زمینه و هدف: با توجه به روند تخریب جنگل‌های طبیعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به خدمات اکوسیستمی، توسعه جنگل و جنگل‌کاری امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در همین راستا، قبل از هر گونه اجرای پروژه جنگل‌کاری می‌بایست مکانیابی مناطق مستعد و ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه مد نظر قرار گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه واقع در استان البرز و مکانیابی عرصه‌های مناسب برای جنگل‌کاری صورت گرفته است. روش بررسی: با توجه به هدف تحقیق، به‌ منظور ارزیابی توان اکولوژیکی، معیارهای محیط‌زیستی اثر گذار شامل عوامل فیزیکی (فیزیوگرافی، اقلیم و خاک) و عوامل زیستی (پوشش گیاهی) شناسایی شدند. سپس، گردآوری اطلاعات منطقه شامل گزارشات و داده‌ها و همچنین تولید نقشه‌ها صورت پذیرفت. در مرحله بعد با رویهم‌گذاری و تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، واحدهای همگن تولید شدند. با استفاده از منطق بولین، اراضی با محدودیت مطلق و دائمی از روند ارزیابی حذف شدند و در نهایت 108 واحد بدون محدودیت جهت ارزیابی شناسایی گردید. در ادامه وزن شاخص‌های اصلی با استفاده از روش AHP (مقایسات زوجی) و نظرات کارشناسی تعیین شدند. ارزش‌های کیفی شاخص‌های اصلی با استفاده از روش مقیاس دو قطبی فاصله‌ای به مقیاس کمی تبدیل شده و سپس ارزش نهایی هر واحد همگن توسط روش SAW محاسبه گردید. یافته‌ها: در این تحقیق، قابلیت‌های اراضی برای جنگل‌کاری در سه طبقه عالی به مساحت 5/9 هکتار، خوب به مساحت 9/1015 هکتار و متوسط به مساحت 5/578 هکتار تعیین شد و در نهایت، نقشه توان اکولوژیک برای توسعه جنگل تولید گردید. بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان به این نتیجه رسید که در 15% از عرصه قابلیت توسعه‌ی جنگل‌کاری وجود دارد که در این مناطق توان اکولوژیکی شرایط نسبتاً مناسبی دارد. پرونده مقاله

زمینه و هدف: آلودگی‌های محیط‌زیستی و تهدید سلامتی موجودات زنده از جمله پیامدهای منفی استفاده از سموم دفع آفات و بیماری‌های نباتی است. فرضیه تحقیق این است که افزایش استفاده از سموم دفع آفات و بیماری‌های نباتی به علت افزایش جمعیت محیط‌زیست را تهدید می‌کند. هدف از این پژوهش پیش‌بینی میزان سموم دفع آفات و بیماری‌های گیاهی در چشم انداز 1404 و ارایه راه‌کارهای آموزشی جهت کاهش مصرف این مواد است. روش بررسی: در ابتدا بر اساس روش‌های قیاسی روند مصرف سموم دفع‌آفات و بیماری‌های نباتی بررسی می‌شود. در مرحله بعد به‌وسیله مطالعات جمعیتی، جمعیت کشور در سال 1404 پیش‌بینی می‌شود. سپس به‌وسیله مدل‌سازی آماری، یک مدل رگرسیون غیرخطی بین متغیرهای جمعیت و میزان مصرف سموم دفع آفات و بیماری‌های نباتی ارایه شده و به وسیله این مدل میزان مصرف سموم در چشم انداز 1404 پیش‌بینی می‌شود. یافته‌ها: نتایجی که از این پژوهش حاصل می‌شود حاکی از آن است که میزان استفاده ازسموم دفع آفات و بیماری‌های نباتی در سالهای 1382 تا 1391 روند کاهشی داشته است. مدل رگرسیون محاسبه شده در کشور بین متغیرهای سموم و جمعیت نشان می‌دهد که در چشم انداز 1404، مقدار استفاده از سموم به میزان یک سی و چهارم نسبت به سال 1390 کاهش خواهد داشت. نتیجه گیری: حرکت به سمت محیط‌زیست مطلوب، از نظر کاهش استفاده از سموم دفع آفات مثبت ارزیابی شده و بنابراین فرضیه تحقیق رد می‌شود. به منظور شتابان کردن حرکت به سمت کاهش استفاده از سموم دفع آفات راه‌کارهای آموزشی به صورت یک مدل ارایه می‌شود. پرونده مقاله

حفاظت، بهره‌برداری و مدیریت پایدار از منابع آبخیز با هدف تأمین نیازهای نسل حاضر و حفظ این منابع برای نسل‌های آتی، از اولویت‌های اساسی است. هدف این پژوهش، تعیین درجه ی تناسب سرزمین برای کاربری مرتع با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره (MCE) بر مبنای منطق فازی است. با در نظرگیری مدل اکولوژیک مخدوم برای کاربری مرتع، نه معیار بارش ، ارتفاع، شیب، بافت خاک، رسوب، خاک، گروه هیدرولوژیک خاک، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی و کاربری موجود زمین برای ارزیابی انتخاب و از سازمان‌ها و ادارات مربوطه تهیه گردید. برای تعیین وزن هر معیار از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و در نرم افزار Arc/GIS9.3 با استفاده از عمل گر ترکیب خطی وزنی (WLC) کلیه ی لایه های اطلاعاتی با همدیگر تلفیق شدند و نقشه ی رستری توان مرتع‌داری تهیه شد. تناسب نهایی منطقه برای مرتع‌داری به 5 طبقه ی بسیار خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف طبقه‌بندی شد و نقشه ی پهنه‌بندی آن تهیه شد. نتایج نشان داد که 1186 هکتار (6/15 %) از منطقه دارای توان بسیار خوب، 7/1667 هکتار (09/22 %) توان خوب، 5/1872 هکتار (66/24 %) توان متوسط، 2176 هکتار (63/28 %) توان ضعیف و 680 هکتار (9/8 %) بسیار ضعیف برای مرتع داری است. نتایج نشان می‌دهد که ترکیب سامانه‌ی اطلاعاتی جغرافیایی و تصمیم‌گیری‌های چند متغیره در ارزیابی تناسب سرزمین برای کاربری کشاورزی-مرتع داری بسیار کارآمد می‌باشد. پرونده مقاله

گسترش شهرها و افزایش جمعیت، سبب تولید انواع پسماند در شهرها شده است . با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی انتخاب محل دفن باید با دقت وطی یک فرآیند علمی صورت گیرد . پارامترها مختلفی در انتخاب محل مناسب دفن پسماند دخالت دارند که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و محدودیت هایی را هم در انتخاب ایجاد مینمایند . هدف این پژوهش انتخاب مناسب ترین محلی است که کمترین اثرات سوء زیست محیطی را داشته باشد . این مطالعه با استفاده از نرم افزار GIS و منطق فازی انجام شده است . در مرحله اول عوامل موثر در مکانیابی شناسایی شدند . سپس با رقومی کردن و وزن دهی 19 لایه اطلاعاتی شامل خاک شناسی ، زمین شناسی ، آبهای سطحی ، عمق آب زیرزمینی ، فاصله از شهر، فاصله از گسل، راه های دسترسی، طبقات ارتفاعی، شیب، پوشش گیاهی، .... لایه ها با استفاده منطق فازی ترکیب شدند و بهترین مکان برای لندفیل بدست آمد . در این مطالعه مناطق مستعد جهت لندفیل در نواحی شمال و شمال غربی شهر مشخص گردیدند . نتایج نشان داد که استفاده از GIS و منطق فازی این امکان را به تصمیم گیر می دهد که عوامل مهمتری را که از نظر او مساله مکان یابی را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهند با همان اهمیت در مکانیابی وارد رفسنجان نماید . لذا استفاده از این روش برای این قبیل مطالعات مناسب می باشد . پرونده مقاله

زمینه و هدف: پارک چیتگر با مساحت ۵۴۰۰۰ هکتار با احتساب ارتفاعات از شمال به زمین‌ های چیتگر، از جنوب به آزادراه تهران کرج، از غرب به آزاد شهر و پیکان‌ شهر و از شرق به منطقه خرگوش‌ دره محدود می‌شود و با مساحتی در حدود ۹۵۰ هکتار زمین پر درخت، از بزرگ‌ ترین پارک های جنگلی و قطب توریستی استان تهران به شمار می رود. ارزیابی توان اکولوژیکی مناطق در راستای کاربری اکوتوریسم به عنوان ابزاری برای حصول به این هدف شناخته شده است.روش بررسی: با توجه به ویژگی های اکولوژک منطقه، ارزیابی توان محیط زیست پارک چیتگر برای تفرج متمرکز با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. ابتدا با بررسی منابع مختلف معیارها و زیرمعیارها انتخاب شدند، سپس با استفاده از پرسشنامه‌ی مقایسات زوجی، وزن معیارها و زیرمعیارها تعیین گردید و از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن‌دهی به معیارها بهره گرفته شد.یافته ها: نقشه ها برای فاکتورهای تعیین شده تهیه شد و با توجه به وزن های داده شده در پرسشنامه ی مقایسات زوجی نقشه های وزن دار شده نیز تهیه شدند، سپس نقشه ی پتانسیل تفرج متمرکز طبقه بندی شده و مساحت مربوط به هر طبقه تعیین شد.نتایج: ارزیابی توان با توجه به وزنهای اختصاص داده شده برای تفرج متمرکز صورت پذیرفت برای وزن دهی معیارها از نرم افزار ExpertChoice11 و برای تجزیه و تحلیل لایه ها ازنرم افزار ArcGIS 10.5 استفاده شد. بر اساس نتایج حدود 80% منطقه برای تفرج متمرکز دارای توان است. پرونده مقاله

آشکار ساختن تغییرات یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. بنابراین نقشه تغییرات کاربری را که نتیجه فرآیند آشکارسازی تغییرات می باشد، می توان براساس تصاویر سنجش از دور تهیه کرد. لازم به ذکر است که روش های متفاوت و گوناگونی برای آشکارسازی تغییرات و تحولات کاربری ها ارایه شده است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی دو روش طبقه بندی نظارت شده و فازی جهت استخراج نقشه کاربری اراضی تالاب میقان با استفاده از تصویر ماهواره ای سنجنده OLI است. در این تحقیق تغییرات، تحولات کاربری و پوشش اراضی تالاب میقان با استفاده از تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست مربوط به سال ٢٠١٣ اخذ شد؛ سپس تصویر یاد شده با استفاده از الگوریتم های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک تصحیح شدند؛ آنگاه نمونه های آموزشی به صورت طبقه بندی فازی و نظارت شده در پنج کلاس کاربری ایجاد شدند. پس از اعمال طبقه بندی نظارت شده و فازی بر روی تصویر ماهواره ای OLI نقشه کاربری اراضی تهیه گردید سپس دقت طبقه بندی ها مورد ارزیابی قرار گرفت برای انجام این کار مشخصات آماری دقت تولید کننده و دقت استفاده کننده برای هر کدام از کلاس ها تعیین گردید و در نهایت با استفاده از دقت کلی، دقت نقشه های حاصل از طبقه بندی نظارت شده و فازی مشخص شد. نتایج حاصل از ارزیابی دقت این دو روش با استفاده از تعیین دقت کلی، نشان داده است که طبقه بندی نظارت شده با دقت کلی ٩١/٨٤ و ضریب کاپا ٧٨٦١/٠ نسبت به طبقه بندی فازی با دقت کلی ٤٩/٨٣ و ضریب کاپا ٧٦٦٧/٠ از دقت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله

اطلاعات پوشش و کاربری اراضی، برای بسیاری از فعالیت‌های برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین ازجمله آمایش سرزمین دارای اهمیت است. امروزه تصاویر ماهواره‌ای و تکنیک‌های سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه پوشش و کاربری اراضی به عنوان نقشه‌های پایه در آمایش سرزمین می‌باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو روش حداکثر احتمال و فازی جهت استخراج نقشه پوشش و کاربری اراضی شهرستان اسلام‌شهر با استفاده از تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست برای سال 2015 است. برای نیل به این هدف ابتدا با اعمال پیش‌پردازش‌های لازم، عملیات بارز‌سازی تصاویر اجرا و با بهره‌گیری از الگوریتم‌های حداکثر احتمال و فازی نقشه‌های موضوعی پوشش و کاربری اراضی در پنج طبقه انسان ساخت، اراضی بایر، اراضی کشاورزی، باغات- فضای سبز شهری و جاده تهیه شد و سپس دقت طبقه‌بندی این دو روش با استفاده از تعیین دقت کلی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، در هر دو روش کاربری انسان ساخت دارای بیش‌ترین میزان مساحت و جاده کم‌ترین میزان را دارا می‌باشد و نتایج حاصل از ارزیابی دقت نشان داده است که طبقه‌بندی با روش الگوریتم حداکثر احتمال با دقت کلی 10/88 درصد و ضریب کاپا 84/0 نسبت به طبقه‌بندی با روش فازی با دقت کلی 83/87 و ضریب کاپا 83/0 از دقت بیش‌تری برخوردار است. پرونده مقاله

ارزیابی میزان تاج پوشش گیاهی، وضعیت و گرایش مراتع با توجه به نقش مراتع در حفاظت آب و خاک، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر، با هدف تیپ بندی و ارزیابی اراضی مرتعی و تعیین درصد پوشش گیاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) در بخشی از حوزه آبخیز حبله رود انجام شد. بدین منظور، تیپ بندی پوشش گیاهی با پیمایش عرصه های مرتعی، به روش فیزیونومیک- فلورستیک با نمونه برداری از تیپ های گیاهی به روش طبقه بندی تصادفی صورت گرفت. برای تعیین وضعیت و گرایش مراتع به ترتیب از روش چهار عاملی و ترازو استفاده گردید. به منظور افزایش دقت در تفکیک مرز نهایی تیپ های گیاهی، از نقشه واحد شکل زمین و ترکیب آن با نقشه شاخص پوشش گیاهی NDVI)) در محیط GIS استفاده شد و مرز تیپ های مرتعی اصلاح گردید. نقشه کاربری اراضی به روش فازی در محیط نرم افزار ERDAS IMAGINE تهیه گردید و سپس، با استفاده از شاخص پوشش گیاهی (NDVI) و عملیات صحرایی، مراتع از نظر درصد تراکم تاج پوشش گیاهی طبقه بندی گردید. نتایج، حاکی از تفکیک چهار تیپ گیاهی بود. همچنین مراتع به سه طبقه با تاج پوشش مناسب، متوسط و ضعیف تقسیم شدند. تیپ درمنه- گون دارای وضعیت متوسط و سه تیپ دیگر از وضعیت ضعیف برخوردار بودند. گرایش هر چهار تیپ در منطقه مورد مطالعه منفی برآورد گردید. استفاده از GIS و شاخص پوشش گیاهی، می تواند ابزار مؤثری در تیپ بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با دقت بالا باشد. پرونده مقاله

یکی از مسایل مهم در فرایند توسعه شهری و منطقه ای در جهان، کاربری زمین و برنامه ریزی برای پایداری آن است. امروزه با توجه به توسعه روز افزون شهرها و عدم تعادل در پراکنش فضایی کاربری ها، ساماندهی کاربری اراضی و آگاهی از وضعیت پوشش اراضی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تکنیک های سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه ی کاربری اراضی می باشد. بنابراین در این تحقیق، برای تهیه نقشه کاربری اراضی از روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال استفاده گردید. منطقه مورد مطالعه بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات است و در این تحقیق، از تصاویر ماهواره ای لندست 8 (خرداد ماه) سنجنده OLI سال2015 استفاده گردید . نتایج نشان داد که به ترتیب اراضی بایر، مرتع، انسان ساخت و زراعی بیش ترین مساحت کاربری را تشکیل می دهند. برای ارزیابی صحت و دقت طبقه بندی های انجام شده، صحت کلی وضریب کاپا تعیین گردید که به ترتیب %74/97 و 92/0 به دست آمد. که نشان دهنده ی قابلیت بالای تصاویر لندست برای تهیه ی نقشه ی کاربری اراضی می باشد پرونده مقاله