-
المقاله
1 - بررسی مولفههای تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (زلزله)(نمونه موردی منطقه 16 تهران)مطالعات مدیریت شهری , العدد 5 , السنة 9 , زمستان 1396مقدمه و هدف پژوهش: شهر تهران با توجه به قرار گیری بر روی گسلهای فعال همواره درمعرض خطر زلزله میباشد از طرف دیگر قابلیت ظهور سوانح، ناشی از عوامل خطرآفرین اجتماعی- اقتصادی - کالبدی مانند: تمرکز زیاد جمعیت در آن، ضعف سازههای کالبدی، تطابق ضعیف خدمات عمومی و مسکن و... را أکثرمقدمه و هدف پژوهش: شهر تهران با توجه به قرار گیری بر روی گسلهای فعال همواره درمعرض خطر زلزله میباشد از طرف دیگر قابلیت ظهور سوانح، ناشی از عوامل خطرآفرین اجتماعی- اقتصادی - کالبدی مانند: تمرکز زیاد جمعیت در آن، ضعف سازههای کالبدی، تطابق ضعیف خدمات عمومی و مسکن و... را نیز بیشتر از سایر شهرهای کشور دارا است که در اثر ادغام سوانح ناشی از عوامل خطر آفرین طبیعی و اجتماعی از سوی دیگر، کالبدی - اقتصادی، قابلیت بروز فجایع عظیمی را دارد,همانطور که مشهود است شهرها سیستمهای پیچیدهای هستند که به طور دایم در معرض تعاملات مختلف میباشد. برای اینکه مجموعهای عظیم چون شهر با پیچیدگیهای خاص خود کارآمد و تاب آور شود نیاز به تبیین اصولی است که مسیر دستیابی به این آرمان را روشن گرداند. هدف از تحقیق حاضر بررسی مولفههای تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (زلزله) در منطقه 16 تهران است. روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی _ تحلیلی ومبتنی بر مطالعات اسنادی-کتابخانهای است. یافتهها: استفاده از پرسشنامه, وتعیین حجم کل نمونه از روش کوکران و فرمول تعیین حجم نمونهگیری ساده تصادفی است، 200 پرسشنامه براساس طیف پنج گزینهای لیکرت ونرم افزارSPSS، آزمون تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. نتیجه گیری: حاصل نشان میدهد که مولفههای تاب آوری شهری در سطح اقتصادی (نقش ارائه خدمات زیرساختی و افزایش انگیزه برای مقاوم سازی مسکن با میانگین 3.39مناسبترین و اعتقاد به برنامه ریزی برای کاستن تأثیرات مخرب زلزله با اولویت افزایش درآمدهای مردم با میانگین 1.92 نامناسب ترین مولفههای اقتصادی هستند.) سطح اجتماعی (میزان شرکت در دورههای آموزشی برای مقابله با آسیبهای ناشی از زلزله و کاهش تأثیرات زیا نبار آن با میانگین 3.38مناسب ترین و انتقال تجارب خود در زمینه کاهش تأثیرات مخرب زلزله با میانگین 1.73 نامناسب ترین سطح اجتماعی واقع شده است.سطح کالبدی-محیطی (افزایش خسارات ناشی از فقدان سیستم هشدار قبل از مخاطره و اطلا ع رسانی قبلی و سیستمهای تخلیه با میانگین 3.64 مناسب ترین و میزان اعتماد از مسکن خود به دلیل مشاوره با معماران محلی و مهندسان مشاور بامیانگین2.016 نامناسب ترین سطح کالبدی-محیطی قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - سنجش میزان هماهنگی مدیریتی شهر جدید فولادشهر با سکونتگاه های پیراموننگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1399پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر و سکونتگاه های پیرامون آن است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 1 أکثرپژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر و سکونتگاه های پیرامون آن است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 15 سال( 11797 نفر ) و حجم نمونه برابر با 375 نفر از ساکنان و 50 نفر از مسئولان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده هدفمند انتخاب شده اند برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از آزمون فریدمن، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. ارزش گذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین زیر شاخص حمکروایی خوب شهری از دیدگاه مسئولان و شهروندان وجود دارد. زیر شاخص های قانونمندی و اجتماع محوری به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حمکروایی خوب شهری از نظر شهروندان دارد و همچنین زیر شاخص های پاسخگویی و قانونمندی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حکمروایی خوب شهری از نظر مسئولان دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونتگاههای پیرامونی به شهر اصفهاننگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400در دهههای اخیر شهرها به شکلی بیبرنامهای رشد کردهاند و محدودههای شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثردر دهههای اخیر شهرها به شکلی بیبرنامهای رشد کردهاند و محدودههای شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شدهاند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهههای اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راهکارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهلهی اول شناسایی مشکلات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیستمحیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمینهای کشاورزی، چشمانداز های مناسب ساختمانها و بافت فرسوده از مشکلات زیستمحیطی میباشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمینهای کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - بررسی سازوکارهای مداخله شهرداری در زیست پذیری شهرها(مطالعه موردی: شهر اهواز)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400افت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، بررسی عملکرد شهرداری در زیست پذیری شهر اهواز می باشد. این پ أکثرافت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، بررسی عملکرد شهرداری در زیست پذیری شهر اهواز می باشد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، آمیخته بود.بهمنظور گردآوری دادههای لازم پژوهش، از دو شیوة تحلیل اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان بود. جامعة آماری پژوهش، حدود 200 نفر کارشناسان شهر اهواز بودند که 62 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از تحلیل مضمون و برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آزمون tتک نمونه ای و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج داده های کیفی پژوهش نشان داد که تعداد 6 مضمون فراگیر (محیط شهری، تاریخ شهری، مدیریت شهری، اجتماع شهری، خدمات وزیر ساخت های شهری واقتصاد شهری ) شناساسی شد. همچنین 13 مضمون سازمان دهنده (آلودگی، فضاهای عمومی، چشم انداز تاریخی، اعتماد، مشارکت و رضایت، حس تعلق وهویت به مکان، ارتباط وتعامل با مردم، امنیت، مسکن، آموزش، درمان و بهداشت، اوقات فراغت، حمل و نقل ودسترسی) شناسایی شد و مضامین پایه تعداد 139 شناسایی شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده های کمی نشان داد که عملکرد شهرداری در هریک از شاخص های زیست پذیری متفاوت بوده است و با توجه به میانگین ها بیشترین عملکرد را در شاخص، خدمات، فعالیت ها و امکانات شهری و کمترین عملکرد را در اقتصاد شهری داشته است. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - ارزیابی نقش و جایگاه ضوابط و مقررات شهرسازی در رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 شهر اصفهاننگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400پژوهش در امر ارتقای رضایتمندی شهروندان از زندگی شهری امری شایسته و بایسته است. در این راستا راهکارهایی که مستلزم کمترین هزینه بوده و عملاً امکان به کارگیری توسط مدیریت شهرها و کلان شهرهای ایران را داشته باشند حائز اهمیت میباشد.درمیان سازمان های مختلف مدیریت شهری، شهردار أکثرپژوهش در امر ارتقای رضایتمندی شهروندان از زندگی شهری امری شایسته و بایسته است. در این راستا راهکارهایی که مستلزم کمترین هزینه بوده و عملاً امکان به کارگیری توسط مدیریت شهرها و کلان شهرهای ایران را داشته باشند حائز اهمیت میباشد.درمیان سازمان های مختلف مدیریت شهری، شهرداری یکی از دستگاه هایی است که ارتباط مداوم وتنگاتنگی با عموم مردم دارد، لذا توسعه همه جانبه و پایدار شهر زمانی عملی خواهدشد که شهروندان از عملکرد شهرداری رضایت داشته باشند . احساس رضایت شهروندان از محیط شهری و خدماتی که شهرداری بخصوص در قسمت شهرسازی ارائه می دهد، عامل مهمی در جهت ایجاد انگیزه درمردم برای مشارکت در توسعه شهری و بهبود کیفیت محل سکونت خویش است. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش و جایگاه ضوابط و مقررات شهرسازی دررضایتمندی شهروندان شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش براساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی تحلیلی است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده وجامعه آماری، شهروندان با سن بالای بیست سال در سه منطقه 6 و 8 و 14 بودند که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. نتایج نشان داد به ترتیب ضوابط کاربری دارای بیشترین تأثیر با میزان (613/0) وضوابط مشرفیت و فضاهای نورگیری دارای کمترین تأثیر با میزان (381/0) رضایتمندی شهروندان مناطق مورد مطالعه میباشند. همچنین مدل برازش پژوهش حاکی از معناداری همه مولفههای ضوابط و مقررات شهرسازی و تاثیر معنادار آنها بر رضایتمندی شهروندان مناطق تحقیق می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - تحلیل شاخصهای رفاه شهری بر کیفیت محیط شهری در بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهانعلوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 4 , السنة 17 , پاییز 1400از پدیدههای عمده ناپایدارکننده شهری، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بافت های نابسامان وناکارآمد شهری است که در حال گسترش فزاینده می باشد.این گونه مناطق از نظر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی در سطح پایین تری از سایر مناطق شهری بوده و تهدید جدی برای پایدار أکثراز پدیدههای عمده ناپایدارکننده شهری، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بافت های نابسامان وناکارآمد شهری است که در حال گسترش فزاینده می باشد.این گونه مناطق از نظر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی در سطح پایین تری از سایر مناطق شهری بوده و تهدید جدی برای پایداری شهری میباشند. از ویژگی های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است و همواره تعداد محدودی از محلهها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه ی متقابل، پاره ای ازساکنین از این مواهب برخوردارنیستند .در اصفهان نیز به موازات رشد شهرنشینی، گسترش محلات نابسامان وناکار آمد از پدیده های فراگیر شهر است که از امکانات وخدمات شهری مناسبی برخوردار نیستند. هدف از این پژوهش ارزیابی شاخص های رفاه شهری بر کیفیت محیط شهری در منطقه 14 شهراصفهان بوده زیرا این محدوده با 27 پهنه و مساحتی بیش از 312 هکتار وسیع ترین پهنه نا کارآمد شهری را به خود اختصاص داده است. نوع تحقیق کاربردی و در چارچوب روشهای توصیفی – تحلیلی قرار می گیرد و جهت گردآوری و تحلیل دادهها از روشهای پیمایشی، اسنادی و میدانی استفاده و در راســـتای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از تکنیکهای آماری PLS ، روشهای تصمیم گیری چند معیاره استفاده گردیده است. از نتایج بدست آمده اینکه در شاخصهای رفاه شهری، شاخص اقتصادی از کمترین رضایت در بین ساکنین برخوردار بوده وپس از آن به ترتیب شاخص های اجتماعی-فرهنگی، مدیریتی وحکمروایی، زیست محیطی وکالبدی وفضایی رده های بعدی را به خود اختصاص داده اند که علیرغم افزایش رضایت مندی، از متوسط استاندارد پایین تر و وضعیت نامطلوب و پایین تر ازحد استاندارد رفاه شهری را تایید مینماید. از طرفی عوامل و زیر مجموعه شاخص های رفاه شهری تاثیر معنی داری بر کیفیت محیط شهری داشته و نشان میدهد توجه به رفاه شهری تاثیر بسزایی در کیفیت محیط شهری دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - شناخت الگوی هوشمندسازی توسط نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور (vgis) در راستای ایجاد یک شهر هوشمند شهروند محورکاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامهریزی , العدد 4 , السنة 13 , پاییز 1401مفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوریهای نوین مشارکتی با استراتژیهای مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای ن أکثرمفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوریهای نوین مشارکتی با استراتژیهای مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرمافزارهای مشارکتی جمعسپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای نوآوری است. هدف از این پژوهش شناخت عوامل موثر در هوشمندسازی با استفاده از فناوری جمع سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) از دیدگاه متخصصان و پژوهشگران فعال جهانی در زمینه ( VGIS) است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین و پژوهشگران دارای سوابق پژوهشی در موضع فناوریهای جمع سپاری، سیستم اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه و شهر هوشمند شهروند محور است. با استفاده از نمونهگیری به شکل غیراحتمالی و هدفمند 40 متخصص بین المللی اعضای پانل دلفی پژوهش را تشکیل دادند. تحقیق حاضر، بر اساس هدف در شمار پژوهشهای کاربردی بوده و روش انجام آن، با توجه به موضوع تحقیق و ماهیت آن توصیفی-تحلیلی است. رویکرد پژوهش ترکیبی انتخاب شده است و از میان انواع طرح-های پژوهش ترکیبی ، طرح تبیینی و طرح اکتشافی که با این مطالعات تناسب بیشتری دارد انتخاب شده است و از مدل تحلیل عاملی اکتشافی در تحلیل نتایج استفاده شده است. نتایج پژوهش در شناخت چهارچوب الگوی اولیه در استفاده از فناوری جمع-سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) به پژوهشگران و مسئولان اجرایی هوشمندسازی کمک خواهد کرد. الگوی اکتشافی این پژوهش شامل 6 عامل اصلی شهروندان، طراحی، شرایط محیطی و زمینهایی، هزینه،کیفیت ذاتی و بیرونی دادهها و عوامل فنی و زیرساختی است که در طراحی و استفاده از فناوری( VGIS) باید در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق شهری (مطالعه موردی مناطق شهر اصفهان)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 2 , السنة 7 , تابستان 1397شهر و فرا شهری باعث شکلگیری عدم تعادل و نابرابری فضایی در شهرها شده است. و این مهمترین مشکل شهر-های امروز است. ضرورت دارد این نابرابریها در بعد فضایی و جغرافیایی در جهت ایجاد محیط آرمانی برای زندگی بهتر بررسی گردد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق ش أکثرشهر و فرا شهری باعث شکلگیری عدم تعادل و نابرابری فضایی در شهرها شده است. و این مهمترین مشکل شهر-های امروز است. ضرورت دارد این نابرابریها در بعد فضایی و جغرافیایی در جهت ایجاد محیط آرمانی برای زندگی بهتر بررسی گردد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در مناطق شهر اصفهان است. از نظر روششناسی براساس ماهیت از نوع توصیفی _موردی و تحلیلی است. براساس هدف از نوع کاربردی است. در گردآوری اطلاعات از روشهای اسنادی، کتابخانه ای و میدانی، و ابزارهای مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه،آرشیوهای اطلاعاتی شهر اصفهان، بررسی نقشه ها، آمارنامه ها، و...استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل دادهها از مدلهای شاخص توسعه انسانی(HDI)-،آزمونهای آمار فضایی،همبستگی فضایی شاخص موران و میانگین نزدیکترین همسایه، و تحلیلهای ZONAL در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به صورت ترکیبی استفاده شده است. عدم تعادل شاخص های عدالت در منطقه های شهر اصفهان، به وجود آمدن دوگانگی فضایی در فضای هر منطقه از شهر، نابرابری در بین منطقه های شهر اصفهان از جمله نتایج آن می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در گونههای مختلف بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محلات شهشهان، جلوان و ارزنان)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 4 , السنة 5 , پاییز 1395در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخصهای کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری دادهها بر پایه پرسشنامههایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس أکثردر پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخصهای کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری دادهها بر پایه پرسشنامههایی میباشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدهاند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش آماری تی تک نمونهای استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین زیرشاخصها فقط در دو زیرشاخص کیفیت روابط اجتماعی و سلامت محیطی در محله جلوان میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب(3) است که این نتایج از لحاظ آماری معنادار نمیباشد. بنابراین باید عنوان کرد که در هیچ یک از زیرشاخصها میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب نمیباشد. این بدان معنا است که در هر سه محله مورد مطالعه زیرشاخصهای کیفیت زندگی کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج مقایسه شاخصها نیز نشان داد که در هر سه محله مقادیر میانگین محاسبه شده کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج همچنین نشان داد که در بین سه محله مورد مطالعه محله شهشهان بالاترین کیفیت(43/2) و محله ارزنان پایینترین کیفیت(02/2) را دارا میباشند. در این میان محله جلوان بین دو محله فوق با مقدار 24/2 قرار دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
10 - ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری (مطالعه موردی: شهر ایذه)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 2 , السنة 8 , تابستان 1398ر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ا أکثرر این میان، نبود مدیریت یکپارچه شهری یکی از علت های اساسی تمامی مسائل و مشکلات می باشد. توسعه و گسترش شهر ایذه نیز که متاثر از رشد جمعیت و مهاجرت روستاییان حوزه نفوذ به این شهر است، شیوه مدیریت شهری در این شهر را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در این راستا این پژوهش به ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری شهری شهر ایذه پرداخته است. روش پژوهش به کارگرفته شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان و کارشناسان شهری (شوار و شهرداری) است که بر اساس آخرین سرشماری جمعیت این شهر برابر 122013 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 383 نفر میباشد. برای بررسی دیدگاه شهروندان پرسشنامهای در قالب 5 شاخص از جمله: اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، کالبدی-فیزیکی، سیاسی و زیست محیطی طراحی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیلهای آماری در فضای نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد که پایداری مدیریت شهری مربوط به هر شاخص، کمتر از ارزش میانگین می باشد و سطح معنی داری(sig) نیز تأیید کننده آن است. بنابراین براساس نظرات شهروندان پایداری شاخص های مدیریت شهری در وضعیت نامناسبی قرار دارد. تفاوت بدست آمده از میانگین شاخص ها گویای آن است که پایداری مدیریت شهری از سطح متوسط به پایین است و در وضعیت کنونی مدیریت شهری ایذه مطابق میل هیچکدام از دو گروه شهروندان و کارشناسان نیست. تفاصيل المقالة -
المقاله
11 - تحلیل تاثیر شاخص های قانونی و علمی تقسیم بندی فضا در ارتقاء شهرستان به استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان(مطالعه موردی شهرستان کاشان و پیرامون)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 1 , السنة 9 , بهار 1399پویایی، تغییر و تحول از ویژگیهای فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، میتواند تقسیمبندی فضا به فضاهای کوچکتر باشد. موضوع تقسیمبندی فضا، در قالب نظام تقسیمات کشوری مطرح میشود. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی ب أکثرپویایی، تغییر و تحول از ویژگیهای فضای جغرافیایی است. در این میان یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت فضای جغرافیایی، میتواند تقسیمبندی فضا به فضاهای کوچکتر باشد. موضوع تقسیمبندی فضا، در قالب نظام تقسیمات کشوری مطرح میشود. به طور کلی هدف اصلی از این فرایند، فراهم سازی بنیانهای آمایش جغرافیایی فضا و عدالت محیطی در فضای جغرافیایی است. از این رو از دیدگاه دانش جغرافیای سیاسی کاربردی، تقسیمبندی متعادل فضای کشور در قالب تقسیمات اداری و سیاسی، مقولهای ضروری به نظر میرسد. در کشور ما، با توجه به نوع حاکمیت و مقتضیات محیط طبیعی و انسانی، بارها این تقسیمبندیها دستخوش تغییر شده و میشود. در چارچوب رویکرد فوق، هدف پژوهش حاضر، تحلیل تاثیر مولفههای قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان و پیرامون، به سطح یک استان از دیدگاه مردم، مسئولین و متخصصان است. روش کلی مطالعه مبتنی بر روش میدانی به کمک طراحی و تحلیل پرسشنامه صورت گرفته است. در در این راستا به بررسی آماری متغیرهای موثر و میزان تأثیر آنها در ارتقا شهرستان کاشان در سه جامعه آماری مردم بومی (384 نفر)، مسئولین(23 نفر) و کارشناسان جغرافیای سیاسی(17 نفر) اقدام شد. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آنالیز واریانس و آزمون دانکن تحلیل شدند که نشان داد؛ از بین مردم و مسئولین و کارشناسان، پیشنهاد استان شدن شهرستان کاشان، از نظر مسئولین، با رتبه بالا و از دیدگاه کارشناسان با رتبه کمتری است. همچنین به ترتیب الویت، متغیرهای جمعیت، فاصله، دسترسی، حوزه نفوذ، همگنی جمعیت در ارتقا شهرستان کاشان به استان مؤثرند. از سوی دیگر نتایج آزمون دانکن، نشان داد میزان نقش مؤلفههای رسمی، قانونی و علمی در ارتقاء شهرستان کاشان در ساکنان آران و بیدگل بیشتر از ساکنان میمه، محلات و دلیجان است و در بین ساکنان نطنز، اردستان و کاشان بیشتر از محلات و دلیجان است. تفاصيل المقالة -
المقاله
12 - ارزیابی و تحلیل مؤلفه های زیست پذیری مناطق هشت گانه شهر اهوازجغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 1 , السنة 10 , بهار 1400افت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل مؤلفههای زیست پذیری مناطق هشتگانه شهر اهو أکثرافت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل مؤلفههای زیست پذیری مناطق هشتگانه شهر اهواز میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی- پیمایشی بود. بهمنظور گردآوری دادههای پژوهش، از دو شیوة تحلیل اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان بود. جامعة آماری پژوهش، حدود 200 نفر کارشناسان شهر اهواز بودند که 62 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل از آزمون t تک نمونهای استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادههای کمی نشان داد میانگین کل شاخص محیط شهری در شهر اهواز 86/1، تاریخ شهری 9/1، مدیریت شهری 92/1، خدمات و زیرساختهای شهری 20/2 و اقتصاد 76/1 میباشد که در شهر اهواز وضعیت شاخص خدمات و زیرساختهای از بقیه شاخصها بهتر و شاخص اقتصاد از بقیه شاخصها وضعیت بدتری دارد ودر بین مناطق منطقه دو وضعیت بهتری در تمامی مؤلفهها داشت و منطقه 7 وضعیت نامطلوبی در مؤلفههای زیستپذیری در بین بقیه مناطق داشت. تفاصيل المقالة -
المقاله
13 - ارزیابی عوامل موثر بر زیست پذیری شهری در سکونتگاههای غیررسمی، مطالعه منطقه 14 شهراصفهانجغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 5 , السنة 10 , زمستان 1400رویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان میباشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه ب أکثررویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان میباشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه به کیفیت شهری میباشند، هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر بر زیستپذیری شهری در سکونتگاههای غیررسمی منطقه 14 شهر اصفهان میباشد. روش تحقیق کاربردی و در چارچوب روشهای توصیفی – تحلیلی قرار میگیرد. جهت گردآوری دادهها از روش پیمایشی، اسنادی و میدانی استفاده گردیده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از تکنیکهای آماری PLS و روش تصمیم گیری چند معیاره بهره گرفته شده است. از نتایج بدست آمده در ارزیابی صورت گرفته اینکه شاخص اقتصادی در زیست پذیری شهری با میانگین کل 2.13، از متوسط استاندارد پایینتر و از نارضایتی بیشتری در بین ساکنین میباشد. در بین نماگرهای بررسی شده در شاخص اقتصادی، وضعیت سرمایه گذاری در محلات با میانگین 1.8 از کمترین رضایت در بین ساکنین محلات برخوردار میباشد. در عین حال شاخص کالبدی با میانگین کل 2.58 از رضایت بیشتری برخوردار بوده لیکن از متوسط استاندارد کمتر است و در این شاخص نیز نماگر وضعیت برخورداری از خدمات مذهبی با میانگین 3.24 از بیشترین رضایت برخوردار میباشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
14 - تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهانجغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 4 , السنة 12 , پاییز 1402الگوها شبیهسازی واقعیتاند، مقایسهای که رویت پیچیدگیهای دنیای حقیقی را تسهیل میکند. هر الگوی تبیینی با شیوههای متفاوتی به زندگی انسان مینگرد، و هر یک از این الگوها فرضیههای خاص درباره ماهیت واقعیت پدیده را عرضه میکنند. از گردشگری خلاق نیز میتوان به عنوان أکثرالگوها شبیهسازی واقعیتاند، مقایسهای که رویت پیچیدگیهای دنیای حقیقی را تسهیل میکند. هر الگوی تبیینی با شیوههای متفاوتی به زندگی انسان مینگرد، و هر یک از این الگوها فرضیههای خاص درباره ماهیت واقعیت پدیده را عرضه میکنند. از گردشگری خلاق نیز میتوان به عنوان ابزاری برای احیای گردشگری شهرها نام برد. چرا که شهرها به عنوان نظامهای فرهنگی در نظر گرفته میشوند که توسط میراثهای انسانی و طبیعی شکل میگیرند. هدف این پژوهش، تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان میباشد. رویکرد حاکم، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت ژرفانگر، مبتنی بر پرسشنامه و رویکرد آیندهپژوهی میباشد. جهت الگوسازی، ابتدا تمامی عوامل دخیل در آیندهی گردشگری خلاق شهر اصفهان از طریق مطالعه و بررسی پیشینهی پژوهش و سپس از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و پرسشنامههای دلفی تهیه شده است. روش نمونهگیری گلولهی برفی و 35 پرسشنامه میان نخبگان حیطهی گردشگری و استادهای دانشگاهی به عنوان جامعهی آماری پژوهش توزیع گردید. بر این اساس، ابتدا شاخصها و 52 متغیر در 6 حوزه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فناوری، زیست محیط و کالبدی شناسایی شده است. سپس جهت پردازش دادهها، از تحلیل اثرات متقابل ساختاری توسط نرم افزار میکمک استفاده گردیده است. عوامل کلیدی جهت ترسیم الگوی گردشگری خلاق، شناسایی و رتبهبندی شد و براین اساس جهت ترسیم الگوی مناسب جهت تحقق گردشگری خلاق شهر اصفهان تلاش گردید. تفاصيل المقالة -
المقاله
15 - بررسی سلسله مراتب شهری با مدلهای کمی (نمونه موردی استان آذربایجان غربی)جغرافیا و مطالعات محیطی , العدد 1 , السنة 1 , بهار 1391چکیده: شبکه شهرهای ایران دردهه 30 به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران که ناشی از حاکمیت الگوی برونزا بوده است، دچار تغییرات اساسی گردیده است و موجب پیدایش کلان شهرها، گسیختگی یا انفصال درشبکههای شهری شده و به مرور زمان و رشد جمعیت و پیامدهای آن ا أکثرچکیده: شبکه شهرهای ایران دردهه 30 به دنبال دگرگونی شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران که ناشی از حاکمیت الگوی برونزا بوده است، دچار تغییرات اساسی گردیده است و موجب پیدایش کلان شهرها، گسیختگی یا انفصال درشبکههای شهری شده و به مرور زمان و رشد جمعیت و پیامدهای آن ایجاد نخست شهری و افزایش تعداد شهرها بوده است. این گروه از شهرها، جایگاه یا مرتبه متناسب و کهکشانی خود در نظام سلسله مراتبی به زنجیرهای تغییر دادهاند. این مقاله به استفاده از مدلهای کمی به بررسی سلسله مراتب شهری استان آذربایجان غربی میپردازد. روش پژوهش دراین مقاله کمی - تحلیلی میباشد و با استفاده از نرمافزار Excel و نمودارها برای بررسی و تحلیل اندازه و رشد شبکه شهری استان آذربایجان غربی ترسیم شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد 1- نقاط شهری استان دارای روابط منظم و سیستماتیکی در مقایسه با الگوهای مورد انتظار نیستند.2- توزیع فضایی شهرها در سطح نظام شبکه شهری استان آذربایجان شرقی متعادل نیست. تفاصيل المقالة -
المقاله
16 - بررسی تأثیر حکمروایی خوب شهری بر میزان پایداری محلههای شهر کهنوجآمایش محیط , العدد 2 , السنة 14 , تابستان 1400نظریه حکمروایی خوب شهری نظریه جدیدی است که می تواند نحوه اداره مطلوب جامعه را از طریق ارتقای کیفیت شاخص های هشت گانه، برنامه توسعه سازمان ملل UNDP)) محقق سازد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابعاد حکمروایی خوب شهری بر میزان پایداری محلات کهنوج می باشد. روش پژوهش از نوع توصیف أکثرنظریه حکمروایی خوب شهری نظریه جدیدی است که می تواند نحوه اداره مطلوب جامعه را از طریق ارتقای کیفیت شاخص های هشت گانه، برنامه توسعه سازمان ملل UNDP)) محقق سازد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابعاد حکمروایی خوب شهری بر میزان پایداری محلات کهنوج می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده از نظر نحوه گردآوری داده ها پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات، به صورت دو پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای شاخص های حکمروایی و توسعه پایدار محلات شهر کهنوج می باشد. روایی سؤالات پرسشنامه بهصورت روایی صوری و پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 931/0محاسبه بدست آمد که نمایانگر ضریب اعتماد بالای آن است. جامعه آماری شامل تعداد 42400 نفر از شهروندان بالای 20سال محلات شهر کهنوج می باشد که تعداد 380 نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی شاخص های 5گانه حکمروایی خوب شهری نشان دهنده حد متوسط این شاخص در شهر کهنوج است. بررسی تأثیر حکمروایی خوب شهری بر پایداری محلات بیانگر آن است که از میان هفت متغیر موجود در معادله رگرسیونی، متغیر قانون مندی به بهترین وجه تغییرات متغیر وابسته (توسعه پایدار شهری) را تبیین می کند. مرتبه دوم اجماعگرایی از ضریب تأثیر استانداردی معادل 18/0درصد برخوردار است. متغیر مشارکت با ضریب تأثیر استاندارد 16/0 درصد در مرتبه سوم تأثیرگزاری بر متغیر توسعه پایدار شهری قرار دارد. همچنین متغیر اثربخشی و مسئولیت و پاسخگویی با ضریب تأثیر استاندارد 13/0 درصد و 12/0 درصد در رتبه چهارم و پنجم تأثیرگزاری بر متغیر توسعه پایدار شهری قرار دارند. در پایان پیشنهادهایی نیز برای پایدار ساختن محلات ناپایدار در راستای شاخص های حکمروایی و به تفکیک هر کدام از شاخص های حکمروایی خوب شهری شامل مشارکت، اثربخشی و کارایی، شفافیت، قانونمندی، مسئولیت و پاسخگویی، اجماع گرایی و داشتن چشم انداز ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
17 - شناسایی پیشران های مؤثر در آینده شهر اکولوژیک ( مطالعه موردی: شهر دُرچه)*آمایش محیط , العدد 64 , السنة 17 , بهار 1403در قرن حاضر که روند گسترش و رشد علم و تکنولوژی با سرعت و پیچیدگی و عدم قطعیت ها همراه است روش های سنتی برنامه ریزی با چالش های جدی روبروست، یکی از این چالش ها و نقاط ضعف، عدم توانایی برنامه ریزی سنتی در شناسایی عوامل کلیدی موثر در توسعه آینده شهرها از لحاظ اکولوژیک است. أکثردر قرن حاضر که روند گسترش و رشد علم و تکنولوژی با سرعت و پیچیدگی و عدم قطعیت ها همراه است روش های سنتی برنامه ریزی با چالش های جدی روبروست، یکی از این چالش ها و نقاط ضعف، عدم توانایی برنامه ریزی سنتی در شناسایی عوامل کلیدی موثر در توسعه آینده شهرها از لحاظ اکولوژیک است. در واقع رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری با بهره گیری از ابزارها و تکنیک های متنوع، تلاش برای ساخت آینده مطلوب دارد. پژوهش حاضر با تکنیک تحلیل اثرات متقابل که یکی از روش های متداول آینده نگاری است و با استفاده از نرم افزار MIC MAC به شناسایی عوامل کلیدی موثر بر توسعه شهر درچه با تاکید بر رویکرد اکولوژیک پرداخته است. برای این منظور با استفاده از روش دلفی از بین متغیرهای مطرح شده، تعداد 20 متغیر در پنج گروه (ابعاد اجتماعی ، ابعاد سیاسی، ابعاد اقتصادی، ابعاد زیست محیطی و ابعاد کالبدی) شناسایی شد و سپس با نرم افزار میک مک مورد تجزیه و تحلیل و آنالیز قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سیستم شهر درچه از پایداری اکولوژیک برخوردار نیست و در صفحه پراکندگی نمودار میک مک پنج دسته متغیر (تاثیر گذار، دووجهی، تاثیر پذیر، تنظیمی و مستقل) قابل شناسایی هستند، در نهایت با توجه به تاثیرگذاری وتاثیرپذیری متغیرها بر یکدیگر چهار متغیر احیای محیط زیست تخریب شده، استفاده از انرژی پاک، توسعه گردشگری و حفظ اراضی کشاورزی شهر به عنوان متغیرهای پیش ران و کلیدی برای توسعه شهر درچه با تاکید بر رویکرد اکولوژیک شناسایی شد. تفاصيل المقالة -
المقاله
18 - تحلیل دیدگاه شهروندان از اهمیت محله محوری در مدیریت شهری ( مطالعهموردی: منطقه 9 شهراصفهان)آمایش محیط , العدد 2 , السنة 8 , تابستان 1394رشد فزاینده و شتابان شهرنشینی در چند دهه ی اخیر در کشور موجب شده تا شهرها با چالش هایی چون کم رنگ شدن هویت و حس تعلق اجتماعی، گسترش مشکلات اکولوژیکی، نابرابری های اجتماعی، اقتصادی، دوگانگی در فضای شهر، نابرابری در توزیع و پراکندگی خدمات، دور شدن از مسیر عدالت محیطی و ک أکثررشد فزاینده و شتابان شهرنشینی در چند دهه ی اخیر در کشور موجب شده تا شهرها با چالش هایی چون کم رنگ شدن هویت و حس تعلق اجتماعی، گسترش مشکلات اکولوژیکی، نابرابری های اجتماعی، اقتصادی، دوگانگی در فضای شهر، نابرابری در توزیع و پراکندگی خدمات، دور شدن از مسیر عدالت محیطی و کاهش کیفیت زندگی مواجه گردند. بدین ترتیب تلاش های متخصصان امور شهری، توجه به رویکردی مطلوب، جهت پایان دادن به این چالش ها می باشد. محله محوری که مبتنی بر نقش مشارکتی مردم و اجتماعات محلی است، به عنوان مهم ترین رویکرد در این راه مطرح است. هدف این پژوهش بررسی جایگاه محله محوری در مدیریت شهری است. به صورت موردی موضوع را در منطقه 9 اصفهان؛ یکی از مناطق غربی کلان شهر اصفهان، مورد مطالعه قرار می دهد.از نظر روش شناسی براساس هدف از نوع توصیفی و تحلیلی، و بر اساس هدف از نوع کاربردی است. حجم نمونه از طریق فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 245 خانوار از این منطقه انتخاب شد و پرسش نامه در تمامی محله های آن توزیع گردید. از روش های مصاحبه ،پرسش نامه، مشاهده و مطالعات کتابخانه ای برای گرد آوری اطلاعات و از نرم افزارهای GIS وExcel در تجزیه و تحلیل دادهای آن استفاده شده است. از نتایج آن می توان به عدم توزیع خدمات متناسب با نیاز های ساکنان محله ها، تفاوت در مشکلات محله ها، پایین بودن میزان رضایت از زندگی در محله ها و تمایل داشتن مردم به مشارکت در امور محله ی خود و ... اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
المقاله
19 - تعیین پیشرانهای کلیدی مؤثر بر وضعیت آیندهی گردشگری خلاق شهر اصفهانجغرافیایی فضای گردشگری , العدد 2 , السنة 11 , تابستان 1401از آنجا که صنعت گردشگری، صنعتی پولساز است کشورها برای بهدست آوردن درآمد بیشتر با یکدیگر در رقابت هستند. گردشگری خلاق گزینهای جدید است که توانسته نظر گردشگران را به خودش جلب نماید. چرا که سلیقهشان تغییر کرده است و دیگر نمیخواهند به چشم گردشگر به آنها نگاه شو أکثراز آنجا که صنعت گردشگری، صنعتی پولساز است کشورها برای بهدست آوردن درآمد بیشتر با یکدیگر در رقابت هستند. گردشگری خلاق گزینهای جدید است که توانسته نظر گردشگران را به خودش جلب نماید. چرا که سلیقهشان تغییر کرده است و دیگر نمیخواهند به چشم گردشگر به آنها نگاه شود، ترجیح میدهند لختی در فرهنگ بومی زندگی کنند. هدف از پژوهش حاضر، تعیین پیشرانهای کلیدی مؤثر بر وضعیت آیندهی گردشگری خلاق شهر اصفهان است. رویکرد حاکم، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت ژرفانگر، مبتنی بر پرسشنامه و رویکرد آینده پژوهی میباشد. در وهلهی نخست، با بهرهگیری از نظرهای 35 نفر از خبرگان و فعالان حوزهی گردشگری و برنامهریزان شهری در زمینهی شیوهی دلفی، 52 متغیر در 6 حوزه به عنوان متغیرهای مؤثر بر وضعیت آیندهی گردشگری خلاق شهر اصفهان استخراج شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل یا ساختاری توسط نرمافزار میکمک جهت استخراج متغیرهای اصلی تأثیرگذار بر وضعیت آیندهی گردشگری خلاق شهر اصفهان مورد تحلیل قرارگرفتند. با قرار دادن عوامل از یک ماتریس 52 × 52 تأثیر هر کدام از این عوامل بر یکدیگر توسط وزندهی عوامل (از صفر تا 3) مشخص گردید. آنچه از وضعیت صفحهی پراکندگی متغیرها میتوان فهمید حاکی از ناپایداری سیستم میباشد. 10عامل کلیدی انتخاب شدند که روابط بینالمللی کشور با امتیاز 381 دارای بالاترین امتیاز تأثیرگذاری مستقیم و تبلیغات بینالمللی با امتیاز 368 در رتبه بعدی و سپس نگرش آینده پژوشی نسبت به گردشگری خلاق در رتبهی بعدی قرار گرفتند. اگر چرخهای گردشگری در شهری به حرکت درآیند و گردشگری رونق پذیرد، شهر به صرافت خلاقیت و پویایی میافتد و میخواهد از تمامی پتانسیلهایش بهره ببرد. یافتهها نشان میدهد که شهر اصفهان دارای پتاسیل گردشگری خلاق است. توجه و سرمایهگذاری بر روی متغیرهای پیشران میتواند راه رسیدن به مهم را هموار سازد. تفاصيل المقالة -
المقاله
20 - بررسی رابطه ی الگوهای پیوند از دور با وضعیت آب و هوای آسایش گردشگری استان گیلان به روش UTCIجغرافیایی فضای گردشگری , العدد 4 , السنة 9 , پاییز 1399از مهمترین عناصر آب و هوایی که تحت تاثیر الگوهای پیوند از دور است، می توان به دما و بارش اشاره کرد که هر دوی این عناصر از اثرگذارترین فاکتورها در مطالعات آب و هوای آسایش گردشگری هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت اقلیم آسایش گردشگری استان گیلان در فاصله زمانی (1980 - 2016 أکثراز مهمترین عناصر آب و هوایی که تحت تاثیر الگوهای پیوند از دور است، می توان به دما و بارش اشاره کرد که هر دوی این عناصر از اثرگذارترین فاکتورها در مطالعات آب و هوای آسایش گردشگری هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت اقلیم آسایش گردشگری استان گیلان در فاصله زمانی (1980 - 2016) با استفاده از مدل UTCI و نیز بررسی ارتباط بین وضعیت آب و هوای آسایش گردشگری استان گیلان با الگوهای پیوند از دور است، در واقع هدف اصلی پژوهش بررسی اثرپذیری وضعیت آسایش آب و هوایی استان گیلان از سیگنالهای جوی است. بررسی این ارتباط میتواند به برنامهریزی-های لازم جهت توسعهی گردشگری این استان و مکانیابی مناسب کمک کند. با استفاده از آزمون تعیین روند من- کندال نتایج بدست آمده نشان میدهد در 37 سال اخیر در ماه جولای مقدار شاخص UTCI روند کاهشی داشته و از تنش گرمای شدید در این ماه کاسته شده است؛ ولی در سایر ماههای سال روند خاصی برای این شاخص دیده نشد. همچنین ارتباطسنجی بین شاخصهای اقلیم آسایش گردشگری در استان با الگوهای پیوند از دور از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که از میان 22 الگوی بررسی شده، 9 الگو از جمله TNA ، NTA ، SOLAR FLUX ، NCP ، SOI ، NAO ، MOON SOON ، AMM ، AMO در ماههای مختلف سال و در سطوح معناداری 95 درصد و 99 درصد با UTCI ارتباط مستقیم یا عکس دارند. تفاصيل المقالة -
المقاله
21 - شناخت نقشه مفهومی جمعسپاری در گردشگری هوشمند با رویکرد فراترکیبیجغرافیایی فضای گردشگری , العدد 4 , السنة 11 , پاییز 1401اگرچه جمع سپاری به عنوان یک اصل تجاری جدید در بسیاری از برنامه های گردشگری در جهان مدرن ظاهر شده است، اما مکانیسم اساسی آن در صنعت گردشگری بویژه در کشور ایران ناشناخته باقی مانده است. هدف اصلی از این پژوهش، شناخت جامع از یک برنامه جمع سپاری در صنعت گردشگری در دو سطح فنی أکثراگرچه جمع سپاری به عنوان یک اصل تجاری جدید در بسیاری از برنامه های گردشگری در جهان مدرن ظاهر شده است، اما مکانیسم اساسی آن در صنعت گردشگری بویژه در کشور ایران ناشناخته باقی مانده است. هدف اصلی از این پژوهش، شناخت جامع از یک برنامه جمع سپاری در صنعت گردشگری در دو سطح فنی و مفهومی (هستی شناختی، چرایی، چالش ها و راهبردها) است. تجزیه و تحلیل خوشهای در جهت شناخت چارچوب مفهومی چالش هایی که در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری وجود دارد و در نهایت شناخت راهبردهای معرفی شده در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری به محققان کمک میکند تا به یک چارچوب شناختی عمیق در زمینه جمع سپاری در صنعت گردشگری دست یابند. روش پژوهش،کیفی و نوعی از متامطالعه به نام فراترکیب است. برای گـردآوری دادهـا از روش کتابخانـه ای استفاده شده است. در راستای انجام پـژوهش پس از طراحی سؤالات پژوهش، جستجویی نظاممند بر اساس کلیدواژه های مرتبط، از پایگـاه هـای داده هدف شاملEBSCO Business Source Complete وWeb of Science صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که الگوی تحقیقات در زمینه چالش های جمع سپاری در صنعت گردشگری در چهار خوشه فناوری، انسانی، استراتژیک و مطالعات نسل سوم قابل تعریف است و راهبردهای ارائه شده توسط محققین در اجرای موفق یک پروژه جمع سپاری در صنعت گردشگری نیز، در چهار دسته راهبردهای مرتبط با چشم انداز و استراتژی، سرمایه انسانی، زیرساخت و محیط خارجی قابل اجرا است. نتایج این پژوهش به عنوان یک نقشه راه برای تحقیقات آینده پزوهشگران قابل استفاده است و درک کامل تری از چگونگی پلتفرم های جمع سپاری ایجاد شده در صنعت گردشگری ایجاد می کند. تفاصيل المقالة -
المقاله
22 - سنجش میزان هماهنگی مدیریتی شهر جدید فولادشهر با سکونتگاه های پیرامونفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1399پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر و سکونتگاه های پیرامون آن است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 1 أکثرپژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر و سکونتگاه های پیرامون آن است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 15 سال( 11797 نفر ) و حجم نمونه برابر با 375 نفر از ساکنان و 50 نفر از مسئولان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده هدفمند انتخاب شده اند برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از آزمون فریدمن، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. ارزش گذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین زیر شاخص حمکروایی خوب شهری از دیدگاه مسئولان و شهروندان وجود دارد. زیر شاخص های قانونمندی و اجتماع محوری به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حمکروایی خوب شهری از نظر شهروندان دارد و همچنین زیر شاخص های پاسخگویی و قانونمندی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حکمروایی خوب شهری از نظر مسئولان دارد. تفاصيل المقالة -
المقاله
23 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونتگاههای پیرامونی به شهر اصفهانفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400در دهههای اخیر شهرها به شکلی بیبرنامهای رشد کردهاند و محدودههای شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثردر دهههای اخیر شهرها به شکلی بیبرنامهای رشد کردهاند و محدودههای شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شدهاند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهههای اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راهکارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهلهی اول شناسایی مشکلات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهرهگیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیستمحیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمینهای کشاورزی، چشمانداز های مناسب ساختمانها و بافت فرسوده از مشکلات زیستمحیطی میباشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمینهای کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة -
المقاله
24 - بررسی سازوکارهای مداخله شهرداری در زیست پذیری شهرها(مطالعه موردی: شهر اهواز)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400افت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، بررسی عملکرد شهرداری در زیست پذیری شهر اهواز می باشد. این پ أکثرافت کیفیت زندگی شهری براثر شکلگیری و بروز مشکلات پیچیده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی، کالبدی و نهادی، استفاده از الگوی مدیریت خوب شهری را با هدف ارتقای زیستپذیری ضروری ساخته است. هدف این پژوهش، بررسی عملکرد شهرداری در زیست پذیری شهر اهواز می باشد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، آمیخته بود.بهمنظور گردآوری دادههای لازم پژوهش، از دو شیوة تحلیل اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان بود. جامعة آماری پژوهش، حدود 200 نفر کارشناسان شهر اهواز بودند که 62 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از تحلیل مضمون و برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آزمون tتک نمونه ای و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج داده های کیفی پژوهش نشان داد که تعداد 6 مضمون فراگیر (محیط شهری، تاریخ شهری، مدیریت شهری، اجتماع شهری، خدمات وزیر ساخت های شهری واقتصاد شهری ) شناساسی شد. همچنین 13 مضمون سازمان دهنده (آلودگی، فضاهای عمومی، چشم انداز تاریخی، اعتماد، مشارکت و رضایت، حس تعلق وهویت به مکان، ارتباط وتعامل با مردم، امنیت، مسکن، آموزش، درمان و بهداشت، اوقات فراغت، حمل و نقل ودسترسی) شناسایی شد و مضامین پایه تعداد 139 شناسایی شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده های کمی نشان داد که عملکرد شهرداری در هریک از شاخص های زیست پذیری متفاوت بوده است و با توجه به میانگین ها بیشترین عملکرد را در شاخص، خدمات، فعالیت ها و امکانات شهری و کمترین عملکرد را در اقتصاد شهری داشته است. تفاصيل المقالة -
المقاله
25 - ارزیابی نقش و جایگاه ضوابط و مقررات شهرسازی در رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 شهر اصفهانفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 1 , السنة 13 , بهار 1400پژوهش در امر ارتقای رضایتمندی شهروندان از زندگی شهری امری شایسته و بایسته است. در این راستا راهکارهایی که مستلزم کمترین هزینه بوده و عملاً امکان به کارگیری توسط مدیریت شهرها و کلان شهرهای ایران را داشته باشند حائز اهمیت میباشد.درمیان سازمان های مختلف مدیریت شهری، شهردار أکثرپژوهش در امر ارتقای رضایتمندی شهروندان از زندگی شهری امری شایسته و بایسته است. در این راستا راهکارهایی که مستلزم کمترین هزینه بوده و عملاً امکان به کارگیری توسط مدیریت شهرها و کلان شهرهای ایران را داشته باشند حائز اهمیت میباشد.درمیان سازمان های مختلف مدیریت شهری، شهرداری یکی از دستگاه هایی است که ارتباط مداوم وتنگاتنگی با عموم مردم دارد، لذا توسعه همه جانبه و پایدار شهر زمانی عملی خواهدشد که شهروندان از عملکرد شهرداری رضایت داشته باشند . احساس رضایت شهروندان از محیط شهری و خدماتی که شهرداری بخصوص در قسمت شهرسازی ارائه می دهد، عامل مهمی در جهت ایجاد انگیزه درمردم برای مشارکت در توسعه شهری و بهبود کیفیت محل سکونت خویش است. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش و جایگاه ضوابط و مقررات شهرسازی دررضایتمندی شهروندان شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش براساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی تحلیلی است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده وجامعه آماری، شهروندان با سن بالای بیست سال در سه منطقه 6 و 8 و 14 بودند که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. نتایج نشان داد به ترتیب ضوابط کاربری دارای بیشترین تأثیر با میزان (613/0) وضوابط مشرفیت و فضاهای نورگیری دارای کمترین تأثیر با میزان (381/0) رضایتمندی شهروندان مناطق مورد مطالعه میباشند. همچنین مدل برازش پژوهش حاکی از معناداری همه مولفههای ضوابط و مقررات شهرسازی و تاثیر معنادار آنها بر رضایتمندی شهروندان مناطق تحقیق می باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
26 - تحلیل تقسیمات سیاسی- اداری استان گیلان براساس سازماندهی سیاسی فضای کشورمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 1 , السنة 15 , بهار 1399سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری از مسائل مهمی است که امروزه دولتها و حکومتها برای اداره سرزمین و تقسیم سیاسی- اداری کشور و در راستای دستیابی به توازن و تعادل فضایی در پی تحقق آن هستند. .سازماندهی سیاسی فضا بر اساس معیار و اصولی مشخص و اهداف از پیش تعیین شده در کش أکثرسازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری از مسائل مهمی است که امروزه دولتها و حکومتها برای اداره سرزمین و تقسیم سیاسی- اداری کشور و در راستای دستیابی به توازن و تعادل فضایی در پی تحقق آن هستند. .سازماندهی سیاسی فضا بر اساس معیار و اصولی مشخص و اهداف از پیش تعیین شده در کشور برنامهریزی و اجرایی میشود. نابرابری ناحیهای و مکانی از مسائلی است که در امر سازماندهی سیاسی فضا باید مورد توجه قرار گیرد. استان گیلان درکرانهی دریای خزر از دیرباز دارای اهمیت بسیار زیادی در ملاحظات سیاسی و اقتصادی برخوردار بوده و از استانهایی است که از منظر شاخص های سازماندهی سیاسی فضا مانند تراکم جمعیت، سکونتگاه های شهری و روستایی مناسب و.. دارای جایگاه ویژهای می باشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع، نگارنده در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانهای، با استفاده از روش تحلیل ماتریس درصدد تبیین تقسیمات سیاسی- اداری استان گیلان براساس سازماندهی سیاسی فضای کشور برآمده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است با توجه وسعت استان گیلان که برابر با 14711 کیلومتر مربع و کمتر از 1 % کل وسعت کشور را شامل می شود، درصد نسبی مولفههای تقسیمات سیاسی استان گیلان نشان دهنده کاهش تاثیر استان در سازماندهی سیاسی فضای کشور و از سوی دیگر درصد نسبی مولفههای تقسیمات اداری استان گیلان نشان دهنده جایگاه ویژه استان گیلان در سازماندهی سیاسی فضای کشورمی باشد.واژگان کلیدی : تقسیمات سیاسی اداری،سازماندهی سیاسی فضا،گیلان تفاصيل المقالة -
المقاله
27 - تحلیل فضایی مکانیابی اسکان موقت در شهر اصفهان با رویکرد پدافند غیرعاملمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 4 , السنة 18 , پاییز 1402مقدمه: انتخاب مکان بهینه جهت استقرار اضطراری یا موقت جمعیتهای آسیب دیده از بحران یکی از مسائلی است که همواره مورد توجه سازمانهای مسئول در مدیریت بحران قرار دارد. شهر اصفهان با قرار گرفتن در نزدیکی دو مرکز هستهای بسیار مهم در شعاع 10 و 100 کیلومتری و دلایل أکثرمقدمه: انتخاب مکان بهینه جهت استقرار اضطراری یا موقت جمعیتهای آسیب دیده از بحران یکی از مسائلی است که همواره مورد توجه سازمانهای مسئول در مدیریت بحران قرار دارد. شهر اصفهان با قرار گرفتن در نزدیکی دو مرکز هستهای بسیار مهم در شعاع 10 و 100 کیلومتری و دلایل سیاسی متعدد می تواند به عنوان کانون اصلی هدف حملات نظامی و همچنین حملات تروریستی واقع گردد. در این مقطع که بیشترین تمرکز بر حملات تروریستی شهری قرار گرفته و احتمال بسیار زیادی برای اینگونه حملات در شهر اصفهان وجود دارد به نظر میرسد که پرداختن به موضوع مکانیابی اسکان موقت پس از حمله میتواند به عنوان یکی از اصلیترین مقولههای مرتبط با پدافند غیرعامل مطرح باشد.هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل فضایی مکانیابی اسکان موقت در شهر اصفهان با رویکرد پدافند غیرعامل است.روششناسی تحقیق: این پژوهش از حیث ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و از حیث هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. در جهت رسیدن به اهداف پژوهش با بهکارگیری دادههای مکانی و انجـام تحلیلهای مربوطه در سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تصمیمگیری چنـد معیـاره AHP,VIKOR اقدام شده است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین حوزه شهری شهر اصفهان و حجم نمونه از طریق اشباع نظری به تعداد 60 کارشناس است. روش نمونهگیری هم به صورت نمونهگیری گلوله برفی میباشد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر اصفهان با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و 38 دقیقۀ شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقۀ شمالی و مساحت 550 کیلومترمربع است.یافته ها: یافتهها نشان میدهد که از میان معیارهای تأثیرگذار بر مکانیابی اسکان موقت معیار شیب زمین با امتیاز 0.097 پراهمیتترین و معیار دسترسی به مجتمعهای خدماتی رفاهی با امتیاز 0.021 کماهمیتترین معیار ازنظر کارشناسان میباشد.نتایج: بر اساس بررسیهای انجام شده اراضی قسمت شمال شرقی (اراضی بین منطقه رحمت آباد و کمشچه) حریم سی کیلومتری جهت اسکان موقت مناسب میباشند. تفاصيل المقالة -
المقاله
28 - تعیین پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق مبتنی با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهر ایذه)مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 5 , السنة 18 , زمستان 1402مقدمه: گردشگری خلاق از جمله موضوعاتی است که مسئولان و برنامه ریزان شهری همواره آن را مورد توجه قرار می دهند؛ چرا که در صورت رشد و توسعه گردشگری در یک شهر، اقتصاد آن شهر رونق یافته و سبب بهبود کیفیت زندگی ساکنان می گردد.هدف: در این پژوهش هدف تعیین پیشران های کلیدی مؤثر أکثرمقدمه: گردشگری خلاق از جمله موضوعاتی است که مسئولان و برنامه ریزان شهری همواره آن را مورد توجه قرار می دهند؛ چرا که در صورت رشد و توسعه گردشگری در یک شهر، اقتصاد آن شهر رونق یافته و سبب بهبود کیفیت زندگی ساکنان می گردد.هدف: در این پژوهش هدف تعیین پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق شهر ایذه با رویکرد آینده پژوهی است.روششناسی تحقیق: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی از نظر ماهیت براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کار گیری ترکیبی از مدل های کمّی و کیفی انجام گرفته است. شیوه جمع آوری در این تحقیق اسنادی و کتابخانه ای بوده است. داده های کیفی پرسشنامه باز و از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و داده های کمّی مورد استفاده به صورت عددی و از طریق وزن دهی پرسشنامه ها به صورت دلفی تهیه شده است. جامعه آماری تحقیق را 60 نفر از کارشناسان تشکیل داده اند. در نهایت جهت تجزیه و تحلیل متغیرها از نرم افزار Mic Mac بهره گرفته شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر ایذه می باشد.یافته ها: براساس یافته ها، در بین 45 متغیر مورد بررسی، برنامه های آموزشی گردشگری، فضاهای جذاب شهری، کیفیت زندگی و بانک اطلاعات گردشگری، درحیطه عوامل تأثیرگذار قرار گرفته اند و متغیرهایی که در طیف دو وجهی شناسایی شدند نیز قابلیت تبدیل شدن به متغیرهای اثرگذار را نیز دارند. در نهایت براساس تأثیرات متغیرها، روابط مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در 5 طیف بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط، نسبتاً قوی و تأثیرات بسیار قوی دسته بندی شده اند.نتایج: نتایج عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر نشان دهنده آن است عوامل کالبدی - محیطی، اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و نهادی - سازمانی، بیشترین تأثیرگذاری را بر گردشگری خلاق شهر ایذه دارند. تفاصيل المقالة -
المقاله
29 - تحلیل زیستپذیری شهری در کلان شهر اصفهان با تأکید بر شاخصهای اجتماعی – فرهنگیمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 5 , السنة 17 , زمستان 1401امروزه کلانشهرها با مشکلات بسیاری در زمینه اجتماعی – فرهنگی و کمرنگتر شدن اهمیت زیستپذیری در بعد اجتماعی در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلانشهری همچون اصفهان را دوچندان میکند. کلانشهر اصفهان، م أکثرامروزه کلانشهرها با مشکلات بسیاری در زمینه اجتماعی – فرهنگی و کمرنگتر شدن اهمیت زیستپذیری در بعد اجتماعی در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلانشهری همچون اصفهان را دوچندان میکند. کلانشهر اصفهان، متشکل از 15 منطقه شهری با جمعیت بالا و اثرات مخرب آن مواجه میباشد. برخی از این مناطق شکوفا و پر رونق و برخی دیگر روبهزوال و کم توجه که در نتیجه باعث پایین آمدن رضایت از زیستپذیری در مناطق پانزدهگانه شده است. بنابراین مقاله حاضر در پی آن است که با هدف شناخت پایهای از وضعیت شاخصهای اجتماعی و فرهنگی زیستپذیری در مناطق 15 گانه کلانشهر اصفهان بپردازد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی میباشد، اطلاعات و دادههای پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و تنظیم پرسشنامه با استفاده از طیف پنج گزینهای لیکرت صورت پذیرفته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و همچنین با توجه به تفاوت جمعیت مناطق 683 نفر مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای استنباطی؛ آزمون آماری تی تست، آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر و همچنین آنووا با نرمافزار Spss و ترسیم نقشهها با استفاده از نرمافزار ArcGis انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که زیستپذیری اجتماعی –فرهنگی کلانشهر اصفهان در حد مطلوبی قرار ندارد و فقط منطقه یک شهرداری اصفهان از سطح متوسط بالاتر و بهترین منطقه از نظر زیستپذیری اجتماعی – فرهنگی میباشد. علت این نتیجه به خاطر بالا بودن سطح خدمات و فرهنگ در این منطقه میباشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
30 - شهر سازی مشارکتی و جایگاه مردم دربرنامه ریزی شهریمطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , العدد 2 , السنة 7 , تابستان 1391اگر بخواهیم در توسعه شهرهای امروزی، پاسخ گوی احتیاجات امروزی باشیم و سهم نسل های آینده از منابع را در نظر بگیریم باید ادارۀ خردمندانۀ شهرها را بر پایه شهرسازی مشارکتی و مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم. حضور شهروندان در عرصه تصمیم گیری و نزدیکی آنها با أکثراگر بخواهیم در توسعه شهرهای امروزی، پاسخ گوی احتیاجات امروزی باشیم و سهم نسل های آینده از منابع را در نظر بگیریم باید ادارۀ خردمندانۀ شهرها را بر پایه شهرسازی مشارکتی و مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم. حضور شهروندان در عرصه تصمیم گیری و نزدیکی آنها با مسئولین و متخصصان و دستیابی هرچه سریع تر به خواسته ها و نیازهایشان مطابق با شرایط زندگی و ویژه های اجتماعی و اقتصادی از طریق (فرآیند شهرسازی مشارکتی) میسر می شود. شهرسازی مشارکتی در جامعه ما به طور عملی در حد بسیار کمرنگی وجود دارد. در حال حاضر جایگاه مشارکت شهروندان در شهرهای ایرانی، در حد ظاهر فریبانه و حداکثر اطلاع دهی و مشورت کردن است. اما فعالیت های مختلف انجام شده یا در حال انجام مانند انتخابات شوراهای محله،توجه به سازمان های غیر دولتی و.... نوید بخش آینده ای روشن و امیدوار کننده جهت تدوین مبانی نظری مشارکت شهروندان در شهر وشناسایی کردن عوامل نهادینه کننده مشارکت شهروندان است. این مقاله برآن است تا مشارکت و شهرسازی مشارکتی و جایگاه مردم در برنامه ریزی شهری را با در نظر گرفتن واقعیت ها تا حد امکان بررسی نموده و اهداف و تدابیر مطلوب جهت نهادینه کردن فرهنگ مشارکت راپیشنهاد دهد. هدف اصلی این مقاله بررسی، جایگاه مردم دربرنامه ریزی شهری در منطقه6 شهر اصفهان می باشد. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی موردی بوده است که اطلاعات آن به صورت مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردیده است. که از یافته های این تحقیق می توان به مشارکت دادن شهروندان منطقه 6 از طریق تشکل های مردمی(شورایاری ها) منسجم، در بهبود جریان مدیریت شهری و استفاده کردن از نظرات شهروندان و مشارکت آنها در امور و برنامه ریزی های شهری و همچنین اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به موقع شهروندان در امور و برنامه ریزی های شهری که به طبع آن توسعه مدیریت شهری اصفهان را در بر خواهد داشت اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
المقاله
31 - تحلیل نقش گردشگری خلاق در توسعه شهری با استفاده از شاخصهای فضایی موران (نمونه موردی شهر ایذه)فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری , العدد 2 , السنة 13 , تابستان 1401چکیده:
ایده گردشگری خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه مطات شهری به ویژه توسعه گردشگری شهری بوده و بر ارتقای کیفیت زندگی به واسطه تفکرات نو شهروندان تأکید دارد. ایجاد گردشگری خلاق باعث رونق و شکوفایی حیات شهری میگردد، که این خود سطح مناسبات یک شهر در پیوند با سای أکثرچکیده:
ایده گردشگری خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه مطات شهری به ویژه توسعه گردشگری شهری بوده و بر ارتقای کیفیت زندگی به واسطه تفکرات نو شهروندان تأکید دارد. ایجاد گردشگری خلاق باعث رونق و شکوفایی حیات شهری میگردد، که این خود سطح مناسبات یک شهر در پیوند با سایر شهرها در مقیاس ملی و فراملی گسترش میدهد. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل نقش گردشگری خلاق در توسعه شهری ایذه می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه ای ـ کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی ـ تحلیلی است که گرد آوری داده ها و اطلاعات به روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی شامل پرسشنامة محقق ساخته جمع آوری شد. جامعه آماری آن نیز کلیه شهروندان شهر ایذه و کارشناسان گردشگری در اداره میراث فرهنگی استان، شهرداری ها، اساتید دانشگاهی، مدیران شهری و متخصصین امر گردشگری هستند که با حجم نمونه 325 نفر به روش تصادفی و گلوله برفی انتخاب شدند. شاخص های مربوط به گردشگری خلاق از ادبیات پژوهشی این حوزه جمع اوری شد. فرایند تحلیل شبکه برای شاخصهای مرتبط با توسعه شهری در نرم افزار Geoda تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که در سطح 95 درصد اطمینان می توان ادعا نمود که وضعیت شاخصهای پنجگانه گردشگری خلاق در سطح شهر ایذه وضعیت مناسبی دارند و تنها در بخش زیر ساختهای فیزیکی کمبود احساس میگردد. از دیدگاه کارشناسان و شهروندان، این شهر دارای قابلیت گردشگری فراوانی می باشد که اگر به صورت خلاقانه استفاده شوند؛ می تواند در توسعه شهر ایذه مؤثر و شهر در ا قتصاد بومی و اقتصاد پایدار شهری تقویت می شود. تفاصيل المقالة