسهیل می کند. پرونده مقاله -
مقاله
2 - Application of landsat imageries for mapping post-earthquake landslide, case study: 2012 Ahar-Varzegan earthquake, NW IranIranian Journal of Earth Sciences , شماره 5 , سال 12 , پاییز 2020The 2012 Ahar-Varzegan earthquake and its aftershocks have not only caused huge damage with a severe loss of life and property but also induced many geo-hazards with the major type of collapse, creep, slip, debris flow, and fallings that are generally considered as land چکیده کاملThe 2012 Ahar-Varzegan earthquake and its aftershocks have not only caused huge damage with a severe loss of life and property but also induced many geo-hazards with the major type of collapse, creep, slip, debris flow, and fallings that are generally considered as landslide in this study which can cause continuous threats to the affected region. in this study, a semi-automated geo-hazard detection method has been presented to determine the Landslides due to 2012 Ahar-Varzaghan earthquake in area from Ahar to Varzaghan by the use of bi- temporal Landsat images from before and after the earthquake. The accuracy of the results was checked out using field observations, Google Earth images and the error matrix. The results of the visual validation with the Google Earth images showed that the used method can detect landslids with relatively high accuracy.The images of landsat5 and 8 Because of their multispectral advantages can be used as a suitable data source for research on Instabilities. Finally, the validating results obtained by using the error matrix showed the total accuracy of 92.1% and kappa coefficient was 0.99. So based on the results obtained from the above method, the landslides were distributed mainly in slopes between 15 and 40 degrees and the height distribution of instabilities of 1420 to 2000 meters. Also based on vegetation indices, density of landslides have been increased after the earthquake. Generally unstabel slopes are located along river valleys and roads in mountain regions with deep valleys and steep slopes. According to the nature of present study, the obtained result can be useful for environmental planners and project developers. پرونده مقاله -
مقاله
3 - ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزاسیاست گذاری شهری و منطقه ای- نشریه علمی دانشگاه آزاد اسلامی , شماره 1 , سال 1 , بهار 1401تکتونیک همواره فعال در محدوده مورد مطالعه، آنرا به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعة چین خوردگی ها و چشم اندازهای گسل خوردگی، ماگماتیسم، سطوح چند ضلعی و نیز مطالعه سنگ شناسی،کانی شناسی وفرایندهایدامنه ای، برای پژوهشگران علم ژئومورفولوژی و محدوده ای جذاب در جهت ژئوتوریسم فراه چکیده کاملتکتونیک همواره فعال در محدوده مورد مطالعه، آنرا به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعة چین خوردگی ها و چشم اندازهای گسل خوردگی، ماگماتیسم، سطوح چند ضلعی و نیز مطالعه سنگ شناسی،کانی شناسی وفرایندهایدامنه ای، برای پژوهشگران علم ژئومورفولوژی و محدوده ای جذاب در جهت ژئوتوریسم فراهم کرده است. ژئومورفوسایت های حاصل از پدیده های مورفوتکتونیک در امتدادگسل فعال تبریز با معرفی 5 ناحیه و با چشم اندازهایی خاص مانند؛ سطوح شیب دار متاثر از فعالیت های زمین ساخت، اشکال چند وجهی با رخنمون های منحصر به فرد، فرایندها و اشکال متنوع رودخانه ای، پهنه ها و ارتفاعات گنبدی حاصل از فرایند های هالوتکتونیک، چشمه های فعال تراورتن سازدر سمت غربی صوفیان و تپه های رنگارنگ کم ارتفاع و تیپیک بدلند (هزار دره ها)، در شرق صوفیان به عنوان بخشی از مناطق ژئوتوریسم و ژئومورفوسایت ها مورد بررسی قرار گرفت. تکنیک عمده در این تحقیق بر اساس زمین پیمایشی(Geo-hiking) و بر مبنای یافته های میدانی و مطالعات کتابخانه ای است. برخی از تحلیل های مکانی در ابعاد کمی و کیفی در محیط نرم افزاریGIS انجام گردیده است. یافته های تحقیق بر اساس تکنیک و روش بکار گرفته شده حاکی از آن است که پدیده های ژئومورفولوژیک و ژئومورفوتکتونیک مد نظر دارای میانگین پتانسیل 75/0 از منظر ژئوتوریسم در روش پانیزا برخوردار می باشد. بر مبنای نتایج و با مقایسه 7 شاخص مد نظر، ژئوسایت های مورد مطالعه از منظر دو شاخص علمی و زیبایی شناختی بالاترین پتانسیل، امابهلحاظ ارزش هایگردشگری، به جزء ژئوسایت عینالی، بقیه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. ضمن اینکه گسل فعال تبریز را نه به عنوان یک تهدید همیشگی، بلکه به عنوان یک توان محیطی بلقوه و یک فرصت طبیعی برای ارتقای گردشگری منطقه معرفی کرد. پرونده مقاله -
مقاله
4 - برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابیجغرافیای طبیعی , شماره 4 , سال 9 , پاییز 1395وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخصترینرودخانههایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذ چکیده کاملوقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخصترینرودخانههایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده های ژئومورفولوژیکی و سیلابی به باز سازی سیلاب ها پرداخته شده است.برای نیل به اهداف این مقاله با استفاده تصاویر ماهواره اییسایت های احتمالی رسوبات آب راکد و شواهد ژئومورفولوژیک سیلاب شناسایی گردید. رودخانه به سه بازه تقسیم شد و با بازدیدهای میدانی دقیق سایت های رسوبات آب راکد به تحلیل های چینه شناسی بر روی رسوباتپرداخته شد. باعملیات نقشه برداری،نقشه 1:1000 مسیرمورد مطالعه تهیهگردیدو جمعاً 48 مقطعدرسه بازه، ترسیم گردید ودبی سیلاب ها دردورههای مختلف باز سازیشد. از نرمافزار HEC-RAS،GIS جهتترسیمنقشههاوتحلیلهای هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان دادحداکثر دبی سیلابی برای دورة 2 ساله،66/103 و برای دورة 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه برآوردگردید. در بازه اول پالنگان، تراز آب در دورة 2 ساله، 989.57 متر و برای دورة 1000 ساله1005.36مترودر بازه دوم دله مرز، برای دورة 2 ساله،868.42متر و برای دورة 1000 ساله 885.91متر،در بازه سوم رودبار،تراز آب در دورة 2 ساله، 790.17متر و برای دورة 1000 ساله830.42 متر به دست آمد.برآوردحداکثر دبی لحظهایسیلاب های دیرین رودخانهنشان داد که وقوع سیلابهای بزرگ دور از انتظار نیست.نتایج نشان داد که با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، میتوان سیلابهای بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه با استفاده از مدل هیدرولیکیHEC-RASو نرم افزار الحاقیHEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. پرونده مقاله -
مقاله
5 - ارزیابی پیشرانهای تأثیرگذار در برنامهریزی راهبردی توسعهی گردشگری تاریخی-فرهنگی (مطالعه موردی: شهر تبریز)جغرافیایی فضای گردشگری , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1401در سالهای اخیر گردشگری بهعنوان صنعت بدون دود، منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنهی بازرگانی و تراز پرداختهای بسیاری از کشورها شده است. در این راستا، برنامهریزی راهبردی توسعهی این صنعت در اکثر کشورها کلید خورده است. با توجه به اهمیت چکیده کاملدر سالهای اخیر گردشگری بهعنوان صنعت بدون دود، منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنهی بازرگانی و تراز پرداختهای بسیاری از کشورها شده است. در این راستا، برنامهریزی راهبردی توسعهی این صنعت در اکثر کشورها کلید خورده است. با توجه به اهمیت این صنعت و نیاز به برنامهریزی و مدیریت آن، هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشرانهای تأثیرگذار در برنامهریزی راهبردی توسعهی گردشگری شهر تبریز میباشد. از اینرو، روش تحقیق در مطالعهی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعهی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان، کارشناسان شهری و نخبگان دانشگاهی شهر تبریز (حدوداً 2000 نفر) بوده که حجم نمونه بر اساس مدل اصلاحشده کوکران 340 نفر برآورد شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرمافزار Warp-PLS استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مهمترین پیشرانهای تأثیرگذار بر توسعهی گردشگری با تأکید بر گردشگری تاریخی-فرهنگی مربوط به پیشرانهای قانونی-سیاسی، اقتصاد-بازاریابی و مدیریتی بوده است که به ترتیب ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق برای هر کدام 71/0، 65/0 و 53/0 میباشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای اصلاح تصویر منفی و زدودن ایرانهراسی برای تقویت انگیزهی سفر به ایران، ارتقای سطح همکاریهای گردشگری بینالمللی و رفع موانع از جمله مقررات بروکراتیک و اقامت، اطلاعرسانی مناسب و تبلیغات شایسته در بازارهای هدف، تحقق مدیریت واحد و سیستمی، شکلگیری تعامل و اعتماد نهادی بین ارگانهای دولتی و خصوصی، بهرهگیری از مشارکت، ایجاد تسهیلات اقامتی مطابق با استانداردهای جهانی و ارائهی تسهیلات مطابق با ملیت و فرهنگ گردشگران بر مبنای نیازسنجی مناسب ترجیحات گردشگران میباشد. پرونده مقاله -
مقاله
6 - تحلیل تطبیقی زیست پذیری در مناطق شهری؛ مطالعه موردی مناطق دهگانه کلانشهر تبریزفصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری , شماره 4 , سال 13 , پاییز 1401از رویکردهای نوین در راستای پایداری شهری، مفهوم زیست پذیری میباشد که بر ارتقای کیفیت شاخصهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی در شهر تأکید دارد. در این پژوهش که با هدف سنجش وضعیت زیست پذیری در مناطق10 گانه شهر تبریز انجام شده، از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار چکیده کاملاز رویکردهای نوین در راستای پایداری شهری، مفهوم زیست پذیری میباشد که بر ارتقای کیفیت شاخصهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و کالبدی در شهر تأکید دارد. در این پژوهش که با هدف سنجش وضعیت زیست پذیری در مناطق10 گانه شهر تبریز انجام شده، از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار پرسشنامه (در دو سطح شهروندان و کارشناسان) بهرهگیری شده است. در این راستا از آزمون T تک نمونهای در محیط نرمافزار SPSS ، مدل تصمیمگیری چندشاخصه ویکور و روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری، با استفاده از نرمافزار میک مک برای تحلیل دادهها بهرهگیری گردیده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنان مناطق 10 گانه شهر تبریز، و نمونه آماری نیز بر اساس روش نمونهگیری طبقهای و به نسبت سهم جمعیتی مناطق با استفاده از روش نمونهگیری ساده تصادفی انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشانگر این است که هم بر اساس نظر کارشناسان(3.04) و هم بر اساس نظر شهروندان(3.20) میانگین ابعاد چهارگانه زیست پذیری کلانشهر تبریز بالاتر از متوسط (میانگین نظری3) قرار دارد. بر اساس نظرات شهروندان منطقه 9 و بر اساس نظرات کارشناسان، منطقه 1 در رتبه اول قرار دارد. نتایج حاصل از تحلیل ویکور نیز نشانگر رتبه اول منطقه 2، ازنظر زیست پذیری میباشد. در خصوص عوامل تأثیرگذار حاصل از نرمافزار میک مک، "ایجاد اشتغال و درآمد پایدار" مهمترین عامل شناختهشده است. نتایج نشاندهنده این است که به ترتیب عوامل ایجاد اشتغال و درآمد پایدار، نوسازی بافت فرسوده، بهسازی بافت حاشیهنشین، تأمین مسکن مناسب، توسعه فضاهای سبز و باز و تأمین خدمات زیرساختی عوامل کلیدی تأثیرگذار هستند. با توجه به این مهم میتوان گفت که در بین مناطق 10 گانه کلانشهر تبریز شاهد عدم تعادل فضایی از نظر زیست پذیری هستیم و مدیریت بهینه موارد مذکور نقش مهمی در رفع این عدم تعادل فضایی بازی می نماید. پرونده مقاله