-
مقاله
1 - تحلیل موجّهات خودکشی از منظر فقه امامیه و حقوق کیفری ایرانپژوهش های فقه و حقوق اسلامی , شماره 5 , سال 18 , زمستان 1400در حرمت خودکشی به اقتضای حکم اولیه شرعی تردیدی نیست. این حکم مستظهر به آیات و روایات بسیاری بوده و بر آن ادعای اجماع نیز شده است. معالوصف مواردی را میتوان برشمرد که مبادرت به خودکشی نه بهدلایل و انگیزههای معمول بلکه در نتیجه قرار گرفتن فرد در موقعیتهای خاص صورت می چکیده کاملدر حرمت خودکشی به اقتضای حکم اولیه شرعی تردیدی نیست. این حکم مستظهر به آیات و روایات بسیاری بوده و بر آن ادعای اجماع نیز شده است. معالوصف مواردی را میتوان برشمرد که مبادرت به خودکشی نه بهدلایل و انگیزههای معمول بلکه در نتیجه قرار گرفتن فرد در موقعیتهای خاص صورت میپذیرد. مواردی همچون خودکشی در مقام اجرای مجازات، خودکشی ناشی از هیجان و وحشت، خودکشی بهدلیل بزهدیدگی، خودکشی جهت حفظ ناموس، خودکشیهای مرتبط با شکنجه و خودکشی جهت حفظ منافع عالیه را نمیتوان همچون سایر انواع خودکشیها دانست. در اینجا تحقق مفهوم خودکشی و قبول آثار آن، با تردید روبهرو است. چنانچه مبادرت به خودکشی در نتیجه زوال اراده واقعی و یا حتی حکمی قربانی بوده باشد، آثار فقهی و حقوقی خودکشی منتفی بوده و عامل زوال اراده ضامن نتیجه خواهد بود. فقها در جواز خودکشی در نتیجه اضطرار اختلاف دارند. برخی جریان اضطرار را در مادون نفس دانسته و برخی این قاعده را حاکم و وارد بر تمامی ادله حرمت و از جمله خودکشی میدانند. نگارنده به همین نظر اخیر ملتزم است. در خصوص خودکشی جهت حفظ منافع عالیه، چنانچه منفعت مزبور، حفط اسلام و حکومت اسلامی باشد، در تزاحم دو حکم حرمت (خودکشی و افشای اسرار) با رعایت قاعده تقدم اهم بر مهم، مبادرت به خودکشی جایز خواهد بود. پرونده مقاله -
مقاله
2 - تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنتپژوهش های فقه و حقوق اسلامی , شماره 2 , سال 15 , تابستان 1398از منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات چکیده کاملاز منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات وارده از رسول خدا میدانند و قائل به اختلاط انساب در نتیجه مبادرت به این عملیات طبی هستند. از دیگر ادلّه مخالفان، حرمت استمناء در مقام اخذ اسپرم و حرمت نگاه به نامحرم در مقام تلقیح است. درمقابل موافقان به ادله طرف مقابل چنین پاسخ میدهندکه اولاً نصوص قرآنی و روایات وارده در این رابطه به هیچ وجه دلالتی بر ادعای مخالفان تلقیح مصنوعی ندارد، ثانیاً انجام این عمل طبی موجب اختلاط انساب نمیگردد و ثالثاً اخذ اسپرم از زوج توسط زوجه و انجام عملیات طبی توسط پزشک محرم حرمت مذکور را از بین خواهد برد. مضاف بر اینکه الضرورات تبیح المحظورات. در خصوص تلقیح اسپرم زوج متوفی به زوجه حیّ یا زوجین طلاق گرفته این اختلافات شدیدتر است. در مجموع فقهای اهل سنت تلقیح مصنوعی بنحو مزبور را مشروط به انجام آن در زمان عده فوت یا طلاق جایز و در غیر آن حرام میدانند. در رابطه با تلقیح مصنوعی خارج رحمی نیز ادلّه فوق مجرا است با این تفاوت که برخی از موافقان، پذیرش آن را مشروط به شروطی از جمله تضمین عدم نقض حق حیات جنین پس از تولد میدانند. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تبعیض علیه مبتلایان به ایدز از منظر محدودیتهای مسافرتی در حقوق بینالمللتحقیقات حقوقی بین المللی , شماره 5 , سال 14 , زمستان 1400زمینه و هدف: از آغاز همهگیر شدن بیماری ایدز، محدودیتهای مسافرتی در رابطه با مبتلایان به اچآیوی و ایدز مورد اعمال قرار گرفته است. با این حال بسیاری از نهادها و برنامههای سازمان ملل متحد از جمله سازمان بهداشت جهانی قویاً با اعمال این محدودیتها مخالفت کرده و اتخاذ مح چکیده کاملزمینه و هدف: از آغاز همهگیر شدن بیماری ایدز، محدودیتهای مسافرتی در رابطه با مبتلایان به اچآیوی و ایدز مورد اعمال قرار گرفته است. با این حال بسیاری از نهادها و برنامههای سازمان ملل متحد از جمله سازمان بهداشت جهانی قویاً با اعمال این محدودیتها مخالفت کرده و اتخاذ محدودیتهای مزبور را غیرموثر، هزینهبر و تبعیضآمیز دانستهاند. این محدودیتها اغلب در قالب قانون موضوعه با یک دستورالعمل اجرایی است و از متقاضیان ورود به کشور خواسته میشود که به انجام آزمایش تشخیص اچآیوی رضایت دهند. روش: این پژوهش مبتنی بر روش کتابخانهای و توصیفی تقریر یافته است. یافتهها و نتایج: حمایت از سلامت عمومی و اجتناب از صرف هزینههای اقتصادی از مهمترین توجیهات اتخاذ چنین سیاستی است. با این وجود درستی این سیاست بنا بر ادله تفصیلی ارائه شده بهشدت محل تردید است. اداره ایدز سازمان ملل نیز قویاً مخالف اجرای این نوع محدودیت بوده و اعمال آن را در تحقق اهداف سیاستگذاران کشورها عقیم دانسته است. ایالاتمتحده که روزگاری از سختترین قوانین محدودیتآفرین برای ورود مبتلایان به ایدز برخوردار بود، محدودیتهای قانونی را به حداقل رسانده است. در ایران نیز چنین محدودیتی رسماً اعمال نمیگردد. پرونده مقاله -
مقاله
4 - جلوه های نقض سلامت اجتماعی با جنگ شناختی و جرم انگاری آن در ایرانروانشناسی سلامت و رفتار اجتماعی , شماره 11 , سال 3 , پاییز 1402یکی از مهمترین مولفه های برقراری نظم و امنیت در هر جامعه و در نتیجه تضمین حقوق افراد آن، وجود سلامت اجتماعی است. به همین خاطر یکی از مهمترین وظایف دولت ها برقراری سلامت اجتماعی بوده و قوانینی را برای حفظ آن وضع نموده اند. ولی با وجود آن، در برخی اوقات افرادی با سوء ا چکیده کامل
یکی از مهمترین مولفه های برقراری نظم و امنیت در هر جامعه و در نتیجه تضمین حقوق افراد آن، وجود سلامت اجتماعی است. به همین خاطر یکی از مهمترین وظایف دولت ها برقراری سلامت اجتماعی بوده و قوانینی را برای حفظ آن وضع نموده اند. ولی با وجود آن، در برخی اوقات افرادی با سوء استفاده از ضعف قوه تفکر و تشخیص افراد، با استفاده از ابزارهای جنگ شناختی و با القائات روانی سعی در نقض سلامت اجتماعی داشته و در نتیجه فضای جامعه را ملتهب و باعث ایجاد ناامنی و آشوب در جامعه می شوند. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی نقض سلامت اجتماعی به واسطه ابزارهای جنگ شناختی بوده که سیاست تقنینی ایران نیز در قبال آن بررسی خواهد شد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت فیش برداری می باشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این مطلب است که جنگ شناختی به عنوان ابزاری نو برای نقض سلامت اجتماعی بوده و بزهکاران از این طریق جامعه را به سمت و سوی بی نظمی و آشوب کشانده و باعث ایجاد نا امنی در جامعه می شوند که مقنن جمهوری اسلامی ایران در سال 1399 با الحاق ماده 500 مکرر به قانون مجازات اسلامی، رویکرد نوینی را برای مقابله با جنگ شناختی اتخاذ کرده و از این طریق توانسته است گامی درست برای برقراری نظم و حفظ سلامت اجتماعی شهروندان بردارد.
پرونده مقاله -
مقاله
5 - بررسی ماهیت و ضمانت اجرای اقدامات داعش در رابطه با زنان از منظر فقهفقه و مبانی حقوق اسلامی , شماره 4 , سال 5 , پاییز 1391یکی از اقدامات ضدانسانی داعش در دوران تسلط بر نکاتی از عراق و سوریه، برده گیری زنان به عنوان اسیر جنگی و فروش آنان در بازارهایی بود که به همین منظور برپا میشد. گروه داعش اقدامات مذکور را با دستاویز متون شرعی و با استناد به احادیث و متون قرآن انجام می داد. گروه داعش با ادعای برپایی خلافت اسلامی و اجرای دستورات شرع، جنگ های خود را تحت عنوان جهاد تعریف می کرد و تمامی مخالفان خود را به نام کافر، در بازار مورد خرید و فروش قرار می داد. بررسی متون فقهی حاکی از آن است که این اقدامات مطلقاً سنخیتی با احکام و دستورات شرعی نداشته و اقدامات داعش در این مورد جرم بوده و مستوجب عقوبت و کیفر می باشند. ولی نکته مهم در این رابطه، ماهیت و عنوان مجرمانه این اقدامات و نحوه مجازات آن می باشد که هدف از نگارش این مقاله، تبیین ماهیت فقهی اقدامات داعش در این زمینه و مجازات این قبیل افعال میباشد تا مشخص گردد که ضمانت اجرای فقهی برده گیری و فروش زنان چیست و تحت چه عناوینی در فقه، جرم انگاری شده اند؟ این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه به اسناد کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است و نتایج تحقیق نشان می دهد: اقدامات داعش در مورد زنان ماهیتاً آدم ربایی بوده و از نظر فقهی مستوجب قطع دست یا تعزیر هستند.