فهرست مقالات محمد حسین میرجلیلی


  • مقاله

    1 - تاثیر پیش‌تیمارهای سرمادهی مرطوب و اسیدجیبرلیک بر بهبود جوانه‌زنی بذر دو رقم گیاه دارویی علف طلایی اروپایی (Solidago virgaurea L.)
    تحقیقات بذر , شماره 1 , سال 11 , بهار 1400
    علف طلایی اروپایی (virgaurea L. (Solidagoاز گیاهان ارزشمند دارویی است که دارای اثرات ضد التهاب، ضد‌میکروبی، ضد اسپاسم، مدر و مسکن می‌باشد. داروهای حاوی این گیاه برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه و کمک به دفع سنگهای ادراری بصورت ایمن و بیخطر مورد استفاده قرار می‌گیرند. با ت چکیده کامل
    علف طلایی اروپایی (virgaurea L. (Solidagoاز گیاهان ارزشمند دارویی است که دارای اثرات ضد التهاب، ضد‌میکروبی، ضد اسپاسم، مدر و مسکن می‌باشد. داروهای حاوی این گیاه برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه و کمک به دفع سنگهای ادراری بصورت ایمن و بیخطر مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به اهمیت تکثیر ساده گیاهان دارویی و نقش بذر در تولید و پرورش این گیاهان، آزمایشی به منظور تعیین بهترین روش ‌تیمار بذر گیاه علف‌ طلایی اروپایی و بهبود جوانه‌زنی آن در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. فاکتور اول دو ژنوتیپ بذری شامل رقم اصلاح شده " فزا بی‌تایپ " و یک توده بومی ایران و فاکتور دوم شامل جیبرلیک اسید (با غلظت‌های 250،125 و500 پی‌پی‌ام) سرمادهی مرطوب (به مدت یک و دو هفته) در نظر گرفته شد. در این آزمایش شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که در هر دو گونه اصلاح شده و بومی علف طلایی اروپایی با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و قدرت جوانه‌زنی بذر بهبود یافت و نسبت به شاهد تفاوت معنی داری پیدا کردند. بیشترین درصد جوانه‌زنی (88 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (5/24 بذر در روز)، قدرت جوانه‌زنی (36/1) برای رقم اصلاح شده " فزا ‌‌بی‌تایپ " تحت تیمار دو هفته سرمادهی مرطوب و کمترین آن در شاهد مشاهده شد. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی اثر روش‌های مختلف خشک کردن بر مدت زمان خشک شدن و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی .Solidago virgaurea L
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , شماره 1 , سال 10 , بهار 1401
    به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خشک کردن بر گیاه دارویی Solidago virgaurea L.، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سال 1397 در آزمایشگاه اکوفیزیولوژی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهیدبهشتی تهران اجرا شد. در این مطالعه از اندام‌ه چکیده کامل
    به منظور بررسی تاثیر روش‌های مختلف خشک کردن بر گیاه دارویی Solidago virgaurea L.، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در سال 1397 در آزمایشگاه اکوفیزیولوژی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهیدبهشتی تهران اجرا شد. در این مطالعه از اندام‌های هوایی گیاه S. virgaurea L. که از رویشگاه طبیعی سنگده واقع در استان مازندان که در مرحله‌گلدهی کامل برداشت شده بود، استفاده گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل خشک کردن طبیعی (خشک کردن در سایه و آفتاب)، خشک کردن در آون (40 و 50 درجه‌سانتی‌گراد) و خشک کردن در مایکروویو (توان 550 و 1000 وات) بودند. در روش‌های مختلف، خشک کردن تا رسیدن محتوای رطوبت به 10 درصد (بر پایه وزن تر گیاهی) ادامه یافت. از نمونه‌های خشک شده جهت استخراج عصاره متانولی به‌منظور اندازه‌گیری برخی متابولیت‌های ثانویه شامل میزان فنل کل، فلانوئیدکل و لئوکارپوزاید استفاده گردید. محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و مقدار لئوکارپوزاید[1] به‌ترتیب به روش فولین سیوکالتو، آلومینیوم کلراید و آنالیز کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه گیری شدند. کم‌ترین (7 دقیقه) و بیشترین (60 ساعت) مدت زمان خشک شدن به ترتیب مربوط به تیمارهای خشک کردن با توان 1000 وات مایکروویو و خشک کردن در سایه بود. بالاترین محتوای فنل کل (30 میلی‌گرم گالیک اسید در یک گرم ماده خشک) در تیمار خشک کردن در سایه و بیشترین محتوای فلاونوئید کل (95/7 میلی‌گرم روتین در یک گرم ماده خشک) و لئوکارپوزاید (07/3 میلی‌گرم بر یک گرم ماده خشک) در تیمار آون با دمای 40 درجه سانتی‌گراد مشاهده گردید. به علاوه با افزایش توان مایکروویو و دمای آون میزان متابولیت های فعال کاهش یافت. در مجموع گزینش صحیح روش خشک کردن به عوامل متعددی بستگی دارد و در این میان استفاده از روشی بر مبنای مصرف بهینۀ انرژی و صرفه جویی در هزینه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.[1] Leiocarposide پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - مقایسه محتوای ترکیب ضد میگرنِ پارتنولید در نمونه‌های طبیعی و گیاهچه‌های کشت بافتی برخی از جمعیت‌های گیاه دارویی Tanacetum parthenium L. در استان‌های مختلف
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1401
    سسکویی ترپن لاکتون - پارتنولید در گیاه بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.) به عنوان مهمترین ماده موثره دارویی با اثرات ضدسرطانی، ضدالتهابی، ضد اسپاسم و بویژه ضد میگرن شناخته شده است. در این مطالعه محتوای پارتنولید در سرشاخه‌های گلدار برخی از جمعیت های طبیعی گیاه T. pa چکیده کامل
    سسکویی ترپن لاکتون - پارتنولید در گیاه بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.) به عنوان مهمترین ماده موثره دارویی با اثرات ضدسرطانی، ضدالتهابی، ضد اسپاسم و بویژه ضد میگرن شناخته شده است. در این مطالعه محتوای پارتنولید در سرشاخه‌های گلدار برخی از جمعیت های طبیعی گیاه T. parthenium L. از رویشگاه های مختلف در استان های گیلان (ماسوله)، مازندران (چالوس)، قم (وِشنو) و تهران (آهار) که در مرحله گلدهی کامل جمع‌آوری شده بودند با گیاهچه های گل انگیزی شده آن‌ها در شرایط درون شیشه‌ای مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. گیاهچه های درون شیشه‌ای با کشت بذر جمعیت‌های مورد مطالعه بر روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ حاوی 100 میلی گرم بر لیتر کازئین هیدرولیز شده، 2 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و 5 میلی‌گرم در لیتر بنزیل‌آمینو‌پورین تولید و گل انگیزی در آنها انجام شد. محتوای پارتنولید سرشاخه های گلدار همه نمونه ها با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر جمعیت و شرایط کشت و همچنین اثر متقابل آن‌ها در سطح احتمال یک درصد بر محتوای پارتنولید معنی‌دار می باشد. محتوای این ترکیب در جمعیت‌های وحشی از 007/0 ± 13/0 تا 113/0 ± 03/1 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک و در گیاهچه های کشت بافتی از 011/0 ± 23/0 تا 148/0 ± 21/1 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک متغیر بود. بیشترین و کمترین محتوای پارتنولید به ترتیب در جمعیت های قم (وشنو) و گیلان (ماسوله) مشاهده شد. محتوای پارتنولید برای تمامی جمعیت‌ها در نمونه‌های کشت بافتی بیشتر از نمونه‌های طبیعی بود. یافته های این تحقیق می تواند برای تولید تجاری ترکیب دارویی پارتنولید در شرایط کنترل شده مورد توجه و بهره برداری قرار گیرد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Perilla frutescens L. var. crispa در مناطق مختلف کشت
    اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1402
    گیاه Perilla frutescens var. crispa دارویی و معطر از تیره نعناعیان است که امروزه مصارف متعددی از جمله رفع یبوست، درمان آسم، ضدپیری، مراقبت از پوست و طعم دهنده دارد. با توجه به تاثیر شرایط اقلیمی محل رویش بر مقدار مواد موثره گیاهان دارویی، در این مطالعه، تغییر در محتوی و چکیده کامل
    گیاه Perilla frutescens var. crispa دارویی و معطر از تیره نعناعیان است که امروزه مصارف متعددی از جمله رفع یبوست، درمان آسم، ضدپیری، مراقبت از پوست و طعم دهنده دارد. با توجه به تاثیر شرایط اقلیمی محل رویش بر مقدار مواد موثره گیاهان دارویی، در این مطالعه، تغییر در محتوی و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه کشت‌شده در مزارع تحقیقاتی چهار منطقه از کشور (رشت، نور، خرم‌آباد و نیشابور) در سال 1399 ارزیابی شد. اندام هوایی گیاه در مرحله رویشی جمع آوری و اسانس آن به روش تقطیر با آب بدست آمد. اندازه گیری کمّی و کیفی ترکیبات شیمیایی اسانس با استفاده از گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی انجام شد. در بین مناطق مورد مطالعه نیشابور و رشت به‌ترتیب از بیشترین و کمترین ارتفاع از سطح دریا و از نظر طبقه بندی اقلیمی نیز، دو منطقه رشت و نور دارای تشابه بیشتری بودند. محتوای اسانس به‌ترتیب 1/45، 1/33، 1/26 و 1/16 درصد وزنی به وزنی برای گیاهان کشت‌شده در رشت، نور، نیشابور و خرم آباد بدست آمد. همچنین درمجموع 28، 27، 25 و 27 ترکیب به ترتیب در اسانس گیاهان کشت شده در مناطق نور، رشت، خرم آباد و نیشابور شناسایی شدند. (ای)-کاریوفیلن (4/7-42/58 درصد)، آلفا-کادینول (2/5-8/16 درصد)، (ای)-نرولیدول (8/5-3/9 درصد)، آلفا- دهیدرو-الشولتزیا کتون (1/5-2/7 درصد)، سیس- دی هیدرو- آلفا- ترپینیل استات (0/5-1/7 درصد) و اِگوما کتون (2/5-0/5 درصد) ترکیبات غالب در اسانس گیاه کشت‌شده در مناطق مختلف بودند. سزکوئی ترپن‌های هیدروکربنه (61/2-44/9 درصد) بخش غالب نمونه‌های اسانس را به خود اختصاص دادند. آنالیز کلاستر بر اساس ترکیبات شیمیایی اسانس، مناطق موردمطالعه را در دو زیرخوشه گروه بندی کرد، به‌طوری‌که مناطق نور و رشت در یک زیرگروه و مناطق خرم‌آباد و نیشابور در گروه دیگر قرار گرفتند. نتایج نشان داد، مناطق با اقلیم معتدل برای بهبود کمّیت اسانس و مناطق خشک و نیمه‌خشک در افزایش کیفیت اسانس گیاه مناسب هستند. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - تاثیر پیش‌تیمارهای سرمادهی مرطوب و اسیدجیبرلیک بر بهبود جوانه‌زنی بذر دو رقم گیاه دارویی علف طلایی اروپایی (Solidago virgaurea L.)
    تحقیقات بذر , شماره 1 , سال 11 , بهار 1400
    علف طلایی اروپایی (virgaurea L. (Solidagoاز گیاهان ارزشمند دارویی است که دارای اثرات ضد التهاب، ضد‌میکروبی، ضد اسپاسم، مدر و مسکن می‌باشد. داروهای حاوی این گیاه برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه و کمک به دفع سنگهای ادراری بصورت ایمن و بیخطر مورد استفاده قرار می‌گیرند. با ت چکیده کامل
    علف طلایی اروپایی (virgaurea L. (Solidagoاز گیاهان ارزشمند دارویی است که دارای اثرات ضد التهاب، ضد‌میکروبی، ضد اسپاسم، مدر و مسکن می‌باشد. داروهای حاوی این گیاه برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه و کمک به دفع سنگهای ادراری بصورت ایمن و بیخطر مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به اهمیت تکثیر ساده گیاهان دارویی و نقش بذر در تولید و پرورش این گیاهان، آزمایشی به منظور تعیین بهترین روش ‌تیمار بذر گیاه علف‌ طلایی اروپایی و بهبود جوانه‌زنی آن در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. فاکتور اول دو ژنوتیپ بذری شامل رقم اصلاح شده " فزا بی‌تایپ " و یک توده بومی ایران و فاکتور دوم شامل جیبرلیک اسید (با غلظت‌های 250،125 و500 پی‌پی‌ام) سرمادهی مرطوب (به مدت یک و دو هفته) در نظر گرفته شد. در این آزمایش شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که در هر دو گونه اصلاح شده و بومی علف طلایی اروپایی با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و قدرت جوانه‌زنی بذر بهبود یافت و نسبت به شاهد تفاوت معنی داری پیدا کردند. بیشترین درصد جوانه‌زنی (88 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (5/24 بذر در روز)، قدرت جوانه‌زنی (36/1) برای رقم اصلاح شده " فزا ‌‌بی‌تایپ " تحت تیمار دو هفته سرمادهی مرطوب و کمترین آن در شاهد مشاهده شد. پرونده مقاله