واقعۀ کربلا از خاطرات غم‌انگیز شیعیان در طول تاریخ می‌باشد. پس از این واقعه، شیعیان به گونه‌های مختلف برای احیاء و ترویج فرهنگ عاشورایی تلاش نموده‌اند. آیین شبیه‌خوانی هرچند که قرن‌ها پس از آن واقعه ظاهر شد اما در راستای تحقق همان تلاش‌ها قرارمی‌گیرد. صرف‌نظراز پیشینه باستانی ایرانیان در برگزاری آیین‌های سوگواری، عوامل متعددی در شکل‌گیری این هنر ایرانی تأثیرگذار بوده‌اند. هرچندکه؛ تفکیک تلاش‌های ائمه‌اطهار، شخصیت‌ها، اندیشمندان، غلمای دینی نویسندگان و آثار آن‌ها که در این پژوهش تحت عنوان عوامل اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند از دیگر عوامل مؤثردر پیدایش این نمایش ایرانی، دشوار می‌نمود اما از آنجا که آگاهی از این تآثیر ضمن تأکید بر هویت ایرانی این پدیده، اثباتی بر ظهور مقطعی خلاقیت‌های حقیقت‌جویانه ایرانیان و تدریجی بودن شکل‌گیری آیین شبیه‌خوانی نیز خواهد بود، با بررسی گزارش‌های تاریخی موجود، به روش کتابخانه‌ای و شیوۀ تحلیلی و توصیفی درصدد تبیین جایگاه اینگونه عوامل اجتماعی در پیدایش این آیین ایرانی برآمدیم. پرونده مقاله