تمثیل یکی از مهم ترین آرایه های بیانی و شیوه استدلال هنری و ذوقی است که هدف آن انتقال بهتر معنا و مفهوم به مخاطب است. تعریف ادبا دربارۀ تمثیل تا حدودی با هم متفاوت است؛ گروهی آن را تشبیه مرکب با وجه شبه مرکب دانسته اند، گروهی ضرب المثل را در گروه تمثیل قرارداده و عده ای اسلوب المعادله و بعضی، داستان های تمثیلی را تمثیل گفته اند، با همۀ اختلافات مذکور، نگارندگان، حکایات تمثیلی عرفانی دربارۀ ناسپاسی و شکر را مورد مداقّه قرارداده اند. ناسپاسی و ناشکری به معنی نادیدن لطف منعم از موضوعات علم اخلاق و عرفان است. عرفا برای ناسپاسی مراتب مختلفی قائلند. آنها در مذمت ناشکری و ناسپاسی از تمثیلات بهره جسته و با برشمردن عواقب و نتایج ناسپاسی و ناشکری بر اهمیت ترک آن تأکید نموده اند. پرونده مقاله

ناسپاسی و ناشکری انسان در مقابل منعم اعم از ناسپاسی در مقابل لطفی که یکی از بندگان خدا در حق انسان روا داشته یا ناسپاسی در مقابل نعمت هایی که خداوند به انسان ارزانی داشته، یکی از موضوعات اساسی در علم اخلاق و عرفان است. مقاله حاضر این موضوع را از نگاه عرفا، با تکیه بر آثار عطار، مولانا و حافظ بررسی نموده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد عرفا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و با زبان تمثیل و داستان به مذمت این رذیله اخلاقی پرداخته و مراتب و نتایج و عواقب آن را تشریح کرده و همیشه انسان ها را از آن برحذر داشته اند. پرونده مقاله

میرزا محمدقاسم قاسمی گنابادی با تخلّص شعری قاسمی از شاعران پر کار عصر صفوی است. وی چند منظومه به تقلید از خمسۀ نظامی سروده است. یکی از منظومه های او عمده الاشعار است که منظومه ای حکمی- اخلاقی است. نگارندگان علاوه بر تصحیح منظومۀ عمده الاشعار به بررسی سبک شناسانۀ این اثر در سه سطح زبانی، ادبی و محتوایی پرداخته اند. بررسی این منظومه نشان دهندۀ آن است که میرزا محمدقاسم قاسمی گنابادی شاعری تواناست و شعر او سرشار از انواع صور خیال و مضمون آفرینی های تازه و بدیع است. ترکیب سازی ها و استفادۀ فراوان از آرایه های ادبی (کنایه، استعاره، جناس، تشبیه، تلمیح و...) در این منظومه مشهود است. از لحاظ درج آرایه های بدیعی و بیانی شعری ساده و بی پیرایه دارد. از نظر زبانی نیز طبق قواعد زبانی عصر و دورۀ خویش عمل کرده است. در سطح فکری و محتوایی نیز این منظومه دربردارندۀ مضامین اخلاقی، دینی و تعلیمی است. پرونده مقاله