پژوهش حاضر وضعیت موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بررسی کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و در زمرۀ تحقیقات کمّی از نوع توصیفی-پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر مدارس اثربخش دورۀ متوسطه شهر بندرعباس (3000 نفر) بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای-تصادفی و از طریق فرمول کوکران، دانش آموزان دوره متوسطه اول و دوم دخترانه و پسرانه به تعداد585 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه فرهنگ مدرسه الساندرو و ساد (1997) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. برای توصیف و تحلیل داده های پرسشنامه از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار استنباطی با نرم افزارSPSS25، استفاده گردید. داده های بدست آمده حاکی از آن بود که فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب، از دیدگاه دانش آموزان دختر به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر،روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است و فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان پسر، به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر زیاد است و در مؤلفه روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است. همچنین فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر، به ترتیب در مؤلفه های انتظارات هنجاری و فرصت های آموزشی زیاد است. بنابر نتایج این پژوهش می توان گفت؛ پذیرش متقابل و وجود احترام، باعث می شود دانش آموزان روابط دوستانه و صمیمانه ای با یکدیگر و با معلمان برقرار کنند. باید توجه داشت که یکی از عوامل زمینه ساز کجروی و بی هنجاری در یک محیط این است که فرد به این باور برسد امکانات و فرصت ها به صورت عادلانه و مساوی تقسیم نشده اند.همچنین اگر در مدرسه ای، میزان رعایت قوانین توسط دانش آموزان بالا باشد، آنان احساس خودمختاری، شایستگی و ارتباط بیشتری خواهند نمود. تفاصيل المقالة

هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی عوامل، مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بود. این پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه مدیران و معلمان مدارس اثربخش (تیزهوشان، نمونه دولتی، شاهد) دوره متوسطه (اول و دوم) شهر بندرعباس بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از رویکرد هدفمند و با روش انتخاب صاحب نظران کلیدی، و استفاده از معیار اشباع نظری استفاده گردید. ابزار پژوهش در بخش کیفی، فرم مصاحبه باز پاسخ بود. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار Nvivo در قالب نظریة داده بنیاد از طریق فن تحلیل مضمون و کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. تعیین اعتبار داده‌های کیفی با استفاده از تکنیک‌های تأیید پذیری و اعتماد پذیری انجام شد. نتایج حاکی از آن است که مضمون فراگیر عوامل فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، به صورت مضامین پایه (78 مضمون) و سازمان دهنده (7 مضمون و 7 بعد) دسته بندی شدند. مؤلفه های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، عبارتند از: 56 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده: عناصر فرهنگی، مدرسه، روش‌های انتقال فرهنگ؛ به طوری که مضامین سازمان دهنده در 10 بعد طبقه‌بندی شدند. تفاصيل المقالة