همانطور که امروزه مطرح است، علم پزشکی یک شبه رشد و توسعه پیدا نکرده است. این علم به علت تلاش میلیون ها نفر در طول تاریخ بشریت شکل گرفته است. در این بین واقعیت این است که یکی از پرچم داران این مسئولیت مقدس (علوم پزشکی) مسلمانان هستند. مسلمانان در فرازهای از عصر عباسی این أکثر
همانطور که امروزه مطرح است، علم پزشکی یک شبه رشد و توسعه پیدا نکرده است. این علم به علت تلاش میلیون ها نفر در طول تاریخ بشریت شکل گرفته است. در این بین واقعیت این است که یکی از پرچم داران این مسئولیت مقدس (علوم پزشکی) مسلمانان هستند. مسلمانان در فرازهای از عصر عباسی این علم را بیش از هر تمدن دیگری توسعه داده اند. بنابراین در این مقاله تلاش شده است به برجسته کردن این واقعیت که رنسانس اروپا تا حدی مدیون اختراعات و اکتشافات طب اسلامی دوره عباسیان است پرداخته شود و راه های انتقال این علم از شرق به غرب مورد مطالعه اسنادی قرار گیرد. در پژوهش پیش رو جهت تبیین و تحلیل پیشرفت های دانش پزشکی در عصر عباسی و راه های انتقال آن به مغرب زمین "نظریه پخش" به عنوان چهارچوب نظری کار مبنا قرار گرفته است. بر این اساس مبدأ تأثیر گذار در عرصه دانش طب جهان اسلام در عصر عباسی لحاظ شده و مقصد تأثیر پذیر، تمدن مغرب زمین در نظر گرفته شده و راه ها و کانال های انتقال در کنار موانع آن ذکر شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، دانش پزشکی جز اولین علومی بود که جهان اسلام بر اساس داده های پزشکی ایران، هند و یونان آن را فرا گرفت و سپس به بهترین نحو ممکن آن را توسعه و به جوامع دیگر سرایت داد.
تفاصيل المقالة
خانواده به عنوان کوچک ترین و مهم ترین نهاد اجتماعی کارکردهای متنوعی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. در این میان زن در این عرصه ها نقش متفاوتی داشته است. در دوره صفوی به پیروی از رویکردهای تاریخ نگارانه، نگرش مرد سالارانه به تحولات تاریخی و اجتماعی وجود داشت. أکثر
خانواده به عنوان کوچک ترین و مهم ترین نهاد اجتماعی کارکردهای متنوعی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. در این میان زن در این عرصه ها نقش متفاوتی داشته است. در دوره صفوی به پیروی از رویکردهای تاریخ نگارانه، نگرش مرد سالارانه به تحولات تاریخی و اجتماعی وجود داشت. از این رو پژوهش حاضر بر آن است نشان دهد در وقایع تاریخی دوران صفوی زنان حضور مؤثر داشته اند اما به تبعیّت از رویکرد تاریخ نگاری، این حضور مطابق با واقع ترسیم نشده است. پرسش اصلی پژوهش، رویکرد منابع تاریخی عصر صفوی به نقش آفرینی زن در جامعه چگونه است؟ می باشد. یافته های این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته نشان می دهد که ، بر خلاف رویکرد کلی منابع تاریخی ، زنان نقش های تأثیرگذار اجتماعی داشتند اما به سبب غلبة نگاه مرد محور در تاریخ نگاری سنتی کمتر به آنها توجه شده است .
تفاصيل المقالة
در دوره سلجوقیان اقسام اقطاع عشیرتی، اقطاع دیوانی، اقطاع نظامی، اقطاع دیوانیان و درباریان و اقطاع شخصی وجود داشته است .در اقطاع غیرنظامی، گرچه مقطعان میتوانستند به قدرت اقتصادی بسیاری دست یابند، اما به دلایل عدیده ازجمله محدویت کمی زمین واگذاری، عدم سکونت دائمی در اقطا أکثر
در دوره سلجوقیان اقسام اقطاع عشیرتی، اقطاع دیوانی، اقطاع نظامی، اقطاع دیوانیان و درباریان و اقطاع شخصی وجود داشته است .در اقطاع غیرنظامی، گرچه مقطعان میتوانستند به قدرت اقتصادی بسیاری دست یابند، اما به دلایل عدیده ازجمله محدویت کمی زمین واگذاری، عدم سکونت دائمی در اقطاع، عدم توانایی تولید ساختارهای مشابه و موازی با حکومت مرکزی، نمی توانستند به تقابل مستقیم با حکومت بپردازند، اما اعطای اقطاع نظامی هرچند در ابتدای این دوره و دوران سلاطینی چون آلب ارسلان و ملکشاه موجب موفقیت سلجوقیان و نگهداشتن امرا و وفاداری آن ها به حکومت مرکزی شد اما به تدریج موجب قدرت گیری اقتصادی و سیاسی امیران مقطع و پس از آن تمایل به افزایش و توسعه قدرت سیاسی در آنان گشت و ضعف نظامی و سیاسی حکومت مرکزی را باعثشد. امیران مقطع تا بدانجا پیش رفتند که شروع به سرکشی و تمرد نسبت به مقام سلطنت شدند. در جنگهای جانشینی بین ملکهای سلجوقی، در ظاهر از قدرت نظامی خود در حمایت از ملکهای مدعی سلطنت برمی آمدند اما در نهان در جهت تسلط بر ساختار سلطنت و هدایت و رهبری امور مربوط به سلطنت نه تنها ملکهای دلخواه را برتخت می نشاندند و دیگری را عزل می نمودند بلکه حتی تا قتل سلاطین پیش رفتند و موجب اضمحلال سلطنت سلجوقیان شدند.
تفاصيل المقالة
از جمله آثار تمدنی مهم متاثر از اسلام، پزشکی در قالب آموزههایی است که به طب اسلامی موسوم است. دورۀ عباسی به عنوان دورۀ طلایی جهان اسلام، در علوم مختلف از جمله طب شاهد تغییر و تحولات عمدهای بود .در نتیجۀ اقبال خلافت عباسی به طب، استفاده از متون طبی به زبانهای مختلف عل أکثر
از جمله آثار تمدنی مهم متاثر از اسلام، پزشکی در قالب آموزههایی است که به طب اسلامی موسوم است. دورۀ عباسی به عنوان دورۀ طلایی جهان اسلام، در علوم مختلف از جمله طب شاهد تغییر و تحولات عمدهای بود .در نتیجۀ اقبال خلافت عباسی به طب، استفاده از متون طبی به زبانهای مختلف علمی آن روزگار از جمله میراث پزشکی یونان و روم بود که در قالب ترجمههای متعدد به جهش قابل توجه طب اسلامی انجامید. از سویی درتلاش خلافت اسلامی جهت توسعۀ قلمرو نفوذ خود، به مرور سیطرۀ طب اسلامی در کشورهای اروپایی با تدریس و ترجمه آثار دانشمندان مسلمان از جمله رازی و ابن سینا را در پی داشت. مقالۀ حاضر تلاش میکند روند اثرگذاری طب اسلامی دورۀ عباسی را بر تمدن مغرب زمین مورد بررسی قرار دهد. با طرح این سوال اصلی که طب اسلامی دورۀ عباسی چه ویژگیهایی داشته و تاًثیرات خود بر تمدن مغرب زمین را چگونه اعمال کرده است؟ روش پژوهش مقاله نیز مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی با شیوۀ کتابخانهای است. نتیجۀ حاصل از پژوهش نیز حاکی از این نکته است که دورۀ خلافت اسلامی نه تنها از ادوار درخشان بالندگی این رشته از علوم است، بلکه نقطۀ اوجی از نفوذ و قلمروی گستردۀ علمی جهان اسلام در مغرب زمین به شمار میرود.
تفاصيل المقالة
سلجوقیان که خود یکی از قبایل 22 گانه اُغُزهای ترکمن بودند، با ائتلاف و اتحاد بین قبایل ترکمن و ایلات ترک به مرزهای شرقی خلافت عباسی هجوم آوردند و اولین حکومت قبیلها محور را در دوره اسلامی بنیان گذاردند. به همین سبب آنها نقش ویژهای برای ترکمنان و ترکان در تشکیلات نظامی أکثر
سلجوقیان که خود یکی از قبایل 22 گانه اُغُزهای ترکمن بودند، با ائتلاف و اتحاد بین قبایل ترکمن و ایلات ترک به مرزهای شرقی خلافت عباسی هجوم آوردند و اولین حکومت قبیلها محور را در دوره اسلامی بنیان گذاردند. به همین سبب آنها نقش ویژهای برای ترکمنان و ترکان در تشکیلات نظامی خود قائل شدند. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی نقش قبایل مختلف در ارکان سپاه سلجوقیان است. روش پژوهش به شیوه تاریخی و توصیفی-تحلیلی در چارچوب نظری نظام و هویت مبتنی برقبیله است. پس از توصیف هجوم قبایل ترکمن و ترک بهویژه از قرن چهارم و از بین رفتن مرزهای شرقی ایران به تحلیل نقش هرکدام از قبایل در ارکان سپاه سلجوقی پرداخته شد و این نتیجه بهدست آمد که پس از تأسیس حکومت سلجوقیان و همکاری ایرانیان با آنها در اداره حکومت، بهتدریج نقش قبایل ترکمن و ترک در سپاه سلجوقیان کم شد و جای آنها را سوارهنظام تعلیمدیده از غلامان ترک گرفت. این قضیه به همراه افزایش قبایل ترکمن و ترک در این دوره در بسیاری از نواحی ماوراءالنهر و خراسان بزرگ و بهعلاوه روحیه سرکش امرای ترکمن موجب بروز تقابل میان حکومت مرکزی و قبایل شد که در نهایت موجب تضعیف و سرنگونی حکومت سلجوقیان توسط قبایل ترکمن اُغُز گشت.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications