برنامه ریزی و توسعه محیط شهری
,
شماره4,سال
2
,
پاییز
1401
به طورکلی شهرهای هوشمند برای بهبود زندگی شهری به فناوری اطلاعات و ارتباطات متکی هستند که مفاهیم شهر هوشمند بهعنوان تلاش برای بهبود عملکرد شهری و تمایل به ارائه راهکارها و راهحلها برای مشکلات شهری بهمنظور ارائه کیفیت بالاتر زندگی انسان شناخته میشود. همانطور که در د چکیده کامل
به طورکلی شهرهای هوشمند برای بهبود زندگی شهری به فناوری اطلاعات و ارتباطات متکی هستند که مفاهیم شهر هوشمند بهعنوان تلاش برای بهبود عملکرد شهری و تمایل به ارائه راهکارها و راهحلها برای مشکلات شهری بهمنظور ارائه کیفیت بالاتر زندگی انسان شناخته میشود. همانطور که در دوران کووید-19 شاهد آن بودیم دولتها برای کارآمدتر کردن فاصله اجتماعی در سراسر جهان به یک قرنطینه اجباری شهری روی آوردهاند. در این شرایط تحرکات جسمانی محدود و فعالیتهای روزمره بهصورت منظم از طریق دورکاری انجام میشد که به اهمیت هوشمند سازی شهری میتوان پی برد. در این پژوهش به تحقق شهر هوشمند با زیرساخت های دولت الکترونیک و مجازی و هوشمند شدن خدمات دولت با کاربست مؤلفه اصلی پویایی هوشمند، اقتصاد هوشمند، محیط هوشمند، حکمروایی هوشمند و مردم هوشمند در دوران شیوع کووید-19 در شهر مشهد پرداخته شد. این پژوهش، ازنظر روش جز پژوهشهای کمی- کیفی، به لحاظ هدف جز پژوهش های کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی و تحلیلی است. بهمنظور ایجاد پایگاهی از عوامل اولیه موجود درباره عوامل مؤثر بر شهر هوشمند از تکنیک پویش محیطی و بررسی پیشینه ادبیات استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده که از روش پرسشنامه بهره گرفته است. نتایج نشان داد که مؤلفههای مردم هوشمند، حکمروایی هوشمند و اقتصاد هوشمند دارای بیشترین همبستگی با مفهوم شهر هوشمند را داشتهاند. درواقع با ارتقای مؤلفههای نامبرده مفهوم شهر هوشمند تا حد زیادی محقق میشود. درنهایت میتوان گفت تأثیرگذارترین مؤلفه مردم هوشمند میباشد و با توجه به نتایج بهدستآمده از آزمون های آماری شیوع بیماری کووید-19 در شهر مشهد باعث افزایش مؤلفه مردم، حکمروایی و اقتصاد هوشمند شده است.
پرونده مقاله
برنامه ریزی و توسعه محیط شهری
,
شماره2,سال
3
,
تابستان
1402
مهمترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگیهای کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، بهخصوص در جوامع توسعهنیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالشها چکیده کامل
مهمترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگیهای کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، بهخصوص در جوامع توسعهنیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالشهای جدی در شهر ازجمله کاهش کیفیت مسکن و نابرابری در ابعاد گوناگون کالبدی، محیط زیستی، خدماتی، اجتماعی و اقتصادی شده است. منطقه 2 شهر تهران بهدلیل شمالی-جنوبی بودن و کشیدگی از مرکز شهر تا شمالیترین نقاط شهری تهران دارای گوناگونی سکونتی و کیفیت مسکن میباشد. مسکن یکی از نیازهای حیاتی انسانها است، به همین دلیل رضایتمندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری قابل تحلیل هستند و بیتوجهی به این امر مهم، میتواند باعث نابرابری مسکن شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل رضایتمندی ساکنان از کیفیت مسکن در سطح محلات منطقه 2 شهر تهران است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی با ماهیت کاربردی است و در گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی با استفاده از روش پرسشنامه صورت گرفته است. دادههای گردآوری شده با استفاده از آزمون تی تک نمونه، میزان رضایت از شاخصهای کیفیت مسکن، آزمون همبستگی پیرسون و در نهایت تحلیل عاملی انجام شدهاند. یافتهها نشان میدهد که شاخصهای مورد مطالعه (دسترسی، ویژگی ساختاری، امکانات رفاهی، ویژگی اقتصادی، ویژگی اجتماعی و سلامت محیطی) با موضوع پژوهش و حتی مولفههای هر شاخص رابطه معناداری دارند. نتایج رضایتمندی ساکنان نیز نشاندهنده این است که منطقه ازنظر داشتن شاخصهای مورد مطالعه پژوهش دارای مطلوبیت مناسبی میباشد. درنهایت ده عامل برای کیفیت مسکن از منظر کیفیت خیابان، نوع ساختمان، تقاضای مسکن، سطح فرهنگی، امکانات رفاهی، دسترسی به ایستگاه و خطوط حملونقل، خلوتی محل، کیفیت صوتی و هوا، نسبت قومی و نژادی و عوارض و مالیات شهرداری قابل شناسایی است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون مشخص میکند که بالاترین همبستگی مربوط به شاخصهای امکانات رفاهی با دسترسی و ویژگی اقتصادی بوده است.
پرونده مقاله
مقدمه: سیاست تبدیل نقاط روستایی به شهر، یکی از سیاستهایی است که در دهههای اخیر بهمنظور بهبود رضایتمندی ساکنان نواحی روستایی مورد توجه قرار گرفته است. در کشور ایران نیز این سیاست مورد توجه بوده است. بهطوری که طی دهههای گذشته نقاط روستایی بسیاری تبدیل به شهر شدهاند. چکیده کامل
مقدمه: سیاست تبدیل نقاط روستایی به شهر، یکی از سیاستهایی است که در دهههای اخیر بهمنظور بهبود رضایتمندی ساکنان نواحی روستایی مورد توجه قرار گرفته است. در کشور ایران نیز این سیاست مورد توجه بوده است. بهطوری که طی دهههای گذشته نقاط روستایی بسیاری تبدیل به شهر شدهاند.هدف: بررسی تبدیل نقاط روستایی به شهر و نقش آن در بهبود رضایتمندی ساکنان در دو شهر بوستان و سپیدار و مقایسۀ رضایتمندی آنها از این اقدام.روششناسی تحقیق: نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانهای و بررسی میدانی به وسیله پرسشنامۀ محقق ساخته به دست آمده است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل سرپرستان خانوار شهرهای مورد مطالعه است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ۲۷۰ نفر تعیین شد.برای تحلیل پژوهش از آمارهای توصیفی و آزمونهای کولموگروف اسمیرنوف، فریدمن و رگرسیون ترتیبی استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: این مطالعه در دو شهر بوستان و سپیدار در استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد.یافته ها: یافتهها نشان میدهد که میزان رضایت از زندگی در دو شهر متفاوت است؛ با توجه به نتایج آزمون کولموگروف اسمیرونوف، رضایت از زندگی در شهر بوستان بیشتر است. نتایج آزمون فریدمن نشان میدهد که شهروندان ازمولفۀ کیفیت مکان در شهر سپیدار و آموزش در شهر بوستان بیشترین رضایت را دارند، در حالی که مولفۀ اقتصادی در هر دو شهر دارای کمترین میزان رضایتمندی است.نتایج رگرسیون ترتیبی نیز نشان میدهد که در شهر بوستان متغیرهای مستقل پژوهش تاثیر زیادی در تبیین متغیر وابستۀ رضایتمندی از زندگی دارند، در حالی که در شهر سپیدار این تاثیر ضعیف و کم است.نتایج: یافتههای تحقیق نشان میدهد که سیاست تبدیل نقاط روستایی به شهر تاثیر مطلوبی بر بهبود رضایتمندی ساکنان در شهر بوستان داشته است. در حالی که اجرای این سیاست در شهر سپیدار ناموفق بوده است.
پرونده مقاله
فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
,
شماره2,سال
13
,
تابستان
1401
حرکت پیاده به عنوان یکی از قدیمی ترین، اقتصادی ترین و سالم ترین شیوه های جابجایی انسان در فضای شهری محسوب می شود. هدف این رویکرد سالم سازی و فراهم آوردن تسهیلات حرکت پیاده به صورت مطمین و کارآمد می باشد. از این رو به یکی از محورهای اصلی برنامه ریزی و طراحی شهری تبدیل شد چکیده کامل
حرکت پیاده به عنوان یکی از قدیمی ترین، اقتصادی ترین و سالم ترین شیوه های جابجایی انسان در فضای شهری محسوب می شود. هدف این رویکرد سالم سازی و فراهم آوردن تسهیلات حرکت پیاده به صورت مطمین و کارآمد می باشد. از این رو به یکی از محورهای اصلی برنامه ریزی و طراحی شهری تبدیل شده است. به این ترتیب، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و قابلیت سنجی شبکه معابر جهت پیاده مداری شهری بر پایه الگوی توسعه پایدار شهری با رویکرد آینده پژوهی صورت پذیرفت. در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است. جامعه آماری تحقیق خبرگان، متخصصین و کارشناسان مرتبط با موضوع تحقیق در شهر تهران میباشد. نمونه تحقیق با استفاده از روش پنل دلفی با نمونهگیری هدفمند20 نفر انتخاب گردید. به منظور تحلیل دادهها از نرم افزار MICMAC و Scenario Wizard استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر مشخص گردید که شاخص های پوشش گیاهی، مقیاس انسانی، تجهیزات فضای شهری، کفسازی و سطوح، مشارکت اجتماعی، پیوستگی مسیر، تنوع فرم و کالبد و تناسبات بصری بیشترین اثرگذاری را در پیاده مداری شهر تهران دارند. در ادامه نیز وضعیت پیاده مداری شهری در آینده با استفاده از سناریونگاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از سناریونگاری نشان داد که در محتمل ترین حالت پیش رو وضعیت پیاده مداری شهر تهران بوسیله کاشت درختان و افزایش پوشش گیاهی، افزایش توجه به مقیاس انسانی، افزایش کمی و کیفی تجهیزات فضای شهری، افزایش کیفیت و کمیت کفسازی معابر، افزایش سطح مشارکت اجتماعی، توجه به پیوستگی در مسیرها، افزایش تنوع متناسب فرم و کالبد و افزایش تناسبات بصری افزایش می یابد که این امر مستلزم توجه بیش از پیش به ارتقاء جذابیت های فضاهای شهری در جهت تشویق به افزایش قابلیت پیاده مداری شهری می باشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد