چکیده ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻃﺒﯿﻌﺖ تحت تأثیر فعالیتهای اﻧﺴان اﻓﺰاﯾﺶ یافته اﺳﺖ که از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻤﺪه آن می‌توان به ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﻤﺎی ﺳﺮزﻣﯿﻦ اشاره کرد. اﯾﻦ تحقیق با هدف تعیین بهترین سناریو حفاظتی و احیا تغییرات کاربری اراضی آینده با تاکید بر اتصال لکه های پوشش گیاهی طبیعی در حوزه تجن انجام شد. پیش‌بینی اﺛﺮات اکولوژیکی ﻫﺮ ﯾﮏ از سناریوهای ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎدﯾﺮ سنجه‌ها تعیین و سپس بهترین سناریو بر اساس راه‌حل عکس ایده‌آل (TOPSIS) اﻧﺘﺨﺎب گردید. ﻧﺘﺎﯾﺞ سنجه‌های سیمای سرزمین نشان داد اجرای بهترین سناریوی حفاظتی و احیا در آﺑﺨﯿﺰ تجن ﺑﺎﻋﺚ کاهش ﺗﻌﺪاد ﻟﮑﻪ از 9900 لکه به 4657 لکه در ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ طبیعی گردیده است که نشانه‌ای از کاهش تجزیه و تکه‌تکه شدن سیمای سرزمین است. روﯾﮑﺮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻣﮑﺎن ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ تغییرات کاربری اراضی جهت دستیابی به اﻫﺪاف ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ مناسب تر در آﺑﺨﯿﺰ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. تفاصيل المقالة

مقدمه: تغییرات کاربری اراضی و تخریب پوشش‌های طبیعی سبب اختلال در اکوسیستم و کاهش تنوع زیستی می‌شود. کاهش جنگل های هیرکانی ، متعلق به دوره ژوراسیک از ارزش مندترین جنگل های جهان، یکی از مهم ترین مشکلات در سال های اخیر است.روش تحقیق: در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به بررسی تغییرات کاربری اراضی و تجزیه‌وتحلیل سیمای سرزمین در دوره‌های زمانی مختلف، شامل سال‌های 1984، 2001 و 2010 پرداخته شد. جهت بررسی چگونگی روند تغییرات کاربری و سیمای سرزمین در افق زمانی آینده از مدل‌ساز تغییر سرزمین (LCM) استفاده شد. سنجه‌های سیمای سرزمین در نرم‌افزار 2/4 FRAGSTATS استخراج شدند.نتایج و بحث: نتایج نشان می‌دهد که جنگل، کاربری غالب (72 درصد از مساحت منطقه در سال 1984 و 46 درصد در سال 2040) در منطقه موردمطالعه است. در سال 1984 مساحت جنگل‌ها 4/8 برابر کاربری کشاورزی بود و این میزان به 8/1 برابر در سال 2040 خواهد رسید. شاخص بزرک ترین لکه (LPI) نشان داد اراضی جنگلی پوشش غالب در کل دوره است. هم چنین شاخص نزدیکی (PROX) در کاربری کشاورزی و مرتع در دوره 1984-2010 روند افزایشی داشته و این میزان در سال 2040 افزایش بیش تری خواهد یافت. هم چنین افزایش سنجه تراکم حاشیه (ED) در طی دوره آینده در هر سه کاربری مرتع، جنگل و کشاورزی نشان می دهد که حوضه تجن خیلی متفاوت‌تر از حال حاضر خواهد شد . این نتایج می‌توانند دیدگاه‌هایی در جهت اولویت‌بندی تصمیمات ملی و منطقه ای با هدف کاهش تخریب جنگل ها در اختیار مدیران قرار دهد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف:پدیده آلودگی هوا در مناطق شهری و صنعتی از مهم‌ترین مشکلات زیست محیطی است که سلامت انسان‌ها را تهدید می‌نماید. در میان این آلاینده‌ها، فلزات سنگین موجود در گرد و غبار هوا قادرند مستقیماً از طریق بلع و تنفس وارد بدن انسان شوند و یا از طریق ریزش‌های جوی به سطح زمین برسند و پس از آلودگی منابع آب و خاک و ورود به ساختار گیاهان از طریق آب و غذا وارد بدن شوند. این پژوهش با هدف تعیین میزان غلظت آلاینده‌های سرب‌ و کادمیوم در گرد و غبار حیاط مدارس مناطق‌ منتخب شهر تهران صورت گرفت. روش بررسی: در مجموع 24 نمونه گرد و غبار ریزشی از حیاط 8 مدرسه منتخب واقع در مناطق22،21،12،11،9،5،1 با توجه به پراکندگی این مناطق در سطح شهر تهران در آبان ماه سال1395 جمع‌آوری گردید. سپس مقادیر فلزات سنگین سرب و کادمیوم توسط دستگاه جذب اتمی شعله اندازه‌گیری شد‌. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین میزان غلظت فلزات در ایستگاه‌‌های مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد‌. هم‌چنین نتایج نشان داد که تمامی ایستگاه‌های مورد بررسی از لحاظ شاخص میزان خطر اکولوژیک برای موجودات زنده در سطح خیلی بالا هستند‌. بحث و نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج نشان می دهد در مناطقی با بار ترافیکی بالا و تردد زیاد خودرو در شهر تهران‌، میزان آلایندگی و خطر اکولوژیک بالاتری نسبت به سایر مناطق وجود دارد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مهمترین تهدید های موجود برای سلامت انسان و اکوسیستم هاست. يکي از رايج ترين آلاينده هواي بیرون و داخل منازل، گرد و غبار مي باشد که يك منبع مهم عناصر سمی به ويژه در محيط زيست شهري است. در این مطالعه غلظت عناصر منتخب (کادمیوم، کروم و سرب) و ارزیابی ریسک سلامت ناشی از آنها در گرد و غبار داخل و بیرون منازل در اهواز، منطقه پارس جنوبی و زابل اندازه گیری شد. روش بررسی: تعداد 100 نمونه گرد و غبار در فصل تابستان سال 96 از داخل و بیرون منازل مناطق مورد مطالعه جمع آوری گردید. نمونه های گرد و غبار با استفاده از روش هضم اسیدی توسط مخلوط اسید های HClO4-HF-HNO3 با نسبت های 1:2:4 هضم شدند و غلظت عناصر با استفاده از دستگاه پلاسمای جفت شده القایی- اسپکترومتر جرمی (7800ICP-MS) اندازه گیری شد. ارزیابی ریسک عناصر منتخب در گرد و غبار نیز با استفاده از دستورالعمل های EPA انجام گردید. یافته ها: نتایج ارزیابی ریسک عناصر مورد مطالعه نشان داد که بالاترین ریسک غیرسرطانی و سرطانی در گرد و غبار بیرون و داخل برای هر دو گروه بزرگسال و کودک مربوط به عنصر کروم و کمترین ریسک سرطانی مربوط به عنصر سرب در افراد بالغ و کودک و کمترین ریسک غیر سرطانی مربوط به عنصر کادمیوم در افراد بالغ و کودک بود. همچنین بررسی ریسک غیر سرطانی و سرطانی ناشی از عناصر منتخب در سه منطقه مورد مطالعه نشان داد که در شهر اهواز ریسک ناشی از این عناصر از دو منطقه دیگر یعنی پارس جنوبی و زابل بیشتر می باشد. بحث و نتیجه گیری: بطور کلی نتایج مربوط به شاخص خطر (HI) و مجموع ریسک سرطانی (TCR) برای عناصر مورد مطالعه، نشان دهنده خطرپذیری بوده و باید تحت شرایط کنترل و نظارت قرار داشته باشد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: سموم هپاتوتوکسین (سموم کبدی) که توسط سیانوباکترها تولید می شوند از سموم زیستی خطرناک هستند. با توجه به هزینه بر و زمان بر بودن فرآیند استخراج و اندازه گیری آن ها، هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان کارائی شیوه استخراج سریع و جدید تحت عنوان میکرو استخراج مایع-مایع پخشی (DLLME) با استفاده از حلال های آلی کلره در استخراج یکی از سموم هپاتوتوکسین بنام Microcystin-LR از نمونه ی آب می باشد. روش بررسی: در تحقیق حاضر ابتداء راندمان استخراج MC-LR با استفاده از روش رایج بکارگیری جاذب C18 بررسی شد. سپس راندمان استخراج با روش DLLME با بکارگیری نسبت های مختلفی از حلال های استخراج کننده ی کلره (کلروفرم، دی کلرومتان، تتراکلریدکربن و تترا کلرواتیلن) و حلال های پخش کننده (استون، متانول، اتانول و استونیتریل) مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که راندمان استخراج روش SPE با استفاده از جاذب C18، 102 % می باشد. لازمه دستیابی به حداکثر راندمان استخراج در روش DLLME، تشکیل محیط ابری در نمونه (نشان دهنده ی پخش شدگی حلال استخراج کننده در فاز آبی) می باشد که در این تحقیق، فقط در ترکیب استون و تتراکلرو اتیلن محیط ابری پایدار مشاهده شد. میزان بازیابی برای روش DLLME کمتر از 3% بدست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اگرچه استفاده از حلال های استخراج گر کلره از درصد بازیابی قابل قبولی برای استخراج سم MC-LR از نمونه های آبی برخوردار نمی باشد ولی نظر به اینکه DLLME، روشی دوستدار محیط زیست، با مصرف کم حلال و مستقل از زمان می باشد با بکارگیری حلال های دیگری مانند حلال های استخراج گر یونی می توان به نتایج دقیق و قابل قبول دست یافت. تفاصيل المقالة