جایگاه آیین قربانی کردن در داستان های هزار و یک‌شب

الموضوعات :

مهدی خلیفه ¹ (دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)
قربانعلی ابراهیمی ² (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
مهرداد چترایی ³ (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)

تاريخ الإرسال : 01 السبت , ربيع الثاني, 1443 تاريخ التأكيد : 24 الخميس , جمادى الثانية, 1443 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ذو الحجة, 1443

الکلمات المفتاحية: ادیان الهی, قربانی کردن, هزار و یک‌شب, انسان و حیوان,

ملخص المقالة :

قربانی کردن از کهن‌ترین آیین‌های دینی است که مورد توجه انسان‌ها بوده و حیات آن را می‌توان به درازای زندگی بشر گره زد. هزارویک شب از آن جهت اهمیت و ضرورت دارد که شناخت عمیق‌تری از باورها و اعتقادات انسان‌ها در قرون گذشته را نشان می‌دهد. در خصوص قربانی و انواع آن در متون فارسی پژوهش‌های مختلفی صورت گرفته است. این مقاله با هدف بررسی اقسام قربانی (به‌ویژه قربانی انسان)، اهداف و چگونگی آن در داستان‌های هزارویک شب با روش توصیفی – تحلیلی پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که انواع قربانی (انسانی و حیوانی) در بین تمام ادیان رواج داشته است و هدف آن دفع بلا، ترس از خشم خدایان، روا شدن حاجت، یک عمل دینی در اعیاد مذاهب مختلف، عقیقه کردن و نظایر آن بوده است. این عمل آیینی پس از ظهور ادیان الهی و رشد فکری بشر دچار تغییر و دگرگونی گشت و حیوان جایگزین انسان شد. اکنون نیز کماکان در بین جوامع مختلف به‌ویژه مسلمان رواج دارد و در حال تبدیل به غیر خونی است.

المصادر:

آزادی ده عنابستانی، نجیمه (1394). رمزگشایی آیین قربانی در اسطوره، عرفان و فرهنگ. فصل‌نامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. 11 (38)، 40-11.

اسلام، علیرضا (1394). تحول قربانی از انسان به حیوان. پژوهش‌های ادیانی. 3 (6)، 87-65.

اعتصامی، پروین (1382). دیوان شعر. تحقیق و تصحیح حسن شیرازی. تهران: پیام عدالت.

حسن‌آبادی، ادیبان؛ محمود، فاطمه (1395). توصیف و تحلیل مضمون قربانی در اشعار بیدل. کهن‌نامه ادب فارسی. 7 (1)، 51-27.

دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه. تهران: بنیاد دهخدا.

سعدی، مصلح بن عبدالله (1375). غزلیات. تهران: گنجینه.

عبدی، ولی (1400). قربانی کردن در دوران کهن. مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. ww.irna.ir/news/84409258

فراهانی، حسن (1380). قربانی در ادیان. معرفت. 10 (51)، 87-76.

فریزر، جیمز جورج (1383). شاخة زرین. ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.

قرآن کریم (1389). ترجمه ناصر مکارم شیرازی. قم: مدرسه امام علی (ع).

لانگ، کاترین ج. (1383). آمریکای باستان. ترجمۀ فریدون جواهر کلام. تهران: ققنوس.

لسان، حسین (1355). قربانی از روزگار کهن تا امروز. هنر و مردم. 15 (167)، 70-60.

مصطفوی، علی‌اصغر (1369). اسطوره قربانی. تهران: مؤلف.

مولوی، جلال‌الدین مجمد بن محمد (1378). مثنوی معنوی. تهران: امیرکبیر.

نصرالله منشی، نصرالله بن محمد (1385). کلیله ‌و دمنه. به کوشش حسن‌زاده آملی. تهران: امیرکبیر.

نیستانی، جواد (1394). قربانگاه‌های انسانی توفت در بیت‌المقدس. مطالعات باستان‌شناسی. 7 (2)، 174-165.

وراوینی، سعدالدین (1380). مرزبان‌نامه. به کوشش خلیل خطیب رهبر. تهران: صفی علیشاه.

هزار و یک ‌شب (1391). ترجمۀ عبداللطیف طسوجی تبریزی. تهران: فردوس.

Abdi, V. (2021). Sacrifice in ancient times. Interview with the Islamic Republic of Iran News Agency. ww.irna.ir/news/84409258

Azadi Deh Anabestani, N. (2015). Deciphering the Sacrifice Ritual in Myth. Mysticism and Culture Quarterly Journal of Mysticism and Mythological Literature. 11(38): 11-40.

Dehkhoda, A.A. (1998). Dictionary. Tehran: Dehkhoda Foundation.

Etesami, P. (2003). Poetry Divan. Shirazi, H. (Coor.). Tehran: Payam Adalat.

Farahani, H. (2001). Sacrifice in religions. Marefat. 10 (51),76-87.

Fraser, J. (2004). Shakhzarin. Firouzmand, K. (Trans.). Tehran: Agah

Hassanabadi, M ana Adiban, F. (2015). Description and analysis of the theme of sacrifice in Biddle poems. Ancient Letter of Persian Literature. 7 (1), 27-51.

Islam, A. (2015). The Transformation of Sacrifice from Man to Animal. Pajoheshha e Adyani. 3 (6), 65-87.

Lesan, H. (1976). Sacrifice from ancient times to the present, Art and People. 15 (167), 60-70.

Long, C. J. (2003). Ancient America. Fereydoun Javaher Kalam (Trans.). Tehran: Qoqnus.

Mustafavi, A. (1990). Ghorbani Myth. Tehran: Author.

Nasrollah Monshi, N. (2005). Kelilehudmaneh. Amoli, H. (Effor.). Tehran: Amirkabir.

Neyestani, J. (2015). The human altars of Tuft in Jerusalem. Archaeological Studies. 7 (2), 165-174.

Rumi, J. (1999). Masnavi e Manavi. Tehran: Amirkabir.

Saadi Shirazi, M. (1996). Ghazals. Tehran: Ganjineh.

The Holy Quran (2010). Naser Makarem Shirazi (Trans.). Qom: Imam Ali School.

Tasoji Tabrizi, A. (2012). One Thousand and One Nights. Tehran: Ferdows.

Varavini, S. (2001). Marzbannameh. Khatib Rahbar (Effor.). Tehran: Safi Alisha.