یکی از انواع جدید نقد متون ادبی، نقد کهنالگویی متون میباشد که مبتنی بر نقد روانشناختی بوده و بر اساس نظریات کارل گوستاو یونگ، روانشناس معروف و معاصر سوئیسی شکل گرفته است. یونگ، فرآوردههای ناخودآگاه جمعی را، نمونههای اولیه، کهنالگو مینامد که مظاهر مختلفی مانند ما أکثر
یکی از انواع جدید نقد متون ادبی، نقد کهنالگویی متون میباشد که مبتنی بر نقد روانشناختی بوده و بر اساس نظریات کارل گوستاو یونگ، روانشناس معروف و معاصر سوئیسی شکل گرفته است. یونگ، فرآوردههای ناخودآگاه جمعی را، نمونههای اولیه، کهنالگو مینامد که مظاهر مختلفی مانند مادر، پیر خردمند، قهرمان، آنیما، آنیموس، تولد مجدد، سایه و نقاب دارد. بر اساس نظر یونگ صور مثالی به تنهایی محتوایی ندارند بنابراین خود را در قالب نمادهایی در رؤیا و اساطیر به ظهور میرسانند. امروزه کهنالگو از مباحث اصلی نقد ادبی و به ویژه نقد اسطورهای است و جستوجو در نمادهای کهنالگویی، از مسائل مورد علاقه پژوهشگران ادبیات عرفانی به شمار میآید. از آنجایی که مولانا عارفی است که دارای ذهن نمادگرا بوده و مثنوی را در قالب یک اثر رمزی سروده است که پهنه بیکران نمادهای کهنالگویی است و دارای قابلیت بررسی کهنالگویی است، لذا در این تحقیق، نمادهای کهنالگویی مثنوی معنوی مولانا در طبقه کهن الگوی فرعی و در زیرشاخه رنگ مورد بررسی قرار گرفت.
تفاصيل المقالة
مقامه یکی از انواع داستانهای کهن است که با نثر مصنوع آمیخته با شعر، در مورد قهرمانی است که به صورت ناشناس در حکایت ها ظاهر می شود و به قصد گدایی، حوادثی را به وجود می آورد و همین که در پایان کار شخصیتش شناخته می شود، ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر در مقامه أکثر
مقامه یکی از انواع داستانهای کهن است که با نثر مصنوع آمیخته با شعر، در مورد قهرمانی است که به صورت ناشناس در حکایت ها ظاهر می شود و به قصد گدایی، حوادثی را به وجود می آورد و همین که در پایان کار شخصیتش شناخته می شود، ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر در مقامه بعدی ظاهر گردد. مقامات حمیدی در شمار کتابهای بسیار مهم در زبان عربی و فارسی است. حمیدی با برگزیدن قالب داستان و بهرهگیری از اصول داستاننویسی، همچنین گزینش حوادث این داستانها از واقعیتهای زندگی و انتخاب شخصیتهای داستانی از مردمی که در میانشان زندگی میکند، همراه با ویژگیهای فردی و اجتماعی آنان، شیوه نویسندگی مقامات را به سبک نویسندگان رئالیستی نزدیک گرداند. جوشش زندگی از درون حوادث مقامات، به همراه کنش شخصیتهای واقعی در صحنههای آن و تأثیر فضای معنوی، اخلاقی، اجتماعی، مادی، علمی و ادبی بر شخصیتها، حقیقت مانندی داستانها را تحقق میبخشد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا مهم ترین داستان در مقامات حمیدی و حریری بررسی گردد.
تفاصيل المقالة
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
,
العدد4,السنة
14
,
پاییز
1401
خلاقیت ادبی بازتاب توان بالقوة آفرینش گرانة شاعر در خلق مفاهیم نو می باشد. بر همین اساس هدف از این پژوهش، نشان دادن روند خلاقیت ادبی با بهره گیری از ترفندها و شگردهای زبانی و مفهوم سازی های نوین در اشعار سهراب سپهری با تکیه بر هشت کتاب می باشد. داده های مورد نظر، با أکثر
خلاقیت ادبی بازتاب توان بالقوة آفرینش گرانة شاعر در خلق مفاهیم نو می باشد. بر همین اساس هدف از این پژوهش، نشان دادن روند خلاقیت ادبی با بهره گیری از ترفندها و شگردهای زبانی و مفهوم سازی های نوین در اشعار سهراب سپهری با تکیه بر هشت کتاب می باشد. داده های مورد نظر، با بهره گیری از منابع دست اول و دوم در محیط کتابخانه گردآوری گردیده است. سپس با تکیه بر اهداف و ابعاد مورد نظر جستار حاضر، داده های مورد نظر به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیانگر آن است که بخش عمده ای از خلاقیت ادبی در معناسازی و تصویرآفرینی با الهام از نگاه تازه و ذن بودیسم بوده است.از سویی دیگر شاعر در روند شگردهای های زبانی و خلاقیت های معنایی حاصل از آن به تجربیات زندگی شخصی خود که با دو مورد فوق الذکر همگرایی داشته روند رو به رشد آفرینش ادبی را دنبال کرده است. نگارنده در تلاش است که با کنکاش در هشت کتاب سپهری و مطالعه منابع موجود در این زمینه، فرآیند روند خلاقیت ادبی را نشان دهد و بگوید که چگونه شاعر به سبک منحصر به فرد خویش رسیده است و با درک عمیق فلسفۀ نگاه تازه و ذن بودیسم و تاثیر آن بر ذهن و زبانش موجد پدید آمدن اثری شاخص شده است.
تفاصيل المقالة
مقامات حمیدی و گلستان سعدی از کتابهای بسیار مهم در ادب فارسی در دو دورۀ متفاوتاند که شباهتهای ساختاری و محتوایی آنها، مطالعۀ تطبیقی آن دورا از چشماندازهای گوناگون روا میدارد. در این مقاله که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با بهرهگیری از تحلیل محتوا، به د أکثر
مقامات حمیدی و گلستان سعدی از کتابهای بسیار مهم در ادب فارسی در دو دورۀ متفاوتاند که شباهتهای ساختاری و محتوایی آنها، مطالعۀ تطبیقی آن دورا از چشماندازهای گوناگون روا میدارد. در این مقاله که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با بهرهگیری از تحلیل محتوا، به درون مایهها ومضامین عرفانی این دو کتاب و بررسی تطبیقی آنها توجه شده است و شباهتها و اختلافهای آن دو بیان گردیدهاند. حمیدی و سعدی با برگزیدن قالب داستان و بهرهگیری از اصول داستاننویسی کوشیدهاند تا هنر نویسندگی خود را نشان دهند و رغبت خواننده را برای مطالعۀ اثرشان برانگیزند. این دونویسنده درعین هنرآفرینی درگزینش ادبی و داستانی، رگههایی از عرفان را دخیل می سازند و مفاهیم، مضامین و درونمایههای عرفانی در صحنههای این داستانها و تأثیر فضای معنوی، اخلاقی، عرفانی و ادبی بر شخصیتها، تشابهات آثارآنها را تحقق میبخشد؛ با این تفاوت که در گلستان رنگ عرفانی بیشتر و نمایانتر از مقامات حمیدی است. در مقامات تنها یک مقامه آشکارا در تصوف خودنمایی میکند و در همین مقامه میتوان نظرگاه عرفانی حمیدی را جستجو کرد.
تفاصيل المقالة
زبان و ادب فارسی واحد سنندج
,
العدد4,السنة
13
,
پاییز
1400
ترکیببند با کاروان نیزه از علیرضا قزوه یکی از معروفترین منظومههای ادبیات دینی معاصر بهشمارمیرود. شاعر ضمن خلق شعری حماسی و پرشور، بیشتر اهداف و نتایج آن واقعه را بیانکرده و در بارۀ عوامل ایجاد آن صحبتمیکند و آن را بستری برای بیان مفاهیم آزادی، دفاع از حق و مقاوم أکثر
ترکیببند با کاروان نیزه از علیرضا قزوه یکی از معروفترین منظومههای ادبیات دینی معاصر بهشمارمیرود. شاعر ضمن خلق شعری حماسی و پرشور، بیشتر اهداف و نتایج آن واقعه را بیانکرده و در بارۀ عوامل ایجاد آن صحبتمیکند و آن را بستری برای بیان مفاهیم آزادی، دفاع از حق و مقاومت در برابر ظلم قرارمیدهد. در سطح ساختار، قوافی، ردیفها و واژگزینیهایش همه در راستای همین هدف انتخابشدهاست. مضامین شعر او نیز از این واقعه بهعنوان یک انقلاب عظیم خبرمیدهد. توجه به موسیقی درونی، برجستهسازی مفاهیم و مضامین، استفاده از واژگان نشاندار، روانی و سادگی هوشمندانه، استفادۀ هنرمندانه از عناصر بلاغی، تصویرسازی مخیّل و عاطفی، مخاطبمحوری، مفهومگرایی، تأکید بر نهادینهساختن مضامین دینی، انقلابی، انسانی و آرمانی از جمله ویژگیهای سبکی شعر اوست. از آنجا که سبکشناسی ابزاری برای شناسایی هویت انسانی، علمی، ادبی و ایدئولوژیک شاعر است، از این رو این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس سبکشناسی لایهای (مدرن) به بررسی ویژگیهای بارز سبکی ترکیببند عاشورایی این شاعر پرداختهاست. نتایج پژوهش نشانمیدهد شاعر از تمام امکانات و عناصر شعر در جهت تبیین اندیشههای دینباورانهاش بهرهبردهاست و بر اساس همین اندیشهها و مضامین علوی، حسینی و عاشورایی، او را میتوان شاعری مفهومگرا نامید. نگاهی به جنبههای ادبی و زبانی شعر قزوه نشانمیدهد که شاعر با موازین ادبی و زبانی گذشته و حال آشنایی دارد و برای افزودن بر تأثیر کلام خود هر کجا که مناسب دانسته از آنها بهرهبردهاست.
تفاصيل المقالة
زبان و ادب فارسی واحد سنندج
,
العدد5,السنة
14
,
زمستان
1401
چکیدهاحمد شاملو،شاعر معاصر ایران با درک ظرفیت های موجود در زبان فارسی و اشراف بر ادبیات کلاسیک به ویژه متون نثر و خلاقیت منحصر به فرد خویش،با بهره گیری از انواع شگردهای زبانی و رسیدن به سویههای طبیعی کلام و موسیقی موجود در آن با تغییر در ساختار و محتوای شعر نیمایی توان أکثر
چکیدهاحمد شاملو،شاعر معاصر ایران با درک ظرفیت های موجود در زبان فارسی و اشراف بر ادبیات کلاسیک به ویژه متون نثر و خلاقیت منحصر به فرد خویش،با بهره گیری از انواع شگردهای زبانی و رسیدن به سویههای طبیعی کلام و موسیقی موجود در آن با تغییر در ساختار و محتوای شعر نیمایی توانست گونهای دیگر از شعر را بنیان نهد که از آن به عنوان شعر سپید نام می بریم. بر همین اساس هدف از این پژوهش،نشان دادن خلاقیت ادبی،با بهرهگیری از ترفندها و شگردهای زبانی و مفهوم سازیهای نوین با تکیه بر مجموعه اشعار شاملو میباشد.دادههای مورد نظر،با بهرهگیری از منابع دست اول و دوم در محیط کتابخانه گردآوری گردیده است.سپس با تکیه بر اهداف و ابعاد مورد نظر جستار حاضر،دادههای مورد نظر به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که بخش عمدهای از خلاقیت ادبی شاملو در شگردها و هنجار گریزی های زبانی،موسیقی طبیعی کلمه و نگاه سیاسی و اجتماعی توأم با فخامت و سنگینی کلام است که شعر وی را برجسته و متمایز کرده است.نگارنده در تلاش است که با کند و کاو در مجموعه اشعار شاملو و مطالعه منابع موجود در این زمینه،فرآیند خلاقیت ادبی را نشان دهد و بگوید که چگونه شاعر در ساختار و محتوای شعر معاصر ایران تغییر ایجاد کرده و سبک جدیدی از شعر را بنا نهاده است. کلیدواژهها :احمد شاملو، خلاقیت ادبی، ،شعر سپید، موسیقی کلام،شگردهایهای زبانی
تفاصيل المقالة
بیکاری یکی از بزرگترین مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه کنونی است. این پژوهش با بهره گیری از شیوۀ توصیفی– تحلیلی در نظر دارد به کار و فعالیّت، از دیدگاه عطّار نیشابوری بپردازد. فرض بر این است که انسانِ امروزی میتواند با عمل به رهنمودهایِ تربیتیِ عطّار، بر م أکثر
بیکاری یکی از بزرگترین مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه کنونی است. این پژوهش با بهره گیری از شیوۀ توصیفی– تحلیلی در نظر دارد به کار و فعالیّت، از دیدگاه عطّار نیشابوری بپردازد. فرض بر این است که انسانِ امروزی میتواند با عمل به رهنمودهایِ تربیتیِ عطّار، بر مشکلاتِ خود فایق آید. در پژوهشهای پیشین، اغلب از نگاه عرفانی به آثار عطار پرداخته شده است. مهمّ ترین هدف این پژوهش، یافتن پیام هایی اثربخش برای تغییر و تحوّل جوانانِ امروزی نسبت به بیکاری است. حاصل مطالعه نشان می دهد از دید عطار انسان تا زمانی که در این دنیا زندگی می کند و قدرت و توانایی کار کردن دارد، باید کار کند. لحظه ای زندگی با کار و تلاش به اندازۀ صد جهان ارزشمند است. عطّار، فتح و گشایش در زندگی را در گرو کار با اِخلاص و بی ریا، سعۀ صدر و اخلاق نیک مرتبط میداند. او معتقد است انسان باید هر کاری را کامل و تمام انجام دهد تا سرانجام به مقصود خود نائل شود. طبیعت می تواند برای انسان سرمشقی شود که از آن عبرت گیرد و با تحمّل سختی ها کار و تلاش کند.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications