موسیقی نوعی رفتار انسان تلقی می‌شود که از نظر تأثیر بسیار نیرومند است. موسیقی را باید اولین ابزار بیان غریزی انسان دانست. آن چه که مسلم است انسان از همان آغاز آفرینش برای توصیف حالت‌های درونی خویش از رقص و آواز استفاده می‌کرده است. موسیقی در تاریخ ایران باستان سابقه‌ای بسیار طولانی دارد. بررسی آثار و مدارک نشان‌دهنده جایگاه والای موسیقی در ایران باستان است و موسیقی در تشریفات مذهبی ایران نقش موثری داشته است. هدف از این پژوهش، شناخت ابزار و ادوات موسیقی دوران باستان به ویژه ساز مکشوفه از گورستان عصر‌آهن گوهر‌تپه و اهمیت نقش زن در خنیاگری و موسیقی است. با توجه به کاوش‌ها و بررسی‌هایی که در محوطه‌های عصر‌آهن منطقه مازندران و گیلان صورت گرفته، تا به حال چنین سازی به دست نیامده است. زیرا این ساز از شاخ گاو ساخته شده و قسمت انتهای آن که از فلز نقره است با هفت میخ به بدنه ساز پرچ شده است. در کنار این تدفین علاوه بر ساز فوق ماسکی از جنس مفرغ، زیورآلات، اشیای فلزی، مهره‌های لاجورد و تعدادی ظروف سفالین کشف گردیده که نشان‌دهنده جایگاه والای شخص متوفی و نقش زن در خنیاگری و موسیقی عصر‌آهن ایران است. این پژوهش با روش تحلیلی – تجربی و با استفاده از مطالعات میدانی صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهد ساز مکشوفه از گوهر‌تپه که شبیه به ساز ‌نی است، جزو سازهای بادی محسوب می‌شود که از قدیمی‌ترین سازهای دوران باستان بوده است. Manuscript profile

کوشانی‌ها از جمله حکومت‌های قدرتمندی بودند که در اوایل قرون میلادی بر کلیه نواحی خراسان بزرگ، تاجیکستان، ازبکستان، تمامی افغانستان و شمال پاکستان حکومت می‌کردند. کوشانی‌ها دارای اقتصاد بسیار شکوفایی بودند و با کشورهای اطراف منطقه خود بویژه ایران، یونان، جنوب هند و بخشهایی از چین، معاملات تجاری و بازرگانی داشتند. به همین دلیل سکه ها و مهرهای زیادی از این دوره از نواحی مختلف تحت سیطره آنها بدست آمده، که به لحاظ باستانشناسی دارای اهمیت زیادی است. هدف از این پژوهش، شناسایی دقیق نقوش، بویژه نقوش سمبلیک و نمادین مهرهای کوشانی و دسته بندی آنها است. مساله اساسی این پژوهش، مطالعه و بررسی نقش مایه‌های نمادین مهرهای مسطح کوشانی و کوشانی – ساسانی، بر اساس مهرهای موجود در موزه لندن است، که در علم باستان شناسی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در این پژوهش با استفاده از روش تاریخی – تحلیلی و با استفاده از متون و منابع کتابخانه‌ای به شناسایی نقش مایه‌های نمادین مهرهای کوشانی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر عناصر نقشی این مهرها شامل نقوش انسانی و حیوانی بوده است و با توجه به مذاهب مختلفی که در بین کوشانی‌ها رواج داشته، نقوش نمادین که وجود ادیان مختلف در این دوره را ثابت می‌کند، در بین نقوش این مهرها دیده می‌شود. تعدادی از مهرهای کوشانی و کوشانی – ساسانی بدست آمده از این دوره نیز دارای کتیبه به خط و زبان باکتریایی هستند، که خط روی آنها شباهت زیادی به خط یونان باستان دارد. Manuscript profile

تپه‌های باستانی در حقیقت عناصر فرهنگی – اجتماعی، تاریخ، میراث فرهنگی و هویت گذشته نیاکان ما را نشان می‌دهد. لذا ثبت و بررسی تپه‌ها و محوطه‌های باستانی، می‌تواند در حفاظت از این آثار کمک شایانی کند. استان مازندران به دلیل شرایط مناسب اقلیمی و زیست محیطی از گذشته‌های دور محل اقامت گروه‌های انسانی بوده است. شهرستان چالوس که منطقه مورد بحث در این پژوهش می‌باشد، از شهرهای قدیمی استان مازندران است که در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. این شهر سابقه تاریخی فراوانی دارد و نام آن در گذشته‌های دور شالوس بوده است که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است. هدف از این پژوهش، معرفی و کشف محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس، مطالعه سفال‌های مکشوفه از این محوطه‌ها و تعیین قدمت آن‌ها می‌باشد. در این تحقیق، با استفاده از بررسی میدانی و مشاهدات عینی به کشف محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس و مطالعه سفال‌های مکشوفه از این محوطه‌ها پرداخته شده است. در پژوهش فوق، پنج محوطه باستانی شامل محوطه‌های خانه‌سر، کُلُمه، کُمِرلَت، کوتاه‌کشک و قلعه‌سنگی مورد شناسایی قرار گرفتند و با استفاده از سفال‌های جمع‌آوری شده از سطح این محوطه‌ها، مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و قدمت آن‌ها مشخص گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس در بخش مرزن‌آباد و کلاردشت واقع شده‌اند و بر اساس سفال‌های مکشوفه از آن‌ها، می‌توان گفت بیشتر محوطه‌های فوق مربوط به عصر آهن III و دوره‌های تاریخی به ویژه دوره اشکانی و ساسانی هستند. Manuscript profile