کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دست آوردها و امکانات جامعه، یکی از مهم ترین معیارهای اساسی توسعه به شمار می رود. مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می گیرد. فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان استوار است. درباره ی اثر فرهنگ بر توسعه می توان به ایجاد دارایی های زیادی از قبیل مهارت ها و محصولات فرهنگی اشاره کرد که در ارتقای رفاه جامعه اثر به سزایی دارد. هدف از این پژوهش سطح بندی شهرستان های استان خوزستان از بعد توسعه فرهنگی است. جامعه آماری، شامل 24 شهرستان استان خوزستان می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات و داده ها از روش کتابخانه ای اسنادی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل روابط خاکستری استفاده شده است و معیارهای مورد استفاده در سطح بندی گزینه ها، با استفاده از روش مقایسات زوجی (AHP) وزن دهی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر آن است که بین شهرستان های استان خوزستان، از نظر بهره مندی از فضاها و امکانات فرهنگی تفاوت چشم گیری وجود دارد؛ به گونه ای که شهرستان اهواز با بیشترین امتیاز(1/000)، و همچنین شهرستان های بهبهان و دزفول به ترتیب با امتیاز (0/431) و (0/403) از بالاترین رتبه و سایر شهرستان های استان خوزستان از کمترین رتبه از نظر شاخص های توسعه فرهنگی بر اساس مدل تحلیل روابط خاکستری برخوردار می باشند. Manuscript profile

کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع، دست آوردها و امکانات جامعه، یکی از مهم ترین معیارهای اساسی توسعه به شمار می رود. مفهوم توسعه علاوه بر رشد در همه جهات، توزیع متعادل را نیز در بر می گیرد. فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان استوار است. درباره ی اثر فرهنگ بر توسعه می توان به ایجاد دارایی های زیادی از قبیل مهارت ها و محصولات فرهنگی اشاره کرد که در ارتقای رفاه جامعه اثر به سزایی دارد. هدف از این پژوهش سطح بندی شهرستان های استان خوزستان از بعد توسعه فرهنگی است. جامعه آماری، شامل 24 شهرستان استان خوزستان می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات و داده ها از روش کتابخانه ای- اسنادی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل روابط خاکستری استفاده شده است و معیارهای مورد استفاده در سطح بندی گزینه ها، با استفاده از روش مقایسات زوجی AHP)) وزن دهی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر آن است که بین شهرستان های استان خوزستان، از نظر بهره مندی از فضاها و امکانات فرهنگی تفاوت چشم گیری وجود دارد؛ به گونه ای که شهرستان اهواز با بیشترین امتیاز(000/1)، و همچنین شهرستان های بهبهان و دزفول به ترتیب با امتیاز (431/0) و (403/0) از بالاترین رتبه و سایر شهرستان های استان خوزستان از کمترین رتبه از نظر شاخص های توسعه فرهنگی بر اساس مدل تحلیل روابط خاکستری برخوردار می باشند. Manuscript profile

هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت‌ فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره‌ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS‌، گستره شهری مشخص و مکان‌های دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبه‌بندی این مناطق جهت طرح‌های بهسازی از مدل تصمیم‌گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرح‌های بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند. Manuscript profile

در نیم قرن اخیر، در ایران توسعه سرمایه‌داری در چارچوب اقتصاد متکی به نفت، سبب رکود بخش کشاورزی و رشد سریع شهرها گردید. این رشد سریع شهرنشینی به صورت متعادل صورت نگرفت، بلکه سبب رشد شهرهای بزرگ و مانع رشد شهرهای کوچک و روستاها گردید. و به رغم دگرگونی‌ها در نظام شهری ایران، سیمای اسکان و استقرار جمعیت و شهرها تصویر مناسبی را به دست نمی‌دهد. به طور واضح روشن است که گسترش سریع شهرنشینی در ایران به نوبه خود امید به آینده‌ای بهتر را برای میلیون ها انسان شهرنشین از لحاظ داشتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی به یک کابوس بدل کرده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی سعی بر آن دارد با دیدی علمی و استدلالی به بررسی بازتاب‌های شهرنشینی نامتعادل در مناطق شهری ایران و تاثیرات این فرایند در بعد فضایی و در نهایت به تاثیرات این روند در شبکه شهری ایران پرداخته شود.نتایج بدست آمده از واکاوی علمی شهرنشینی نامتعادل حاکی از آن است در صورت ادامه این روند در شهرنشینی ایران شاهد توسعه اجتماعی و اقتصادی ناپایدار، از جمله افزایش درآمد نابرابر، ائتلاف منابع، تخریب محیط زیست، ورود آسیب به میراث طبیعی و فرهنگی ایران خواهیم بود. Manuscript profile

تقریبأ سه دهه است که انقلاب محیط زیستی آغازشده است، در واقع این انقلاب دردهه 1960به وقوع پیوست تا این زمان توسعه فقط با معیارهای اقتصادی سنجیده می شد و خسارات وارده به محیط زیست و منابع طبیعی به حساب نمی آمد، اما پس ازگسترش مسایل محیط زیستی در جهان به ویژه اروپا، مباحث توسعه پایدار مطرح گردید. الگوواره تازه باعنوان توسعه پایدار به مقابله با الگوهای تولید، توزیع و مصرف ناسازگار با طبیعت می‌پرداخت. گسیختگی رابطه انسان با طبیعت، درنتیجه توسعه فناوری دانسته یا ندانسته دربسیاری از موارد منجر به برهم خوردن تعادل محیط و نابودی جلوه‌های مختلف محیط زیستی شده است. با این‌همه، تاپیش از توسعه صنعت مدرن، سیطره طبیعت برزندگی انسان، بسیار بیش‌تر ازسلطه بشر برطبیعت بود. بنابراین دانشمندان و گروه‌های که طرف دار محیط‌زیست بودند جهت تعادل بخشی به رابطه انسان و محیط طبیعی او و آشتی بین انسان مدرن و طبیعت، هماهنگی و هم سویی انسان با طبیعت، و پایان دادن به بحران‌های قرن حاضر دیدگاه‌های مختلفی مطرح کردند. دراین بین اکوویلیج ها درسطح جهان از پراکندگی و مقبولیت بیش‌تری برخودارهستند. این تحقیق با هدف معرفی اکوویلیج ها و بررسی اجزاء مختلف آن ها و همچنین معیارها و مشخصه های این نوع سکونت‌گاه‌ها پرداخته‌شده است.برای شناخت ویژگی‌های این نوع سکونتگاه‌ها از روش اسنادی و به سایت‌های اینترنتی مرتبط در این زمینه مراجعه شد. از مهم ترین ویژگی های روستاهای اکولوژیک توجه به ابعاد توسعه پایدار و مخصوصأ بعد اکولوژیک آن می باشد. Manuscript profile

شهرداری مسئول مدیریت شهر است و به عنوان هسته مرکزی مدیریت شهر، هدایت، نظارت و جلب مشارکت سایر مجموعه ها می باشد و رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری می تواند شاخصی مناسب برای سنجش عملکرد شهرداری باشد. یعنی هر چه شهرداری عملکرد بهتری داشته باشد، رضایت شهروندان بیشتر خواهد شد. از این رو این مقاله در تلاش است تا با استفاده از دیدگاه شهروندان، میزان رضایت آنان از عملکرد شهرداری هندیجان را در 4 شاخص خدمات شهری، عمران شهری، نظارت و خدمات اجتماعی و فرهنگی مورد سنجش قرار دهد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و جامعه آماری را کلیه ساکنان شهر هندیجان در سال1390که 26929 می باشند، تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شده و نمونه گیری به روش نمونه گیری متناسب با حجم در محلات 7 گانه شهر هندیجان تعیین گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری هندیجان در سطح پایینی قرار دارد. علاوه بر این بیشترین رضایت شهروندان از شاخص خدمات شهری، پس از آن شاخص عمران شهری و شاخص خدمات فرهنگی و اجتماعی است. کمترین میزان رضایتمندی نیز مربوط به شاخص نظارت است. Manuscript profile

طرح مسئله: شهر اهواز علی رغم سابقه چندین دهه برنامه ریزی و ... با این مشکل مواجه بوده و هست که چشم اندازها و اهداف برنامه های شهری جامه عمل نمی پوشند. بنابراین برای فائق آمدن بر مشکلات و تضمین موفقیت برنامه ریزی شهری، شناخت پاره ای از آسیب ها و مشکلات برنامه ریزی شهری در این شهر ضرورت می یابد. هدف: پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی برنامه ریزی شهری موفق و مطلوب در شهر اهواز صورت گرفته است. بنابراین پژوهش از نظر هدف کاربردی می باشد. از لحاظ روش، این پزوهش توصیفی-تحلیلی است. آسیب های مورد نظر نیز در سه دسته کلی آسیب های انسانی، آسیب های فرایندی و آسیب های ساختاری از نظر کارشناسان امور شهری، در شهر اهواز مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. نتایج: با بررسی ابعاد و متغیرهای پژوهش، با استفاده از روش آنتروپی شانون از نظر اهمیت در عدم موفقیت و دستیابی به برنامه ریزی شهری مطلوب و موفق، آسیب های انسانی با امتیاز 5866/0 بیشترین وزن و امتیاز را به خود اختصاص داده است و پس از آن مشکلات ساختاری و مشکلات فرآیندی به ترتیب امتیازهای2338/0 و 1794/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج به دست آمده بر اساس آزمون Tنیز یافته های حاصل از ضریب آنتروپی شانون را مورد تأیید قرار می دهد. همچنین تحلیل رابطه براساس ضریب همبستگی پیرسون، نشان می دهد بین مؤلفه ها ی انسانی، فرایندی، ساختاری و عدم دستیابی به فرایند برنامه ریزی شهری موفق و مطلوب در این شهر رابطه خطی مثبت و معنی دار برقرار می باشد. نتایج به دست آمده بر اساس مدل برازش رگرسیونی نیز حاکی از آن است که همگی این شاخص ها در عدم دستیابی به فرایند برنامه ریزی مطلوب و موفق در شهر اهواز تأثیر مستقیم دارند. Manuscript profile

شبکه استقرار جمعیت و نظام سلسله مراتب شهری در کشورهای مختلف از جمله کشورهای در حال توسعه از عدم تعادل محسوسی برخوردار است. کشور ایران نیز از این قاعده مسثنی نیست. مقاله حاضر با روش شناسی توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی و تحلیل نظام شهری استان اصفهان با تکیه بر نحوه پراکندگی جمعیت شهرهای این استان انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل ها وتکنیک های رایج در زمینه تحلیل نظام سلسله مراتب شهری، همچون، مدل حد اختلاف طبقه ای، قانون مرتبه- اندازه، منحنی لورنز، ضریب تراکمی جینی و روش های بررسی میزان نخست شهری همچون شاخص نخست شهری، شاخص دوشهر، شاخص چهار شهر(شاخص کینزبرگ)، شاخص چهارشهر مهتا و شاخص موماو و الوصابی استفاده شده است. این مقاله از حیث نوع تحقیق، کاربردی است و جامعه آماری آن کل شهرهای استان در سرشماریهای نفوس و مسکن سالهای 1375 تا1390 می باشد. یافته های این مطالعه حاکی از وجود شکاف چشمگیر در بین شهرهای استان و عدم تعادل در سلسله مراتب شهری است. به گونه ای که مدل های بکارگرفته شده نشان می دهد شهر اصفهان در تمام طول دوران به صورت نخست شهر ظاهر شده و با سایر شهرهای استان فاصله زیادی دارد و این فاصله با گذشت زمان بیشتر شده است. Manuscript profile

دستورات و قوانین فراگیر اسلام،در شکل گیری اجتماعی،سیاسی و اقتصادی جوامع اسلامی موثر بوده و در این چارچوب،شهر بیشترین توجه را به خود مبذول نموده است؛به گونه ای که بسیاری از صاحبنظران،اسلام را اصولا دینی شهری نامیده اند.بنابراین جای تعجب نیست که دین اسلام دارای رهنمودهایی در ارتباط با برنامه ریزی و مدیریت اقتصادی شهرها باشد،به صورتی که،به نظر می رسد بتوان از اقتصاد اسلامی در حوزه شهر نیز سخن راند.اما مسئله این است که تاکنون با توجه به اهمیت آن و علیرغم تمام تلاشها، به اندازه کافی به این امر مهم پرداخته نگردیده است.لذا در این راستا، این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و تحلیل محتوای ژرفانگر در ترکیب با پهنانگر و مصاحبه با خبرگان به هدف تبیین مفاهیم بنیادین اقتصاد اسلامی در سه شاخه مذهب،نظام و علم اقتصادی و ارتباط اینها با فقه اقتصادی مرتبط با برنامه ریزی و مدیریت شهرهای کشور به تحقیق پرداخت.که در مجموع کاربستی مقدماتی به همراه پیشنهاداتی ارائه گردید. Manuscript profile

امروزه بافت فرسوده شهری به‌عنوان یکی از نگرانی های اصلی مدیران شهری به‌ویژه در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و انسانی است. کلان‌شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن 11 کانون بافت فرسوده با 1102 هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل نیز به عنوان مجموعه‌ای از اقدامات جهت به حداقل رساندن آسیب‌پذیری جهت ایمنی بخشی به بافت فرسوده آن را روشن نموده است. هدف این پژوهش اولویت‌بندی ایمن‌سازی بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز با رویکرد پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحقیقات انجام شده بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار (Arc GIS) استفاده شده است. مدل به کار رفته منطق فازی(Fuzzy Logic) است که از عملگر گاما(Gamma) 0.9 در همپوشانی15 مؤلفه استفاده شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در منطقه یک، 8 محله درگیر بافت فرسوده بوده که پس از تحلیل مشخص گردید که کوی یوسفی در اولویت اول و محلات 60 پاره، صابئین مندائی و بازار عبدالحمید در اولویت پنجم قرارگرفته‌اند. علت آسیب‌پذیری بالای بافت فرسوده کوی یوسفی را می‌توان در ریزدانگی بالا، تراکم بالای جمعیت(800-400 نفر در هکتار)، بافت با مصالح سست، نفوذناپذیری بالا و کاربری غالب مسکونی که ازنظر پدافند غیرعامل یک کاربری با آسیب‌پذیری بالا بوده، دانست. در مقابل از دلایل قرارگیری بافت فرسوده محله بازار عبدالحمید در اولویت پنجم را می توان غلبه بالای بافت نوساز، کاربری غالب تجاری، تراکم پایین جمعیت(کمتر از 100 نفر در هکتار) و نفوذپذیری بالا دانست و درمجموع می‌توان گفت که ازجمله عوامل مهم افزایش آسیب‌پذیری بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز را می‌توان در تراکم بالای جمعیت، ریزدانگی بالای بافت، جنس مصالح سست و نفوذپذیری پایین بافت جهت امدادرسانی بهتر در زمان وقوع بحران نام برد. Manuscript profile

در پژوهش پیش رو با هدف اصلی ارائه ی استاندارد پارک شهری متناسب با نیاز معلولین، سالمندان و کودکان، میزان سرانه مطلوب فضای سبز و چگونگی پراکندگی پارک ها و سطح کیفیت و خدمات رسانی آنها در منطقه 4 اهواز متناسب با جمعیت موجود مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. کودکان، سالمندان و معلولان، بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایر شهروندان، نیازمند دسترسی و استفاده مطلوب از امکانات و خدمات عمومی می باشند، لذا در این تحقیق با هدف کسب رضایت خاطر این گروه خاص از شهروندان بعنوان جامعه هدف، وضع موجود تمام پارک های منطقه 4 شهر اهواز بعنوان محدوده و قلمرو پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. روش این پژوهش پیمایشی با استفاده از ابزار مشاهده و برداشت میدانی و از طریق توزیع پرسشنامه خبره سنجی و مصاحبه شفاهی با شهروندان می باشد. پس از مطالعه منابع و مصاحبه با کارشناسان و صاحب نظران، معیارها و شاخص های استاندارد جهت ارائه الگوی مناسب و بهینه متناسب با نیاز جامعه هدف استخراج و پس از مطالعه و پردازش اقدام به امتیاز دهی با استفاده از روش AHP گردید. نتایج نشان می دهد که پارک های شهری منطقه مورد مطالعه قادر به میزبانی از جامعه مورد نظر نمی باشند و به آنها بهره کافی نمی رسانند. شاهد این ادعا وضعیت فعلی این فضاهای سبز عمومی و پارک های موجود بوده که تردد و استفاده بهینه جامعه هدف را با مشکل مواجه ساخته است.در نهایت جهت ارتقا سطح خدمت رسانی فضای سبز و پارک شهری برای جلب رضایت شهروندان مورد مطالعه راهکارها و پیشنهادات مربوطه ارائه گردیده است. Manuscript profile

جامعه خواهی، جامعه گرایی یا سوسیالیسم، اندیشه ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که برای ایجاد یک نظم اجتماعی مبتنی بر انسجام همگانی می کوشد؛ جامعه ای که در آن تمامی قشرهای اجتماعی سهمی برابر در سود همگانی داشته باشند.این ایدئولوژی از گذشته بر تمامی عرصه ها اثرگذار بوده و امروزه نیز در چارچوب شاخه هایی از آن چون سوسیالیسم بازار، سوسیال دموکراسی، سوسیالیسم علمی، سوسیالیسم اسلامی و غیره همچنان اثرگذار می باشد.بنابراین جای تعجب نیست که شهرسازی نیز از ایدئولوژی سوسیالیسم به گونه ای متأثر شده باشد که از آن به حوزه شهرها و شهرسازی سوسیالیستی یاد گردیده و مطالعات فراوانی در سطح جهان در این باره انجام گرفته باشد. اما مسئله این است که در ایران به این مهم، بسیار کمتر از آنچه شایسته آن است؛ پرداخته شده است.لذا در این راستا، این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات ژرفانگر و با بهره گیری از مطالعات کنابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت.یافته های تحقیق نیز در چارچوب نظام های برنامه ریزی فضایی و شهرسازی کشورهای اتحاد جماهیر شوروی(سابق)، اروپای شرقی و چین ارائه گردید. بر مبنای این یافته ها عدالت از دغدغه های این ایدئولوژی در برنامه ریزی فضایی و نظام شهرسازی بوده و در این راستا، هدف بلافصل یک شهرساز عبارت است از حذف موانعی که موجب منافع نابرابر شهروندان در شهرها می گردد در این ارتباط، از دیدگاه ایدئولوژی سوسیالیسم، انسان کانون هستی است که طبیعت با کمک دولت و بهره گیری از تکنولوژی می تواند به وسیلۀ طرح های مهندسی مورد بهره گیری قرار گیرد.در این کشورها، نظام برنامه ریزی از بالا به پائین بوده است. همچنین بر مبنای یافته های تحقیق یک نگرش واخد در ارتباط با رابطۀ شهر و روستا و برنامه ریزی فضایی در این ارتباط مشخص نمی گردد. این نظام برنامه ریزی فضایی و شهرسازی دارای تفاوت ها و نیز تشابهاتی با نظام برنامه ریزی فضایی و شهرسازی کشورهای غربی می باشد که در متن پژوهش به آن ها اشاره گردیده است. Manuscript profile

زمین لغزش یکی از پدیده های طبیعی است که در تحول و فرسایش اشکال زمین مشارکت دارد. این پدیده زمانیکه جوامع انسانی را تحت تأثیر قرار میدهد میتواند به حادثه خطرناکی تبدیل شود. که موجب خسارات جانی و مالی وازجمله تخریب منابع طبیعی، تخریب مناطق مسکونی، از بین رفتن مزارع و زمینهای کشاورزی و جاده‌ها، تخریب پل ها، خطوط راه‌آهن، بسته شدن تونل ها، شکسته شدن سدها و تخریب دکل‌های برق و مواردی از این قبیل می شود. در این پژوهش به پهنه بندی خطر زمین لغزش روستای دره گز قلندران با استفاده از مدل AHPدر سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شده است. شیب، جهت شیب، ارتفاع، کاربری زمین، توپوگرافی ، میزان بارش به عنوان پارامترهای اصلی و موثر در پهنه بندی زمین لغزش حوضه مورد نظر انتخاب شده اند. پس از تهیه لایه داده ها با استفاده از پارامترهای فوق برای تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش از مدل وزن دهی و تحلیل رابطه ی AHP در نرم از ARC GISاستفاده شد. نتایج بدست آمده از مدل وزن دهی AHP، وتطبیق آن با لغزش های روی داده در حوضه مورد نظر بیانگر آن است که پارامترحساسیت سازندها به فرسایش با بیشترین وزن (219/0) و کاربری اراضی (173/0)و کم ترین ارتفاع (052/0) کم ترین وزن بدست آوردند و سایر شاخص ها به ترتیب شامل ، بارش، ارتفاع می باشد و کمترین وزن متعلق به لایه آبراه ها می باشد. پس از هم پوشانی لایه ها نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در 4گروه بسیار زیاد،زیاد، متوسط،کم، خیلی کم تهیه شد. Manuscript profile

گردشگری از مهم‌ترین فعالیت‌های انسان معاصر است که همراه با به وجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی روش زندگی انسان‌ها را دگرگون می‌سازد. امروزه صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیرساخت‌ها برای نیل به توسعه پایدار به شمار می‌آید و به‌عنوان یکی از عوامل اقتصادی کشورها از سوی برنامه‌ریزان اقتصادی پذیرفته‌شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل پتانسیل‌های گردشگری شهر برازجان هست. جامعه هدف شامل متخصصین، کارشناسان گردشگری، گردشگران و رهگذرانی است که از منطقه مورد مطالعه دیدن کرده‌اند. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون‌های T تک نمونه‌ای، فریدمن و کای اسکوئر در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد در بیشتر ظرفیت‌های گردشگری شهر برازجان، مقدار محاسبه بیش‌ازحد مبنا است و مهم‌تر اینکه در بیشتر ظرفیت‌ها این تفاوت به لحاظ آماری معنادار است و وضعیت گویه های مربوط به جاذبه‌های گردشگری چشم‌گیر و معنادار است و به بیان دقیق‌تر، شهر برازجان از لحاظ شرایط طبیعی با میانگین 22/17، مذهبی با میانگین 17/15 و تاریخی با میانگین 56/9 دارای پتانسیل بالای گردشگری در استان بوشهر هست. Manuscript profile

در دین اسلام؛ شهر، انسان و قواعد اسلامی کنار هم قرار می‌گیرند و در اینجاست که قرآن مواردی که برای زندگی جمعی انسان لازم است بیان می‌کند. پس مفهوم شهر اسلامی مطرح می‌شود و در قرآن برای شهر اسلامی مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی بیان‌شده است. برای دستیابی به یک شهر دارای نمادهای مطلوب، لازم است الگویی متناسب با ویژگی‌های آن فرهنگ و مٌلهم از آموزه های دینی شکل گیرد. این پژوهش ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی می باشد و داده ها و اطلاعات آن با استفاده از روش‌ کتابخانه ای و مصاحبۀ عمیق به‌دست‌آمده‌اند. روش مورد استفاده در این پژوهش، گراندد تئوری یا نظریۀ زمینه ای است. جامعۀ آماری این تحقیق با توجه به قلمرو موضوعی آن، شامل 18 نفر از افراد آگاه و متخصص در حوزۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، جامعه‌شناسی و شهرسازی است که به شیوۀ نمونه گیری هدفمند انتخاب‌شده‌اند. مصاحبه با جامعۀ هدف تا زمان رسیدن به حد اشباع ادامه یافت. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون محتوا استفاده گردید. هدف از انجام این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت پایداری شهرهای آینده متناسب با نمادهای اسلامی و معرفی ساختار و ویژگی‌های معماری و شهرسازی ایرانی - اسلامی است. مقوله و شاخص‌های تأثیرگذار بر پایداری شهرهای آینده و نمادهای اسلامی از دیدگاه صاحب‌نظران عبارت‌اند از: در شاخص‌های اجتماعی (احساس هویت، امنیت، و اصل عدالت و...)، در مؤلفه‌های اقتصادی (محله‌های خوداتکا، مسکن مناسب و آرام و همچنین استطاعت مالی شهروندان و...)، در ابعاد کالبدی (کاربری‌های ترکیبی و پیاده محوری) و مؤلفه‌های مهم و کلیدی در پایداری شهرهای اسلامی از دیدگاه زیست‌محیطی (همزیستی با طبیعت و سازگاری با اقلیم)، از دیدگاه پاسخگویان استخراج‌ شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عناصر کلیدی در شهرهای ایرانی و نمادهای اسلامی در فراموشی هویت بومی در طراحی نمادهای شهری و ضعف در نظام برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که الگوها متناسب بافرهنگ بومی نیست و ناسازگار با فرهنگ غنی ایران است. یافته ها نشان می دهد طراحی فضاهای شهری و نوع معماری بناهای یک شهر تأثیر به‌سزایی در زیست پذیری و حیات شهری دارد. کالبد بی‌جان فضاها با حضور شهروندان جان می‌گیرد و تعلق خاطر آنان موجب رونق و حفظ فضاهای شهری می‌شود. Manuscript profile

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه‌ای، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها از نظر برخورداری در زمینه های مختلف است. هدف از انجام این پژوهش بررسی درجه پیشرفت نواحی روستایی (دهستان‌ها) شهرستان دزفول می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. روش گرد آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای که بر گرفته از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 می‌باشد. جامعه آماری دهستان‌های شهرستان دزفول می باشد. شاخص‌های مورد استفاده در سه بخش بهداشتی- درمانی، رفاهی زیر بنایی و فرهنگی- مذهبی در نظر گرفته شده و با استفاده از سه مدل SAW ، TOPSIS و VIKOR مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل توپوگرافی و عامل دسترسی به مرکز شهرستان در میزان پیشرفت دهستان‌ها تاثیر دارد به گونه‌ای که دهستان‌هایی که اکثر آبادی‌های آن در مناطق دشتی واقع شده‌اند و همچنین به مرکز شهرستان دسترسی بیشتری دارند از میزان پیشرفت بیشتری برخوردار هستند. Manuscript profile

در این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش‌ها و نارسایی‌های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگونگی اولویت چالش‌های مراحل ساختاری طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز و چگونگی تأثیر این مراحل بر تحقق پذیری رویکرد راهبردی در طرح ریزی توسعه شهری در کلان‌شهر اهواز می‌باشد. جامعه نمونه پژوهش 60 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش می‌باشد. برای جمع آوری داده‌ها به روش دلفی هدف‌مند و پیمایشی به صورت ابزار پرسش‌نامه اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که اولاً بر اساس نتایج مدل فازی مرحله ساختاری تهیه طرح ها با توجه به چالش‌های شناسایی شده دارای بیشترین اولویت برای بهبود شرایط در بین مراحل ساختاری هشت‌گانه رویکرد راهبردی در کلان‌شهر اهواز می باشد و ثانیاً با توجه به نتایج مدل معادلات ساختاری AMOS مرحله سیاست گذاری دارای تأثیر معناداری در راستای تحقق رویکرد برنامه ریزی راهبردی در فرایند طرح ریزی توسعه شهری در کلان شهر اهواز می باشند. Manuscript profile

        در سال­های اخیر، مطالعه درباره­ی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تاب­آوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها توجه بسیاری از صاحب­نظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به رویکرد آینده­پژوهی و از آن جمله نقش و جایگاه آن در ارتقای تاب­آوری از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد آینده­پژوهی است. هدف این مقاله سنجش تاب­آوری شهری و تدوین استراتژی­های مبتنی بر سناریو در مبحث تاب­آوری می­باشد که با ترسیم تصاویری از آینده صورت گرفته است. برای آینده­نگری تاب­آوری شهری از تعداد 35 نفر از متخصصین در حوزه شهری پرسش­گری به عمل آمد و نتایج حاصل از بررسی آنان برای شناسایی عوامل کلیدی بر شکل­دهی تاب­آوری اجتماعی در آینده مورد استفاده قرار گرفت. سپس به منظور سنجش تاب­آوری اجتماعی از آزمون‌های آماری کولموگروف- اسمیرنوف و تی­تک نمونه‌ای، استفاده شد. در بخش آینده­پژوهی نیروهای پیشران با تکنیک­دلفی مشخص و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم­قطعیت، اولویت­بندی­شده و برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم­افزار (Micmac) استفاده شده است. با توجه به میانگین ارزش تاب­آوری­اجتماعی که عددی زیر میانگین نظری (میانگین نظری4) را نشان می­دهد، می­توان گفت که تاب­آوری اجتماعی کلانشهر اهواز از وضعیت خوبی برخوردار نیست. و نتایج به دست آمده از نرم­افزار Micmac، از بین این عوامل پایین­بودن میزان درآمد (با امتیاز 422) تاثیرگذارترین عامل کلیدی در تاب­آوری این کلان­شهر و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و شاخص پایین­بودن مشارکت با مجموع 201619 ارزش ستونی محاسبه شده، دارای بیشترین میزان اثرپذیری بوده­­اند. Manuscript profile