آثار ادبی، بازتاب تفکرات، شیوة زندگی و اوضاع و احوال هر ملتی هستند و واقعیات اجتماعی را به صورت هنرمندانه نشان می دهند. دورة قاجار به علت داشتن فراز و فرودهای اجتماعی و سیاسی، همواره مورد توجه محقّقان زیادی قرار گرفته است. این عصر به جهت واقع شدن انقلاب مشروطه در آن، به دو دوره تقسیم می گردد که تحقیق حاضر فاصلة سال های بین (1223-1270) را شامل می شود. با وجود اینکه در این دوره به اندازة دورة مشروطه، مباحث اجتماعی انعکاس نیافته ، اما کاربرد این مضامین تا حدودی درآثار شاعران و نویسندگان دیده می‌شود. این مقاله برآن است ارتباط ادبیات با جامعه را در این دوره بررسی نماید و به‌طور خاص موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موجود در پریشان قاآنی را مورد توجه قرار دهد. بنابراین با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به گزارش‌مورخان داخلی و جهانگردان خارجی به جامعه شناسی ادبیات این دوره پرداخته است. نتایج بررسی‌های اسنادی نشان می‌دهد مسائلی از قبیل فقر، رشوه‌، دزدی، گدایی، گرایش به مسکرات و مخدرات، چاپلوسی و تظاهر در پریشان قاآنی مورد توجه قرار گرفته؛ اما به دلیل مدیحه‌سرا بودن این شاعر درباری، انتقاد از اوضاع نابسامان جامعه به‌طور ملموس امکان نداشته و در قالب حکایت اشاراتی به مشکلات و معظلات اجتماعی موجود شده است. پرونده مقاله

چکیده طنز و طنزپردازی، یکی از شیوه های هنری و اثرگذار و از فروع ادبیّات انتقادی اجتماعی است که در جهت اعتراض به ناهنجاری های جامعه، با انواع روش های بیانی و برای مقاصد مختلف به کار گرفته می‌شود. روضة خلد یک اثر تقلیدی از گلستان سعدی است که آموزه های تعلیمی و معرفتی خود را گاهی از طریق طنز، به مخاطب انتقال داده است. این مقاله بر آن است تا با نگرشی تحلیلی– توصیفی به بررسی طنزهای موجود در روضة خلد بپردازد. مجد خوافی در این اثر توانسته است با استفاده از شیوه ها و ابزار طنزپردازی از قبیل: طعنه و کنایه ، مسخره کردن، وارونه جلوه دادن، تشبیه انسان به حیوانات و کودن‌نمایی، اندیشه‌های انتقادی خود را در قالب مضامین فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مذهبی، تعلیمی و اخلاقی- که طنز غالب در حکایات است - با زبانی ساده و به دور از تندی و خشکی سخن، به کار گیرد. قابل ذکر است که طنز موجود در سخن وی، به صورت مفهومی قابل برداشت است؛ چرا که سعی کرده از کارکرد واژگانی کم تر استفاده نماید و کارکرد بلاغی را مورد توجّه قرار دهد. پرونده مقاله