زمینه و هدف: استفاده از انواع مختلف آجر به عنوان مصالح ساخت و ساز برای سالیان زیادی مورد توجه بشر بوده است. استفاده از مصالح خاکی در مقایسه با سایر مصالح صنعتی تاثیرات مخرب زیست محیطی کمتری دارد. هدف کلی این مطالعه مقایسه میزان انتشار کربن و محاسبه انرژی مصرفی در طول چرخه حیات مصالح خاک کوبیده و آجر رسی پخته شده (آجرهای سنتی) و بررسی تاثیرات زیست محیطی مربوطه می باشد. درنهایت سعی شده است با استفاده از نتایج مقایسه کل زنجیره تولید تا دروازه این دو نوع مصالح، پیشنهاد ساخت و ساز با حداقل اثرات مخرب زیست محیطی و در جهت تامین اهداف توسعه پایدار ارائه گردد.

روش بررسی: روش ارزیابی چرخه حیات در این تحقیق مبتنی بر استفاده از ضوابط و توصیه های استاندارد معتبر ایزو 14040 می باشد. مطابق این استاندارد جهت ارزیابی چرخه عمر به بررسی تک تک دروندادها و بروندادهای زیست محیطی در سراسر چرخه حیات محصول یا خدمت از ابتدای تولید تا انتهای عمر بهره برداری توجه ویژه می گردد.  محل انجام این پژوهش شهر کاشان می باشد.

یافته ­ها: بر اساس مطالعه انجام گرفته در شهر کاشان دیده شد که به ازای تولید هر یک تن آجر رسی پخته شده در کل زنجیره چرخه حیات، میزان انرژی مصرفی و انتشار کربن به ترتیب معادل 4804 مگاژول و 1287 کیلوگرم گاز دی­اکسیدکربن است. در مقایسه، برای یک تن ازخاک کوبیده شده، فقط 158 مگاژول انرژی مصرفی و تنها 42 کیلوگرم گاز دی­اکسیدکربن انتشارمی­یابد. بدین ترتیب استفاده از خاک کوبیده در مقایسه با آجر رسی موجب کاهش 1245 کیلو گرم بر تن تولید گاز دی اکسید کربن و 4646 مگاژول بر تن انرژی مصرفی، یعنی کاهشی بیش از 95درصد می­شود.

بحث و نتیجه ­گیری: کاربرد خاک کوبیده در مقایسه با آجر رسی می­تواند به میزان قابل ملاحظه­ای درکاهش اثرات منفی زیست محیطی ساخت و ساز اثر گذار باشد. علاوه بر این برای صاحبان و سازندگان مسکن، انرژی مصرفی و انتشار کربن مضر از آجر رسی پخته شده به عنوان مصالح متداول ساخت و ساز را مشخص می­کند.