چکیدهدر این پژوهش به بررسی جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌های کشور پرداخته شده است. به همین منظور برای بررسی توسعه‌یافتگی از71 شاخص در 6 حوزه استفاده شده که این آمار از سالنامه های آماری سال1395 استخراج گردیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی بوده و هدف آن بررسی جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌های کشور است. در این تحقیق از روش آنتروپی شانون برای وزن‌دهی و برای محاسبات توسعه یافتگی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه الکتر و ویکور استفاده شده است. برای یکسان سازی نتایج نیز تکنیک کپلند بکارگرفته شده، برای تهیه نقشه خوشه و ناخوشه و تحلیل فضایی نابرابری ها از تکنیک های آمار فضایی و روش لکه های داغ و خوشه و ناخوشه در تحلیل ها استفاده شده است، نتایج بدست آمده از روش‌ها نشان می‌دهد استان سمنان به تنهایی در وضعیت بسیار برخوردار قرار داشته و استانهایی مانند اصفهان، یزد و اردبیل و چهارمحال و بختیاری در وضعیت برخوردار قرار دارد. نتایج تحلیل های آمار فضایی با استفاده از تحلیل لکه های داغ بر مبنای امتیاز کپلند نشان می دهد که استانهای سمنان و مازندران به احتمال 95% و استانهای گلستان، تهران و اصفهان به احتمال 90% جزو لکه های داغ و استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان به احتمال 90% لکه های سرد می باشند. تحلیل خوشه و ناخوشه بر مبنای امتیاز حاصل از مدل کپلند نیز حاکی است استان سمنان یک خوشه با مقادیر بالا ( HH ) و استان البرز یک ناخوشه می باشد که توسط مقادیر بالا محاصره شده است ( LH ) پرونده مقاله

نظام شهری ایران علاوه بر مشکلات و معضلات مربوط به رشد سریع جمعیت و افزایش شهرنشینی، با چالش‌هایی همچون ساختار نامتعادل و نامتوازن فضایی، سازگار نبودن شهرها با بستر و پهنه محیط طبیعی و از همه مهم‌تر با کاهش یا تخلیه منابع طبیعی، بحران‌ها و آلودگی‌های متعدد زیست محیطی دست و پنجه نرم می‌کند، در همان حال و از منظری دیگر با توجه به سیر تحولات بوجود آمده در عرصه فن آوری اطلاعات و ارتباطات، شهر در حال گذر از یک سکونتگاه صرفاً کالبدی با عملکردهای مرئی و سنتی به سکونتگاه کالبدی با عملکردهای نامرئی و جدید در کنار عملکردهای سنتی خود است. با این تفاسیر هدف این پژوهش تحقق پذیری شهر هوشمند بر اساس شاخص های کالبدی رشد هوشمند است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. حجم نمونه مورد نیاز بر اساس فرمول کوکران و جدول مورگان و با توجه به تعداد کل جامعه آماری پژوهش که 160 نفر است، حجم نمونه پژوهش 113 نفر محاسبه شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. یافته ها نشان می دهد که در بین مناطق شهر اردبیل، منطقه های 1 و 4 به ترتیب با 33/0 و 26/0 از پتانسیل شهر هوشمند برخوردار بودند و منطقه ی 3 با امتیاز 20/0 از پتانسیل نیمه برخوردار و منطقه 2 نیز با امتیاز 19/0 فاقد پتانسیل شهر هوشمند بودند. نتایج نشان می دهد که بین مناطق شهری اردبیل در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل توجهی وجود دارد و میزان برخورداری مناطق مختلف از شاخص های پژوهش به صورت یکسان نبوده است. پرونده مقاله

مطالعه تاریخی شهرها بیانگر نوعی دیدگاه دفاعی در بافت و ساخت شهرهاست. امروزه نیز در اکثر کشورهای دنیا، علی رغم تغییرات اساسی در الگوهای جنگی، موضوع دفاع در مقابل تهاجم و اقدامات خصمانه در بطن برنامه ریزیهای شهری و منطقه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار است. پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم بکارگیری جنگ افزار نبوده و اجرای آن کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس را به دنبال داشته و با بکارگیری آن می توان در صورت بروز تهدید و حمله و وارد آمدن آسیب و صدمه ، سریعاً اقدام به بازسازی یا جایگزینی نیرو و امکانات نموده و به تداوم خدمات پرداخت. هدف اصلی این تحقیق ، مطالعه و بررسی میدانی پراکندگی مراکز اداری شهر اردبیل با اصول پدافند غیر عامل در مقابل تهدیدات بوده و برای این منظور به مطالعه جغرافیای تاریخی شهر اردبیل از جنبه های دفاعی و امنیتی و ملاحظات دفاعی صورت گرفته برای شهر در ادوار گذشته پرداخته و اقدامات پدافند غیرعامل در سابقه تمدنی شهر اردبیل بررسی گردیده است. روش پژوهش در مقاله حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی است ؛ یکی از مهمترین ابزارها جهت گردآوری اطلاعات ، مطالعه و بررسی میدانی پراکندگی ادارات و مراکز حساس و مهم را مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار داده و پراگندگی آنها را در محیط GIS مورد بررسی قرار می گیرد وضعیت فعلی شهر از نظر پراکندگی ادارات ، مراکز مهم و حساس با تهیه نقشه های GIS برای شهر اردبیل بررسی شده و در نهایت به ارائه راهکار عملی در رعایت اصول پدافند غیرعامل در برنامه ریزی شهری اردبیل پرداخته شده است.نتایج تحقیق بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در پراکندگی ادارات شهر اردبیل می باشد پرونده مقاله

زلزله همیشه یکی از خطرناکترین و مهمترین خطرات طبیعی بوده است که همیشه شهرها را تهدید می‌کند. عواقب زلزله، هم از نظر فراوانی و هم از نظر خساراتی که به بار می‌آورد، بر جامعه تأثیر می‌گذارد. تاب‌آوری جامعه یک چارچوب مفهومی برای سنجش توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات و شرایط اضطراری فراهم می‌کند. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت تاب‌آوری نهادی کلانشهر کرمانشاه در برابر خطر زلزله می‌باشد. جامعه آماری ساکنان شهر کرمانشاه می‌باشند و برای تعیین حجم نمونه با استناد به فرمول کوکران 385 نفر تعیین شده و انتخاب نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انجام شده است. همچنین، از روش اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ای جهت تدوین مبانی و دیدگاه‌ها نظری و پرسشنامه جهت گردآوری داده‌های مربوط به تاب‌آوری نهادی شهر کرمانشاه استفاده شده است، برای تجریه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از نرم‌افزارهای GIS, SPSS، مدل CODAS و و روش CV استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد، در تمامی مؤلفه‌ها در سطح 95/0 تفاوت معنی‌دار وجود دارد و در بعضی از مؤلفه‌ها میانگین بالاتر از مقدار متوسط سه و در بعضی از مؤلفه‌ها پایین‌تر از مقدار متوسط سه می‌باشد، همچنین نتایج مدل کوداس نشان می‌دهد؛ مناطق هشت و هفت در رتبه‌های اول و دوم و دارای وضعیت نسبتاً خوب؛ مناطق یک و چهار در رتبه‌های سوم و چهارم و در وضعیت متوسط و مناطق؛ دو، سه، شش و پنج به ترتیب در رتبه‌های پنج تا هشتم و در وضعیت ضعیف قرار گرفته‌اند و بیشترین اختلاف و نابرابری مربوط به مؤلفۀ چه میزان نهادهای دولتی و محلی (شورا و شهرداری برای جلوگیری از پیامدها و خسارات ناشی از زلزله برنامه‌ریزی کرده‌اند، می‌باشد. پرونده مقاله

برای مدیریت و برنامه‌ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می‌باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده‌ی شهری با تأکید بر شاخص‌های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار‌گانه شهر ارومیه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. داده‌ها و اطلاعات موردنیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، طرح‌های جامع و تفصیلی شهر و سازمان‌های مرتبط با موضوع جمع‌آوری گردیده است. جهت تحلیل داده‌ها و شناخت الگوی رشد شهری از مدل‌های هلدرن و آنتروپی شانون در قالب نرم‌افزارExcel استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که 77 درصد از رشد کالبدی شهر، در فاصله سال‌های 1385- 1365، مربوط به رشد جمعیت آن بوده و 23 درصد از رشد شهر با رشد بیهوده و پراکنده (اسپرال) آن مرتبط بوده است. نتیجه این رشد پراکنده، کاهش تراکم ناخالص جمعیتی و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری شده است. نتایج حاکی از آن است که الگوی رشد شهر ارومیه به‌صورت پراکنده است و این امر موجب ناپایداری زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و درنهایت شکل شهری شده است. با توجه به پیامدهای نامطلوب رشد پراکنده، در راستای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری به نظر می‌رسد؛ روش تمرکز غیرمتمرکز (تبدیل شهر تک مرکزی به چندمرکزی بر پایه‌ی متراکم سازی و افزون سازی فعالیت‌ها در مراکز فرعی) با تأکید بر اصول و راهبردهای رشد هوشمند شهری بهترین الگو برای گسترش کالبدی– فضایی شهر ارومیه در آینده باشد. پرونده مقاله

در دهه‌های اخیر عدم برنامه‌ریزی و آمادگی برای مقابله با عواقب زلزله در محیط‌های شهری که با تراکم بالای جمعیتی و ضعف زیرساخت‌های کالبدی و اجتماعی روبروست منجر به حجم بالای تلفات انسانی و خسارت‌های مالی شده است. نیاز اولیه آسیب دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک سرپناه می باشد ایجاد مکان های مناسب جهت اسکان موقت سانحه دیدگان بعد از وقوع زلزله امکان پذیری نیست باید قبل از وقوع زلزله، مکان های مناسب را برای آسیب دیدگان زلزله فراهم کرد. تعیین میزان آسیب‌پذیری بافت‌ها شهری یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع زلزله مورد ارزیابی قرار گیرد تا فضاهای بهینه جهت اسکان موقت، بعداز وقوع زلزله های احتمالی پیش بینی شود. هدف پژوهش پیش‌بینی سایت‌های اسکان موقت در شدت‌های مختلف زلزله می‌باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی است داده‌های مورداستفاده از نوع اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که؛ سایت‌های اسکان موقت در زلزله‌ای با شدت 6 مرکالی هشت سایت(پارک ملت، زمین بایر واقع در قسمت جنوبی محله امانیه، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک شهید چمران، پارک ونک، پارک بهشت مادران، باغ قلهک و پارک ارغوان)، در شدت 7 مرکالی چهار سایت (پارک ملت، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک بهشت مادران و باغ قلهک) و در شدت زلزله‌ی 8 مرکالی تنها دو سایت یعنی (پارک ملت و پارک بهشت مادران) به‌عنوان فضاهای بهینه جهت اسکان موقت سانحه دیدگان زلزله پیش‌بینی‌شده است. پرونده مقاله

سرآغاز عدالت اجتماعی ریشه در عدالت فضایی و محیطی دارد. عدالت فضایی یکی از مقوله‌های برنامه‌ریزی مبتنی بر جغرافیا است که هدف آن تأمین نیازهای ساکنان محدوده‌های جغرافیایی است. پهنه‌های فضایی گسترده‌ استان اردبیل متاثر از بی‌عدالتی فضایی از بعد شاخص های توسعه است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی و سنجش وضعیت عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان‌های استان‌ اردبیل پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل 10 شهرستان استان اردبیل براساس سالنامه آماری 1390 می‌باشد. برای سنجش عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان ها از 40 شاخص موثر توسعه یافتگی استفاده شده است. جهت تعیین اهمیت هریک از شاخص ها از روش آنتروپی شانون و به منظور تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شهرستان ها از دو مدل تاپسیس و ویکور استفاده شده است. از آنجاییکه نتایج حاصل از این دو مدل در مواردی با یکدیگرهمخوانی نداشتند، برای رسیدن به یک اجماع کلی، از روش‌های ادغامی (میانگین رتبه، بردا، کپلند) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تکنیک ادغام نشان می‌دهدکه شهرستان‌ اردبیل با کسب رتبه اول از نظر برخورداری از شاخص‌های توسعه از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردار است. بعد از این شهرستان، شهرستان های خلخال و نمین در وضعیت توسعه یافته، شهرستان های سرعین و کوثر نیمه توسعه یافته، شهرستان های مشگین شهر، پارس‌آباد و نیرکمتر توسعه یافته و شهرستان های مغان و بیله سوار در وضعیت محروم از شاخص های توسعه قرار دارند. پرونده مقاله

اشتغال و بیکاری از مهمترین مسائلی هستند که برای ایجاد یک جامعه مرفه باید مورد توجه گیرند، زیرا مهم‌ترین شرط برای رشد و توسعه هر جامعه‌ای ایجاد اشتغال است. به همین منظور در برنامه‌های توسعه، کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار به عنوان یکی از محورهای اساسی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی است، با هدف تحلیل فضایی و تعیین جایگاه شهرستان‌های استان گلستان به لحاظ برخورداری از شاخص‌های اشتغال انجام گرفته است. در این تحقیق برای دستیابی به اهداف پژوهش از 21 شاخص در زمینه اشتغال استفاده شده است. داده های مورد استفاده از مرکز آمار ایران( سالنامه آماری استان گلستان) تهیه گردید. به منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری Spss ، سطح بندی شهرستان‌ها براساس مدل تصمیم گیری چند معیاره تایج نشان می‌دهد بین شهرستان‌های استان گلستان شکاف و نابرابری زیادی در برخورداری از شاخص های اشتعال وجود دارد و این شکاف و نابرابری از مرکز استان به سمت پیرامون بیشتر می‌شود. سطح بندی شهرستان ها استان گلستان براساس مدل تاپسیس حاکی از آن است که شهرستان‌های گرگان و بندرگز درسطح کاملاً برخوردار، آزادشهر، بندر ترکمن و کردکوی در سطح برخوردار، آق قلا، کلاله، علی آباد، گنبد کاووس، مینودشت و مراوه‌تپه در سطح نسبتاً برخوردار و گمیشان، رامیان وگالیکش در محرومترین سطح قرار گرفته اند. در نهایت جهت رفع نابرابری‌های موجود در زمینه اشتغال در راستای عدالت اجتماعی پیشنهادهایی ارائه شده است. پرونده مقاله

امروزه مطالعات کیفیت زندگی عمدتاً بر محیط شهری و کیفیت زندگی شهری تمرکز کرده است و بررسی آن از ضرورت و اهمیت بسزایی برخوردار است که این امر همواره کانون اصلی‌ توجه برنامه‌ریزان بوده است. بر این اساس تمایل جمعیت در سرتاسر جهان برای تمرکز در شهرها، یکی از دلایل اصلی توجه به مفهوم کیفیت زندگی در مطالعات است. کیفیت زندگی یک فرد میزان برخورداری او را نشان می‌دهد، البته نه فقط به چیزهایی که به آن‌ها دست‌یافته است، بلکه تمام گزینه‌هایی که شخص فرصت انتخاب آن‌ها دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت شاخص‌های کیفیت‌زندگی محلات منطقه دو شهر اردبیل از نظر شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی (پرسشنامه) و اسنادی (کتابخانه‌ای) و روش مطالعه و بررسی با توجه به اهداف مورد نظر، موضوع و ماهیت پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری مورد نظر محلات یازده‌گانه منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و با انتخاب 6 شاخص امنیت، بهزیستی فردی و رفاه اجتماعی، اقتصاد، ارتباطات (حمل‌و نقل)، مسکن و محیط‌زیست که با استفاده از آنتروپی شانون وزن‌دهی و برای بررسی وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی از روش saw استفاده شده است همچنین از روش ضریب پراکندگی برای نشان دادن اختلاف و نابرابری بین شاخص-ها‌‌و اینکه کدام شاخص بیشترین نابرابری را دارد، نتایج نشان می‌دهد بین محلات منطقه دو شهر اردبیل از لحاظ برخورداری از شاخص‌های کیفیت زندگی تفاوت زیادی وجود دارد و بیشترین اختلاف و نا‌برابری مربوط به شاخص بهزیستی‌فردی و رفاه‌اجتماعی می‌باشد. پرونده مقاله

با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در رشد اقتصاد و توسعه پایدار کشور‌ها و افزایش روزافزون رقابت در این صنعت، این مقاله باهدف تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم‌انداز 1404 بر اساس داده سال 2017 انجام‌شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام‌ شده است. شاخص‌های موردبررسی شامل توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری، زیرساخت‌ها و منابع طبیعی و فرهنگی هست که با استفاده از مدل پرومته مورد تحلیل قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان داد که کشور امارات متحده عربی با جریان خالص 480/0 اصلی‌ترین رقیب گردشگری ایران محسوب می‌شود. بعد از امارات، کشور همسایه قطر با جریان خالص 374/0 در رتبه بعدی قرار دارد. کشور ایران نیز با جریان خالص 221/0- در رتبه هفدهم قرار دارد. کشورهای رقیب ایران در سند چشم‌انداز 1404 به ترتیب در خاورمیانه کشور امارات متحده عربی، در قفقاز کشور جمهوری آذربایجان و در آسیای میانه قزاقستان هست. رقبای اصلی ایران در شاخص‌های توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری و زیرساخت، کشور امارات متحده عربی و در شاخص منابع طبیعی و فرهنگی کشور ترکیه می‌باشد. پرونده مقاله

هدف از انجام این پژوهش مقایسه نه روش نظارت شده در طبقه بندی پوشش اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 در دریاچه ارومیه می‌باشد. ماهیت این پژوهش توسعه ای‌-کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور تصاویر ماهواره‌ای سنجنده OLI مربوط به تاریخ (8/ 7 0/ 2016 و 6 / 7 0/ 2016) از سایت USGS بارگیری شد و پس از اعمال پیش‌پردازش با استفاده از بازدیدهای میدانی و دستگاه موقعیت‌یاب جهانی نمونه‌های تعلیمی برای هر کاربری (دریاچه، شورزار، کشاورزی، سایر اراضی)در محدوده مورد مطالعه تهیه گردید. در مرحله بعد طبقه‌بندی با استفاده از نه الگوریتم نظارت شده (شبکه عصبی، ماشین بردار پشتیبان، حداکثر احتمال، ماهالانوبیس، حداقل فاصله از میانگین، سطوح موازی، واگرایی اطلاعات طیفی، کدهای باینری، زاویه طیفی) انجام شد. در مرحله آخر به منظور بررسی دقت و صحت طبقه‌بندی تصاویر از معیارهای ارزیابی(دقت تولید کننده، دقت کاربر، صحت کلی، ضریب کاپا ) استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روش طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان با ضریب کاپای99.57 درصد ، روش شبکه عصبی با ضریب کاپای 98.66درصد ، روش حداکثر احتمال با ضریب کاپای 98.58درصد نسبت به سایر روش‌ها دارای دقت بیشتری می‌باشند. همچنین کمترین دقت را الگوریتم‌های کدهای باینری سطوح موازی و زاویه طیفی دارند. پرونده مقاله

شناخت نابرابری‌ها و بی تعادلی‌ها در چارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می‌آید. بررسی شاخص‌های صنعتی، اقتصادی و تعیین وضعیت برخورداری مناطق در راستای تعیین راهبردهای توسعه امری ضروری است. هدف از مقاله حاضر، سنجش نابرابری فضایی توسعه‌یافتگی صنعتی استان خوزستان با استفاده از تکنیک کپ‌لندمی‌باشد. روش این پژوهش، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی–موردی و تحلیلی است. جامعه آماری 24 شهرستان استان خوزستان می‌باشد که با استفاده از شانزده متغیر نرم سازی شده با بهره گیری از مدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه ویکور و الکتر و ادغام نتایج با تکنیک کپ لند به تحلیل و سنجش درجه توسعه یافتگی صنعتی شهرستان‌های استان خوزستان پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اختلاف قابل ملاحظه‌ای از نظر سطوح توسعه‌یافتگی صنعتی بین شهرستان‌های استان خوزستان وجود دارد و شهرستان‌های استان از لحاظ توسعه صنعتی نسبت به یکدیگر در وضعیت مناسبی قرار ندارند. به طوری که 8 شهرستان از مجموع شهرستان‌های استان بسیار برخوردار و برخوردار و بقیه نیمه برخوردار تا بسیار محروم می‌باشند و این نابرابری به دلیل عدم توزیع یکنواخت شاخص‌های صنعتی در استان می‌باشد و لازم است در راستای تامین عدالت فضایی در برنامه ریزی‌ها، شهرستان‌های محروم در اولویت قرار گیرند. پرونده مقاله

شهر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای فرهنگ و تمدن بشری و از فراگیرترین پدیده‌های اجتماعی عصر حاضر است. نگاه از منظر عدالت اجتماعی به شهر، شاید یکی از نگرش‌های بسیار کمیاب و بنیادین محسوب شود. عدالت نوعی سلوک مساوی با افراد است و عدالت فضایی برگرفته از آن یعنی اینکه با ساکنین در هر مکانی باید به‌صورت برابر رفتار شود و هیچ فرد یا جایی بر افراد و جاهای دیگری برتری نداشته باشد. خدمات عمومی شهر به‌عنوان مهم‌ترین ابزار در دست مدیریت شهری، برای برقراری عدالت فضایی است. با توزیع مناسب این خدمات، شهر می‌تواند به‌عنوان بستر تحقق عدالت فضایی مطرح گردد. در این پژوهش شهر مراغه که همانند سایر شهرهای کشور بستر نابرابری فضایی نواحی در بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری است با هدف ارزیابی چگونگی توزیع این خدمات در نواحی شهری مراغه بر اساس جمعیت نواحی و همچنین سطح‌بندی این نواحی شهری از نظر میزان بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری مورد بررسی و سطح‌بندی قرارگرفته است. روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت توصیفی-تحلیلی است، در این راستا پس از تعیین شاخص‌های تحقیق (آموزشی، فرهنگی، ورزشی، مذهبی، جاذبه‌های فرهنگی، بهداشتی، درمانی،تأسیسات شهری، حمل‌ونقل، اداری، انتظامی و فضای سبز) و محاسبه سرانه آن‌ها، با استفاده از مدل‌های تاپسیس، ویکور و الکتر در چهار سطح؛ کاملاً برخوردار، برخوردار، نیمه برخوردار و محروم، ازلحاظ میزان برخورداری از خدمات عمومی شهری مورد سطح‌بندی قرار گرفتند و در پایان از مدل تلفیقی کاندرست، برای دست یافتن به یک سطح‌بندی واحد استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان‌دهنده این است که نواحی 5 و 2 کاملاً برخوردار، نواحی 3 و 6 برخوردار، ناحیه 1 نیمه برخوردار و نواحی 4 و 7 محروم هستند. پرونده مقاله

لازمه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شناسایی جایگاه توسعه‌یافتگی مناطق نسبت به یکدیگر است. یکی از شاخص‌های اصلی توسعه، شاخص سلامت و به‌نوعی میزان بهره‌مندی جامعه از خدمات و امکانات بهداشتی و درمانی است. پژوهش حاضر به بررسی میزان برخورداری شهرستان‌های استان خوزستان از لحاظ شاخص بهداشتی‌-‌درمانی می‌پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –موردی و تحلیلی است که در آن 41 متغیر بهداشتی- درمانی با استفاده از مدل‌های الکتر، ویکور و روش‌های ادغام مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میزان برخورداری شهرستان‌های استان از لحاظ شاخص بهداشتی – درمانی یکسان نبوده و اختلاف زیادی با یکدیگر دارند، اغلب آن‌ها از نظر شاخص بهداشتی- درمانی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. بنابراین در راستای کاهش شکاف توسعه موجود میان شهرستان‌های استان، شهرستان‌های بسیار محروم، محروم و نیمه برخوردار باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های مسئولان و متخصصان قرار گیرند. پرونده مقاله

فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخص‌ها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخص‌ها در سطح دهستان‌های استان کرمانشاه و تعیین میزان برخورداری آنها می‌باشد. روش انجام این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق 85 دهستان از 14 شهرستان استان کرمانشاه است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی سطوح توسعه یافتگی 69 متغیر از فرهنگ آبادی‌های سال 1390 استان انتخاب شد، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و رتبه‌بندی و تعیین درجه توسعه‌یافتگی دهستان‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید. یافته‌های تحقیق بیانگر تفاوت در توسعه‌یافتگی در سطح دهستان‌های استان است. به گونه‌ای که از 85 دهستان، 3 دهستان توسعه یافته، 19 دهستان نسبتاً توسعه یافته، 33 دهستان در حال توسعه، 28 دهستان نسبتاً محروم و 2 دهستان در وضعیت محروم از توسعه قرار داشتند، در نهایت برای بهبود و ارتقای وضعیت توسعه دهستان‌ها پیشنهاداتی ارائه گردید. پرونده مقاله

امروزه بیش تر شهر ها با سطح فزاینده ای از تبعات منفی ناشی از رشد سریع مواجه هستند که این خود سلامت عمومی شهروندان را تهدید می کند. به همین علت، فکر شهر سالم در پژوهش های شهری معاصر اهمیت زیادی یافته و از ظرفیت مطالعاتی زیادی برخوردار شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های شهر سالم در شهرستان های استان خوزستان می باشد. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز از سالنامه آماری 1390 استان خوزستان جمع آوری شده است. به منظور تحلیل داده ها و سنجش میزان برخورداری شهرستان های استان از شاخص های شهر سالم 34 متغیر در قالب شاخص های سلامت، بهداشتی- درمانی، اقتصادی-اجتماعی و زیست محیطی پس از وزن دهی به روش آنتروپی شانون در نهایت با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره الکتر رتبه بندی شده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شهرستان های اهواز، دزفول و شوش در وضعیت مطلوب و شهرستان های هویزه، هفتکل و باوی در وضعیت نامطلوب و نامناسبی از لحاظ برخورداری از شاخص های شهر سالم قرار دارند. از عمده دلایل این امر می توان به پایین بودن تعداد آزمایشگاه، داروخانه، پزشک متخصص، تعداد تخت، دندانپزشک، نرخ اشتغال، کمبود فضای سبز شهری و بالا بودن نرخ بیکاری اشاره کرد. پرونده مقاله

بررسی بافت شهر، وضعیت و تراکم فضاهای ساخته‌شده و فضاهای باز موجود در شهر را مشخص می‌سازد و در تصمیم‌گیری‌های نهایی به‌منظور توزیع بهینه خدمات و ارتقاء کیفیت فضاهای شهری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این پژوهش با هدف بررسی بافت شهری ارومیه به‌منظور ارزیابی وضعیت فضای باز عمومی و سبز در مقایسه با فضاهای ساخته‌شده و توده‌ها انجام‌شده است. جهت تحلیل داده‌ها و بررسی کمی وضعیت بافت شهر ارومیه از روش Transect که عمدتاً در تحلیل‌های اکولوژی منظر استفاده می‌شود بهره گرفته‌شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. قلمرو پژوهش شهر ارومیه می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در ترانسکت (T1)که از شمال غرب تا جنوب شرق شهر، فضایی‌های ساخته‌شده بین قطعات 60تا 100 متراکم، نقضان فضاهای سبز به جزء در قطعات 80 تا100 و کمبود فضاهای باز به جزء در قطعات 34و 63 نمایان است. در ترانسکت (T2) که از غرب تا شرق شهر، قسمت غربی بالاترین تراکم اراضی ساخته‌شده و قسمت شرقی بالاترین تراکم اراضی کشاورزی و باغات را دارد در بخش مرکزی نیز بین قطعات 30تا80 نقضان شبکه معابر وجود دارد. در ترانسکت (T3) که از جنوب غرب تا شمال شرق شهر، تراکم فضاهای ساخته‌شده در مرکز شهر به 85 درصد افزایش‌یافته، نقضان شبکه معابر، کمبود اراضی کشاورزی و فضاهای سبز و باز به‌ویژه در بخش میانی ترانسکت ها 15تا76 نمایان است. در ترانسکت (T4) که از جنوب تا شمال شهر، تراکم فضاهای ساخته‌شده در بین قطعات بخش مرکزی 40 تا 60 افزایش یافته و کمبود فضاهای سبز و باز به‌وضوح آشکار است. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت سیمای شهر ارومیه متشکل از سه نوع بافت شامل؛ بافت مرکز متراکم با حداقل فضاهای باز و سبز و حداکثر ساخت‌وساز، بافت حاشیه قسمت مرکزی که در آن از تراکم ساخت‌وسازها تا حدودی کاسته شده، و بافت حاشیه‌ای متشکل از اراضی ساخته نشده و بایر و باغات و اراضی کشاورزی است. به‌این‌ترتیب از مرکز شهر به سمت طرفین از میزان سطوح ساخته‌شده کاسته می شود. پرونده مقاله

توسعه گردشگری در نواحی شهری نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد جوامع محلی دارد و یکی از منابع اشتغال زایی و کسب درآمد و زمینه ساز توسعه پایدار اقتصاد شهری می باشد.توسعه گردشگری در گرو تامین شرایطی است که بامهیا شدن آنها چرخه این صنعت خواهدچرخید.هدف اصلی تحقیق شناسایی و تحلیل مشکلات توسعة صنعت گردشگری در شهر میانه اندام خوی ازدیدگاه جامعه محلی با تاکید بر نقش مقبره شمس تبریزی در این زمینه میباشد.پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و مشاهدة میدانی(توزیع پرسش نامه)انجام گرفته است.جامعة آماری پژوهش ۳۸۳ نفر از ساکنان محلی در سال۱۳۹۶ بودکه برای تعیین حجم نمونه،ازروش نمونةگیری کوکران بهره گرفته شد.برای تحلیل و طبقه بندی داده های مستخرج از پرسشنامه و آزمون فرضیه اصلی از نرم افزار SPSS و آزمون One-sample t-testاستفاده شد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که ازدیدگاه جامعه محلی،شهرستان خوی با وجود مزار شمس از قابلیت ها و پتانسیل های لازم توسعه گردشگری و تبدیل شدن به یکی از مراکز گردشگری استان وکشور برخوردار است اما در این زمینه با یکسری چالش ها،موانع و مشکلاتی از قبیل شاخص های امکانات زیرساختی و زیر بنائی دولتی،بهداشت وکیفیت محیط،جاذبه های گردشگری و مدیریت شهری روبرو است اثر و تاثیر این عوامل بر توسعه گردشگری وجذب گردشگر معنادار و مثبت بوده و نتایج حاصل از آزمون فرضیه نشان میدهدکه عوامل مذکور جزءچالش های توسعه گردشگری ازدیدگاه جامعه محلی میباشند و اقدامات کالبدی انجام شده در راستای توسعه گردشگری از طریق شمس تبریزی کافی نبوده است. پرونده مقاله

چکیدهدر این پژوهش به بررسی جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌های کشور پرداخته شده است. به همین منظور برای بررسی توسعه‌یافتگی از71 شاخص در 6 حوزه استفاده شده که این آمار از سالنامه های آماری سال1395 استخراج گردیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی بوده و هدف آن بررسی جایگاه توسعه‌یافتگی استان‌های کشور است. در این تحقیق از روش آنتروپی شانون برای وزن‌دهی و برای محاسبات توسعه یافتگی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه الکتر و ویکور استفاده شده است. برای یکسان سازی نتایج نیز تکنیک کپلند بکارگرفته شده، برای تهیه نقشه خوشه و ناخوشه و تحلیل فضایی نابرابری ها از تکنیک های آمار فضایی و روش لکه های داغ و خوشه و ناخوشه در تحلیل ها استفاده شده است، نتایج بدست آمده از روش‌ها نشان می‌دهد استان سمنان به تنهایی در وضعیت بسیار برخوردار قرار داشته و استانهایی مانند اصفهان، یزد و اردبیل و چهارمحال و بختیاری در وضعیت برخوردار قرار دارد. نتایج تحلیل های آمار فضایی با استفاده از تحلیل لکه های داغ بر مبنای امتیاز کپلند نشان می دهد که استانهای سمنان و مازندران به احتمال 95% و استانهای گلستان، تهران و اصفهان به احتمال 90% جزو لکه های داغ و استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان به احتمال 90% لکه های سرد می باشند. تحلیل خوشه و ناخوشه بر مبنای امتیاز حاصل از مدل کپلند نیز حاکی است استان سمنان یک خوشه با مقادیر بالا ( HH ) و استان البرز یک ناخوشه می باشد که توسط مقادیر بالا محاصره شده است ( LH ) پرونده مقاله

شناسایی منابع و پتانسیل های موجود، مرحله اول برای هر برنامه ریزی محسوب می شود. بدون مشخص کردن منابع، شناخت پارامترهای مربوط به منطقه برنامه ریزی امکان‌پذیر نخواهد بود. عوامل طبیعی و انسانی مانع اصلی توسعه مناطق هست، با توجه به اینکه عوامل طبیعی تا حدودی خارج از کنترل می‌باشند، عامل انسانی و تصمیمات انسانی مهم‌ترین عامل توسعه محسوب می‌شوند. تصمیمات انسانی زمانی می تواند متضمن رشد و توسعه باشد که از وضع موجود منطقه شناخت کافی داشته باشد. ازاین‌رو پژوهش حاضر باهدف امکان‌سنجی ضریب عمران پذیری روستاهای شهرستان گرمی با استفاده از تکنیک ضریب عمران پذیری انجام شده است. رویکرد حاکم در این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاهایبالای300نفرجمعیتشهرستانگرمی می‌باشد. شاخص های مورد بررسی شامل وضعیت جمعیتی، بهداشتی- درمانی، فرهنگی و ورزشی، آموزشی، اداری، تأسیسات زیربنایی، خدمات و بازرگانی، ارتباطات و حمل‌ونقل می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روستای قره‌آغاج پایین با ضریب عمران پذیری 667/6 از ضریب عمران پذیری بسیار بالا و روستای لکوان با ضریب عمران پذیری 108/0 از ضریب عمران پذیری بسیار پایین برخوردارند. در مجموع از 45 روستای مورد مطالعه 18 روستا ضریب عمران پذیری بسیار پایین، 20 روستا ضریب عمران پذیری پایین، 6 روستا ضریب عمران پذیری بالا و 1 روستا ضریب عمران پذیری بسیار بالایی دارد. در نهایت با استفاده از ضریب پراکندگی ضریب عمران پذیری بخش‌های سه‌گانه شهرستان گرمی محاسبه شد که براساس آن بخش انگوت با امتیاز046/1، موران با امتیاز654/0 و مرکزی با امتیاز566/0 به ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفتند. پرونده مقاله

آنچه در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک مد نظر قرار می گیرد، تاثیر متقابل منابع اکولوژیک پایدار و ناپایدار است که به صورت ویژگی های هر اکوسیستم خرد اثرات متقابل بر یکدیگر و محیط زیست می‌گذارند؛ لذا ذکر این نکته ضروری است که بهره مندی از طبیعت به گونه‌ای که کمترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره‌وری برای انسان به دست آید، مدنظر است. به همین منظور با توجه به هدف اصلی در این تحقیق، شهر جدید بهارستان واقع در استان اصفهان، جهت ارزیابی توان اکولوژیک به منظور توسعه شهری بر اساس اصول آمایش سرزمین، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس ابتدا مطالعات پایه انجام و نقشه‌های موضوعی منطقه تهیه و سپس رقومی سازی شد‌. آنگاه مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با استفاده از نقشه توپوگرافی در محیط Arc gis 10.2 تولید شد. سپس با همپوشانی و تلفیق نقشه‌های ارتفاع، شیب، جهت، انواع خاک، بافت خاک، عمق خاک، پوشش گیاهی، زمین شناسی، کاربری اراضی، اقلیم و فاصله از گسل با روش‌های ANP و منطق فازی در محیط Arc gis 10.2، نقشه توان اکولوژیکی توسعه شهری تهیه شد. نتایج کلی بیانگر آن است که کل محدوده‌ی توسعه با مساحتی حدود 068/3264 هکتار در قسمت جنوب شرقی و شمالی بهارستان قرار دارد که با تدقیق این محدوده و در نظر نگرفتن محدوده‌هایی که در ارتباط با تأمین اراضی مناسب توسعه کارآیی ندارند، محدوده‌ای حدود 717/2800 هکتار جهت برنامه‌ریزی توسعه‌ی آتی شهر بهارستان در نظر گرفته ‌شده است پرونده مقاله

مقدمه: وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل های منطقه ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان است. روش‌شناسی تحقیق: در این پژوهش از تکنیک پرسشنامه و روش دلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. در گام اول تعداد 60 عاملِ مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان در سه بعد جمعیت، فعالیت و فضا شناسایی شد. سپس با استفاده از آزمون تی‌تک نمونه‌ای میزان اهمیت این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفت و 28 عامل با اهمیت خیلی زیاد شناسایی شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی-اکتشافی، عوامل اصلی شناسایی شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرهای استان گیلان می باشد. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که سه عامل اصلی در توسعه متعادل شهرهای استان گیلان نقش اساسی دارند. در حوزه حمل و نقل توانست 74/41 درصد از واریانس‌ها تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کند. موقعیت جغرافیایی و گردشگری و خدمات نیز به ترتیب 18/26، 51/18 درصد از واریانس تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کردند. در مجموع این سه عامل 43/86 درصد کل واریانس‌ها را تبیین کردند.. نتایج: این تحقیق نشان می‌دهد استان گیلان از انواع مختلف الگوهای حمل و نقلی برخوردار بوده و مجاورت با دریا و کشورهای حاشیه دریای خزر امکان توسعه فعالیت‌های بازرگانی بندری و گردشگری را برای استان به ارمغان آورده‌است. لذا آینده مطلوب استان با تکیه بر سه عامل حمل و نقل، پتانسیل‌های محیطی و جغرافیایی و تقویت زیرساخت‌های گردشگری حاصل خواهد شد. پرونده مقاله

توزیع متناسب امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی متخصص در حوزه بهداشت و درمان که به‌طور مستقیم با سلامت جامعه درگیر هستند اهمیت بسیار بالایی دارد. این پژوهش که از لحاظ هدف کاربردی و رویکرد حاکم بر آن توصیفی – تحلیلی می باشد. با هدف بررسی و رتبه بندی شهرستانهای استان اردبیل برمبنای شاخص های توسعه در حوزه بهداشتی و درمانی انجام شده است برهمین اساس با بهره گیری از 26 شاخص در حوزه بهداشتی و درمانی و مد ل های تصمیم گیری TOPSIS و VIKOR و یکسان سازی نتایج، باتکنیک های کپلند، میانگین رتبه، بردا و ادغام، میزان برخورداری و نحوه توزیع امکانات بهداشتی و درمانی تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که شکاف و نابرابری به لحاظ برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی در بین شهرستانهای استان اردبیل کاملاً مشهود بوده و تفاوت فاحش در مقام برخورداری از امکانات و زیرساختها وجود دارد بطوریکه براساس نتایج حاصل از روش ادغام، از مجموع شهرستان های استان، فقط شهرستان اردبیل به عنوان مرکز استان در وضعیت بسیار برخوردار قرار دارد، شهرستانهای خلخال و مشگین شهر نیز در وضعیت برخوردار قرار گرفته اند، شهرستان سرعین نیز در وضعیت بسیار محروم می باشد، بقیه شهرستانها هم در وضعیت نیمه محروم و محروم طبقه بندی شده اند. براساس یافته های پژوهش می توان با تمرکزدایی امکانات از مرکز استان و توزیع مناسب امکانات و تجهیزات با رویکرد عدالت محور و توزیع تجهیزات بهداشتی و درمانی به نسبت جمعیت شهرستان می توان نابرابری های فضایی توسعه یافتگی را به سمت رشد متوازن تغییر داد. پرونده مقاله

هرچند بازارهای سنتی از دیرباز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های هویت‌بخش شهرهای ایرانی ایفاء نقش می‌کنند، اما امروزه به دلایل مختلف نقش بازارهای سنتی در بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلان‌شهرهای ایران کاهش‌یافته است که در صورت عدم برنامه‌ریزی صحیح، احتمال زوال و یا حتی نابودی برخی از بازارهای سنتی نیز قوت خواهد گرفت. این تحقیق در پی آن است که عوامل مؤثر بر رونق بازارهای سنتی را موردمطالعه قرار دهد. این پژوهش بر مبنای طرح تحقیق از نوع پیمایشی و بر اساس هدف تحقیق، از نوع کاربردی هست. جامعه آماری این پژوهش برابر با ۶۷۹۹۹۵ نفر و حجم جامعه نمونه نیز برابر با 384 نفر می‌باشد. برای تحلیل داده‌ها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری که یکی از اصلی‌ترین روش‌های تجزیه‌وتحلیل چندمتغیره است، با به کار گرفتن نرم‌افزارهای SPSS و Mplus استفاده شده و بدین منظور ابتدا از تحلیل عاملی اکتشافی و سپس از روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم و درنهایت از شاخص‌های برازش به‌منظور ارزیابی برازش مدل نهایی استفاده گردیده است. بر اساس نتایج این تحقیق درمجموع، حدود 82 درصد از واریانس کل متغیرها توسط این عوامل تحت پوشش قرارگرفته‌اند. همچنین برآیند شاخص‌های برازندگی در این تحقیق حاکی از آن است که مدل ساختاری پیشنهادی، برازش خوب و قطعا قابل قبولی را داراست. برازش خوب مدل نهایی درواقع مهر تاییدی بر چند بعدی بودن و به بیان دقیق تر پنج بعدی بودن سازه رونق بازارهای سنتی است که این ابعاد عبارت اند از: جاذبه‌های فروشندگان، جاذبه‌های کالبدی، جاذبه‌های اقتصادی، جاذبه‌های رفاهی و جاذبه‌های اجتماعی. پرونده مقاله

مسئله کیفیت محیط در محله‌های شهر رشت از اولویت‌های مدیران و برنامه‌ریزان شهری است، چرا که برخی از متغیر‌ها، کیفیت محیط شهری را در شهر رشت به لحاظ کمی و کیفی دچار چالش نموده است که می‌توان به مسائلی همچون آلودگی‌های زیست محیطی (آلودگی آب و هوا)، دسترسی‌ها (دسترسی به فضاهای سبز، تجاری، آموزشی، بهداشتی و درمانی و ایستگاه‌های حمل و نقل) ایمنی و آسایش (آلودگی‌های صوتی ناشی از ترافیک، وجود جرم و سابقه جرم در محله ها) و فقدان هویت محله‌ای اشاره کرد. این تحقیق با هدف شناسایی شاخص‌های جنبش نوشهرگرایی در سطح محله‌های شهری و تطبیق وضعیت محلات براساس شاخص‌های نوشهرگرایی انجام شد. سه معیار حمل‌ونقل، کالبدی، مسکن و بافت شهری براساس 15 شاخص مورد بررسی شد. اطلاعات از نقشه‌های GIS و پرسشنامه کارشناسان گردآوری شد. تحلیل اطلاعات نیز با مدل AHP و روش همپوشانی شاخص ها انجام شد. نتایج نشان داد محلات جنوبی شهر بیشترین انطباق را با اصول نوشهرگرایی، محلات بافت مرکزی و غربی کمترین انطباق را با اصول نوشهرگرایی و محلات شرقی و شمالی نیز مطابقت متوسط با اصول نوشهرگرایی داشتند. در پایان نیز با توجه به وضعیت هر منطقه، راهکارهایی همچون برنامه ریزی و طراحی برای ساخت مراکز محله و مراکز واحد همسایگی در محلات منطقه، جلوگیری از افزایش تراکم ساختمانی در محدوده ساختمان های با ارزش و تاریخی، درختکاری در حاشیه پیاده راه ها، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین برای ارتقاء کیفیت محیط محله‌های شهری براساس اصول نوشهرگرایی ارائه شد. پرونده مقاله

شهرها اکوسیستم‌های پیچیده‌ای هستند که برای رسیدن به توسعه‌ی پایدار شهری تحت تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و فرهنگی قرار دارند. از طرفی عرف، سنت‌ها، هنجارها و ارزش‌ها در بستری از روابط اجتماعی و به‌صورت خودجوش در طول نسل‌ها شکل‌گرفته که موجب اعمال نوعی نظارت و کنترل اجتماعی غیراقتدارآمیز بر رفتار فرد جامعه‌پذیرسازی وی می‌شوند، که از یک منظر ویژه به‌عنوان «پایداری اجتماعی» در نظر گرفته می‌شود. در این راستا تحقیق حاضر با هدف سنجش پایداری اجتماعی در شهر اردبیل پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی و پیمایشی، ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسش‌نامه می‌باشد. جامعه‌ی آماری، کلیه‌ی ساکنان شهر اردبیل است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر هستند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و در نهایت با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب‌ شده‌اند. جهت تجزیه‌ وتحلیل داده‌ها و اطلاعات از نرم‌افزار Lisrel استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بین شاخص‌های پایداری اجتماعی در مدل تی (T)، شاخص‌های مشارکت، تعلق مکانی و عوامل محیطی بیشترین سطح معنی‌داری و شاخص‌های عدالت فضایی و سرزندگی،‌کمترین معنی‌داری را نشان می‌دهند. همچنین نتایج الگوی معادلات ساختاری نشان می‌دهد که با توجه به شاخص‌های الگوسازی می‌توان استدلال کرد که مدل پیشنهادی پژوهشگران، از برازش نیکویی خوبی برخوردار بوده، انطباق مطلوبی بین مدل به تصویر درآمده با مدل ساختاری شده با داده‌های تجربی فراهم گردیده است. به عبارت بهتر، شاخص‌های پژوهش، صلاحیت لازم جهت استفاده در قالب یک مدل نهایی پژوهش را دارند. پرونده مقاله

یکی از راه­های تهیه نقشه­های پوشش گیاهی و کاربری اراضی، استفاده از داده­های ماهواره­ای و فرآیند طبقه­بندی تصاویر است. با استفاده از تصاویرماهواره­ای بررسی، شناخت و ارزیابی پدیده­های مختلف و استخراج اطلاعات لازم برای برنامه­ریزی منابع زمینی یا سایر مقاصد به سهولت انجام می­گیرد. هدف پژوهش مقایسه میزان کارایی هفت روش رایج طبقه­بندی نظارت­شده داده­های ماهواره­ای در ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده TM و OLIماهواره لندست و IRS و اسپات5 و کوئیک برد و ترکیب­های رنگی متفاوتی از این تصاویر جهت استخراج کاربری­­های اراضی زراعی، مناطق مسکونی و مناطق آبی با استفاده از پردازش شی­گرا می­باشد. ابتدا نمونه­های آموزشی در پنج کلاس کاربری به وسیله نرم­افزار ایکاگنیشن با استفاده از بهینه­سازی مقیاس سگمنت­سازی با استفاده از ترکیب­های رنگی متفاوت و ضرایب شکل و فشردگی­ استخراج شد. مقیاس مناسب جهت سگمنت­سازی برای اراضی زراعی، مقیاس 50 ، برای عوارض انسانی 8 و در نهایت برای مناطق آبی 10 به دست آمد. سپس هر تصویر به طور جداگانه با استفاده از هفت روش طبقه­بندی (مانند روش شبکه عصبی) و نمونه­های مستخرج، طبقه­بندی شده و میزان کارایی هر روش با محاسبه دو شاخص صحت کلی و ضریب کاپا بررسی گردید. نتایج به دست آمده نشان­دهنده میزان دقت هر یک از روش­های طبقه­بندی بوده که شبکه عصبی با دقت کلی 475/94 و ضریب کاپای 095/92 به عنوان دقیق­ترین روش طبقه­بندی انتخاب شد. این نتایج نشان می­دهد که برداشت نمونه­های تعلیمی با دقت مناسب از طبقات موجود در تصاویر و همچنین بررسی میزان احتمال تعلق هر یک از پیکسل­های تصاویر ماهواره­ای به این طبقات، به خوبی می­تواند در طبقه­بندی گروه­های موجود در منطقه مفید واقع شود. پرونده مقاله

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت زیست‌پذیری شهر ساری و محلات آن و نیز ارزیابی کلی شهر ازنظر زیست‌پذیری شهری (در چهار بعد زیست‌پذیری شهری یعنی اجتماعی، اقتصادی ، زیست‌پذیری و کالبدی) است. روش مورداستفاده در این تحقیق برای جمع آوری داده ها، دو روش اسنادی و میدانی می باشد. فرآیند جمع‌آوری اطلاعات از طریق ابزار پرسشنامه ودر راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات برآمده از پرسش نامه از آزمون T تک نمونه ای بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شاخص اجتماعی تنها گویه میزان رضایت از همسایگان با میانگین 37/3 و Sig = 0/000 بیشترین رضایت را در میان پاسخگویان داشته است و با قطعیت می‌توان گفت که در میان مؤلفه روابط با همسایگان، بیشترین رضایت در مورد رضایت از روابط همسایگی است. بررسی شاخص زیست محیطی و گویه‌های مربوط به تأسیسات و تجهیزات شهر ساری نشان می دهدکه از میان گویه‌های بررسی‌شده تنها رضایت از شبکه گاز در حد قابل قبولی است و شهروندان با میانگین 25/3 در سطح معناداری 035/0 Sig = رضایت متوسط خود را از سیستم گازرسانی شهری ابراز داشته‌اند. در بررسی مؤلفه کیفیت بصری نیز به همین صورت تمامی گویه‌ها نشان می‌دهند که شهروندان از طراحی و نقشه شهری، سرزندگی محلات و زیبایی بصری و ظاهری شهر و محله رضایت پایینی دارند به‌صورتی که میانگین همه آنها در حدود 5/2 گزارش‌شده که نشان از ضعف کلی در این مؤلفه است. بررسی گویه های مختلف مربوط به مؤلفه های شاخص اقتصادی نشان می دهد که در مورد مؤلفه معیشتی در تمامی گویه‌ها در میان پاسخگویان اتفاق‌نظر وجود دارد که از هیچ گویه‌ای رضایت متوسط ندارند و در تمامی ابعاد معیشتی با سطح پایین رضایت مواجهیم. روی هم رفته می توان نتیجه گرفت که در میان تمامی مؤلفه‌های اصلی سنجش زیست‌پذیری، در شاخص اجتماعی مؤلفه حس تعلق به شهر ساری در شاخص زیست‌محیطی زیست‌پذیری وضعیت فضای سبز و تأسیسات و تجهیزات شهری، در شاخص اقتصادی وضعیت مسکن از میان دیگر مؤلفه‌ها در سطح معناداری 99 درصد در سطح بالاتر از متوسط قرار دارند. پرونده مقاله

شهرهای قرن بیست و یکم با سرعت بسیار زیادی در حال دگرگونی در شکل و اندازه خود می‌باشد. این دگردیسی در قرن حاضر باعث شتابزدگی رشد شهری بدون برنامه ریزی برای اصلی ترین عنصر شهر یعنی انسان شده است. اما آیا شهرها توانسته‌اند به تناسب این افزایش جمعیت، خود را وفق دهند و نیازهای انسان ساکن در بطن خود را جوابگو باشند. شهرهای امروز ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده بلکه بیش از سایر کشورها گاه درگیر این موضوع بوده است. از لحاظ تاریخی، خلاقیت همواره نیروی محرک شهرها بوده و شهرها به لحاظ وجود خلاقیت تداوم حیات داشته‌اند. شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیت افراد و فضایی باز برای پیشرفت و سرمایه گذاری خلاق و ایجاد رشد خلاق شهری در بستر آرامش و آسایش برای آینده‌گان است. شهر خلاق به دنبال زدودن خمودگی از فضاهای شهری است که انسان را با سرعت سرسام آوری به سمت پرتگاه زوال شهری و انسانی سوق می‌دهد. در این پژوهش دیدگاه فلوریدا در رابطه با شاخص‌های خلاقیت شهری با استفاده از 384 پرسش نامه که با استفاده از روش لیکرت طراحی شده است؛ ابتدا با روش SPSS مورد تحلیل قرار گرفت؛ برای وزن دهی شاخص‌های خلاقیت، مدل تحلیل شبکه‌ای ANP در نرم‌افزار Super Decision و برای تحلیل متغیرهای شاخص‌های خلاقیت شهری از مدل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شد. ننایج نشان دهنده می‌دهد، با توجه به شاخص‌های دیدگاه فلوریدا، منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 9313/0 در مقدار CLi مدل تاپسیس دررتبه یک قرار دارد. نتایج حاصل از آنالیز پرسش نامه‌ها نیز نشان داد که منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 7941/3 در رتبه نخست مناطق شهری قرار گرفته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در شاخص های مورد بررسی پژوهش، منطقه تاریخی فرهنگی کلانشهر تبریز در رتبه نخست در میان سایر مناطق جای گرفته است. پرونده مقاله

برنامه­ریزی منطقه­ای با هدف توسعه و کاهش نابرابری منطقه­ای، از موضوعات مهم در کشورهای در حال توسعه محسوب می­شود. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق در زمینه­های محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نخستین گام در فرایند برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای است. با این کار تنگناها و محدودیت­های مناطق مشخص شده و می­توان برای رفع آن­ها اقدام کرد. به عبارتی برای تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایى جایگاه آن منطقه در بخش مربوطه و رتبه­بندى سطوح برخوردارى از مواهب توسعه ضرورى است. با عنایت به مباحث فوق­الذکر در پ‍‍ژوهش حاضر سعی شده است، با روش توصیفی- تحلیلی به تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان­های استان چهار محال بختیاری در شاخص­های انتخابی توسعه پرداخته شود. در این پژوهش شهرستان­های استان براساس 11 مولفه مختلف توسعه در قالب 50 شاخص (با تاکید بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی) با استفاده از مدل‌های کمی برنامه­ریزی از جمله مدل تصمیم گیری چند معیاره شباهت به گزینه ایده­آل TOPSIS و وزندهی شاخص‌ها با تکنیک AHP، سطح بندی و میزان نابرابری‌های موجود در شهرستان‌های استان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این بررسی‌ها حاکی از آن است که شهرستان­های شهرکرد و بروجن به ترتیب با 5721% و 5062% در سطح برخوردار و شهرستان­های اردل، فارسان و کوهرنگ به ترتیب با 3838% و3644% و 3071% در سطح نیمه برخوردار و شهرستان لردگان با 2042% در سطح عدم برخورداری هستند. یافته‌ها نشان می­دهد لزوم توجه به برنامه­ریزی غیرمتمرکز بر اساس منابع و محدودیت­ها به منظور نیل به توسعه و پیشرفت متعادل و یکپارچه منطقه­ای، ضرورتی اجتناب ناپذیراست. پرونده مقاله