علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره7,سال
21
,
پاییز
1398
زمینه و هدف: از آنجا که مخاطره ی یخ بندان زندگی انسان ها، فعالیت های عمرانی، رشد محصولات زراعی و مصرف انرژی به خصوص توزیع آن را را متاثر می کند؛ لذا آگاهی از رخداد یخ بندان و پیش بینی تاریخ وقوع یخ بندان ها به تفکیک انواع آن کمک شایانی به مدیریت این پدیده می کند. در این چکیده کامل
زمینه و هدف: از آنجا که مخاطره ی یخ بندان زندگی انسان ها، فعالیت های عمرانی، رشد محصولات زراعی و مصرف انرژی به خصوص توزیع آن را را متاثر می کند؛ لذا آگاهی از رخداد یخ بندان و پیش بینی تاریخ وقوع یخ بندان ها به تفکیک انواع آن کمک شایانی به مدیریت این پدیده می کند. در این پژوهش برای اولین بار، پارامترهای موثر بر یخ بندان و به تفکیک نوع یخ بندان ها محاسبه شده و همچنین دوره بازگشت یخ بندان با سطوح احتمالات مختلف، برای هر دو نوع یخ بندان تابشی و فرارفتی صورت گرفته است.
روش بررسی: در این پژوهش پس از بررسی دماهای حداقل در ایستگاه های سینوپتیک استان اردبیل، تاریخ های عبور دمای صفر درجه و کم تر برای اولین بار در پاییز و آخرین بار در بهار استخراج و بر اساس نوع یخ بندان تفکیک شدند. در ادامه سری های زمانی آغاز و خاتمه یخ بندان های فرارفتی و تابشی با توزیع های آماری برازش شده و مناسب ترین توزیع انتخاب و تاریخ های آغاز و خاتمه ی یخ بندان در سطوح احتمالاتی 50 ، 70، 80، 90 و 99 درصد با استفاده از توزیع نرمال در پایگاه آماری smada محاسبه شد.
یافته ها: براساس نتایج تحقیق، بیشتر ین و کم ترین فراوانی روزهای یخ بندان به ترتیب مربوط به ایستگاه های خلخال و پارس آباد و در رژیم ماهانه یخ بندان، بیشترین و کم ترین فراوانی روزهای یخ بندان به ترتیب در ژانویه و اکتبر است. واکاوی رخداد یخ بندان های تاریخی نشان داد زودترین تاریخ آغاز یخ بندان های تابشی و فرارفتی (خلخال) به ترتیب در 19 سپتامبر و 10 اکتبر و دیرترین آغاز (پارس آباد) به ترتیب در 12 نوامبر و 12 دسامبر رخ داده است.
بحث و نتیجه گیری: به طور کلی در استان اردبیل 47 درصد یخ بندان ها با یخ بندان تابشی و 53 درصد با یخ بندان فرارفتی آغاز می شوند که این مساله خطر سرمازدگی محصولات کشاورزی در اواخر فصل تابستان را در این استان افزایش می دهد و بایستی در پاییز قبل از فرارفت هوای سرد (25 مهر، بر اساس نتایج این پژوهش)، محصولات کشت تابستانه برداشت شوند. 73 درصد یخ بندان ها با یخ بندان تابشی و 27 درصد با یخ بندان فرارفتی خاتمه یافته اند و در فصل بهار، امکان مبارزه با یخ بندان های تابشی و کاهش چشمگیر خسارات وجود دارد. بر اساس تحلیل احتمالات وقوع یخ بندان، اولین یخ بندان های تابشی و فرارفتی در ایستگاه سینوپتیک اردبیل با احتمال 90% به ترتیب در 18 و 23 آبان رخ می دهد. تاریخ شروع یخ بندان فرارفتی در ایستگاه اردبیل با احتمال 50%، 9 آبان، در پارس آباد 22 آذر، در خلخال 26 مهر و در مشگین شهر 18 آبان است.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره1,سال
11
,
بهار
1401
با توجه به زمان بر بودن و عدم صرفه اقتصای استفاده از مدلهای دینامیکی، استفاده از روشهای ریزمقیاس نمایی اقلیمی آماری افزایش یافته است. در این پژوهش نتایج مدلهای اقلیمیHadGEM2-ES ،MIROC و NoerESM1-M که توسط جعبه ابزار CCT پس از شبیهسازی پارامترهای اقلیمی روزانه بارش، چکیده کامل
با توجه به زمان بر بودن و عدم صرفه اقتصای استفاده از مدلهای دینامیکی، استفاده از روشهای ریزمقیاس نمایی اقلیمی آماری افزایش یافته است. در این پژوهش نتایج مدلهای اقلیمیHadGEM2-ES ،MIROC و NoerESM1-M که توسط جعبه ابزار CCT پس از شبیهسازی پارامترهای اقلیمی روزانه بارش، دمای حداکثر و حداقل ریز مقیاس سازی شدند در حوزه آبخیز کرگانرود در استان گیلان ارزیابی و مقایسه شده است. از اطلاعات هواشناسی ایستگاه سینوپتیک بندرانزلی در دوره 2018-1975 به عنوان دوره مشاهداتی استفاده شده است. پارامترهای روزانه بارش، دمای حداکثر و حداقل حوزه آبخیز کرگانرود تحت سناریوهای RCP4.5 وRCP8.5 و به ترتیب در سه دوره آتی 2050-2025، 2051-2075 و 2100-2076 شبیهسازی انجام و با دوره مشاهداتی مورد مقایسه قرار گرفت. به منظور بررسی ارزیابی مدلهای اقلیمیHadGEM2-ES ،MIROC و NoerESM1-M از شاخصهای ارزیابی NS، R² و RMSE بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که مقایسه تغییرات دادههای دمای آتی منطقه با استفاده از مدلهای اقلیمی بکار گرفته شده با دوره مشاهداتی با توجه به آزمون من ـ کندال، تصادفی نبوده و تحت تاثیر عواملی، علاوه بر همبستگی، روند معنیدار از خود نشان دادند که بیشترین سطح معنیداری به ترتیب مربوط به دمای حداکثر (4.04=Z) و دمای حداقل(4.6=Z) در سطح اطمینان بالای 95 درصد در مدل اقلیمی NoerESM1-M و در دوره آتی 2075-2051 تحت سناریوی RCP8.5 و میزان آن افزایشی میباشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد