بافت و ساختار شهرهای امروزی حاصل فر آیندی است که از سال های بـسیار دورآغـاز شـده و تحـت تـاثیرنیروهای مختلفی، از قبیل زمان، اداری، اقتصادی، سیاسی و نیروی اجتماعی شکل گرفته است. این ساختار و بافتجوابگوی دوره های گوناگون تاریخی بوده و در واقع شهر، محل تجلی نیازها و اراده ساکنان آن بوده است . لـذا،ضمن معرفی نیروهای موثر بر تحولات شهری، کیفیت فضاهای شهری را متـاثر از چگـونگی تعامـل ایـن نیروهـادانسته و بر باز تعریف فضای شهری به عنوان مکان گفت و گوی نیروها تاکید گردیده است. با مراجعـه بـه نظریـهکنش ارتباطی هابرماس: گفت و گو، به مثابه فرایند آشنایی زدایی و باز آشنایی نیروها ، میتوان عنوان نمود کـهبرای دستیابی به فضای شهری با کیفیت، بای د امکان تعامل نیروها در حد بیشینه فراهم گردد. این فرضـیه بـا ارائـهمثالهای موردی از شهرهای تاریخی ایران مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

Diversity and complexity of the process of physical changes in urban environments have led to consider the conceptual framework as a tool for simplifying the perception of changes in identifying the indicators and variables affecting changes and changes types resulting from classifying variables and indices. The conceptual framework can be used to identify the levels of study and kinds of variables as well as to analyze, and illustrate their impact on the environmental change. The present study has adopted structure of DPSIR conceptual framework with the aim of introducing a functional tool capable of describing and classifying variables affecting such physical changes in urban areas, regarding kind and level of effectiveness. This conceptual framework is considered one of the most common analytical tools in environmental studies. DPSIR is the acronym which stands for Drivers, Pressures, States, Impacts, and Responses. In this study, the causes of physical changes occurred in the study area (Region 11 of Tehran Municipality) and their implications have been identified through the study of content analysis of the urban plans and methods of field data collection (such as questionnaires and interviews) on the basis of DPSIR conceptual framework with respect to the level and type of impact each variable exert on the descriptive analysis method. The results of the analytical-descriptive diagnosis show that four variables of intention to reside, immigration, ethnic orientation and expanding markets for goods and services in the study area are the key drivers of change in the status of the physical and social structure of the area. پرونده مقاله

   در ایده های نوین شهرسازی، توجه به نقش ساکنان در برنامه­ریزی در مقیاس­ خرد افزایش یافته و در راستای تحقق اهداف توسعه شهری پایدار، رویکرد توسعه محله ای، مورد توصیه قرار گرفته است. سنجش توسعه شهری پایدار در مقیاس محلی با عدم قطعیت و ذهنی گرایی مواجه است و متاثر از تعریف شاخص های اندازه گیری و میزان شناخت سنجش کننده از شرایط محلی ست. بهر حال، سنجش شاخص های توسعه پایدار، یکی از اقدام های نخستین برای برنامه ریزی و طراحی هدفمند می باشد. هدف اصلی این مقاله، سنجش وضعیت موجود شاخص های توسعه پایدار شهری در محله ساغریسازان از شهر رشت است. این پژوهش در رسته پژوهش­های کاربردی می باشد که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. روش جمع­آوری داده ها، پیمایش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری شامل ساکنان محله ساغریسازان بوده که تعداد 362 مورد به عنوان نمونه تصادفی انتخاب شده و مورد مشاهده قرار گرفته اند.  از مدل تعیین محرک های تغییر در محیط در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فنی، محیطی و قانونی موسوم به مدل پستل (PESTEL) برای دسته بندی شاخص ها و امتیازدهی بر اساس پاسخ های دریافت شده از ساکنان منتخب استفاده شده است. سپس راهبردهای پیشنهادی با کمک تکنیک QSPM الویت­بندی شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان می­دهد که محله ساغریسازان در ابعاد چهارگانه کالبدی (4/2)، اجتماعی (6/2)، اقتصادی (9/1) و زیست محیطی  (5/2) با پایداری اندکی مواجه بوده و در این میان پایین­ترین امتیاز، به پایداری در دو بعد اقتصادی و کالبدی تعلق گرفته است. در این راستا، توسعه گردشگری محله­ای برای تقویت وضعیت درآمدی ساکنان و شاغلان و کمک به بهبود پایداری اقتصادی پیشنهاد می­شود. همچنین برای ارتقا پایداری کالبدی، تقویت دسترسی به خدمات ضروری و ارتقا کمی و کیفی خدمات مذکور توصیه می­شود. پرونده مقاله

ریخت شناسی شهری، را می­توان، دانش شناخت شکل و مطالعه ساختار شهر دانست که کمک می‌کند تا سلسله مراتب تغییرات شهری مشخص شود. با توجه به اینکه محیط کالبدی، زمینه ساز رفتارها و تحولات اجتماعی –اقتصادی بعدی است، شناخت عناصر کالبدی و اثرات آنها بر رفتارها برای پیش بینی تغییرات آتی ضروری است. از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده کالبد شهرها، شبکه معابر و کاربری‌های مستقر در اطراف آنها است. مطالعه قابلیت­های شبکه معابر در خدمات رسانی به کاربری‌های همجوار می‌تواند در برنامه ریزی و سیاست گذاری آتی مفید واقع شود. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین قابلیت‌های ساختاری معابر و کاربری زمین در حدفاصل محور معالی آباد و شهرک گلستان (منطقه 6 شیراز) انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر بخش از شبکه معابر در محدوده مطالعاتی به لحاظ ساختاری، از توانایی­ها و قابلیت­های به خصوصی برخوردار است که بایستی در مدیریت عرضه و تقاضای زیرساخت­ها و خدمات ترافیکی مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، می‌توان یک گونه بندی از معابر بر مبنای قابلیت‌های ساختاری آنها ارایه داد که در هر سطح، کاربری‌ها بر مبنای ظرفیت شبکه توزیع شوند. پرونده مقاله