این مطالعه با هدف تحلیل و تفسیر هویت‌یابی دانش‌آموزان شهر هیر اردبیل صورت گرفته است. جامعه مطالعه، شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول و دوم شهر هیر می‌باشند. از این تعداد، 42 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری نظری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. روش تحلیل تماتیک به شیوه براون و کلارک (2006) بعنوان روش تحقیق این مطالعه استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که در"جهت‌گیری دانش‌آموزان نسبت به خودِ قومی" اغلب آن‌ها (69/05 درصدشان) نگاه منفی نسبت به قوم خودی و عناصر معنایی مرتبط به آن دارند. در نقطه مقابل فقط 11/91 درصد آن‌ها در تعریف خود قومی احساس تفاخر و عزتمندی بروز داده‌اند. بیش‌ترین تصور از "دیگری" یا جهت‌گیری دانش‌آموزان مورد مطالعه با 45/24 درصد مربوط به تهرانی‌ها و بعد از آن فارس‌ها با 40/48 درصد است. دانش‌آموزان در شخصیت‌پردازی‌های خویش، خودِ قومی را در ارتباط با تم‌های فرعی: مشاغل فرودست، سنتی و به روز نبودن، بی‌اخلاقی و ضعف شخصیتی، ترس از خوداظهاری قومی، اقتدارگرایی، دین فقیرانه، تفریح مصرفی، احساس محرومیت، روستامآبی، اسامی نامناسب، خشونت‌طلبی، نوکرصفتی و ... معرفی کرده‌اند و در عین حال "دیگری" را با تم‌های متکبر، قانون‌گریز، پولدار و مشاغل فرادست، بی‌اعتماد، خوش‌گذران، اخلاق مدار و ... معرفی کرده‌اند. Manuscript profile

امروزه مسائل قومی به موضوعی لاینحل بدل شده‌اند. بخش مهمی از این ناکارآمدی به چگونگی مدیریت اقوام که آن هم ملهم از مطالعات قومی است، برمی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه تصویری واقعی از تحولات هویتی در میدان قومی آذربایجانِ ایران سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا هویت‌طلبی قومی از الگوی ثابتی تبعیت می‌کند؟ یا چندگانه‌ است؟ به همین منظور با اتخاذ رویکرد بازنمایی به تحلیل گفتمان‌های رایج در رسانه‌های قومی پرداخت شد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی از نوع قراردادی (متعارف) و ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه نیمه‌استاندارد می‌باشد. جامعه آماری رسانه‌های قومی و روش نمونه‌گیری از نوع نظری می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با انواع هویت‌های قومی در منطقه آذربایجان مواجه هستیم. وارونگی هویتی، ایران‌گرایی سرزمینی، جهان‌گرایی، قومیت‌گرایی قانونی، فدرالیسم قومی، استقلال‌طلبی، الحاق‌گرایی و توران‌گرایی مهم‌ترین گفتمان‌های قومی هستند که از جانب رسانه‌های قومی اشاعه می‌یابند. چنین واقعیتی بازنگری جدی در ابزارهای سنجش قومیت‌گرایی را می‌طلبد؛ امری که در سایه تشابه‌انگاری قومیت‌ها نادیده انگاشته می‌شود. Manuscript profile