هدف: بارش­های حدی یکی از مهترین مخاطرات جوی و از جمله پیامدهای تعییر اقلیم در کشورهای دارای آب و هوای خشک تا نیمه خشک می­باشد. در صورت عدم برنامه­ریزی صحیح و مدیریت، این نوع مخاطرات خسارات اقتصادی و اجتمای زیادی را درپی دارد. هدف از این مطالعه شناسایی تغییرات زمانی و مکانی بارش­های حدی سالانه ایران بود. ابتدا داده­های شبکه‌بندی شدهِ بارش با تفکیک مکانی 15×15 برای دوره آماری50 ساله (1389-1340) مورد استفاده قرار گرفت
روش­: سپس به منظور تغییرات درون دهه­ای بارش ایران دوره آماری مورد مطالعه به پنج دوره مساوی تقسیم گردیده است. برای انجام محاسبات از امکانات برنامه نویسی در نرم افزار متلب و سامانه اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شده است. سپس برای هر کدام از دوره­ها توزیعِ مکانیِ فراوانی، میانگین، ضریب تغییرات و روند؛ ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. بهترین معیار برای انتخاب روزهای با بارش حدی، آستانه صدک 95 به بالا و پوشش 50 درصدی از کل مساحت کشور همراه با تداومِ حداقل دو روز، مناسب تشخیص داده شد.
یافته­ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در دوره های مورد مطالعه بیشترین فراوانی و میانگین بارش­های حدی در ابتدا مربوط به کرانه­های ساحلی خزر و پس از آن نواحی شمال­غرب و غرب، بخصوص دامنه­های غربی زاگرس می­باشد. بررسی رخداد بارش­های حدی طی دوره­های مختلف نشان داد دوره سوم (1360-1369) دارای بیشترین فراوانیِ رخداد بارش­های حدی بوده است کما اینکه بالاترین ضریب تغییرپذیری بارش­های حدی مربوط به دهه اول (1340-1349) می­بـاشد به طوری که هـسته بیشینه آن در نواحی مرکزی و جنوب­ شرقی کشور مشاهده شده است. در مجموع نتایج حاصل نشان داد که فراوانی و روند  بارش­های حدی در نیمه­های جنوبی کشور در همه دوره­ها روند افزایشی و در نیمه­های شمالی و بخصوص سواحل خزر روند کاهشی داشته است. تفاصيل المقالة