به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذور شاهدانه با فولیک اسید و پراکسید هیدروژن بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل پراکسید هیدروژن در پنج سطح (صفر، 5/7، 15، 5/22، 30 میلی مول در لیتر) و فاکتور دوم فولیک اسید در پنج سطح (صفر، 5، 10، 20، 27 میلی مول در لیتر) بودند که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. به منظور پیش تیمار کردن بذرها پس از تهیه محلول های مورد نظر، بذر شاهدانه به مدت 24 ساعت در اسید فولیک و 6 ساعت در پراکسید هیدروژن به صورت غوطه ور قرار گرفتند. در این مطالعه صفات کلروفیل a، b، کلروفیل کل، محتوی نسبی آب، ارتفاع بوته، طول ریشه، ضریب آلومتری، وزن تر و خشک بوته اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر پراکسید هیدروژن و اسید فولیک بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود، اما اثر متقابل بین دو تیمار تنها بر صفات محتوی نسبی آب و ضریب آلومتری معنی دار گردید. پرایمینگ بذر با سطح 15 میلی مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 میلی مول در لیتر اسید فولیک بالاترین مقدار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، ارتفاع ساقه، طول ریشه و وزن تر و خشک بوته را به خود اختصاص دادند. افزایش سطح پراکسید هیدروژن بیشتر از 15 میلی مول در لیتر، اثر منفی بر کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. همچنین، ترکیب تیماری 15 میلی مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 و10 میلی مول اسید فولیک در مقایسه با دیگر تیمارها بالاترین محتوی نسبی آب و ضریب آلومتری را به خود اختصاص دادند. بنابراین، با توجه به نتایج مطالعه حاضر، پرایمینگ بذر با سطح 15 میلی مول در لیتر پراکسید هیدروژن و 5 میلی مول در لیتر اسید فولیک جهت حصول صفات مطلوب مورفولوژیک و فیزیولوژیک شاهدانه در شرایط این آزمایش مناسب می باشد. تفاصيل المقالة

به منظور تعیین مناسب ترین ترکیب کشت مخلوط جو و شبدر برسیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی کشت مخلوط عبارت بودند از: درصدهای مختلف بوته جو و شبدر یک ساله در روی هر ردیف (100 % جو : صفر درصد شبدر (کشت خالص جو)، 90 % جو :10 % شبدر، 80 % جو :20 % شبدر،70% جو :30% شبدر،660% جو :40% شبدر،50% جو :50% شبدر،40% جو :60% شبدر،30% جو :70% شبدر،20% جو :80% شبدر، 10% جو :990% شبدر، و صفر درصد جو : 100% شبدر (کشت خالص شبدر). نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد شبدر در سیستم تک کشتی (8.3 تن در هکتار) و کمترین آن در کشت مخلوط با نسبت 10:90 شبدر : جو (1.2 تن در هکتار) به دست آمد. در گیاه جو نیز طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، درصد پروتئین، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیـولوژیک به طور معنی داری تحت تاثیر نسبت های کشت قرار گرفتند. کاهش نسبت بوته های جو به شبدر سبب کاهش 87 درصدی عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک شد. وزن هزار دانه نیز از 45.82 گرم به 39 گرم کاهش پیدا کرد. نسبت برابری زمین کل (بر اساس عملکرد دانه جو و عملکرد علوفه شبدر) نیز در همه موارد، بالاتر از یک بود و در نسبت40:60 (شبدر : جو) هر چند با اختلاف غیر معنی دار با بقیه الگوهای کشت ولی در بالاترین مقدار خود قرار داشت (1.70). کاهش درصد تراکم بوته های جو نسبت به بوته های شبدر در محاسبه نسبت برابری زمین بر اساس علوفه در هر دو محصول نیز سبب کاهش معنی دار نسبت برابری زمین در گیاه جو به کمتر از یک شد. نتایج به طور کلی نشان داد که بهترین الگوی قابل توصیه برای کشت مخلوط جو و شبدر برسیم در این ناحیه، الگوی کشت 60 درصد شبدر و 40 درصد جو در روی هر ردیف در هر دو حالت تولید علوفه از هر دو محصول و تولید دانه از جو و علوفه از شبدر برسیم می باشد. تفاصيل المقالة

از مهم‌ترین مسایلی که طی دهه‌های اخیر در بخش کشاورزی نمود یافته و تولید محصولات زراعی را با محدودیت مواجه ساخته است، تغییرات اقلیم می‌باشد. در این مطالعه برای شبیه سازی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر و تعرق، شاخص سطح برگ و شاخص‌های رشدی دانه نخود در شهرستان گنبد از مدل SSM-iLegum-Chickpea در بازه زمانی 1395-1371 استفاده شد. سناریوهای مورد بررسی شامل افزایش درجه حرارت به میزان دو، چهار و 6 درجه، افزایش غلظت CO2 به میزان دو برابر و کاهش بارندگی به میزان دو درصد و ترکیبی از حالات فوق که در کل 9 سناریو بودند. جهت سناریوهای افزایش دما، میزان تغییرات به درجه حرارت حداکثر و حداقل روزانه افزوده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در شرایط دیم و آبی اثر سناریوهای تاریخ کاشت و تغییر اقلیم بر روی تمام صفات اعم از طول دوره پرشدن دانه، سرعت پرشدن دانه، تبخیر و تعرق، شاخص سطح برگ و نیتروژن کل دانه به استثنای شاخص برداشت نیتروژن در شرایط دیم، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار است. اما اثر متقابل تاریخ کاشت و تغییر اقلیم تنها بر روی صفات تبخیر و تعرق و شاخص سطح برگ در سطح احتمال یک درصد و شاخص برداشت نیتروژن در شرایط آبی در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. اثر مستقیم دو برابر شدن CO2 نیز باعث افزایش 2/6 درصدی شاخص برداشت نیتروژن شد. همچنین، بهترین تاریخ کشت برای نخود در شرایط آب و هوایی شهر گنبد، ابتدای آذرماه به دست آمد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی تغییرات عملکرد گندم رقم سرداری و چهارده رقم تغییر یافته ژنتیکی در شرایط دیم ارومیه، یک آزمایش شبیه سازی رایانه ای جهت انتخاب صفات مطلوب گیاهی براساس متغیرهای حداکثر شاخص سطح برگ، بیوماس در زمان پر شدن دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت با استفاده از مدل SSM-Wheat در طی سه سال (1393-1391) انجام شد. برهمین اساس نتایج خروجی مدل نشان داد که مهم ترین عامل مؤثر در افزایش عملکرد دانه، سناریوی کاهش 20 درصدی زمان تا شروع پرشدن دانه (رشد رویشی) + افزایش 20 درصدی زمان تا پایان رشد دانه (عدم برخورد دوره پرشدن دانه با خشکی انتهای فصل) و سناریوی افزایش 30 درصدی کارآیی مصرف نور است. حداکثر شاخص سطح برگ در شرایط افزایش 20 درصدی دوره رشد برگ، بالاترین بیوماس در زمان پرشدن دانه و عملکرد بیولوژیک در حالت افزایش 30 درصدی کارآیی مصرف نور، بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت به ترتیب در سناریوی افزایش کارآیی مصرف نور و افزایش دوره پرشدن دانه+کاهش 20 درصدی دوره رویشی شبیه سازی شد. در تجزیه خوشه ای ارقام فرضی و استاندارد با استفاده از سه روش میانگین لینکاژ، سینگل لینکاژ و مرکزی نیز سه گروه از ارقام شناسایی شدند که براساس آن در گروه اول ارقام C8 وC12 در گروه دوم رقم C11 و سایر ارقام در گروه سوم (C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C9, C10, C13, C14 و رقم استاندارد سرداری) جای گرفتند. آنالیز تشخیص تابع نیز نشان داد که از مهم ترین صفات مؤثر در خوشه بندی، حداکثر شاخص سطح برگ و بیوماس در طی شروع پرشدن دانه هستند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که در زراعت گندم باید ضمن توجه به تغییرات اقلیمی، به راه‌های افزایش دوره پرشدن دانه و تسریع ورود به این دوره و بهبود کارآیی مصرف نور گیاه، بانضمام کسب یک شاخص سطح برگ مطلوب در طی دوره رویشی توجه داشت زیرا که آنها می توانند از مهم ترین عوامل افزایش عملکرد دانه گندم به شمار آیند. تفاصيل المقالة

دمای محیط و تاثیر آن بر جوانه زنی یکی از عوامل اصلی در پیش بینی زمان جوانه زنی و بویژه مدلسازی است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 10 سطح دمائی (3، 5، 7، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) روی بذور کتان در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه اسلامی واحد مهاباد اجرا شد. به منظور تعیین دماهای کاردینال سه مدل رگرسیون غیر خطی تابع دندان مانند، تابع بتا و تابع 5 پارامتره بتا مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاثیر دما بر سرعت، درصد و یکنواختی جوانه زنی بذر معنی دار بود. بالاترین درصد و یکنواختی جوانه‌زنی در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و بیشترین سرعت جوانه زنی در دمای 20 درجه سانتیگراد بدست آمد. اگرچه اختلاف چندانی بین مدلهای برازش یافته در تخمین دماهای کاردینال وجود نداشت ولی مدل بتا بواسطه دارا بودن کمترین ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب تغییرات و بیتشرین ضریب تبیین و ضریب همبستگی بهترین مدل برای تخمین دماهای کارینال کتان انتخاب شد که براساس آن دمای پایه 5، دمای مطلوب 02/22 و دمای سقف 40 درجه سانتی‌گراد بدست آمد ضمن اینکه حداکثر سرعت جوانه زنی نیز(0058/0: بر ساعت) بود. تفاصيل المقالة

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس به‌صورت گلدانی و با هدف بررسی اثر مدت‌های غرقابی بر صفات ریشه‌ای و شاخص‌های فیزیولوژیک گیاهچه‌های ارقام گندم به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 سطح غرقاب (صفر، 10 و 20 روز) و 10 رقم گندم (آفتاب، آذر، کریم، کوهدشت، لاین 17، سرداری، قابوس، گنبد مروارید و زاگرس) در 4 تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر طول دوره غرقاب، رقم و اثر متقابل رقم در غرقاب بر تمامی صفات مربوط به ریشه در سطح یک درصد و اثر تنش غرقابی بر کلروفیل a و کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند و بر کاروتنوئید معنی‌دار نبود، هم‌چنین اثر رقم تنها بر صفت کلروفیل b در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و بر باقی صفات اثر معنی‌داری را نشان نداد. برهم‌کنش رقم در غرقاب بر کلروفیل b و کاروتنوئید و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. هم‌چنین رقم کریم در صفات حجم ریشه، سطح ریشه و قطر ریشه به نسبت سایر ازقام برتر بود. بهتر است از ارقام آذر و لاین 17 در شرایط غرقابی در مراحل اولیه رشد و هم‌چنین از ارقام آفتاب در تنش ضعیف و زاگرس در تنش شدیدتر استفاده نگردد. ا تفاصيل المقالة

امروزه تکنیک پیش‌تیمار کردن بذر به‌عنوان عامل بهبود دهنده جوانه‌زنی و استقرار نهایی گیاهچه در مقابل تنش‌های محیطی و ایجاد یکنواختی در پوشش گیاهی معرفی شده است. بر این اساس تحقیقی در دو محیط آزمایشگاه (طرح کاملاً تصادفی) و مزرعه (طرح بلوک‌های کامل تصادفی) برای بررسی تأثیر روش‌های مختلف پیش‌تیمار در یک دوره زمانی ثابت (18 ساعت) با پنج تیمار شامل: KNO3 (غلظت 2 درصد)، ZnSO4 (10 میلی‌مول)، KH2PO4 (25 میلی‌مول فسفر) و پیش‌تیمار با آب مقطر در سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای پرایمینگ اثرات معنی‌داری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. تیمار هیدروپرایمینگ به‌طور چشمگیری منجر به افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، اوزان خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و بالاخره استقرار نهایی گیاهچه در مقایسه با سایر تیمارها به‌خصوص تیمار شاهد (بدون پرایم) شد. اثر سایر تیمارهای نمکی نیز بر صفات مورد مطالعه نیز افزایشی بود و در کلیه موارد از تیمار شاهد بیشتر بود با این تفاوت که اختلاف بین تیمارهای اسموپرایمینگ در مورد اکثر صفات معنی دار نبود و تیمار نتیجه بهتری در پیدایش جوانه و وزن گیاهچه داشته است. در کل می‌توان چنین استنباط نمود که استفاده از تکنیک پرایمینگ صرفنظر از نوع ترکیب بکارفته در این روش منجر به افزایش خصوصیات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرارگیاهچه خواهد شد و در این بین مطلوبیت در استفاده از تیمار هیدروپرایمینگ است. تفاصيل المقالة

دمای محیط و تاثیر آن بر جوانه زنی یکی از عوامل اصلی در پیش بینی زمان جوانه زنی و بویژه مدلسازی است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 10 سطح دمائی (3، 5، 7، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) روی بذور کتان در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه اسلامی واحد مهاباد اجرا شد. به منظور تعیین دماهای کاردینال سه مدل رگرسیون غیر خطی تابع دندان مانند، تابع بتا و تابع 5 پارامتره بتا مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاثیر دما بر سرعت، درصد و یکنواختی جوانه زنی بذر معنی دار بود. بالاترین درصد و یکنواختی جوانه‌زنی در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و بیشترین سرعت جوانه زنی در دمای 20 درجه سانتیگراد بدست آمد. اگرچه اختلاف چندانی بین مدلهای برازش یافته در تخمین دماهای کاردینال وجود نداشت ولی مدل بتا بواسطه دارا بودن کمترین ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب تغییرات و بیتشرین ضریب تبیین و ضریب همبستگی بهترین مدل برای تخمین دماهای کارینال کتان انتخاب شد که براساس آن دمای پایه 5، دمای مطلوب 02/22 و دمای سقف 40 درجه سانتی‌گراد بدست آمد ضمن اینکه حداکثر سرعت جوانه زنی نیز(0058/0: بر ساعت) بود. تفاصيل المقالة

اولین اثر منفی تنش غرقاب برای گیاه کمبود اکسیژن در خاک می‌باشد. کاهش اکسیژن قابل دسترس باعث کاهش توسعه ریشه و بخش‌های هوایی گیاه می‌شود. به منظور ارزیابی ارقام گندم استان گلستان تحت شرایط محدودیت اکسیژن آزمایشی درآذرماه سال زراعی 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس به‌صورت گلدانی و با هدف بررسی اثر مدت‌های غرقابی بر صفات ریشه‌ای و شاخص‌های فیزیولوژیک گیاهچه‌های ارقام گندم به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 سطح غرقاب (صفر، 10 و 20 روز) و 10 رقم گندم (آفتاب، آذر، کریم، کوهدشت، لاین 17، سرداری، قابوس، گنبد مروارید و زاگرس) در 4 تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر طول دوره غرقاب، رقم و اثر متقابل رقم در غرقاب بر تمامی صفات مربوط به ریشه در سطح یک درصد و اثر تنش غرقابی بر کلروفیل a و کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند و بر کاروتنوئید معنی‌دار نبود، هم‌چنین اثر رقم تنها بر صفت کلروفیل b در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و بر باقی صفات اثر معنی‌داری را نشان نداد. برهم‌کنش رقم در غرقاب بر کلروفیل b و کاروتنوئید و پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بودند. هم‌چنین رقم کریم در صفات حجم ریشه، سطح ریشه و قطر ریشه به نسبت سایر ازقام برتر بود. بهتر است از ارقام آذر و لاین 17 در شرایط غرقابی در مراحل اولیه رشد و هم‌چنین از ارقام آفتاب در تنش ضعیف و زاگرس در تنش شدیدتر استفاده نگردد. ا تفاصيل المقالة

امروزه تکنیک پیش‌تیمار کردن بذر به‌عنوان عامل بهبود دهنده جوانه‌زنی و استقرار نهایی گیاهچه در مقابل تنش‌های محیطی و ایجاد یکنواختی در پوشش گیاهی معرفی شده است. بر این اساس تحقیقی در دو محیط آزمایشگاه (طرح کاملاً تصادفی) و مزرعه (طرح بلوک‌های کامل تصادفی) برای بررسی تأثیر روش‌های مختلف پیش‌تیمار در یک دوره زمانی ثابت (18 ساعت) با پنج تیمار شامل: KNO3 (غلظت 2 درصد)، ZnSO4 (10 میلی‌مول)، KH2PO4 (25 میلی‌مول فسفر) و پیش‌تیمار با آب مقطر در سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای پرایمینگ اثرات معنی‌داری بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. تیمار هیدروپرایمینگ به‌طور چشمگیری منجر به افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، اوزان خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و بالاخره استقرار نهایی گیاهچه در مقایسه با سایر تیمارها به‌خصوص تیمار شاهد (بدون پرایم) شد. اثر سایر تیمارهای نمکی نیز بر صفات مورد مطالعه نیز افزایشی بود و در کلیه موارد از تیمار شاهد بیشتر بود با این تفاوت که اختلاف بین تیمارهای اسموپرایمینگ در مورد اکثر صفات معنی دار نبود و تیمار نتیجه بهتری در پیدایش جوانه و وزن گیاهچه داشته است. در کل می‌توان چنین استنباط نمود که استفاده از تکنیک پرایمینگ صرفنظر از نوع ترکیب بکارفته در این روش منجر به افزایش خصوصیات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرارگیاهچه خواهد شد و در این بین مطلوبیت در استفاده از تیمار هیدروپرایمینگ است. تفاصيل المقالة

به جهت اهمیت فیزیولوژیکی پارامترهای مدل‌های رگرسیون غیر خطی در الگوهای رشد سیگموئیدی در این تحقیق از هشت مدل رگرسیون غیرخطی برای توصیف روند تغییرات ماده خشک تجمعی و از دو مدل لجستیک و بتا برای توصیف روند تغییرات سطح برگ دو رقم گندم در دو سطح کودی استفاده شد. به این منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سطح کودی ( صفر و 150 کیلوگرم ازت در رقم کوهدشت، صفر و 120 کیلوگرم کود ازته در رقم دوروم) در طی دوسال زراعی(93-1392 و 94-1393) به‌صورت آزمایش مرکب در دانشگاه گنبد کاووس به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که هر دو مدل به‌خوبی قادر به توصیف تغییرات شاخص سطح برگ بوده‌اند و هیچ‌کدام برتری نسبی بر دیگری ندارند. همچنین حداکثر شاخص سطح برگ (LAImax) در رقم کوهدشت در هر دو سطح کودی در هر دو مدل بالاتر از رقم دوروم بود. همچنین نتایج نشان داد که کلیه مدل‌ها به‌خوبی روند تغییرات ماده خشک تجمعی را در برابر روز پس از کشت در هر دو سطح کودی نشان دادند اما در این بین، مدل‌های ریچاردز، نمایی متقارن، نمائی بریده و ویبول به لحاظ مقادیر آماره‌های محاسبه شده، کمی مناسب‌تر از سایر مدل-ها بودند، ضمن اینکه از پارامترهای بدست آمده در این مدل‌ها می‌توان در مطالعات مربوط به مقایسه ارقام و تیمارهای مختلف، آنالیز رشد و شبیه سازی رشد و تولید گندم استفاده نمود. تفاصيل المقالة