هدف پژوهش حاضرشناسایی مولفه های فرسودگی شغلی و ارائه مدلی جهت کاهش فرسودگی شغلی کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بود. روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب نوع داده، آمیخته (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی متوالی و برحسب زمان گرداوری داده، مقطعی است. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش شامل خبرگان، متخصصین و افراد آگاه به امر در زمینه ارائه کاهش فرسودگی شغلی کارکنان بود. برای تعیین نمونه های این پژوهش از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند از 20 خبره استفاده شد. جامعۀ آماری بخش کمی شامل کلیه کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 2085 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و محاسبه حجم نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 325 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 56 گویه ای می باشد. روایی ابزار کمی از طریق روایی سازه ای به تایید رسید و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ 0.89 محاسبه گردید. نتایج حاصل از اجرای پژوهش نشان داد، مهمترین مولفه های فرسودگی شغلی در میان کارکنان تصمیم گیری و کنترل و نظارت، فناوری اطلاعات، نظام مالی و بودجه، نظام پاداش، سیستم تحقیق و توسعه، فضا، تجهیزات و امکانات، ویژگی فردی کارکنان، ویژگی فردی مدیران، فرهنگ سازمانی، امنیت شغلی، حمایت مدیریت، سیاسی، قانونی، دولتی، فرهنگی و اقتصادی می باشد. در مجموع شناسایی مولفه های فرسودگی شغلی و کاهش آن موجب افزایش بهره وری منابع انسانی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی خواهد شد. پرونده مقاله

مقدمه: نیروی انسانی گرانبهاترین منبع سازمان برای شکوفاسازی استعدادها و دستیابی مستمر به عملکرد عالی محسوب می شود. سازمانهای موجود در عصر حاضر، شاهد تغییرات در ماهیت کار و محیط کاری بوده اند. این تغییرات منجر به ایجاد محیط های کاری شده اند که نامطمئن و غیرقابل پیش‌بینی هستند. روندهای جدید کوچک سازی و ساختاردهی مجدد سازمانها، تاثیر منفی بر روحیه کارکنان گذاشته است و بسیاری از کارکنان احساس عدم اطمینان می کنند. لذا شناسایی و کاهش فرسودگی شغلی کارکنان سازمان مرکزی برای موفقیت سازمان ضروری و اجتناب ناپذیر است. روش: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب نوع داده، آمیخته  (کیفی-کمی) از نوع اکتشافی متوالی ؛ برحسب زمان گرداوری داده، مقطعی و برحسب روش گرداوری داده‌ها و یا ماهیت و روش پژوهش در بخش کمی  توصیفی-پیمایشی و در بخش کیفی آمیخته(کمی – کیفی) بود. در این طرح پژوهشگر ابتدا ازلحاظ کیفی موضوع پژوهش را با شرکت‌کنندگان محدود بررسی کرده و سپس بر مبنای یافته‌های کیفی نسبت به ساخت ابزار مورد نظر اقدام می‌نماید. تعداد یافته ها: در این تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی، که در آن عوامل: ساختاری (بارعاملی 43/0)، رفتاری (بارعاملی 62/0)، محیطی (بارعاملی 38/0)، بودند، شاخص‌های کاهش فرسودگی شغلی کارکنان سازمان مرکزی تعیین گردید. از بین 54 گویه، با توجه به اینکه کلیه بارهای عاملی بالای 6/0 بود لذا هیچ یک از عوامل حذف نشد هرسه مولفه بالا، تحت عنوان عوامل مدل کاهش فرسودگی شغلی کارکنان سازمان مرکزی مورد پذیرش قرار گرفت و مدل در حالت «خیلی مطلوب» تائید شد نتیجه گیری: باتوجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت فرسودگی شغلی می تواند باعث افت کیفیت ارائه خدمات گردد، عاملی برای دست کشیدن از یک شغل، غیبت و یا روحیه پایین باشد و با اختلال هایی هم چون خستگی  بدنی، بی خوابی، روی آوردن به الکل و مواد و مشکلات خانوادگی و زناشویی ارتباط داشته باشد پرونده مقاله