تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنالهای اقلیم أکثر
تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنالهای اقلیمی میباشند که توجه به نقش آنها پیش بینی تبخیر را ممکن می کند. با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی به پیش بینی تبخیر بر اساس این سیگنالها اقدام شده که آمار مربوط به تبخیر از تشت در 3 ایستگاه سینوپتیک با حداقل 20 سال آمار ماهانه و نیز مهمترین سیگنالهای اقلیمی با نرم افزار نروسلوشن (Neurosolution) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که مهمترین سیگنالهای مرتبط با تبخیر در منطقه شامل Nina3:، Nina1، SW Monsoon، Mei و Nina4 میباشد. مقایسه دادههای مشاهده ای تبخیر و خروجی شبکه عصبی، همبستگی بالا بین این داده را نشان می دهد. به گونهای که میزان این همبستگی در ایستگاه کرمانشاه 71 درصد، همدان 82 درصد و سنندج 80 درصد است. با درنظر گرفتن خروجی شبکه عصبی مصنوعی و دادههای مربوط به سیگنالهای اقلیمی، میتوان با دقت بالای 97 درصد به پیش بینی تبخیر درمنطقه مورد پژوهش اقدام نمود.
تفاصيل المقالة
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
العدد11,السنة
21
,
زمستان
1398
زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد میباشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبلازسد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده أکثر
زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد میباشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبلازسد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده از ابزار های مناسب و مرتبط، با مشخص کردن میزان پارامتر های مختلف کیفیت آب در طول رودخانه، وسیله مناسبی برای ارزیابی رفتار آب در برابر ورود آلاینده های مختلف و همچنین برای تصمیم گیری های آتی می باشد.
روش بررسی: در این تحقیق از مدل دینامیکی Qual2kw استفاده گردید که برای واسنجی از اطلاعات موجود در شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی (آبان ماه 93) استفاده و برای صحت سنجی، پس از نمونه برداری و آزمایش پارامتر های مختلف کیفیت آب (اردیبهشت 95)، از اطلاعات بدست آمده استفاده گردید.
یافته ها: اطلاعات بدست آمده نشان داد که مدل در مورد پارامتر های DO، PH، COD و NO3 تطابق خوبی با واقیعت داشته و قادر است بهخوبی وضعیت پارامتر های کیفی آب را در هر دو شاخه از رودخانه ارداک شبیه سازی نماید.
بحث و نتیجه گیری: آب رودخانه در شاخه آبقد به سبب استقرار جمعیت و منابع آلاینده کمتر از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و کیفیت آب در هر دو شاخه رودخانه بیشتر تحت تاثیر آلاینده های کشاورزی، باغداری و دفع فاضلاب های روستایی می باشد.
تفاصيل المقالة
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
العدد12,السنة
23
,
زمستان
1400
زمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشها أکثر
زمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشهای تعیین حق آبه زیست محیطی در ایران و سازگاری آنها با مدیریت و شرایط اقلیمی کشور، پس از بررسی کلیه روشهای موجود، سرانجام روش اصلاح شده مونتانا و منحنی تداوم جریان به عنوان روشهای بهینه انتخاب شدند.یافته ها: پس از انتخاب محدوده مورد مطالعه، آمار دبی رودخانه در محل ایستگاه برنطین در روردخانه میناب طی سال های 1342 تا 1396 جمع آوری و در وحله اول متوسط بلند مدت ماهانه و نهایتا میانگین بلندمدت سالانه تعیین که برابر 16/8 مترمکعب برثانیه بود. ازآنجایی که دبی ماهانه ماههای مهر، آبان، اردیبهشت لغایت شهریور از دبی متوسط سالانه کمتر هستند بعنوان ماههای کم آب و ماههای آذر، دی الی فروردین جزو ماه های پرآب محسوب گردیدند. سپس میانگن بلند مدت ماههای کم آب معادل 80/ 2 و ماههای پرآب برابر65/15 مترمکعب برثانیه تعیین شد. حقابه زیست محیطی رودخانه میناب بر اساس کلاس های مدیریتی مختلف باروش اصلاح شده مونتانا برای ماههای کم آب برابر 28/0 و پر آب برابر 56/1 و با روش منحنی مدت جریان برابر 24/1 مترمکعب بر ثانیه تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: بنا بر این، حداقل دبی برای تامین نیاز زیست محیطی رودخانه میناب برای ماههای کم اب باید 28/0 و برای ماههای پرآب بین 24/1 و 56/1 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود.
تفاصيل المقالة
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
العدد141,السنة
26
,
بهار
1403
زمینه و هدف: در سالهای اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیکهای مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جوییهای اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامهریزی منابع آب تبد أکثر
زمینه و هدف: در سالهای اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیکهای مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جوییهای اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامهریزی منابع آب تبدیل شدهاند. در این مطالعه با استفاده از مدل نیمهتوزیعی SWAT، که بر اساس پدیدههای فیزیکی وغیر فیزیکی حاکم برمحیط آب عمل مینماید، نسبت به مدلسازی کمی و کیفی آب رودخانه ارداک مشهد که بخش قابلتوجهی از آب مورد نیاز در بخشهای شرب و کشاورزی این کلان شهر را تامین می نماید اقدام گردیده و وسیله مناسبی برای برنامهریزی و تصمیمگیریهای آتی را فراهم مینماید.
روش بررسی: پس از ورود اطلاعات و ساخت مدل در فضای Swat، برای واسنجی و صحت سنجی کمیتهای دبی، NO3، MINP، TSS، DO و CBOD در مدل SWAT-CUP، عمل نمونهبرداری و آزمایش پارامترهای مختلف کیفی آب در 12 دوره یک ماهه در طول سال آبی 98-99 انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که به غیر از نیترات میزان سایر پارامترهای کیفی آب مانند فسفر، رسوب و مواد آلی در فصول پرآب سال بیشتر است.
بحث و نتیجهگیری: مدل ساختهشده توانایی مناسبی در شبیهسازی وضعیت واقعی رودخانه دارد و میتوان از آن برای تعریف و اجرای انواع سناریوهای موثر بر کیفیت آب استفاده و با آزمودن گزینههای مختلف بهترین شیوهها را شناسایی نمود.
تفاصيل المقالة
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
العدد4,السنة
25
,
تابستان
1402
زمینه و هدف: نشاسته به طور گسترده ای در صنایع غذایی، دارویی، کاغذسازی و منسوجات استفاده میشود پساب این واحدها دارای میزان اکسیژن بیولوژیکی بالایی است که لازم است تصفیه شود. در این پژوهش، قابلیت جذب نشاسته از محلول آبی با استفاده از نانو ذرات فلزی پوشش داده شده با کیتوز أکثر
زمینه و هدف: نشاسته به طور گسترده ای در صنایع غذایی، دارویی، کاغذسازی و منسوجات استفاده میشود پساب این واحدها دارای میزان اکسیژن بیولوژیکی بالایی است که لازم است تصفیه شود. در این پژوهش، قابلیت جذب نشاسته از محلول آبی با استفاده از نانو ذرات فلزی پوشش داده شده با کیتوزان، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. با توجه به این که کیتوزان بیوپلیمری، غیر سمی، زیست سازگار و قابل تجزیه بیولوژیکی است و همچنین دارای ظرفیت جذب بالا، تجزیه پذیری، پایداری، سهولت تولید و هزینه کم میباشد، لذا امکان استفاده از این نانو ذرات در سیستمهای تصفیه پساب، میتواند مد نظر قرار گیرد.
روش بررسی: ابتدا نانو ذرات مگنتیتی کیتوزان تهیه گردید و مشخصات ساختار و ریخت شناسی این نانو جاذب بررسی شد. سپس عملکرد نانو جاذب و تاثیر پارامترهای موثر بر میزان جذب نشاسته، نظیر: زمان تماس، میزان جاذب، غلظت اولیه جذب شونده، دما و pH محلول، مطالعه شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که امکان جذب نشاسته با نانو ذرات فلزی پوشش داده شده با کیتوزان میسر است و ماکزیمم درصد جذب در شرایط pH معادل 5 و مدت زمان تماس 60 دقیقه برابر 84 درصد بود. مطابق دادههای آزمایشی انطباق بالاتری با ایزوترم لانگمیر نسبت ایزوترم فروندولیچ دارند. همچنین نتایج نشان داد که این دادهها از مدل سینتیکی شبه مرتبه دوم تبعیت میکند.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج اگرچه امکان کاهش میزان نشاسته با استفاده از نانو جاذب مغناطیسی کیتوزان میسر است ولی لازم است مطالعات پایلوتی و بررسی فنی و اقتصادی جهت امکان استفاده هیبریدی با روشهای متداول دیگر در تصفیه پساب واحدهای فرآورش نشاسته نیز انجام شود.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications