گیاه برنج یکی از مهمترین محصولات کشاورزی ایران و جهان است. بررسی اثر متقابل ژنوتیپ * محیط و شناسایی ارقام پایدار و پرمحصول در شرایط محیطی مختلف، اهمیت زیادی در اصلاح نبات دارد. در همین راستا آزمایشی با تعداد 30 ژنوتیپ بومی برنج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395-96 به اجرا درآمد. یادداشتبرداری برخی صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی، همچون ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل دانه، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و طول دوره رویش صورت پذیرفت. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنی‌دار بین ژنوتیپها در سطح احتمال یک درصد برای تمامی صفات مورد بررسی بود. همچنین معنیدار بودن مقایسه میانگین تیمارها برای تمامی صفات مورفولوژیک مورد مطالعه، بیانگر وجود تنوع کافی برای تمامی خصوصیات مورد بررسی در ژنوتیپهای مورد مطالعه در منطقه ساری بود. تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA و با معیار فاصله اقلیدسی برای صفات مورد بررسی، ژنوتیپهای مورد مطالعه را در سه گروه تفکیک کرد. نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که پنج مؤلفه اول 199/82 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه نمودند. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی سازگاری ژنوتیپ‌های بومی برنج به شرایط آب و هوایی مازندران، این آزمایش با تعداد 30 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو منطقه از استان مازندران (مؤسسه تحقیقات برنج آمل و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری) طی سال 96-1395 اجرا گردید . نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که بین مکان‌های آزمایش فقط از نظر طول خوشه و تعداد دانه پر و پوک در خوشه اختلاف معنی‌داری وجود داشت، در حالی که بین ژنوتیپ‌ها و برهمکنش ژنوتیپ در محیط تفاوت معنی‌داری از نظر تمام صفات مورد مطالعه وجود داشت. نتایج ضرایب همبستگی صفات مورد بررسی نشان داد که صفات طول خوشه، تعداد دانه پر در خوشه و تعداد پنجه بارور در کپه دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد دانه بودند. برای 30 ژنوتیپ مورد بررسی، سه خوشه حاصل گردید که ژنوتیپ‌های خوشه سوم شامل گرده و زیره بندپی با میانگین عملکرد دانه بالاتر در دو منطقه مورد مطالعه، سازگاری بیشتری به شرایط اقلیمی مازندران نشان دادند. تفاصيل المقالة