فهرس المقالات ایرج رنجبر


  • المقاله

    1 - بررسی مفهوم عقلانیت مدرن در اندیشه سید جواد طباطبایی
    سیاست‌پژوهیِ اسلامی‌ایرانی , العدد 2 , السنة 2 , تابستان 1402
    در این پژوهش بر آنیم بدین پرسش پاسخ دهیم که چه نسبتی میان مفهوم سنت و عقلانیت مدرن در اندیشه سید جواد طباطبایی برقرار است و ایشان چگونه فهمی در مواجهه با عنصر عقل مدرن که از مؤلفه های مهم مدرنیته می باشد، داشتند. طباطبایی از متفکرین متجدد است که درصدد ارائه تفسیری نو از أکثر
    در این پژوهش بر آنیم بدین پرسش پاسخ دهیم که چه نسبتی میان مفهوم سنت و عقلانیت مدرن در اندیشه سید جواد طباطبایی برقرار است و ایشان چگونه فهمی در مواجهه با عنصر عقل مدرن که از مؤلفه های مهم مدرنیته می باشد، داشتند. طباطبایی از متفکرین متجدد است که درصدد ارائه تفسیری نو از سنت می باشد. تفسیری که بر پایه عقل و علم نوین قرار می گیرد. در این پژوهش سعی بر آن بوده که بر پایه دیدگاههای دکارت و کانت در مورد عقلانیت مدرن به واکاوی دیدگاه طباطبایی بپردازیم. به نظر می رسد، سید جواد طباطبایی با نگرشی غیرذات باورانه و غیرقوم مدارانه از مدرنیته بر آن است که تلقی کانتی از عقل مدرن برخلاف تلقی دکارتی، ماهیتی نه فراتاریخی و ذات گرایانه بلکه حیثیتی تاریخی و اقتضائی دارد و بنابراین، چنین تلقی از عقل مدرن با سنت جوامع، غیرقابل جمع نیست بلکه با اتکاء بر این خوانش از عقل، میتوان به فهم بخش های پویای سنت و زدودن بخشهای متصلب و آلوده به خرافات و ایدئولوژی مبادرت نمود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - نسبت سنجی توسعه ی انسانی و ثبات سیاسی در ایران
    پژوهش های سیاسی و بین المللی , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1401
    نسبت‌ سنجی توسعه انسانی و ثبات سیاسی در ایران بعد از انقلاب ، ‌ مساله ‌اصلی ‌این‌ مقاله ‌را تشکیل می د هد. در ادبیات‌ توسعه ، عموما ً از ثبات‌ سیاسی به ‌عنوان متغیری مستقل ‌و پیش شرط‌ برای گذار به‌ توسعه ‌در ابعاد مختلف‌ یاد می شود. به‌ زعم‌ نگارندگان ‌این‌ مقاله أکثر
    نسبت‌ سنجی توسعه انسانی و ثبات سیاسی در ایران بعد از انقلاب ، ‌ مساله ‌اصلی ‌این‌ مقاله ‌را تشکیل می د هد. در ادبیات‌ توسعه ، عموما ً از ثبات‌ سیاسی به ‌عنوان متغیری مستقل ‌و پیش شرط‌ برای گذار به‌ توسعه ‌در ابعاد مختلف‌ یاد می شود. به‌ زعم‌ نگارندگان ‌این‌ مقاله ،گرچه توسعه‌ فرایندی چند بعدی‌ و دیالکتیک است ، با این‌حال ، به ‌تأسی از چارچوب نظریِ سن‌آمارتیاسن توسعه جز با محوریتِ انسان و برای انسان متحقق نخواهد شد. ازاین رو ، ثبات سیاسی درجایگاه متغیری میانجی قرار میگیرد ؛ بدین‌معنی ، ثبات سیاسی درگرو تحقق‌ توسعه ی‌انسانی وتوسعه ‌وابسته ی به نهادمندی ‌و تعمیق ‌ثبات‌ درساختِ سیاسی ‌یک‌ جامعه و انتقال مسالمت آمیز مناصب‌ درچارچوبی مبتنی بر رضایت عمومی است. یافته های ‌تحقیق‌ حاکی از این است که ‌مانع‌ اصلیِ گذار به توسعه ی ‌همه جانبه در ایرانِ بعد از انقلاب شکنندگی ثبات سیاسی ‌به ویژه در ساحت‌ ذهنی زیست-جهانِ‌ایرانی می باشد و تحقق‌ ثبات سیاسی و پایداری آن وابسته ی به ‌توزیع‌ منابع به سود توانمندی و توسعه ی انسانی است. اطلاعات ‌لازم ‌برای ‌سنجش‌ فرضیه ‌از طریق ‌روش‌ اسنادی گردآوری و اطلاعات ‌گردآوری‌ شده‌ با استفاده ‌از روش‌ تحلیل و تفسیری مورد‌ داوری قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - تحولات جدید در روابط اعراب و اسرائیل و تاثیر آن بر امنیت هستی شناسی جمهوری اسلامی ایران
    گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی , العدد 1 , السنة 2 , بهار 1402
    کشورهای عربی از طریق جنگ‌های چهارگانه سعی در مقابله با شکل گیری از زمان اعلام موجودیت رژیم صهوینیست داشته اند و در این راستا قطعنامه ها و طرحهای صلح متعددی نیز از طرف سازمان ملل و برخی دولت ها برای پایان دادن به این منازعه صادر گردیده است، اما در نهایت ناکامی اعراب در م أکثر
    کشورهای عربی از طریق جنگ‌های چهارگانه سعی در مقابله با شکل گیری از زمان اعلام موجودیت رژیم صهوینیست داشته اند و در این راستا قطعنامه ها و طرحهای صلح متعددی نیز از طرف سازمان ملل و برخی دولت ها برای پایان دادن به این منازعه صادر گردیده است، اما در نهایت ناکامی اعراب در مقابل اسرائیل تا جایی که حتی بخشی از خاک کشورهای عربی توسط رژیم صهیونیستی اشغال شد باعث گردید کشورهای عربی از موضع مقابله ای خود با اسرائیل دست برداشته و یکی پس از دیگری اقدام به عادی سازی روابط خود با اسرائیل نمایند. این بی ثباتی امنیتی در منطقه خاورمیانه برای جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای همسایه ،موضوعی است که بعنوان یکی از مسائل مهم تاثیر گذار بر امنیت منطقه مورد توجه آنها بوده است. بر این اساس سوال اصلی پژوهش حاضر این گونه مطرح شده است که تحولات جدید در روابط اعراب و اسرائیل چه تاثیری بر امنیت جمهوری اسلامی ایران از منظر هستی شناسی داشته است؟ که این فرضیه مطرح شده است که تحولات جدید در روابط اعراب و اسرائیل با کاهش شرایط عدم قطعیت ،موجبات باز تولید درک پیشین از خود و تعمیق فهم ثابت و مستمر نظام جمهوری اسلامی از هویت، ارجحیت، اهداف و منافع خویش سبب ساز ارتقای امنیت هستی شناسی نظام گردیده است. یافته ها نشان می‌دهد در بعد از انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران روابط اعراب و اسرائیل را در تضاد با هویت خود دیده و همواره درصدد ایجاد واگرایی در روابط اعراب و اسرائیل بوده است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - تأثیر نهاد مذهب بر تحولات اجتماعی جامعه ترکیه در پذیرش نوسازی
    علوم سیاسی , العدد 5 , السنة 19 , زمستان 1402
    در این مقاله با رویکردی تاریخی به تأثیر نهاد مذهب بر تغییر اذهان جامعه ترکیه وپذیرش توسعه خواهیم پرداخت. مسأله اصلی این است که ویژگی های نهاد مذهب در مقابل اصلاحات و نوسازی چگونه بوده است که بعنوان نهادی تاثیر گذار بر بطن جامعه ترکیه، پذیرش نوسازی و عبور از سنت را تا ح أکثر
    در این مقاله با رویکردی تاریخی به تأثیر نهاد مذهب بر تغییر اذهان جامعه ترکیه وپذیرش توسعه خواهیم پرداخت. مسأله اصلی این است که ویژگی های نهاد مذهب در مقابل اصلاحات و نوسازی چگونه بوده است که بعنوان نهادی تاثیر گذار بر بطن جامعه ترکیه، پذیرش نوسازی و عبور از سنت را تا حدودی از طرف جامعه تسهیل کرده است ، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که ، نهاد مذهب چگونه جامعه ترکیه را برای پذیرش نوسازی و مدرنیته آماده کرده است ؟ در پاسخ فرضیه اولیه این است که ویژگی ها مذهب حنفیه (مذهب غالب ترکیه ) با تاکید بر اصل استحسان و مسالحه و مدارا با نوسازی باعث پذیرش راحت آن از طرف جامعه ترکیه بوده است . نهاد مذهب به عنوان متغیر مستقل و توسعه متغییر وابسته در این تحقیق بر اساس تغییرات اجتماعی گی روشه مورد واکاوی قرار گرفته اند. و این تحقیق براساس روش توصیفی – تحلیلی و بهره گیری از منابع و اسناد کتابخانه ای تنظیم شده است . و در چهار بخش ، چهارچوب نظری ، نوسازی و اصلاحات از امپراتوری عثمانی تا جمهوری آتاتورک ، ویژگی های نهاد مذهب (طریقت ها ومذاهب ) در ترکیه در مواجهه با نوسازی ، نتیجه گیری سازماندهی شده است . تفاصيل المقالة