-
المقاله
1 - تحلیل تطبیقی آیین کشورداری در شاهنامه و تِلِماکپژوهشنامه ادبیات تعلیمی , العدد 2 , السنة 10 , تابستان 1397شاهنامۀ حکیم فردوسی از آثار حماسی طراز اول در ادب فارسی است و با آثار برجستۀ ادب جهانی میتواند برابری کند. این کتاب حاوی اطلاعات مهمی از آغاز آفرینش تا زمان مؤلف است و میتوان موضوعات فراوانی از آن را با آثار مشهور و برتر ادب جهانی مقایسه و بررسی کرد. یکی از آثار معروف أکثرشاهنامۀ حکیم فردوسی از آثار حماسی طراز اول در ادب فارسی است و با آثار برجستۀ ادب جهانی میتواند برابری کند. این کتاب حاوی اطلاعات مهمی از آغاز آفرینش تا زمان مؤلف است و میتوان موضوعات فراوانی از آن را با آثار مشهور و برتر ادب جهانی مقایسه و بررسی کرد. یکی از آثار معروف جهان، تلماک اثر فِنلون فرانسوی است که کتابی حماسیتعلیمی شمرده میشود. در شاهنامه نیز افزون بر حماسه، میتوان تعالیم و آموزههای اخلاقی بسیاری را مشاهده کرد. ازاینرو، میتوان موضوعات مشترکی را در تطبیق دو اثر شاهنامه و تلماک جست. یکی از موضوعات مشترک در دو بخش حماسی و تعلیمی، آیین کشورداری است که در هر دو اثر جلوۀ خاصی دارد. مهمترین پرسش مطرح در این جستار این است که کدامیک از دو اثر، در بُعد اخلاقی و تعلیمی غنیتر است؟ بدین نتایج رسیدهایم که اولاً هرچند شاهنامه و تلماک در موضوع کشورداری، در هر دو زمینۀ حماسه و تعلیم سخنان مشترکی دارند، میتوان برتری شاهنامه را در هر دو حوزه بر تلماک مشاهده کرد. ثانیاً آیین کشورداری در شاهنامه معمولاً بر اصول و مبانی دینی استوار است، درحالیکه در تلماک دین در کشورداری مطرح نیست. ثالثاً آیین کشورداری در شاهنامه معمولاً در قالب سفارشی از شاهان پیشین برای شاهان پسین است و جنبۀ حماسی و حکم و اجبار در آن بیش از تلماک است که در قالب گفتوگوی دوسویه بین مانتور و تلماک با جنبۀ تعلیمی ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - بازتاب ادب تعلیمی در اساطیر کهن با نظر به داستان زال و سیمرغ و ماجراهای تِلِماکپژوهشنامه ادبیات تعلیمی , العدد 1 , السنة 12 , بهار 1399اساطیر و نقش آن در تربیت، سابقهای به قدمت تاریخ کهن دارد. اساطیر کهن در لفافهای از ماجراهای عبرتآموز، راه را برای زندگی درست و عاقلانه هموار میکنند. ادبیات تعلیمی از آبشخور داستانها و اساطیر گرفته شده است. مجموعههای حماسیـ اسطورهای از مهمترین اسوههای ادب تعلی أکثراساطیر و نقش آن در تربیت، سابقهای به قدمت تاریخ کهن دارد. اساطیر کهن در لفافهای از ماجراهای عبرتآموز، راه را برای زندگی درست و عاقلانه هموار میکنند. ادبیات تعلیمی از آبشخور داستانها و اساطیر گرفته شده است. مجموعههای حماسیـ اسطورهای از مهمترین اسوههای ادب تعلیمی هستند. در این میان، داستان زال و سیمرغ با وجود تقابلهای فراوان از دید ادب تعلیمی با دیگر داستانهای حماسی بهویژه ماجراهای تلماک نوشتۀ فُرانسوا فنلون قابل مقایسه و قیاس است. مانتُور در ماجراهای تلماک و سیمرغ در داستان زال، هر دو موجودی اسطورهای، دارای خرد ایزدی و تعلیمدهنده هستند. مانتور تلماک را که روزی بهجای پدر قهرمانش، اُولیس، بر اریکۀ قدرت در سرزمین ایتاک خواهد نشست تعلیم میدهد و سیمرغ زال را که روزی بهجای پدر پهلوانش، سام، حاکمیت سیستان را بر عهده خواهد گرفت، میپرورد. هر دو اثر حماسی رویدادهای خود را در بستری از ادبیات تعلیمی پیش بردهاند. با توجه به نقشی که اسطورهها در این دو شاهکار حماسی ایفا میکنند، بر این بنا استوار است که خدایان اساطیری به لطف خرد ایزدی خود، در خصوص پرورش معنوی انسانها دارای خویشکاری هستند. جستار حاضر با روش توصیفیتحلیلی و رویکردی تطبیقی به بررسی و بازتاب ادب تعلیمی در شناخت اسطورهها پرداخته است. نتیجۀ این پژوهش حاکی از این است که ویژگی مشترک بنیادین در هر دو اثر، بازتاب خردورزی بهمنظور خودسازی و رشد معنویت درونی است، با این تفاوت که در داستان زال و سیمرغ، بیشتر به جنبۀ حماسی و در تلماک، بیشتر به آیین حکومتداری پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - بررسی تطبیقی ویژگیهای اخلاقی و مهارتهای رفتاری شاهپدر از دیدگاه فردوسی و فِنلونپژوهشنامه ادبیات تعلیمی , العدد 2 , السنة 11 , تابستان 1398در این پژوهش سعی شده ویژگیهای اخلاقی و مهارتهای رفتاری شاهپدر با توجه به دیدگاه فردوسی و فنلون تعریف شود. شاهپدر الگویی صحیح از خصوصیات رفتاری خردمندانه و بالغ یک پادشاه است؛ پادشاهی که پدر ملت خود است و مردمش را همچون فرزندان خود دوست دارد. ویژگیهای اخلاقی شاهپدر أکثردر این پژوهش سعی شده ویژگیهای اخلاقی و مهارتهای رفتاری شاهپدر با توجه به دیدگاه فردوسی و فنلون تعریف شود. شاهپدر الگویی صحیح از خصوصیات رفتاری خردمندانه و بالغ یک پادشاه است؛ پادشاهی که پدر ملت خود است و مردمش را همچون فرزندان خود دوست دارد. ویژگیهای اخلاقی شاهپدر مردم دوستی، خدمتگزاری و پارسایی است و مهارتهای رفتاری او شناخت ذات انسانها، تشخیص فرهیختگان از بیمایگان و تمییز خیرخواهان از فریبکاران است. شاهپدر توانایی پیشبینی خطر را دارد و آیندهنگر است. فنلون و فردوسی بر آن هستند که پیشگیری از عیبها و کژیهای اخلاقی یک پادشاه به پیشرفت یک حکومت ایدئال کمک میکند و خصوصیات اخلاقی فرمانروا بر رفتار مردم آن سرزمین تأثیرگذار است. با بررسی تطبیقی نظریات این دو نویسندۀ گرانسنگ ایران و فرانسه، به این نتیجه رسیدیم که فردوسی و فنلون با اعتقاد به گرهخوردگی فضیلت اخلاقی و حکومتداری، کمر همت به آموزش و تربیت شاهزادگان و پادشاهان بستهاند تا الگویی از یک انسان اندیشمند با رفتار برتر را به بشریت ارائه دهند. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل تدریس اثربخش در مقطع ابتداییدوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی , العدد 1 , السنة 14 , تابستان 1402مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی است. روششناسی پژوهش: این پژوهش بهصورت کیفی و به روش تحلیل مضمون انجامشده. مشارکتکنندگان در این پژوهش، معلمین شاغل در آموزشوپرورش استان فارس أکثرمقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفههای مدل تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی است. روششناسی پژوهش: این پژوهش بهصورت کیفی و به روش تحلیل مضمون انجامشده. مشارکتکنندگان در این پژوهش، معلمین شاغل در آموزشوپرورش استان فارس با سابقه حداقل 15 سال و دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر می باشد. انتخاب افراد به روش نمونهگیری هدفمند با ملاک سابقه تدریس در دوره تحصیلی ابتدایی انجام گرفت. نمونهگیری با مشارکت 18 نفر از صاحبنظران و خبرگان صورت گرفت. ابزار جمعآوری دادهها، شامل دو بخش، بررسی و کنکاش اسناد بالادستی، شامل (فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران، فلسفه تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، رهنامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، سند تحول بنیادین در آموزشوپرورش، سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، سند چشمانداز بیستساله جمهوری اسلامی ایران، نقشه جامع علمی کشور، سند برنامه راهبردی آموزش ابتدایی، قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران) در بخش کتابخانهای و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش میدانی می باشد، که مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکتکنندگان تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تجزیهوتحلیل دادهها بر اساس تحلیل مضمون انجام گردید که با بررسی و مطالعه مکرر بین دادهها آغاز و پس از مشخص شدن گزارههای معنیدار مرتبط با موضوع پژوهش کدگذاری اولیه انجام گرفت، که در گام نخست تعداد 175 شاخص پیرامون تدریس اثربخش استخراج گردید و کدگذاری اولیه انجام گردید، در گام دوم با مرتب کردن کدهای اولیه بر اساس مشابهتهای معنایی، دستهبندی به پایینترین سطح مضمون (مضامین پایه) انجام گرفت و در گام سوم بر اساس مشابهتهای کاربردی مضامین پایه، هرچند مضمون در یک دسته به نام مضمون سازنده قرار گرفت، سپس با انتزاع یک مضمون حاکم بر کل مضامین بهعنوان مضمون فراگیر تدوین نهایی جدول مضامین سهگانه مدل تدریس اثربخش تهیه و تدوین گردید. به منظور حصول اطمینان از روایی، سوالات مصاحبه مورد تائید 3 نفر از معلمین باتجربه آموزش و پروش که 1 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد و 2 نفر دارای مدرک دکتری در مقطع ابتدایی و رشته علوم تربیتی بودند قرار گرفت. و به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرون باخ استفاده گردید که ضریب کلی آن 84% بود. یافته ها: مدل تدریس اثربخش شامل 3 مؤلفه اصلی (فردی، تدریس و ارزشیابی، علمی- آموزشی) و 10 شاخص (شخصیتی، ارتباطی، اخلاق حرفهای، مدیریت کلاس درس، مهارتهای تدریس، ارزیابی و ارزشیابی، فنی و حرفهای، آموزشی و پژوهشی، آمادهسازی و گسترش، حمایت علمی) میباشد. بحث و نتیجه گیری: موضوع تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی باید به طور ویژهای موردتوجه قرار گیرد، همچنین معلمین بهعنوان بخش مهمی از جامعه علمی هر کشور، نقش مهمی در تولید علم و دانش دارند، این نقش ایجاب میکند آموزشوپرورش در ابتدا با گزینش و جذب نیروی کارآمد و دادن آموزشها و مهارتهای موردنیاز به معلمین و همچنین درک واقعی نیازهای معلمین خود و با شناخت و آگاهی لازم، منابع موردنیاز آنان را تأمین و راه دسترسی به آن را فراهم سازند و زمینه رشد و تعالی معلمین را فراهم نماید، زیرا اگر معلمین از تدریس مطلوبی برخوردار باشند، آنگاه میتوان به ارتقای کیفیت فعالیتها و مأموریتهای آموزشوپرورش امید داشت. تفاصيل المقالة