مقدمه: بازیافت نیتروژن یکی از فاکتورهای مهم در بررسی عملکرد آنزیم ها در هیدرولیز پروتئین های غذایی محسوب می شود و در نتیجه میزان بازدهی فرایند در طی هیدرولیز آنزیمی بوده که از جنبه اقتصادی نیز مهم می باشد. بهینه سازی بازیافت نیتروژنی پروتئین هیدرولیز شده، می تواند باعث صرفه جویی در زمان، هزینه و میزان آنزیم مورد استفاده گردد، این پژوهش نیز به منظور دستیابی به این اهداف صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش از روش آماری سطح پاسخ جهت بهینه سازی شرایط فرآیند هیدرولیز پروتئین آب پنیر با استفاده از آنزیم آلکالاز استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق دما، زمان و نسبت آنزیم به سوبسترا بودند که برای رسیدن به بیشترین میزان بازیافت نیتروژن این متغیرها در محدوده دمای 52-43 درجه سانتی گراد، زمان 175-65 دقیقه و مقدار آنزیم90-45 واحد آنسون بر کیلوگرم پروتئین انتخاب شدند. آزمایشات براساس طرح مرکب مرکزی انجام شد. یافته‌ها: شرایط بهینه برای رسیدن به بیشترین میزان بازیافت نیتروژن شامل دمای 1/47 درجه سانتی گراد، زمان 2/173 دقیقه و نسبت آنزیم به سوبسترای 98/87 واحد آنسون بر کیلوگرم پروتئین به دست آمد و تحت این شرایط میزان بازیافت نیتروژن 66/70 درصد حاصل شد. ضریب رگرسیون (R2) حاصل برای مدل ارائه شده (ازنوع درجه دوم) 9747/0 بود. این مقادیر بیان گر دقت بالای مدل برای پیش بینی شرایط واکنش با متغیرهای مختلف می باشد. نتیجه‌گیری: پیشرفت در تکنولوژی تولید پروتئین هیدرولیز شده امکان استفاده مناسب از منابع پروتئینی مختلف و غیر قابل دسترس را فراهم کرده است. پروتئین‌های هیدرولیز شده آب پنیر نیز به عنوان منبعی غنی از پپتیدهای سلامتی بخش با خواص عملکردی و سایر ویژگی های مطلوب، قابلیت کاربرد در فرمولاسیون‌های غذایی را دارند. Manuscript profile