ارتقاء کیفیت زندگی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. مطالعات کیفیت زندگی می‌تواند به شناسایی نواحی مسأله‌دار، علل نارضایتی مردم، اولویت‌های شهروندان در زندگی، تاثیر فاکتورهای اجتماعی جمعیتی بر کیفیت زندگی و پایش، ارزیابی کارایی استراتژی‌ها و سیاست‌ها در زمینه کیفیت زندگی کمک کند. در این راستا این مقاله با هدف ارزیابی و کشف عوامل و پیشران‌های حیاتی موثر بر کیفیت زندگی در شهر تبریز تدوین شده است. روش تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی-تحلیل است. فرآیند کار از دو مرحله اساسی شناسایی و انتخاب معیارهای موثر و کشف پیشران‌های حیاتی از میان این شاخص‌ها تشکیل شده است. در مرحله اول با استفاده از مطالعات مبانی نظری و استفاده از روش دلفی شاخص‌های موثر شناسایی و در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیل ساختاری (تحلیل اثرات متقاطع) و با استفاده از نرم‌افزار میک مک[1] پیشران‌های حیاتی موثر بر کیفیت زندگی در شهر تبریز شناسایی و کشف شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از بین 55 متغیر انتخاب شده در مرحله اول؛ 18 متغیر (که عمده‌ترین آنها عبارتند از امنیت، حاشیه نشینی، آلودگی هوا، فضاهای سبز و عمومی، حمل و نقل عمومی، عدالت اجتماعی و فضایی، نظم بصری و تراکم ساختمانی و ....) بیشترین نقش را به‌ عنوان پیشران‌های حیاتی موثر در کیفیت زندگی کلانشهر تبریز داشتند. در این میان شاخص امنیت با امتیاز 1334 به عنوان کلیدی‌ترین شاخص انتخاب شد. به طور کلی پیشران‌های منتخب ترکیبی از شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی هستند ولی به خاطر شرایط خاص کلانشهر تبریز شاخص‌های کالبدی نقش پر رنگ‌تری در بین پیشران‌ها دارند. پرونده مقاله

فضاهای خرید در شهر تبریز، در طی زمان الگوهای ساخت متنوعی را از بازار تا خیابان تجاری و در دو دهه اخیر مال‌ها تجربه کرده‌اند. با توجه به اهمیت جایگاه شهروندان به‌عنوان مصرف‌کنندگان فضاهای تجاری در تعیین مسیر استراتژی‌های توسعه فضاهای خرید، هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ترجیحات شهروندان نسبت به الگوهای ساخت فضاهای خرید شهری تعیین گردید. پژوهش حاضر با روش میدانی و از نوع مورد‌پژوهی در سال 1401 در جامعه آماری شهروندان تبریز انجام گردید. ابتدا با انجام مطالعات میدانی الگوهای ساخت فضاهای خرید تبریز مورد شناسایی قرار گرفت. سپس برای تعیین نمونه موردی مطالعه، 15 فضای خرید از میان 8 الگوی ساخت شناسایی شده انتخاب گردید. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق ابزار پرسشنامه، با نرم‌افزار SPSS و آزمون فریدمن مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های حاصل از پژوهش بیانگر این است که پنج فضای خرید ولیعصر، لاله‌پارک، اطلس، تربیت و شریعتی (شهناز) از نظر پاسخگویان به ترتیب از اولویت بیشتری برخوردار هستند. علاقه‌مندی و ترجیح مردم بیشتر به‌سمت فضاهای خرید با الگوی ساخت پیاده‌راه، مال و خیابان تجاری است. الگوهای ساخت میدان‌بازار، بازار زیرزمینی، پل‌بازار در این میان نتوانسته‌اند رتبه مناسبی را کسب کنند. با استناد به نتایج حاصل از پژوهش می‌توان گفت به‌کارگیری الگوی ساخت مال به‌صورت مستقل و ایزوله از بافت شهری؛ کپی‌برداری از مصادیق بین‌المللی بدون هیچ گونه پیوند با زمینه و بستر موجود محسوب می‌شود. برای اینکه فضاهای خرید امروزی بتوانند از پس وظیفه‌اشان در قبال ایفای نقش به‌عنوان فضای شهری به درستی برآیند لازم است که اتصالات و ارتباطات خود را با فضاهای خرید اصیل حفظ نمایند. بنابراین مکلف کردن بخش خصوصی از جانب مدیریت شهری در ساخت فضاهای خرید در اتصال با بافت شهری پیرامون از طریق الگوهای ساخت پیاده‌راه و خیابان تجاری، می‌تواند گسست ایجاده شده در تجربه خرید از شهر را ترمیم نماید. پرونده مقاله