فهرست مقالات مرتضی رشیدی آشجردی


  • مقاله

    1 - مغازی‌سرایی به‌عنوان یک گونۀ ادبی (مطالعه موردی؛ مغازی‌النبی صرفی کشمیری)
    پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی , شماره 1 , سال 10 , بهار 1398
    مغازی‌ها‌ آثاری هستند که علاوه بر "غزوه "ها ، روایتگر زندگانی و "سریه"های زمان پیامبرند. "مغازی النبی" اثر "یعقوب صرفی"، دربرگیرندۀ همۀ بخش های زندگانی پیامبر است و نمونۀ ویژه‌ای از مغازی منظوم در ادب فارسی است که در گمنامی مانده است؛ پژوهش حاضر که حاصل بررسی چهار نسخۀ چکیده کامل
    مغازی‌ها‌ آثاری هستند که علاوه بر "غزوه "ها ، روایتگر زندگانی و "سریه"های زمان پیامبرند. "مغازی النبی" اثر "یعقوب صرفی"، دربرگیرندۀ همۀ بخش های زندگانی پیامبر است و نمونۀ ویژه‌ای از مغازی منظوم در ادب فارسی است که در گمنامی مانده است؛ پژوهش حاضر که حاصل بررسی چهار نسخۀ خطی و تصحیح آن‌هاست، ضمن پرداختن به زندگی‌نامه نویسی در جهان اسلام و انواع آن، جایگاه مغازی در ادبیات و معرفی صرفی و آثار او، به بررسی و تحلیل ساختار مغازی النبی پرداخته است، حاصل پژوهش نشان می‌دهد صرفی، همانند مورخی دقیق‌النظر بر اساس منابع تاریخی به شرح حوادث زندگی پیامبر پرداخته به شیوه‌ای که نمی‌خواهد هیچ‌یک از وقایع و شخصیت‌های زمان پیامبر را فراموش کند؛ به همین منظور به‌جای استفاده از زبان شاعرانه و عناصر ادبی، در پی روایت تاریخ پیامبر با زبانی ساده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - سبک‌شناسی شعر طنز دهخدا
    پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی , شماره 1 , سال 8 , بهار 1396
    دورة مشروطه، یکی از مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین دوره‌های تحول ادبیات فارسی به شمار می‌رود. در این دوره یکی از شاخه‌های ادبیات که بیشتر از همه دستخوش تحول گردید، ادبیات طنز و به خصوص شعر طنز است. در دورة مشروطه، شعرای برجسته‌ای ظهور کردند که دهخدای قزوینی یکی از آن‌هاست. و چکیده کامل
    دورة مشروطه، یکی از مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین دوره‌های تحول ادبیات فارسی به شمار می‌رود. در این دوره یکی از شاخه‌های ادبیات که بیشتر از همه دستخوش تحول گردید، ادبیات طنز و به خصوص شعر طنز است. در دورة مشروطه، شعرای برجسته‌ای ظهور کردند که دهخدای قزوینی یکی از آن‌هاست. وی کوشش بسیاری در راه اعتلای ادبیات فارسی از جمله طنز کرده است. در این مقاله اشعار طنز دهخدا بر اساس کتاب "سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها" از محمود فتوحی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از نتایجی که به دست آمد، مشاهده گردید در مشخصه‌های ماهیت طنز، شاخص "کنایه" با بیشترین درصد به میزان 39/51 % به دست آمد. شاخص‌های "افشاگری" با 44/29 %، "طعنه" با 85/15 %، با بزرگ‌نمایی و کوچک‎‌نمایی" به میزان 63/14%، "اظهار معنای خلاف ظاهر لفظ"با 19/12% و "عیوب افراد" با 32/11%، در مراتب بعدی قرار داشتند. همچنین مشاهده گردید که دهخدا در اشعار طنز خود، به شاخص‌های "مراعات ادب" و "آمیختن دو زبان مختلف" نیز توجه داشته است. حضور ضرب‌المثل‌های شیرین فارسی به شعر طنز وی غنای خاصی بخشیده است. نتایج به دست آمده نشان داد، "سبک کنایی" و "آگاهی‌بخشی" از مشخصه‌های اصلی طنز دهخدا به شمار می‌رود. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تحلیل ایدئولوژیک غزل اجتماعی دورة مشروطه
    پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی , شماره 4 , سال 7 , پاییز 1395
    یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی های برجسته و شاخصه های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر بیشتر روشن می گردد. این مقاله با بررسی سبک شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه چکیده کامل
    یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی های برجسته و شاخصه های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر بیشتر روشن می گردد. این مقاله با بررسی سبک شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه بر آن است تـا ویژگی های برجستة سبک ساز و پربسامد را در لایة ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعداد غزلیات اجتماعی دورة مشروطه از دیگر انواع غزل بیشتر است و در این غزلیات بیشتر به مضامین اجتماعی و حوادث عصر شاعران اشاره شده است. این غزلیات در لایة ایدئولوژیک که مربوط به درونة زبان است، برجستگی دارند و عنصر ایدئولوژی به طور پایداری در آن ها تکرار شده است. همچنین این غزلیات در مضامینی مانند آزادی، وطن، تعلیم و تربیت، انتقاد اجتماعی، زنان، استبداد، قانون و عدالت سروده شده و میزان توجه شاعران به هرکدام از این مضامین متفاوت است. پرونده مقاله