فهرست مقالات لطیفه سلامت باویل


  • مقاله

    1 - شگردهای پست‌مدرنیسم در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها بر‌اساس نظریه برایان مک‌هیل
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 17 , زمستان 1401
    نظریه‌های پست‌مدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های سبکی متمایزکننده نگارش پسامدرنیستی (عدم قطعیت، پارانویا، بی نظمی زمانی و...) ارائه می‌کنند. درگروه دوم، شاخص‌تر چکیده کامل
    نظریه‌های پست‌مدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های سبکی متمایزکننده نگارش پسامدرنیستی (عدم قطعیت، پارانویا، بی نظمی زمانی و...) ارائه می‌کنند. درگروه دوم، شاخص‌ترین نظریه را برایان مک‌هیل مطرح کرده است که برای تبیین پسامدرنیسم از مفهوم"عنصر غالب" در فرمالیسم روسی مدد می‌گیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی (در تباین با معرفت‌شناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) می‌داند. در راستای تحقق این هدف، ابتدا شگردها و مؤلفه‌هایی از رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها استخراج و در سه بخش عناصر داستان، مفهوم، شکل یا صورت مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ سپس بر اساس نظریه غالب برایان مک‌هیل که ویژگی داستان‌های پسامدرن را طرح مباحث هستی‌شناسانه می‌داند، مشخص می‌شود که این شگردها و مؤلفه‌ها تا چه حد در برجسته کردن عناصر هستی‌شناسانه اثر نقش دارند. نتیجه نشان می‌دهد که این رمان، رمانی پیچیده و دشوار است که نویسنده به خوبی از تکنیک چندصدایی، عدم قطعیّت، حضور دو بعدی راوی، عدم انسجام ذهن و آشفتگی شخصیت‌ها و... به بهترین شکل بهره گرفته و رمان خود را در کنار آثار پست‌مدرن قرار داده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بازتاب فرهنگ عامه در غزلیات شمس
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 13 , زمستان 1397
    فرهنگ عامه شاخه ای از فرهنگ هر ملت و از اجزاء سازندة آن است. تمام فرهنگ‌ها و جوامع شناخته شده در جهان دارای فرهنگ عامه اند. ابعاد وسیع و گستردة آن شامل آداب و رسوم، جشن ها و آیین ها، سنت ها، باورها، اعتقادات و... در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان انعکاس داشته است. غز چکیده کامل
    فرهنگ عامه شاخه ای از فرهنگ هر ملت و از اجزاء سازندة آن است. تمام فرهنگ‌ها و جوامع شناخته شده در جهان دارای فرهنگ عامه اند. ابعاد وسیع و گستردة آن شامل آداب و رسوم، جشن ها و آیین ها، سنت ها، باورها، اعتقادات و... در آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان انعکاس داشته است. غزلیات شمس یا دیوان کبیر به عنوان یکی از غنی ترین گنجینه های فرهنگی زبان فارسی، به لحاظ وجود اجزای گوناگون فرهنگ عامه در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این اثر ریشه های عمیقی در فرهنگ مردم داشته و در آن عناصر مادی و معنوی فرهنگ عامه در خدمت اندیشه‌های عارفانه مولانا درآمده است. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی عناصر مادی و معنوی فرهنگ عامه را در غزلیات شمس مورد بررسی قرار می دهد. از آن جا که بررسی تمام مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ عامه در این مقاله امکان‌پذیر نیست لذا از میان عناصر معنوی به آداب و رسوم، باورها و زبان عامه و از عناصر مادی به مشاغل و پیشه ها، خوراک و پوشاک می پردازد. مولانا از این عناصر برای بیان پیوند شعر با زندگی مردم و مضمون سازی استفاده کرده است که آشنایی با آنها می تواند بسیاری از رموز اشعار او بگشاید و درک درستی از آنها به ما بدهد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - بررسی تطبیقی شخصیت های « پرده خانه» بهرام بیضایی براساس کهن الگوهای کریستوفر ووگلر
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 11 , تابستان 1395
    مفهوم کهن الگو ابزاری بایسته برای شناخت کارکرد شخصیت ها در داستان است. هفت کهن الگوی بنیادی شخصیت که ووگلر آنها را در کتاب سفر نویسنده برشمرده قابل انطباق با بسیاری از داستانهاست. این کهن الگوها انواع ثابت شخصیت نیستند بلکه به عنوان کارکردهای انعطاف پذیر شخصیتی، گاه ص چکیده کامل
    مفهوم کهن الگو ابزاری بایسته برای شناخت کارکرد شخصیت ها در داستان است. هفت کهن الگوی بنیادی شخصیت که ووگلر آنها را در کتاب سفر نویسنده برشمرده قابل انطباق با بسیاری از داستانهاست. این کهن الگوها انواع ثابت شخصیت نیستند بلکه به عنوان کارکردهای انعطاف پذیر شخصیتی، گاه صورتک هایی بر چهره می زنند و با جذب انرژی و ویژگی های شخصیت های دیگر، داستان را پیش می برند. ووگلر درسفر نویسنده، از الگویی که جوزف کمپبل تحت عنوان سفر قهرمان ارائه کرده است، پیروی می کند. این مقاله به بررسی کهن الگوهای پرکاربرد هفت گانه شخصیت پرداخته و تلاش می کند تا واکاوی روشنی از ساختار و شخصیت های نمایشنامه پرده خانه بهرام بیضایی انجام دهدو با تکیه بربنیاد نقش مایه های اندیشه های اسطوره ای به شیوه ای دراماتیک به شناخت و کارکـرد شخصیت ها در داستان بپردازد . نتیجه پژوهش حاضر این است که این کهن الگوها در بیشتر آثار داستانی و نمایشی به ویژه پرده خانه با شخصیت های داستان قابل انطباق است و می توان از الگوی ووگلر برای باز آفرینی متون داستانی کهن بهره برد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - نقد دراماتیک داستان رستم و سهراب
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 8 , پاییز 1392
    شاهنامه به لحاظ ابعاد زیبایی شناسانه و ویژگی های ساختار ی و زبانی، قابلیت ها وکارکردهای بسیار با ارزشی در حوزه ی هنرهای نمایشی دارد وهر بخش آن می تواند منبع الهامی برای نـگارش آثـار نمایشی باشد. .بـسیاری از آثـار نـمایشی بزرگ جهان با الهام از داستان های اسطوره ای، تاریخ چکیده کامل
    شاهنامه به لحاظ ابعاد زیبایی شناسانه و ویژگی های ساختار ی و زبانی، قابلیت ها وکارکردهای بسیار با ارزشی در حوزه ی هنرهای نمایشی دارد وهر بخش آن می تواند منبع الهامی برای نـگارش آثـار نمایشی باشد. .بـسیاری از آثـار نـمایشی بزرگ جهان با الهام از داستان های اسطوره ای، تاریخی و کهن نگاشته شده اند و رمز ماندگاری این آثار نیز در استفاده درست و منطبق کردن آن با نیازهای فرهنگی زمانه است. درباره ی شاهنامه پژوهش های متعددی صورت گرفته لیکن از منظرقابلیت های نمایشی کمتر مورد تحلیل و توجه واقع شده است.مقاله ی حاضر پس از مروری کوتاه بر پیشینه ی تحقیق ، ضمن تعریف درام و عناصر دراماتیک به نقد و بررسی این عناصر در داستان رستم و سهراب پرداخته است. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - تحلیل ساختاری قصه «بهرام گور»در هقت پیکر نظامی بر اساس «سفرنویسنده»کریستوفر ووگلر
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 7 , پاییز 1391
    قرنها پیش از آنکه ووگلر کتاب خود رابه رشته تحریردرآوردحکیم نظامی شاعر داستانسرای گنجه داستانهای منظوم خود را تحت عنوان خمسه پدید آورده بود ، قصه هائی زیبا با ساختاری عالی ونگاهی عمقی به انسان و رفتارهای روانی او . " هفت پیکر " یکی از این قصه هاست که بهرام گور ، قهرمان آ چکیده کامل
    قرنها پیش از آنکه ووگلر کتاب خود رابه رشته تحریردرآوردحکیم نظامی شاعر داستانسرای گنجه داستانهای منظوم خود را تحت عنوان خمسه پدید آورده بود ، قصه هائی زیبا با ساختاری عالی ونگاهی عمقی به انسان و رفتارهای روانی او . " هفت پیکر " یکی از این قصه هاست که بهرام گور ، قهرمان آن محسوب می شود . با بررسی " هفت پیکر " از لحاظ ساختاری و مقایسه آن با یافته های ووگلر در " سفر نویسنده " متوجه اشتراکات بسیاری می شویم ، این بررسی ها ما را به سوی این مهم هدایت می کند که ادبیات کهن ما ساختار خاص خود را دارد ،ساختاری که در آن انسان حین عبورازمراحل سفری خاص ،توسط نویسنده عمیقا روانکاوی میشود. لذا با بررسی تازه این آثار و برجسته نمودن قابلیتهای دراماتیک آنها می توان به افقهای تازه ای در ادبیات نمایشی روانشناسانه رسید . این تحقیق تلاش می کند یکی از متون ادبی کهن کشورمان را بر اساس کتاب " سفر نویسنده " اثر کریستوفر ووگلر بررسی و تطبیق نماید . پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - نقد ساختار گرایانه و تحلیل محتوایی اشعار ولی دشت بیاضی
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 10 , زمستان 1394
    امروزه ساختار گرایی از شیوه های رایج در بررسی متون ادبی به شمار می آید ومنتقدین با استفاده از این شیوه متون را به عناصر سازنده آن تجزیه کرده و مورد نقد قرار می دهند. نقد ساختارگرایانه در حوزه ادبیات و زبانشناسی است. شیوه ای که در آن پدیده های جزیی در ارتباط با یک کل برر چکیده کامل
    امروزه ساختار گرایی از شیوه های رایج در بررسی متون ادبی به شمار می آید ومنتقدین با استفاده از این شیوه متون را به عناصر سازنده آن تجزیه کرده و مورد نقد قرار می دهند. نقد ساختارگرایانه در حوزه ادبیات و زبانشناسی است. شیوه ای که در آن پدیده های جزیی در ارتباط با یک کل بررسی می شوند. در این نوع نقد، بر ساخت اثر تاکید می شود وزندگی شاعر و مولف در حاشیه قرار می گیرد.دربخش اول این مقاله، اشعار ولی دشت بیاضی، یکی از شعرای مکتب وقوع در قرن ده، مورد نقد ساختارگرایانه قرار گرفته است و از آنجا که این نوع نقد رابطه تنگاتنگی با زبانشناسی ساختاری دارد عناصر ساختاری اشعار در سه سطح آوایی ، واژگانی و نحوی بررسی شده است . با نگاهی جامع می توان نتیجه گرفت که وسعت عملکرد شاعر در حوزه توازن آوایی بیش از توازن واژگانی و نحوی بوده است .در بخش دوم مقاله برای شناخت اندیشه های شاعر درون مایه های شعر به روش تحلیلی مورد بررسی قرار است. نگاهی به نتایج تحقیق در این قسمت مبین آن است که دشت بیاضی در اشعارش از مدایح مذهبی ، مفاهیم قرآنی و مفاخره بیش از سایر مفاهیم بهره جسته است و از آنجا که شاعر مکتب وقوع محسوب می شود درغزلیاتش درونمایه عشق را بیش ازدیگر موضوعات می بینیم. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - تطبیق مؤلفه های ناتورالیسم با آثار صادق چوبک
    مطالعات نقد ادبی , شماره 1 , سال 12 , زمستان 1396
    صادق چوبک نویسنده ای است که در داستان هایش به شرح زندگی اقشار فرودست جامعه می پردازد و با استفاده از زبان و لحن آنان واقعیت های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام بررسی می کند و در تصویرسازی خود دنیایی از انسان های مفلوک و واخورده را برای خواننده مجسم می کند که در چکیده کامل
    صادق چوبک نویسنده ای است که در داستان هایش به شرح زندگی اقشار فرودست جامعه می پردازد و با استفاده از زبان و لحن آنان واقعیت های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام بررسی می کند و در تصویرسازی خود دنیایی از انسان های مفلوک و واخورده را برای خواننده مجسم می کند که در برابر جبر زمانه راهی جز تسلیم ندارند . ناتورالیسم نظام کسانی است که طبیعت را بعنوان یک اصل اولیه قبول دارند و هر حادثه و رویدادی را به آن حمل می کنند ولی با گذشت زمانی اندک ، افراط در کار پیروان این مکتب موجب می شود هر سانسوری را که جامعه بر بخشی از مظاهر طبیعت و زندگی اعمال کرده بود در هم شکنند و از زشتی ها و فجایعی سخن بگویند که تا آن روز هیچ نویسنده ی ادبی در آثار خود نگفته بود . صادق چوبک نیز بعنوان نویسنده ی ناتورال از این هنجارگریزی بهره ها برده که در مقاله ی حاضر به بررسی توصیفی تحلیلی تأثیر ناتورالیسم بر آثار وی پرداخته شده است . پرونده مقاله