فهرست مقالات احمد اصل هاشمی


  • مقاله

    1 - مرور اجمالی بر کیفیت آب های معدنی بطری شده
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 2 , سال 13 , تابستان 1401
    زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد چکیده کامل
    زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد و دغدغه بسیاری از سیاستگذاران و مجریان بخش آب کشور باشد و استفاده از آب بسته‌بندی شده به عنوان یک راهکار جدی در توزیع عادلانه و بهداشتی آب مورد توجه قرار گیرد.مواد و روش‌ها: تحقیق به صورت توصیفی است و پارامترهای کیفی آب های معدنی با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. پارامترهای موردنظر شامل PH ، هدایت الکتریکی، TDS، نیترات، نیتریت، فلوراید، HPC،کل کلی فرم می‌باشد و آبهای بطری شده‌ی دماوند، واتا، کانی بل ، سیلوانا ، اسپوتا، بیدستان سنجش شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که اغلب آب‌های بطری شده مورد سنجش از نظر پارامترهای کیفی با استانداردهای جهانی سازگاری داشتند.بحث و نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج حاصله بیانگر این موضوع بود که از بین 8نوع آب بطری شده مورد آزمایش، آب‌آشامیدنی اسپوتا از نظر میکروبیولوژی، و کانی بل از نظر ترکیبات شیمیایی بهترین کیفیت را دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی وﺿﻌﻴﺖ کمیت و کیفیت آب اﺳﺘﺨﺮ ﺷﻨﺎی ﺷﻬﺮ سقز
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1399
    ﻣﻘﺪﻣﻪ: اﺳﺘﺨﺮﻫﺎی ﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻧﺘﺸﺎر آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮت ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺘﻘﺎل و ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ،ﻗﺎرﭼﻲ و اﻧﮕﻠﻲ ﻣﺤﺴﻮبﮔﺮدد. ﻟﺬا ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳ چکیده کامل
    ﻣﻘﺪﻣﻪ: اﺳﺘﺨﺮﻫﺎی ﺷﻨﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻧﺘﺸﺎر آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮت ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺘﻘﺎل و ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ،ﻗﺎرﭼﻲ و اﻧﮕﻠﻲ ﻣﺤﺴﻮبﮔﺮدد. ﻟﺬا ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻣﺪ.روش ﻛﺎر: در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از اﺳﺘﺨﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﻬﺮ سقز ﺗﻌﺪاد 34مورد بازدید و تعداد 34مورد نمونه برداری جهت سنجش کلرباقیمانده و سنجش pH وتعداد 15 مورد نمونه برداری میکروبی به صورت ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداری ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺠﺎم و ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎی ﻻزم ﺑﺮ روی ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ. ﻣﻴﺰان ﻛﻠﺮ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه آزاد و ﻛﺪورت آب ﺑﻪ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ﺛﺒﺖ ﺷﺪ. دادهﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻣﺮﻛﺰی و ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘگی ﭘﻴﺮﺳﻮن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: کلیه موارد سنجش کدورت نامطلوب بوده و حدود 50 درصد موارد کلرسنجی مطلوب می باشد.ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ 80 درﺻﺪ ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻲ و ﺷﻨﺎﮔﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ 60 درﺻﺪ ﻧﻜﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺧﻮد ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻨﺪ.ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی: ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﻨﺪزداﻳﻲ آب، ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺪورت و pH درﻛﺎﻫﺶ آﻟﻮدﮔﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﮔﻨﺪزداﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ راه ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ازﺟﻤﻠﻪ دوش ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﺻﺎﺑﻮن ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮ، اﺳﺘﻔﺎدهﺻﺤﻴﺢ از ﺣﻮﺿﭽﻪ ﭘﺎﺷﻮﻳﻲ و ﺑﻬﺴﺎزی اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺤﻴﻂ اﺳﺘﺨﺮ در ﻛﺎﻫﺶآﻟﻮدﮔﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - آنتی‌بیوتیک‌ها در محیط زیست: مروری بر منابع، توزیع، وقوع، اثرات، سرنوشت و ارزیابی ریسک آنتی‌بیوتیک‌ها در محیط زیست
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 4 , سال 13 , پاییز 1401
    آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی می‌باشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و علی‌رغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری‌ها در انسان‌ها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می‌گذارند. در سال‌های اخیر استفاده بی-رویه از آنتی‌بی چکیده کامل
    آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی می‌باشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و علی‌رغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری‌ها در انسان‌ها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می‌گذارند. در سال‌های اخیر استفاده بی-رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و متعاقب آن ورود این ترکیبات به محیط‌ زیست، منجر به افزایش نگرانی‌ها در سطح جهانی شده است. این ترکیبات به طور سنتی به عنوان آلاینده زیست‌ محیطی در نظر گرفته نمی‌شوند، با این حال نگرانی‌ها از وقوع این ترکیبات در سیستم‌های آبی، به دلیل اثرات بیولوژیکی و خطرات بالقوه آن‌ها برای محیط‌ زیست و سلامت انسان می‌باشد. فرایندهای متعارف تصفیه‌ آب و فاضلاب برای حذف مقادیر جزئی مواد شیمیایی از قبیل آنتی‌بیوتیک‌ها طراحی نشده‌اند. از این رو، ورود این ترکیبات از منابع مختلف به محیط ‌‌زیست منجر به آلودگی گیاهان، جانوران، محیط‌های آبی و خاکی شده و همچنین مشکلاتی را برای سلامت عمومی ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، وجود این ترکیبات دارویی در محیط زیست منجر به توسعه پاتوژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌شود که به طور بالقوه عملکرد اکوسیستم و سلامت انسان را تهدید می‌نمایند. بنابراین، جلوگیری از ورود بی‌رویه این ترکیبات به محیط زیست و فراهم نمودن سیستم‌های تصفیه فاضلاب موثر و کارآمد در منابع تولید این ترکیبات به‌منظور حذف و به حداقل رساندن خطرات زیست محیطی آن‌ها ضروری می‌باشد. این مقاله مروری به تحقیقات اخیر دررابطه با طیقه‌بندی، منابع، توزیع، وقوع یا راه‌های ورود، اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها بر محیط زیست و انسان، سرنوشت آن‌ها در محیط زیست اشاره می‌کند. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - بررسی کیفیت فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی شهر ایلخچی
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 2 , سال 11 , تابستان 1399
    زمینه و هدف: ویژیگی های میکروبی،فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی بر حسب نوع و مقدار مبنای قضاوت در مورد قابل شرب بودن و تآثیر گذاری هر کدام از اجزای فوق بر بهبود کیفیت،افزایش مقبولیت و یا تهدید سلامت مصرف کننده آن میباشد.هدف از این بررسی پی بردن به مقادیر پارامترهای فیزیکوشی چکیده کامل
    زمینه و هدف: ویژیگی های میکروبی،فیزیکی وشیمیایی آب آشامیدنی بر حسب نوع و مقدار مبنای قضاوت در مورد قابل شرب بودن و تآثیر گذاری هر کدام از اجزای فوق بر بهبود کیفیت،افزایش مقبولیت و یا تهدید سلامت مصرف کننده آن میباشد.هدف از این بررسی پی بردن به مقادیر پارامترهای فیزیکوشیمیای آب شرب شهر ایلخچی و مقایسه آن با استاندارد های ملی و جهانی میباشد.روش بررسی:این تحقیق در پاییز سال 96 انجام گرفت که به صورت تصادفی دوازده نمونه آب از دو چاه اصلی شهر گرفته شده و غلظت پارامترهای فیزیکی-شیمیایی اندازه گیری شد.آزمایشهای شیمیایی در دو دسته کلی آزمایشات دستگاهی و تیتمتری انجام گرفته است.کلیه آزمایشات به روش مرجع استاندارد متد انجام گردید.یافته ها:جامدات محلول،سختی،کلسیم،منیزیم،قلیائیت،کلر،نیترات،بیکربنات،سدیم،پتاسیم،ph،ECو سولفات مورد اندازه گیری شده از نظر استاندارد در محدوده مجاز و مطلوب بوده است.نتیجه گیری:به طور کلی کیفیت فیزیکو شیمیایی آب شرب شهر مطابق بااستانداردهای ملی بوده ولی به علت گسترش روز افزون جمعیت و نیاز بیشتر جمعیت به آب ممکن است در آینده تغییراتی در پارامترهای شیمیایی مشاهده شود.بنابرین کیفیت آب باید به طور مستمر تحت بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - سرنوشت آفت کش ها در محیط زیست و پاکسازی زیستی آن
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 1 , سال 14 , بهار 1402
    آفت کش ها موادی به صورت مایع، جامد یا گاز هستند که به منظور نابودی آفت ها به کار می روند. بعضی از این آفت ها که مورد علاقه انسان ها نیستند، حشرات، علف های هرز و میکروب هایی هستند که گیاهان را از بین می برند. تاثیر منفی آفت کش ها بر روی محیط زیست کاملا به اثبات رسیده و م چکیده کامل
    آفت کش ها موادی به صورت مایع، جامد یا گاز هستند که به منظور نابودی آفت ها به کار می روند. بعضی از این آفت ها که مورد علاقه انسان ها نیستند، حشرات، علف های هرز و میکروب هایی هستند که گیاهان را از بین می برند. تاثیر منفی آفت کش ها بر روی محیط زیست کاملا به اثبات رسیده و مقاوت آفت کش ها در محیط و عدم تجزیه آن ها جان بسیاری از موجودات زنده را به خطر انداخته است. آلاینده‌های آلی پایدار (به انگلیسی: persistent organic pollutants یا POPs) موادی شیمیایی هستند که در محیط به مدت نسبتاً طولانی باقی می‌مانند و با ورود به زنجیره غذایی، در بافت‌های زنده متراکم می‌شوند و بر سلامت انسان و محیط آثار نامطلوب دارند. به‌طور کلی این ترکیبات به وسیله فعالیتهای انسانی، از راههای متفاوتی تولید میشوند.از معروف‌ترین آلاینده‌های آلی پایدار می‌توان به آفت‌کش‌های کلره، آلدرین، کرودان، ددت، دی‌آلدرین، دیوکسین، آندرین، نورانز، هپتاکلر، هگزاکلروبنزن، میرکس، توکسافن، پلی کلرید، بی‌فنیل‌ها اشاره نمود.بطوریکه با استفاده بهینه و استاندارد و کاهش کاربرد از اینگونه سموم شیمیایی (استفاده از روش های مبارزه بیولوژیکی) بتوانیم اثرات مخرب زیست محیطی را کاهش داد پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - حذف مواد آلی موجود در فاضلاب چرم سازی بروش هوازی و بی هوازی
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1400
    بار آلی فاضلاب خام چرم سازی و پساب محلول ترکیب هوازی بی هوازی به وسیله DOC وUV 254 مشخص و نقش وزن مولکولی آن به وسیله اولترا فیلتراسیون بررسی می‌شود. بوسیله دستگاه آنالیز، ترکیب ویژه GC-Us 77 در فاضلاب خام تعیین و مقادیر برآورده شده به طور میانگین بینmg/c 81 – 17 چکیده کامل
    بار آلی فاضلاب خام چرم سازی و پساب محلول ترکیب هوازی بی هوازی به وسیله DOC وUV 254 مشخص و نقش وزن مولکولی آن به وسیله اولترا فیلتراسیون بررسی می‌شود. بوسیله دستگاه آنالیز، ترکیب ویژه GC-Us 77 در فاضلاب خام تعیین و مقادیر برآورده شده به طور میانگین بینmg/c 81 – 17 می باشد. %80 از این ترکیبات شناسایی شده در 12 گروه طبقه بندی شده اند که از این گروه ها،کربوکسیلات آروماتیک و زنجیر های کوتاه و دی کربوکسیلات ها در فاضلاب خام غالب هستند. میانگین محتویاتDOC در فاضلاب خام mg/l 900 و مطابق با تخلیهkg/ton 23 از چرم خام است. فاضلاب چرم سازی تصفیه نشده دارای سمیت بالایی در برابرU.fischeri با ضریب E3 50 ازml 5 است. با وجود اینکه چندین ترکیب سمی در فاضلاب خام به وسیله آنالیز GC-Us تعیین می‌شوند اما P-cersol و مرکاپتونن دو تیزوئیل به طور چشمگیری در آن وجود دارند. با تصفیه هوازی به طور میانگین %15 ازDOC فاضلاب خام و %50 ازUV254 باقی می‌ماند. با توجه به اطلاعات به دست آمده از سهم ترکیبات با وزن مولکولی کم، برای تشخیص ترکیبات مقاوم و سمی از روش غربالگری GC-Us استفاده می‌شود .مرحله ی هوازی همچنین در کاهش مقادیر و تعداد ترکیبات اندازه گیری شده با وزن مولکولی کم موثر است. علی رغم بهبود اساسی در کیفیت فاضلاب چرم سازی، مواد مقاوم و حتی موادی که ممکن است در طول تصفیه بی هوازی _ هوازی در اثر تغییر شکل به وجود آمده باشند، ازعوامل مورد توجه محیطی‌اند. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - بررسی مروری عوامل تاثیر گذار در خشکی دریاچه ارومیه و پیامدهای مرتبط با آن( عوامل تاثیر پذیر از خشکی)
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1399
    مقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های چکیده کامل
    مقدمه: خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، زمینه بروز بحران های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در منطقه شمال غرب کشور ایجاد کرده است. فعالیت های بشری یکی از تهدیدات اصلی برای این اکوسیستم ها است. روش کار: این مقاله یک مقاله مروری است که مستندات مرتبط با استفاده از داده های گوگل اسکولار و جهاد دانشگاهی و نورمگز ا جستجو شد. در این بازه زمانی بیش از 20 مستند بررسی و طبق معیارهای مربوط استخراج شدند. یافته ها: بررسی ها نشان داد که عوامل انسانی بیشترین نقش را دارند. از عوامل انسانی می توان به احداث سازه هایی مانند سدها در حوزه آبخیز دریاچه و نیز احداث بزرگراه بر روی دریاچه و از عوامل اقلیمی نیز می توان به خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود اشاره کرد. و عوامل تاثیر پذیر بخش کشاورزی و گردشگر بوده است.نتیجه گیری: از بین عوامل بروز بحران ، سد سازی، تغییر الگوی کشاورزی دیم به آبی، حفر چاه های غیر مجاز، برداشت بی رویه آب از منابع سطحی و زیر زمینی و عوامل اقلیمی مانند خشکسالی های اخیر که سبب کاهش بارندگی و افزایش تبخیر می شود دخیل هستند که این عوامل سبب خشک شدن دریاچه ارومیه شده و این خشک شده بر پوشش گیاهی منطقه ،شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنان منطقه تاثیر گذاشته است که می بایست در تدوین و اجرای برنامه های بلند مد نظر قرار گیرند. پرونده مقاله

  • مقاله

    8 - بررسی ویژگی های اکولوژیکی دریاچه ارومیه و راهکارهای احیای آن
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 1 , سال 12 , بهار 1400
    اهمیت موضوع::. درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ ﻳﻜﻲ از درﻳﺎﭼﻪ ﻫﺎی ﻧﺎدر و ﻏﻴﺮ ﻋﺎدی در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ آب آن ﻓﻮق اﺷﺒﺎع از ﻧﻤـﻚ ﺑـﻮده و از ﻧﻈـﺮ اﻧـﺪازه، ﻋﻤـﻖ، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آب آن، ﻧﻮع رﺳﻮب، اﻛﻮﻟﻮژی و ﮔﺮدش آب دارای اﺧﺘﺼﺎﺻﺎت وﻳﮋه ای اﺳﺖ . آب اﻳـﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎرﺷﻮر ﺑﻮده و ﻋﻤﺪﺗااز رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی زرﻳﻨﻪ چکیده کامل
    اهمیت موضوع::. درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ ﻳﻜﻲ از درﻳﺎﭼﻪ ﻫﺎی ﻧﺎدر و ﻏﻴﺮ ﻋﺎدی در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ آب آن ﻓﻮق اﺷﺒﺎع از ﻧﻤـﻚ ﺑـﻮده و از ﻧﻈـﺮ اﻧـﺪازه، ﻋﻤـﻖ، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آب آن، ﻧﻮع رﺳﻮب، اﻛﻮﻟﻮژی و ﮔﺮدش آب دارای اﺧﺘﺼﺎﺻﺎت وﻳﮋه ای اﺳﺖ . آب اﻳـﻦ درﻳﺎﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎرﺷﻮر ﺑﻮده و ﻋﻤﺪﺗااز رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی زرﻳﻨﻪ رود، ﺳﻴﻤﻴﻨﻪ رود، ﮔﺪار، ﺑﺎراﻧﺪوز، ﺷﻬﺮﭼﺎی، ﻧﺎزﻟﻮ و زوﻻ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.روش کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و بررسی محیطی و کتابخانه ای باتوجه به مشاهده ی وضعیت موجود در درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ می باشد. که اطلاعات حاصله پس از اخذ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: ﺟﻠﺒﻚ در درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ آﻏﺎزگر زﻧﺠﻴﺮه ﻏﺬاﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده آرﺗﻤﻴﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷد. و اﻳﻦ ﺳﺨﺖ ﭘﻮﺳﺖ، ﺧﻮد ﻏﺬای ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ . ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻠﻞ در اﻛﻮ ﺳﻴﺴﺘﻢ و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ آرﺗﻤﻴﺎ، ﺟﻠﺒﻚ ﻫﺎ ازدﻳﺎد ﭘﻴﺪا ﻛـﺮده و ﺗﻤـﺎﻣﻲ درﻳﺎﭼـﻪ را ﻓـﺮا ﻣـﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻋﻤﻼ آن را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺮداب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ آرﺗﻤﻴﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑـﺮای ﭘﺮﻧـﺪﮔﺎن وﺟـﻮد ﻧﺨﻮاﻫـﺪ داﺷﺖ. بحث و نتیجه گیری: از عوامل نابودی دریاچه ارومیه می توان به تغییرات اقلیمی و پدیده گرم شدن کره زمین و عدم مدیریت و سیستماتیک منابع آبی ناشی اشاره کرد .از اقدامات لازم برای نجات دریاچه می توان به بررسی و اصلاح الگوی کشت و روش‌های آبیاری در حوضه‌های آبریز دریاچه ارومیه و سایر راهکارهای لازم که در متن بطور کامل پراخت شده است اشاره نمود. پرونده مقاله

  • مقاله

    9 - مروری بر بیماری های منتقله از آب: ریسک فاکتورها و شیوه‌های پیشگیری
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 1 , سال 15 , بهار 1403
    آب برای حیات انسان و سلامتی عمومی ضروری است زیرا تا 60 درصد از بدن انسان بالغ را آب تشکیل می‌دهد. با این حال، بسیاری از جمعیت جهان به آب آشامیدنی کافی و سالم دسترسی ندارند. از طرفی آب آلوده می‌تواند باعث گسترش بیماری و ایجاد مسمومیت شود. شایع‌ترین بیماری‌های منقله از آب چکیده کامل
    آب برای حیات انسان و سلامتی عمومی ضروری است زیرا تا 60 درصد از بدن انسان بالغ را آب تشکیل می‌دهد. با این حال، بسیاری از جمعیت جهان به آب آشامیدنی کافی و سالم دسترسی ندارند. از طرفی آب آلوده می‌تواند باعث گسترش بیماری و ایجاد مسمومیت شود. شایع‌ترین بیماری‌های منقله از آب، بیماری‌های اسهالی مانند وبا، حصبه، پاراتیفوئید، سالمونلا، ژیاردیازیس و کریپتوسپوریدیوزیس می‌باشند. همچنین خطرات بهداشتی ممکن است ناشی از ترکیبات شیمیایی و رادیواکتیو آب باشد. در واقع، برخی از مواد شیمیایی محلول در آب در نتیجه فرآیندهای طبیعی، ممکن است مواد ضروری برای مصارف خوراکی باشند و برخی ممکن است در غلظت‌های بیشتر از حد مجاز مضر باشند. از جمله این ترکیبات می‌توان به انواع فلزات مختلف، مواد آلی سنتتیک و عناصر ضروری از قبیل فلوراید، ید و سلنیوم اشاره کرد. به همین دلیل است که کیفیت آب آشامیدنی یک نگرانی جهانی برای سلامتی به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. این مطالعه مروری با هدف مروری بر تحقیقات کنونی و گذشته در زمینه بیماری‌های منتقله از آب و مهم‌تر از همه عوامل مؤثر و ریسک فاکتورهای مرتبط، شیوه‌های پیشگیری و در نهایت شناسایی شکاف های بالقوه در مطالعات مربوط به بیماری های منتقله از آب انجام شد. بررسی متون نشان داد که آب آشامیدنی ناسالم و عدم دسترسی به امکانات بهسازی و بهداشتی اولیه، از عوامل اصلی شیوع بیماری‌های منتقله توسط آب می‌باشند. بهبود وضعیت آب آشامیدنی، امکانات بهسازی و بهداشتی مناسب به ویژه دفع بهداشتی مدفوع منجر به کاهش بیماری‌های منقله از آب می‌شود. پرونده مقاله

  • مقاله

    10 - اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 1 , سال 13 , بهار 1401
    کودکان به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندام‌های آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد چکیده کامل
    کودکان به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندام‌های آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد سم زدایی و سیستم ایمنی آنها نسبت به بزرگسالان ضعیف‌تر است. هدف مقاله حاضر بررسی اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان است. یافته های این مطالعه نشان داد که ورود فلزات سنگین به بدن از طریق استنشاق هوای آلوده، جذب پوستی، مصرف مواد غذایی آلوده و نوشیدن آب آلوده صورت می‌گیرد. قرار گرفتن کودکان در معرض فلزات سنگین اثرات نامطلوبی بر سلامت آنها دارد. ورود فلزات سنگین به بدن کودکان نه تنها بر رشد جسمی کودکان بلکه بر سیستم عصبی، کلیه ها و استخوان‌های آنها نیز تأثیر می‌گذارند. مواجهه با فلزات سنگین در دوران بارداری و کودکی منجر به اثرات نامطلوبی بر رشد مغز شده و خطر ابتلا به اختلالات رشدی- عصبی و اصطلاحاً اوتیسم در کودکان را افزایش می‌دهد. بسیاری از این فلزات منجر به عقب ماندگی ذهنی و اختلالات عصبی شناختی در کودکان از قبیل اختلال حافظه و ضریب هوشی پایین می‌شوند. به دلیل اثرات نامطلوب فلزات سنگین بر سلامتی کودکان، باید تلاش کرد تا از آلودگی یا انتشار آن‌ها به محیط زیست از طریق قوانین و مقررات سختگیرانه جلوگیری شود. پرونده مقاله

  • مقاله

    11 - مروری اجمالی به بررسی کیفیت آب آشامیدنی شهر تبریز
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1400
    زمینه و هدف : سالم بودن آب آشامیدنی از جنبه های فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی نقش مهمی را در بهداشت و سلامت مصرف کنندگان ایفا می نماید. وجود برخی مواد شیمیایی در غلظت های بالاتر از حد استاندارد میتواند سلامت مصرف کنندگان را در مواجهه دراز مدت به خطر اندازد. روش بررسی : چکیده کامل
    زمینه و هدف : سالم بودن آب آشامیدنی از جنبه های فیزیکی، شیمیایی و زیست شناختی نقش مهمی را در بهداشت و سلامت مصرف کنندگان ایفا می نماید. وجود برخی مواد شیمیایی در غلظت های بالاتر از حد استاندارد میتواند سلامت مصرف کنندگان را در مواجهه دراز مدت به خطر اندازد. روش بررسی : این مطالعه از نوع مطالعه توصیفی مقطعی بوده و در این مطالعه با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ، اینترنتی ، مقاله ای و سایر سیستم های اطلاعات سال های اخیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : تغییرات نسبی نیترات، باکتری های هتروتروف و تری هالو متان ها وجود داشت ولی قسمت اعظم مشکلات بو و طعم آب موجود در سیستم توزیع به دلیل مواد سازنده خطوط لوله بوده و یا در اثر رشد عوامل بیولوژیکی بر روی دیواره های لوله ایجاد می شود. بوی کپک - خاکی علت عمده شکایت از سیستم توزیع می باشد . اگرچه اکتینومیست ها و قارچ ها معمولا عامل این بوها هستند اما تعداد زیاد باکتری های هتروتروف نیز می‌تواند باعث مشکلات مشابه شوندنتیجه گیری : با وجود اینکه نیترات با گذشت زمان روند افزایشی داشته ولی در حد مجاز و قابل قبول می باشد . عمده مشکل کنونی بو و طعم آب موجود در سیستم توزیع است که باید کنترل شوند و از آنجایی که فلوراید از حد مطلوب کمتر بوده پس میتوان گفت کیفیت آب شهر تبریز از استاندارد لازم در اثر توجه به مدیریت منابع اب صحیح و موثر برخوردار می باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    12 - آنتی بیوتیک ها در محیط زیست: مروری بر منابع، توزیع، وقوع، اثرات، سرنوشت و ارزیابی ریسک آنتی بیوتیک ها در محیط زیست
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 4 , سال 13 , پاییز 1401
    آنتی‌بیوتیک ها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی می باشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می گیرند و علی رغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری ها در انسان ها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می گذارند. در سال های اخیر استفاده بی رویه و نامنظم ا چکیده کامل
    آنتی‌بیوتیک ها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی می باشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می گیرند و علی رغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری ها در انسان ها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می گذارند. در سال های اخیر استفاده بی رویه و نامنظم از آنتی بیوتیک ها و متعاقب آن ورود این ترکیبات به محیط زیست، منجر به افزایش نگرانی ها در سطح جهانی شده است. این ترکیبات به طور سنتی به عنوان آلاینده زیست محیطی در نظر گرفته نمی شوند، با این حال نگرانی ها از وقوع این ترکیبات در سیستم‌های آبی، به دلیل اثرات بیولوژیکی و خطرات بالقوه آن ها برای محیط زیست و سلامت انسان می باشد. فرایندهای متعارف تصفیه‌ آب و فاضلاب برای حذف مقادیر جزئی مواد شیمیایی از قبیل آنتی بیوتیک ها طراحی نشده اند. از این رو، ورود این ترکیبات از منابع مختلف به محیط زیست منجر به آلودگی گیاهان، جانوران، محیط های آبی و خاکی شده و همچنین مشکلاتی را برای سلامت عمومی ایجاد می کنند. علاوه بر این، وجود این ترکیبات دارویی در محیط زیست منجر به توسعه پاتوژن های مقاوم به آنتی بیوتیک می شود که به طور بالقوه عملکرد اکوسیستم و سلامت انسان را تهدید می نمایند. جلوگیری از ورود بی رویه این ترکیبات به محیط زیست و فراهم نمودن سیستم های تصفیه فاضلاب مؤثر و کارآمد در منابع تولید این ترکیبات به منظور حذف و به حداقل رساندن خطرات زیست محیطی آن ها ضروری می باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    13 - اثرات آفت کش ها در محیط زیست و تجزیه زیستی آن(3)
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1402
    آفت کش ها به طور گسترده برای جلوگیری از حمله نا خواسته آفت ها به گیاهان و مزارع کشاورزی استفاده می شود. منحصر بفرد بودن ساختار شیمیایی آنها و یا تعامل آن ها با محیط ماهیت آفت کش هارا تعیین می کند. در اکثر مواقع کشاورزان و مصرف کنندگان این محصولات اگرچه اثرات جدی آن ها ر چکیده کامل
    آفت کش ها به طور گسترده برای جلوگیری از حمله نا خواسته آفت ها به گیاهان و مزارع کشاورزی استفاده می شود. منحصر بفرد بودن ساختار شیمیایی آنها و یا تعامل آن ها با محیط ماهیت آفت کش هارا تعیین می کند. در اکثر مواقع کشاورزان و مصرف کنندگان این محصولات اگرچه اثرات جدی آن ها را می دانند ولی همچنان نمی توانند مصرف خود را محدود کنند. آفت کش ها اثرات مضری در اکوسیستم خاک و انسان دارند که مولکول ها، بافت ها و اندام های بیولوژیکی را تحت تاثیر قرار می دهد و موجب اختلالات حاد یا مزمن می شود. این اختلالات انسان ها را با تمام سنین از جمله در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می دهد. این آلاینده ها هنگامی که در سیستم های آبی منتشر می شوند آنها را تحت تاثیر قرار می دهند. مولکول های آب در رودخانه تحت تاثیر تجمع این آلاینده های سمی با PH قلیایی و فلزات سنگین آن قرار می گیرند که می تواند بر سلامت گیاهان و جانوران تاثیر منفی بگذارد. این مقاله ادبیات علمی در مورد فن آوری های مختلف اصلاحی موجود برای استفاده ایمن تر از آفت کش ها را مورد بحث قرار می دهد. استفاده از میکروارگانیسم ها و روش های بیولوژیکی برای تجزیه مواد شیمیایی موجود در خاک تحت نظر است. با این حال اثر بخشی این روش در آینده برای نجات محیط زیست قابل بحث است. پرونده مقاله

  • مقاله

    14 - آهن و منگنز در آب آشامیدنی: مروری بر منابع، انوع، استانداردها، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روشهای حذف
    کاربرد شیمی در محیط زیست , شماره 4 , سال 14 , زمستان 1402
    آهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آب‌های زیرزمینی و به ویژه در آب چاه‌های عمیق یافت می‌شوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث م چکیده کامل
    آهن و منگنز مواد معدنی طبیعی هستند که عمدتا در آب‌های زیرزمینی و به ویژه در آب چاه‌های عمیق یافت می‌شوند. وجود آهن و منگنز در آب آشامیدنی در مقادیر مجاز خطری برای سلامتی انسان ندارد. در عوض هر دو دارای استانداردهای ثانویه یا توصیه شده برای آب آشامیدنی هستند زیرا باعث مشکلات زیبایی‌شناختی می‌شوند که ممکن است آب را برای آشامیدن و سایر مصارف خانگی نامطلوب و ناخوشایند کند. وجود هر دو اغلب منجر به ایجاد لکه روی البسه، از دست رفتن رنگ تاسیسات لوله کشی و همچنین ایجاد طعم و ظاهر ناخوشایند در آب آشامیدنی می‌شود. آهن و منگنز موجود در آب با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست و عملا آب شفاف و بدون آلودگی است ولی هنگامی که با اکسیژن ترکیب شوند به سرعت منجر به ایجاد لکه‌هایی نارنجی، قهوه ای و یا سیاه می‌شود. لکه‌های سیاه ایجاد شده ناشی از وجود منگنز لکه های قهوه ای و نارنجی ایجاد شده ناشی از وجود آهن در آب می‌باشد. روش های تصفیه بستگی به غلظت و شکل آهن و منگنز در آب دارد. بنابراین، آزمایش دقیق آب و تعیین نوع و میزان آهن و منگنز قبل از تصفیه مهم است. با توجه به اهمیت این عناصر در آب آشامیدنی، هدف از این مقاله، مروری بر منابع، استاندارد، نوع، اثرات بهداشتی و زیست محیطی و روش های حذف یا کاهش آهن و منگنز در آب آشامیدنی است. پرونده مقاله

  • مقاله

    15 - تاثیر فرایند شستشو در کاهش بقایای آفت‌کش‌های کلرپیریفوس و دیازینون در میوه‌های سیب و انگور
    بهداشت مواد غذایی , شماره 52 , سال 13 , زمستان 1402
    در این مطالعه، بقایای آفت¬کش¬های کلرپیریفوس و دیازینون در 10 نمونه سیب و 6 نمونه انگور مراغه پس از استخراج با روش تجزیه‌ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS) با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی با طیف سنج جرمی (GC/MS) آنالیز شدند. همچنین، تاثیر فرایند شستشو در کاهش ب چکیده کامل
    در این مطالعه، بقایای آفت¬کش¬های کلرپیریفوس و دیازینون در 10 نمونه سیب و 6 نمونه انگور مراغه پس از استخراج با روش تجزیه‌ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS) با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی با طیف سنج جرمی (GC/MS) آنالیز شدند. همچنین، تاثیر فرایند شستشو در کاهش بقایای آفت‌کش‌ها و ارزیابی ریسک بهداشتی بر اساس شبیه سازی مونت کارلو برای دو گروه سنی بزرگسالان و کودکان انجام گردید. براساس نتایج، بقایای آفت‌کش‌های کلرپیریفوس و دیازینون در همه 32 نمونه‌ آنالیز شده سیب و انگور، در هر دو تیمار شسته شده و شسته نشده، تشخیص داده شد. میانگین آفت‌کش‌های کلرپیریفوس و دیازینون به ترتیب در 95 درصد و 100 درصد نمونه‌های سیب کمتر از حد مجاز توصیه شده ایران بود در حالیکه در 67/41 و 33/33 درصد نمونه‌های انگور بیشتر از حد مجاز توصیه شده ایران بود. میانگین باقی¬مانده آفت‌کش‌های کلرپیریفوس و دیازینون پس از شست و شو در نمونه‌های سیب به ترتیب 02/42 درصد و 84/53 درصد و در نمونه‌های انگور 70/39 و 15/46 درصد کاهش یافت. کلرپیریفوس با مقادیر 51/0 و 12/0 و دیازینون با مقادیر 45/0 و 105/0 در نمونه‌های سیب، بیشترین مقادیر نسبت خطر (Hazard Quotient) را برای بزرگسالان و کودکان داشتند. ارزیابی خطر تجمعی ناشی از مواجهه با بقایای آفتکش‌های کلرپیریفوس و دیازینون نشان داد که هیچ‌گونه خطر سلامتی قابل توجهی برای گروه‌های سنی بزرگسالان و کودکان وجود ندارد. با این‌حال با توجه به استفاده از آفت کش‌های متعدد، نظارت مستمر و دقیق برای کاهش بقایای آفت کش ها در میوه‌ها و سبزی‌ها ضروری است. پرونده مقاله