سرب از جمله فلزات سنگین است که بهطور طبیعی و به مقدار نادر (کمتر از ا% وزن بدن را تشکیل میدهد)، در خاک، آب، گیاه و حیوان و در همه مواد زیستشناسی (بیولوژیکی) وجود دارد. این فلز سنگین معمولاً از طریق غذاخوردن، استنشاق یا از طریق تماس پوستی جذب بدن میشود. سرب همچنین به أکثر
سرب از جمله فلزات سنگین است که بهطور طبیعی و به مقدار نادر (کمتر از ا% وزن بدن را تشکیل میدهد)، در خاک، آب، گیاه و حیوان و در همه مواد زیستشناسی (بیولوژیکی) وجود دارد. این فلز سنگین معمولاً از طریق غذاخوردن، استنشاق یا از طریق تماس پوستی جذب بدن میشود. سرب همچنین بهطور طبیعی در پوسته زمین در کنار سنگ معدن سولفید روی و مس یافت میشود. منابع دیگر تولید سرب شامل لعاب سفالگری، باتریهای سربی، رنگهای سربی، بنزین، لحیمکاری با سرب در لولههای آب و نیز دودی است که از اتومبیلها خارج میشود. سرب موجود در خاک و اتمسفر میتواند موجب آلودهشدن آب شده و بهطور مکرر وارد زنجیره غذایی موجودات آبزی گردد. در این پژوهش نمونههای دندانی از ۹ انسان عصر برنز محوطه گوهر تپه در شمال ایران را جهت تعیین سطح سرب در دندانهای باستانی این محوطه با استفاده از دستگاه طیفبینی جذب اتمی آنالیز نمودیم. هدف از این مطالعه تعیین سطح سرب و آلودگی زیستمحیطی در محوطه گوهر تپه است.
تفاصيل المقالة
سکه ها یکی از شاخص ترین داده های باستان شناختی برای مطالعه دوره طولانی اشکانی که اطلاعات کمی در ارتباط با آن وجود دارد، به شمار میروند. تجزیه عنصری سکه ها و تعیین مقدار عناصر بهکار رفته در آنها رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی ـ سیاسی دوره ضربشان دارد. در این پژوه أکثر
سکه ها یکی از شاخص ترین داده های باستان شناختی برای مطالعه دوره طولانی اشکانی که اطلاعات کمی در ارتباط با آن وجود دارد، به شمار میروند. تجزیه عنصری سکه ها و تعیین مقدار عناصر بهکار رفته در آنها رابطه مستقیمی با وضعیت اقتصادی ـ سیاسی دوره ضربشان دارد. در این پژوهش ۱۲ نمونه سکه نقره یک درهمی مهرداد اول (نمونه های ۱-۸) و مهرداد دوم (نمونه های ۹-۱۲) بوسیله دستگاه XRF آنالیز شد. نتیجه آزمایش مذکور نشان داد که در دوره مهرداد اول مقدار نقره موجود در سکه ها بین ۹۶/۸۶۹ تا ۹۰/۸۶۳ درصد است. این میزان بالای نقره در سکه های این پادشاه اشاره به توان بالای اقتصادی اشکانیان دارد که نتیجه تصرف راههای تجاری بینالنهرین و غنایم حاصل از غارت معابد غنی الیمایی بوده است. در آزمایش نمونه های مربوط به مهرداد دوم میبینیم که میزان نقره در سکه های این پادشاه از ۹۵/۶۷۱ تا ۶۵/۹۹۵ درصد در نوسان است. کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره بهکار رفته در سکه های اواخر حکومت مهرداد دوم را می توان در راستای استقلال گودرز، تسلط وی بر بابل و راههای تجاری آن و همچنین، از دست رفتن شوش در اواخر حکومت مهرداد تفسیر کرد. با از دست رفتن این مناطق پر درآمد تجاری، پارتیها در این برهه زمانی از لحاظ اقتصادی دچار مشکل شدند. بههمین خاطر، ضرابخانه ها به دلیل کمبود منابع مورد نیاز، درصد نقره را کاهش داده و عنصر کم بهای مس را افزایش دادهاند.
تفاصيل المقالة
آنالیز سکههای نقره به روش PIXE، یکی از روش های دقیق سنجش عناصر تشکیل دهنده آنهاست. این عمل می تواند اطلاعات ارزندهای درباره عناصر شیمیایی موجود در سکهها دهد که در رابطه باوضعیت معیشتی و معادن استخراج شده جهت ضرب سکه باشد. در طول دوره اشکانی ضرابخانهها بواسطه انگیزه أکثر
آنالیز سکههای نقره به روش PIXE، یکی از روش های دقیق سنجش عناصر تشکیل دهنده آنهاست. این عمل می تواند اطلاعات ارزندهای درباره عناصر شیمیایی موجود در سکهها دهد که در رابطه باوضعیت معیشتی و معادن استخراج شده جهت ضرب سکه باشد. در طول دوره اشکانی ضرابخانهها بواسطه انگیزههای گوناگونی، رویه معمول ضرب سکه را تغییر میدادند ونیزمنابع معدنی جدیدی را برای ذوب فلز انتخاب میکردند. در طی دوران پادشاهی فرهاد چهارم (2-38 پ.م) همانند دوران قبل (مهرداد اول ۱۷۱-۱۳۸ پ.م)، سکههای ضرب شده شامل سکه های نقرهای یک درهمی و چهاردرهمی، سکههای برنزی و مسی بود. در این بین سکههای نقرهای به نسبت ارزش فلز و گستره جغرافیایی که در آن در گردش بودند، اهمیت بیشتری را داشتند. در این پژوهش ۱۰ نمونه از سکههای یک درهمی فرهاد چهارم که بوسیله دستگاه PIXE مورد آزمایش قرار گرفتهاند، مطالعه میشود.این طیف سنجی از سکهها مشخص کرد که میزان عنصر نقره موجود در آنها به شدت در نوسان است. افت شدید نقره در برخی از سکههای یک درهمی گویای اوضاع نابسامان اقتصادی و تلاش ضرابخانهها برای کنترل آن به نفع حکومت است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications