خلوت به عنوان یک نیاز مهم، نتیجه تنظیم تعامل بین انسان در محیط است. تأثیر پارادایم های جاری فعالیت و مسائل فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی، خلوت مطلوب را به همراه دارد. ایجاد فضای مناسب برای خلوت در خانه های ایران، یک ویژگی بنیادین در معماری ایران است که از ابتدا تأثیر قابل توجهی در ساختار خانه ها داشته است. در این راستا این سوال پیش می آید که آیا شهرهای حاشیه دریای خزر با معماری برونگرا، تحت تأثیر الگوهای خلوت قرار می گیرند؟ بررسی راهکارهایی معمارانه برای برطرف کردن خلوت در این نوع خانه ها، به طور کافی توجه پژوهشگران را به خود جلب نکرده است. لذا با هدف شناسایی الگوهای رایج در خانه‌های برونگرا، این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی به جمع‌آوری مطالب پرداخته است. مقاله حاضر در قالب یک پژوهش تفسیری-تاریخی تنظیم شده است که از اطلاعات جمع آوری شده به صورت توصیفی-تحلیلی برای تجزیه و تحلیل استفاده گشته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از خانه‌های برونگرا در ایران در محوطه‌های بزرگ ساخته شده‌اند و کاشت درختان در داخل حیاط به طور قابل توجّهی دید به داخل فضای زندگی را محدود می‌کند. همین عامل نقش بسزائی در تعریف مرز و حدود ساختمان دارد. ورودی نقشی اساسی در پیوند فضای عرصه خصوصی و عمومی در تأمین خلوت ایفا می‌کند. همچنین با ایجاد شکستگی‌ها و زوایا و وجود اختلاف ارتفاع و قرارگیری اتاق‌ها در طبقات بالای خانه، دید مستقیم محدود شده و حریم بصری و خلوت را برطرف می‌کند. نتایج حاصل از بررسی سازوکارهای مؤثر خلوت در خانه‌ برونگرای عمارت خانه کلبادی نشان می‌دهد در عین وجود رابطه بین داخل و خارج بنا، نظم و سازوکارهایی برای حفظ و ایجاد حالت محرمانگی، خلوت و محدودیت اعمال می‌شود. پرونده مقاله

مقدمه و هدف پژوهش: شناخت متغیرهای اقلیمی مؤثر بر آسایش حرارتی و مورفولوژی ایجاد شده در فضاهای باز مجتمع های مسکونی امکان ارائه راهکارهای مناسب جهت افزایش کیفیت محیط های باز را به وجود آورد. لذا هدف از این پژوهش شناخت بررسی هندسه فرمی و ساختار شکلی مجتمع های مسکونی بر میزان آسایش حرارتی فضاهای باز جهت افزایش کیفیت محیط و استفاده کاربران ایجاد شده است. روش شناسی: این پژوهش به لحاظ هدف تحقیق کاربردی است، از نظر روش شناسی روش تحقیق کمی است. چهار فرم از گونه های رایج مجتمع های مسکونی شهری در شهر شیراز با الگوی خطی، مجموعه ای منظم و نامنظم، مرکزی (محیطی) و ترکیبی(مختلط) انتخاب شده است و در سه حالت کوتاه مرتبه 3 طبقه، میان مرتبه 6 طبقه و بلند مرتبه 12 طبقه ، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش انجام پژوهش: با در نظر گرفتن فرم و جهت گیری ها در چهار الگوهای مختلف در وضع موجود شبیه سازی شده است و از طریق بررسی نتایج منتج از شبیه سازی با فرم های هندسی مختلف، به تحلیل داده ها و سنجش آنها با استفاده از نرم افزار ENVI-met پرداخته شده است سپس با استفاده از داده های اقلیمی در نرم افزار ریمن، دمای معادل فیزیولوژیکی به دست آمده است. یافته ها وبحث: یافته ها نشان داد که در حالت کوتاه مرتبه فرم بلوک های ترکیبی و مجموعه ای به علت سایه اندازی بیشتر از لحاظ آسایش حرارتی عملکرد بهتری دارند. درحالت میان مرتبه فرم محیطی به علت سرعت باد بیشتر و سایه اندازی و فرم خطی به علت سرعت باد بالاتر، شرایط مطلوب تری از نظر آسایش حرارتی و کمترین ساعات بحرانی را دارند. در فرم بلوک های ترکیبی و مجموعه ای در حالت میان مرتبه، افزایش ارتفاع سبب کاهش حرکت باد در سایر نقاط شده و کارایی این دو فرم کاهش می یابد. در حالت بلند مرتبه بلوک های محیطی و خطی به علت کشیدگی فرم دارای سرعت باد بالاتر و شرایط مطلوب تری در آسایش حرارتی است. نهایتا با توجه به تفاوت در مورفولوژی مجتمع های مسکونی در میزان آسایش حرارتی و بهره برداری محیط تاثیرگذار خواهد بود. پرونده مقاله

زمینه و هدف: تا مدت ها پس از شیوع ویروس کرونا، قرنطینه خانگی به عنوان بهترین راهکار جهت پیشگیری از ابتلاء و کنترل پخش ویروس در جامعه٬ مطرح بوده است. عدم حضور فیزیکی در محیط های کاری، دانشگاه ها، مدارس، باشگاه ها و بسیاری فضاهای مشابه باعث شده است که حیطه عملکردی خانه به گستره ای بیش از صرفا یک فضای سکونتی تغییر پیدا کند و درواقع خانه، به شهری در مقیاس کوچک، تبدیل شود. در این میان عدم پاسخگویی مسکن به شرایط خاص دوره پاندمی کرونا، می تواند بسیار مساله ساز باشد. هدف این پژوهش، شناخت انتظارات ساکنین از مسکن و ارائه پیشنهاد برای بهسازی محل سکونت در دوران قرنطینه خانگی است.روش بررسی: آسیب شناسی و نیازسنجی مسکن فعلی مبتنی بر یافته های پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه آنلاین، برروی 832 نفر صورت گرفته است.یافته ها: داده های به دست آمده، تاییدکننده تغییرات سبک زندگی در دوران قرنطینه می باشد؛ به طوریکه فیلم دیدن، خلوت با خود، مطالعه و همچنین رسیدگی به امور خانه پرتکرارترین فعالیت های روزمره بوده است. ساکنین در این دوران، از حیاط، پشت بام و محوطه سبز مجموعه های مسکونی بیشتر از سایر مشاعات استفاده کرده اند.بحث و نتیجه گیری: این تحقیق، اولویت های ساکنین درمورد مسکن در شرایط قرنطینه و همچنین ویژگی های مطلوب و نامطلوب از دیدگاه آنها را شناسایی کرده و سپس راهکارهایی معمارانه در قالب اقداماتی ساده و سریع ارائه داده است که مسکن فعلی را برای تأمین نیازهای ساکنین در دوران قرنطینه خانگی مناسب سازی کند. پرونده مقاله

تصاویر دریافتی از محیط اطراف در قالب ادراک بصری تاثیر بسزایی را در ارتباط با رابطه انسان با محیط و رضایتمندی وی از محل سکونتش خواهد داشت. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تطابق تصاویر دریافتی از فضای پیرامون افراد به چشم‌هایشان با استانداردهای بینایی و فیزیولوژیک بینایی باعث افزایش حس رضایتمندی و کیفیت بصری فضای سکونت افراد می‌شود. لذا مساله اصلی پژوهش ضرورت تدوین راهکارهایی جهت افزایش کیفیت بصری فضاهای مسکونی نظیر آشپزخانه می‌باشد. فرضیه پژوهش هم مبتنی بر تاثیرگذاری مولفه‌های کیفیت بصری نظیر تقارن، ریتم، نوع فرم خطوط، تناسبات و ... بر میزان افزایش رضایتمندی کاربران و کیفیت بصری محیط می‌باشد. متغیرهای مستقل پژوهش شامل مولفه‌های تاثیرگذار بر کیفیت بصری محیط نظیر کنتراست رنگ، مصالح، تقارن و ... و متغیر وابسته شامل میزان رضایتمندی و تمایلات کاربران و در نتیجه میزان کیفیت بصری محیط می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، از نوع ترکیبی کمی و کیفی و نوع رویکرد پژوهش روش همبستگی است. روش جمع‌آوری اطلاعات نیز بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه می‌باشد. به طور کلی هدف پژوهش تبیین راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت بصری فضای آشپزخانه‌های مسکونی بر اساس مبانی بوم‌شناسی بصری است. چهارچوب نظری پژوهش با توجه به 5 مکانیسم فیزیولوژیکی بینایی و مهم‌ترین شاخصه‌های تاثیرگذار بر کیفیت ‌بصری محیط مسکونی بر اساس دیدگاه‌های محققین و نظریه‌پردازان ترسیم شده است. نتایج پرسشنامه‌ها نیز بر اساس نرم‌افزارهای فوتوشاپ، spss و پردازش تصویر دیجیتال متلب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده‌اند. نتایج بیانگر آن است که بیشترین میزان تمایلات مردم به فرم‌ها و خطوط منحنی و ساده بدون شکست، ابعاد با تناسبات مستطیل طلایی و دارای تقارن و ریتم در دو محورx و y، بکارگیری رنگ‌هایی با کنتراست رنگی متفاوت با توجه به جبهه‌های مختلف آشپزخانه و فرم‌های پنجره به صورت منحنی با توجه به فعالیت قشر سینگولات قدامی در مغز و مکانیسم جواب روشن و خاموش می-باشد.

پرونده مقاله

مقدمه : توجه به فضاهای بازونیمه باز درمجتمع‌های مسکونی ونیازهای روانی ساکنین درمجتمع ها یکی ازمسائل مهم دردنیای امروزمی باشد.سرزندگی و نشاط ازکیفیت های مطلوب زندگی مردم قلمداد می شود که در سلامت جسمی و روانی شهروندان نقش به سزایی دارد. فضاهای باز، بستری برای بیان فرهنگ عمومی و توسعۀ زندگی اجتماعی بوده و اعتقادات شخصی و ارزش های عمومی کاربران را انعکاس می دهد، به همین جهت مطالعه درخصوص محیط های بیرونی در محیط های مسکونی، برای توسعه کیفیت زندگی اجتماعی در جوامع امروزی اهمیت زیادی دارد.هدف پژوهش : هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت شاخص های کالبدی موثر بر سرزندگی و میزان اثر هر یک از این شاخص ها در فضاهای باز و نیمه باز و ارائه راهبردهای طراحی بر مبنای شاخص های کالبدی مجتمع های مسکونی شهر رشت می باشد.روش شناسی تحقیق : روش تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت کمی-کیفی و از نطر روش گردآوری اطلاعات توصیفی- تحلیلی می باشد. بدین جهت با استخراج شاخص ها و مولفه های کالبدی از طریق مطالعات کتابخانه ای و انتخاب مولفه ها با استفاده از روش دلفی از متخصصین معماری و تهیه جدول هدف محتوی(کیفی) و تبدیل داده های کیفی به کمی با استفاده از طیف لیکرت به پرسشنامه بسته پاسخ محقق ساخت، نظرسنجی در میان ساکنین سه مجتمع مسکونی کاکتوس، پردیسان و لاکانشهر رشت انجام شد. قلمروجغرافیایی پژوهش : محدوده مورد مطالعه استان گیلان، شهر رشت می باشد. موضوع مورد مطالعه مجتمع های مسکونی شهر می باشد.یافته ها و بحث : یافته ها حاکی از آن است که عاملتنوع کالبدیبا بالاترین میانگین 3.5بیشترین تاثیررا در میزان حس سرزندگی ساکنین گذاشته است.نتایج : با توجه به نتایج تحقیق، شش عاملتنوع کالبدی، جذابیت بصری،بهره گیری از عناصر طبیعی،چشم انداز مطلوب،ایمنی ونورپردازی مناسبازمهمترین عوامل کالبدی موثربرسرزندگی هستند که همه دررتبه بالاترازحدمیانگین درمیزان احساس سرزندگی ساکنین تاثیرداشته‌اند. پرونده مقاله

چکیده مقدمه: یکی از معضلاتی که امروزه بسیاری از کشورها با آن دست به گریبان هستند مشکل بافت‌های فرسوده در شهرهاست که هر کشوری سعی در رفع آن بر اساس امکانات و توانایی‌های بومی خویش و برپایه آراء نظریه پردازان گوناگون دارد. تحقق چنین هدفی مستلزم انجام مطالعات گسترده، شناخت جنبه‎های محیطی – کالبدی و بررسی ابعاد اقتصادی – اجتماعی، بافت‌های فرسوده است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش به‌سازی و نوسازی بافت فرسوده محله نادرکاظمی به منظور حیات دوباره بافت است. اهداف فرعی در چارچوب هدف کلی پژوهش عبارت است از: شناخت ویژگی های اقتصادی و اجتماعی ساکنان، وضعیت کالبدی مجموعه، بررسی عوامل موثر بر مشارکت مردمی در به‌سازی بافت فرسوده نادرکاظمی و ارائه راهبردها و راهکارهای علمی و عملی در این زمینه است. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و از نوع کاربردی است که در محله نادرکاظمی شیراز با جمعیت 2302 نفر و نمونه قابل تعمیم 329 نفر مورد بررسی قرار گرفته است.داده ها با استفاده از نرم افزار spss و از راه ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل آماری گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‎ها: نتایج نشان می‌دهد که کمبود امکانات، خدمات شهری و تاسیسات زیربنایی سبب مهاجرت بیش‌تر ساکنان بومی این منطقه به مناطق دیگر شهر شده است، از سوی دیگر، وضعیت اجتماعی – اقتصادی ساکنان بافت سبب شده تا روند به‌سازی و نوسازی درون بافت کند و سرعت فرسوده شدن و تخریب بافت افزایش یابد. بر اساس یافته ها پاسخ گویان بیش‌ترین تمایل را به مشارکت در تصمیم‎گیری و کم‌ترین گرایش را به مشارکت مالی داشتند؛ نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از آزمون پیرسون نشان داد که بین میزان مشارکت مردمی در روند ساماندهی بافت فرسوده با مولفه های دسترسی به خدمات و امکانات شهری و اعتماد سازی رابطه‌ای معنادار وجود دارد. پرونده مقاله