انقلاب چهارم تکنولوژیک واقعیتی است که هم اکنون تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی را در جهان تحت تاثیر خود قرار داده و خواهد داد. در این راستا، شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی دو پدیدۀ تکنولوژیک متاثر از این انقلاب هستند که توجهات را در دنیای پیشرفته به خود جلب نموده و حتی در این مسیر، اقداماتی آغاز گردیده است. اما مسئلۀ این پژوهش این است که این توجهات و اقدامات در کشور ایران مشاهده نمی گردد. شاهد آن که این مقاله، اولین پژوهش در زمینۀ شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی می باشد که در یک مجلۀ علمی دانشگاهی انتشار یافته است. هدف کلی این تحقیق طرح مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی به هدف بهره گیری آگاهانه در کشور ایران با توجه به تجربیات آموخته شده از انقلاب های تکنولوژیک پیشین بوده است. این مقاله در زمرۀ پژوهش های بنیادی محسوب می گردد. سوال محور بوده و به صورت اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. همچنین، در زمرۀ پژوهش های کیفی است، که به صورت اکتشافی از طریق روش تحلیل محتوای کیفی پاسخ به سوال های پژوهش را در پی می گیرد. جامعۀ آماری پژوهش گستره ای وسیع از اسناد علمی مرتبط با مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی را در برمی گیرد؛ که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس، نمونه های مطالعاتی انتخاب گردیدند. یافته های تحقیق بر اساس سوال های پژوهش انسجام یافت و در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق راهکارهایی 5 گانه پیشنهاد گردید. Manuscript profile

حوادث ترافیکی موتورسیکلت در کشور علیرغم طرح هایی که تاکنون مطرح و به انجام رسیده اند،هنوز، سهمی عمده از خسارات جانی و مالی حوادث ترافیکی را شامل می شود.اما مسئله این است که این حوادث چند بعدی می باشند که بالطبع برخوردهای چند بعدی را طلب می نماید؛امری که در کشور کمتر به آن پرداخته شده است.نمودار ایشیگاوا،تکنیکی در جهت استخراج عوامل موثر بر مشکل می باشند،بنابراین از آنجایی که هدف این پژوهش کاهش حوادث ترافیکی موتورسیکلت در کشور می باشد؛به نظر می رسد که بتوان از نمودار ایشیگاوا در جهت واکاوی علل حوادث ترافیکی موتورسیکلت و نیز ارائه راهکارهای کاربردی و سیاستی در جهت کاهش این حوادث و همچنین استخراج مشکلات مدیریتی که به نظر می رسد کشور در این زمینه نیز در ارتباط با حوادث ترافیکی موتورسیکلت با مشکل مواجه است،استفاده نمود.بر این اساس به سبب اهمیت موضوع این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و نیز مشاهدات ژرف نگر و مصاحبه با خبرگان و موتورسیکلت سواران و با بهره گیری از نمودار ایشیگاوا در تلفیق با طوفان فکری به تحقیق پرداخت.در چارچوب یافته های تحقیق و در ارتباط با آزمون و اثبات فرضیه ها از نمودار ایشیگاوا در علت یابی حوادث ترافیکی موتورسیکلت و نیز ارائه راهکارهایی در جهت کاهش این حوادث استفاده و همچنین به مهمترین آسیب های جدی وارده بر مدیریت حوادث ترافیکی موتورسیکلت در کشور اشاره شد. Manuscript profile

امروزه هوشمند نمودن شهرها، از جمله مهمترین راهبردها در جهت بهبود رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شهروندان و کاهش معضلات متعدد کنونی شهرها محسوب می گردد. اما مسئله این است که در نبود یک تعریف علمی واحد، مفهوم شهر هوشمند برای بسیاری از افراد مبهم است و اغلب به تفاسیر شخصی منجر می شود؛ و محتویات و مرزهای این مفهوم هنوز گنگ و نامفهوم و در مخاطره هستند؛ که این مسئله در نهایت می تواند در عمل موجب عدم دستیابی به اهداف شهر هوشمند گردد. این مسئله، به ویژه از آن سو اهمیت دوچندان می یابد که پدیده های نوین کریپتو و شهرهای متاورس به این مفاهیم اضافه گردد. لذا این پژوهش، به سبب اهمیت موضوع، در راستای کمک به حل این مسئله به تحقیق پرداخت. این مقاله در زمرۀ پژوهش های بنیادی محسوب می گردد. سوال محور بوده و با اتخاذ رویکردی اکتشافی و به صورت اسنادی- کتابخانه ای، با تجزیه و تحلیل بیش از 1121 سند علمی معتبر در دسترس شهرهای هوشمند انجام گردیده است. بر اساس یافته های تحقیق، ضمن طبقه بندی تعاریف شهر هوشمند، در سه دستۀ گسترده، مبتنی بر فناوری و بر اساس پایداری؛ به لحاظ گونه های غالب تتبعات نیز، پژوهش ها در چهار شاخۀ پژوهش های مفهومی، پژوهش های قیاسی، فرامطالعات و پژوهش های موردی مورد تحلیل واقع گردیدند. ضمن آن که تحولات پنداره های شهر هوشمند در گذر زمان، به ویژه در ارتباط پدیدۀ کریپتو و شهرهای متاورس، مورد واکاوی قرار گرفت. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، در راستای آینده نگاری بهینۀ شهرهای کشور، راهبردهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

شهرسازی و معماری مبتنی بر ایدئولوژی سرمایه داری که به تدریج در قرون نوزدهم و بیستم بر زندگی بشر، امروزه سایه افکنده، حاصل برهم کنش هایی با پارادایم های مدرنیسم و سپس پست مدرنیسم بوده است که در طول یک دورۀ نسبتاً طولانی اتفاق افتاده است.بنابراین جای تعجب نیست که در سطح جهان تحقیقات متعددی در این زمینه انجام یافته باشد.امّا در ایران مسئله این است که به این امر مهم کمتر پرداخته شده است؛ مسئله ای که در نهایت موجب عدم درک عمیق فرایندها و در نهایت نمادها و نمودهای آن در نظام معماری و شهرسازی کشور گردیده است.لذا در این راستا، این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی ژرفانگر مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت.مطالعه از نوع اکتشافی و بنیادی می باشد. بر اساس یافته های تحقیق که در چارچوب مدرنیسم، پست مدرنیسم و پست پست مدرنیسم و در ارتباط با معماری و برنامه ریزی شهری طرح گردید، ایدئولوژی سرمایه داری و پارادایم های مدرنیسم و پست مدرنیسم دارای برهم کنش هایی بوده که در این میان پست مدرنیسم به عنوان واکنشی به نتایج مدرنیسم می باشد و در میان این برهم کنش ها و واکنش ها است که بسیاری از نمادها و نمودها شهری آفریده شده است. Manuscript profile

این تحقیق به هدف پاسخگویی به چگونگی بنیادهای هستی شناسی، شناخت شناسی و روش شناسی تبیین مسائل در جغرافیای انسانی با روشی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام یافته است. انجام این پژوهش در راستای عدم توجه کافی به بحث ماهوی تبیین در جغرافیای انسانی در تحقیقات انجام یافته در کشور از یک سو و اهمیت تبیین مسائل در جغرافیای انسانی سازمان یافته است. بر اساس یافته های تحقیق، مشخص گردید که می باید سخن از روش شناسی ها در جغرافیای انسانی گفت؛ که به سبب تفاوت در هستی شناسی انواع نگرش ها و مکاتب جغرافیایی و بالطبع شناخت شناسی آنها می باشد. در واقع در روش شناسی جغرافیای انسانی، طیفی از روش شناسی های تبیین گرای اثبات گرا به ویژه پوزیتیویسم منطقی و بیزگرایی از یک طرف و روش شناسی های تفهم گرای کیفی هرمنیوتیک سه گانه و نیز یک گفتمان سوم، مبتنی بر نظریۀ پیچیدگی و آشوب که مدعی تلفیق تببین و تفهم در جغرافیای انسانی است؛ مطرح می باشد. در انتها نیز، بر اساس یافته های تحقیق، پیشنهاد جهت تحقیقات آتی طرح گردید. Manuscript profile

جای شک نیست که پایتخت،نخست شهر و کلانشهر ملی کشور،تهران،به دلیل مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی،اقتصادی،زیرساختی و زیست محیطی و از جمله سازمان فضایی؛ به مرحله بحران شدید رسیده است.در این راستا،به نظر می رسد؛که به علت تفرق های متنوع،آنچه که بیش از هر چیز در این بحران شدید حائز اهمیت بوده و هست،نظام مدیریت حاکم بر این شهر و عدم هدایت و کنترل سازمان فضایی این کلانشهر آن هم منبعث از رهیافت ها و رهنمودهای مدیریت یکپارچه شهری باشد.لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و در مواردی بهره گیری از مشاهدات میدانی و مصاحبه با خبرگان و با نگرشی سیستمی،تاریخ نگارانه و آینده پژوهانه به هدف آسیب شناسی سازمان یابی فضایی و مدیریت کلانشهر تهران منطبق بر رهیافت ها و رهنمودهای منبعث از آرمان مدیریت یکپارچه که اکنون در حوزه های متفاوت سیاستگذاری و راهبردی،آرمان قابل تاکیدی محسوب می گردد؛به پژوهش پرداخت.بر اساس یافته های تحقیق،کلانشهر تهران که وارث سیاست های تمرکزگرای یک نظام بسیط متمرکز نفتی است دارای تفرق های عملکردی،قوانین،تکثر منافع،اجتماعی،سیاسی،کالبدی و فضایی و اکولوژیک می باشد؛که لازم است در ابتدا ضمن کاهش تفرق های مذکور؛سطح متناسبی از تمرکززدایی سیاسی و مدیریتی و اقتدار لازم برای سیاستگذاری،برنامه ریزی و اجرا در سطح محلی ارائه و در نهایت از مدیریت یکپارچه شهری مبتنی بر استقرار حکمروایی خوب شهری و بهره گیری از راهبردگزینی استفاده گردد.در انتهای پژوهش راهکارهایی مستخرج از یافته های تحقیق نیز پیشنهاد گردید. Manuscript profile

لیبرالیسم، مهمترین اصل فکری و فلسفی نظام سرمایه داری مبتنی بر ماتریالیسم است که با داشتن مبانی و آموزه هایی در ارتباط با افراد، آزادی، عدالت، دولت، اخلاق، اقتصاد وغیره؛ البته در شاخه های مختلف آن بی شک نقش غیر قابل انکاری در برنامه ریزی شهرها در جهان داشته است به گونه ای که ریشه بسیاری از نهله های فکری در پارادایم برنامه ریزی شهری را می باید در لیبرالیسم جستجو کرد.امّا مسئله این است که در مجموعه تحقیقات کشور کمتر به آن به صورت مستقل پرداخته شده است.بنابراین پژوهش حاضر به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی ژرفانگر مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت.نوع تحقیق از نوع اکتشافی- بنیادی است.بر مبنای یافته های نحقیق، از آن جا که هدف اصلی نظام سرمایه داری مبتنی بر لیبرالیسم تلاش در راه حداکثر کردن بازۀ اقتصادی است؛ این شهرها با رواج الگوی مصرف گرایی و نیز گسترش حومه نشینی مواجه بوده است.البته هر یک از مهمترین شاخه های آن شامل لیبرالیسم کلاسیک، اجتماعی و نئولیبرالیسم رهنمودهای متفاوتی در جهت رسیدن به حداکثر بازۀ اقتصادی و راندمان در شهرها دارند. Manuscript profile

رشد لجام گسیخته، پدیده ای است که بسیاری از شهرها، به ویژه کلانشهرها را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. در این راستا، رشد هوشمند شهری، الگویی توانمند و جامع نگر می باشد که سعی اصلاح این وضعیت دارد. کلانشهر اهواز نیز دهه ها است که از عوارض رشد سریع و پرنوسان در عذاب بوده و بنابراین مدتی است که با توجه به تجربۀ جهانی، حرکت در چارچوب الگوی رشد هوشمند شهری برای این کلانشهر توصیه می گردد. این پژوهش نیز با درک ضرورت و اهمیت پژوهش در این حوزه، با روشی توصیفی- تحلیلی به هدف تحلیلی بر شرایط موجود کلانشهر اهواز به لحاظ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری به تحقیق پرداخت. جامعۀ آماری پژوهش مناطق 8 گانۀ کلانشهر اهواز می باشد؛ که داده های مربوط به شاخص های 81 گانۀ رشد هوشمند شهری در مقیاس این مناطق و در چهارچوب 4 معیار کالبدی- کاربری اراضی، اجتماعی- اقتصادی، دسترسی- حمل و نقل و زیست محیطی با استفاده از روش های وزن دهی آنتروپی، تاپسیس، کاکس باکس و آزمون های آماری شاپیرو- ویلک، کولموگروف- اسمیرنف، آنوا، دانکن، توکی و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردیدند. ضمن این که برای نقشه سازی پهنه بندی از نرم افزار Arc GIS 10 استفاده گردید. بر اساس قسمتی از نتایج پژوهش، در کل کلانشهر اهواز از وضعیت مناسبی به لحاظ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری برخوردار نبوده و تفاوتی معنی دار بدین لحاظ مابین مناطق این کلانشهر وجود دارد. از نتایج دیگر پژوهش آن که، از نظر شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، به ترتیب مناطق 4، 3، 2، 1، 8، 5، 7و 6 رتبه بندی گردیدند، به طوری که منطقۀ 4 دارای بهترین وضعیت و منطقۀ 6 دارای بدترین وضعیت تشخیص داده شد. در انتها نیز، بر اساس یافته های پژوهش راهکارهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ روند کاوش های شهر هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو، به منظور آسیب شناسی و پیشنهاد راهکارهایی می باشد. روش شناسی این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است؛ و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری پژوهش، تعداد کاوش های اینترنتی واژگان شهر هوشمند و شهرالکترونیک است که در سطح جهان انجام می یابد، و نمونه ی آماری این پژوهش، کاوش های واژگان شهر هوشمند و نیز شهر الکترونیک در کشورهای ایران، امارات متحدۀ عربی، ایالات متحدۀ آمریکا، استرالیا و بریتانیا است؛ که درون وبگاه گوگل انجام یافته است. همچنین در راستای، برداشت روشن تری از روند جهانی در حوزه های کاوش مورد نظر این پژوهش؛ و مقایسه با روند کاوش ها در کشورهای مورد مطالعه، از میانگین کاوش های جهانی، استفاده گردیده است. بازه ی زمانی مورد بررسی از دی ماه 1382 تا آذرماه 1398 می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق، روند کاوش های شهر هوشمند در ایران برخلاف روند جهانی و نیز کشورهای مورد مطالعه، یکنواخت و بطئی و در سطحی بسیار نازل است؛ به کاوشها به زبان انگلیسی توجه ای مبذول نمی گردد؛ و بر خلاف روند جهانی و کشورهای مورد مطالعه، به کاوش های شهر الکترونیک نسبت به شهر هوشمند توجۀ بیشتری می گردد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که روند کاوش های شهر هوشمند در کشور ایران با روند شتابان جهانی و کشورهای مورد مطالعه متناسب نبوده است؛ و بر مبنای چهار رویکرد نسبت شهر هوشمند و شهر الکترونیک، شامل، تشابه شهر هوشمند و شهر الکترونیک، همپوشانی شهر هوشمند و شهر الکترونیک در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات، شهر هوشمند تکامل یافته شهر الکترونیک و شهر الکترونیک جزئی از شهر هوشمند ، رویکرد غالب در کاوش های کشورهای پیشرو به سوی رویکردهای سوم و چهارم است؛ در حالی که در کشور ایران، اصولا رویکردی مشاهده نمی شود و غلبه نیافته است و همچنان، کاوش های شهر الکترونیک به زبان فارسی در کشور در غلبه کامل است. Manuscript profile

امروزه شهرهای هوشمند، از جمله مهمترین راهبردهایی است که در جهت افزایش راندمان ها و کیفیت محیط شهری و در نهایت، جذب هر چه بیشتر سرمایه ها در فضای شبکه ها در عصر جهانی شدن و جامعه ی اطلاعات مطرح است. در ایران نیز به تبع تمام کشورهای جهان تلاش هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که این تلاش ها به نتایج ملموسی نرسیده است. این در حالی است که مرتبا اخباری از موفقیت رقبای منطقه ای ایران، یعنی کشورهای حاشیه ی جنوبی کشور منتشر می گردد. این مسئله می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، اما این پژوهش به منظور پاسخ به این سوال انسجام یافته است: روند کاوش های شهر هوشمند در ایران، نسبت به رقبای منطقه ای اش (کشورهای منتخب همسایه ی جنوبی)، چگونه است؟. هدف از پاسخگویی به این سوال در واقع، آسیب شناسی روند کاوشها در کشور به هدف ارائه راهکارهایی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری تحقیق، کاوش های اینترنتی در گوگل در جهان است؛ که کاوش ها در ایران، عربستان سعودی، امارات متحدۀ عربی، بحرین، قطر انتخاب شده است. بازه ی زمانی انجام پژوهش نیز به مدت 16 از دی ماه 1382 تا آذرماه 1398 می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق، روند کاوش های شهر هوشمند در ایران، در مقایسه با کشورهای همسایۀ جنوبی اش از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. Manuscript profile

تصادفهای راههای روستایی از جمله چالشهایی است که کشور با آن مواجه بوده،لذا جهت کمک در کاهش آن نیاز به راهکارهایی است، ازجمله این راهکارها،بنا به تجربیات جهانی، استقرار سامانه حمل و نقل هوشمند است.اما مسئله این است که این سامانه در عمل در راههای روستایی کشور وجود ندارد.در این راستا، به نظر می رسد که استقرار سیستم حمل و نقل هوشمند در کشور با چالشهایی مواجه بوده و در این زمینه به نظر می رسد که در صورت تبیین این چالشها بتوان راهکارهای کاربردی و سیاستی در این زمینه ارائه داد.لذا این پژوهش که از نوع تحلیل علی است.به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و همچنین مشاهده و مصاحبه ژرف نگر نسبت به تبیین چالش های استقرار سامانه حمل و نقل هوشمند در راههای روستایی کشور به هدف طرح راهکارهای کاربردی و سیاستی در راستای کاهش این تصادفات اقدام نمود. در چارچوب یافته های تحقیق، چالشهای استقرار سامانه فوق الذکر در چهار گروه عوامل ذاتی نهفته در روستاها،عوامل بیرونی،عوامل بینابین وعوامل درونی تقسیم بندی گردیده و نسبت به تبیین عوامل زیرمجموعه هریک به تفکیک اقدام گردید.در این قالب، می توان گفت که استقرار سامانه حمل و نقل هوشمند در راههای روستایی کشور با چالشهای جدی مواجه است که لازم است،رفع شود.در انتها نیز بر اساس یلفته های تحقیق راهکارهای کاربردی وسیاستی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

شهر اسلامی واژه مناقشه آمیزی است که خواستگاه و منشاء مباحث گسترده و دنباله داری است که مفهوم آن از آغاز تاکنون تحولات و تطورات گوناگونی را تجربه نموده است.اما مسئله این است که تاکنون به اندازه کافی به این تحولات و تطورات مفهوم شهر اسلامی به صورت منسجم پرداخته نشده است.توجه به این مسئله از آن رو اهمیت می یابد که گذشته چراغ راه آینده می باشد.بنابراین با توجه به اهمیت موضوع،این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر تحلیل محتوای پهنانگر در ترکیب با ژرفانگر اسناد حاصل از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مصاحبه با خبرگان به هدف جستاری بر تحولات و تطورات مفهوم شهر اسلامی به تحقیق پرداخت.یافته های تحقیق در بخش هایی چون نظریه های ظهور مفهوم شهر اسلامی،نظریه های تجدید نظرطلبانه و نظریه های پیشرو و نیز انواع رویکردها و نظریه های مرتبط با مفهوم شهر اسلامی در کنار تدقیقی بر عوامل موثر شهر اسلامی از دیدگاه غربیان و خاورشناسان و در مقابل از دیدگاه منابع اسلامی انسجام یافت.در انتهای پژوهش نیز بر اساس یافته های تحقیق،راهکارهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

امروزه در سطح جهان، شهرهای هوشمند از جمله مهمترین راهکارهایی است که در جهت مقابله با معضلات متعدد شهری طرح شده است. امر مهمی که چندی است در کشور ایران نیز، طرح، و فعالیت هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که نتایج این فعالیت ها ملموس نبوده است. این مسئله ناشی از عوامل متعددی است،که در این راستا، این پژوهش به موضوع تحقیق و توسعه و در این ارتباط به کاوش ها به عنوان سطح ابتدایی و پایه ای تحقیقات پرداخته و به دنبال پاسخ به این سوال است که: روند کاوش های شهر هوشمند در ایران نسبت به روند کاوش ها در جهان چگونه است؟.روش انجام این پژوهش توصیفی و تحلیلی است که در انجام آن، از ابزار گوگل ترندز استفاده گردیده است. جامعۀ آماری پژوهش کاوش های انجام یافته در گوگل در ارتباط با شهر هوشمند و شهر الکترونیک، به ویژه در داخل کشور در مقایسه با جهان می باشد. بازۀ زمانی پژوهش نیز از دی ماه 1382 تا آذر ماه 1398 بوده است. بر اساس یافته های تحقیق، روند جاری در کاوش شهرهای هوشمند به لحاظ شتاب و نیز حجم، با روند جهانی متناسب نبوده است. همچنین در کاوش ها، بر خلاف روند جهانی، شیفت از کاوش های شهر الکترونیک به شهر هوشمند اتفاق نیفتاده است. و به ویژه این که، کاوش ها در حوزۀ شهر هوشمند، در ایران، از پراکنش متعادلی برخوردار نبوده است. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

به اعتقاد قریب به اعتقاد متخصصین اصولاً اسلام از آن جایی که جهت تحقق اهدافش نیاز به شهر دارد؛ دینی شهری محسوب می گردد. بنابراین به نظر می رسد که دین اسلام دارای شناسه هایی در جهت تشخص بخشی در حوزه های شهرسازی و برنامه ریزی شهری باشد. امّا مسئله این است که به اندازۀ اهمیت این مهم در جهت استقرار شهرهای ایرانی- اسلامی آیندۀ کشور پرداخته نشده است. مسئله ای که می تواند این استقرار را با مشکلات عدیده ای مواجه نماید. در این راستا، این پژوهش، به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به هدف استخراج شناسه های تشخص بخش شهرسازی و برنامه ریزی در شهرهای اسلامی به تحقیق پرداخت.نوع تحقیق بنیادی- اکتشافی است.بر اساس یافته های تحقیق که در محورهای متعددی طرح گردید، اسلام دارای شناسه هایی در جهت تشخص بخشی در حوزه های شهرسازی و برنامه ریزی شهری برخوردار می باشد. Manuscript profile

جامعه خواهی، جامعه گرایی یا سوسیالیسم، اندیشه ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که برای ایجاد یک نظم اجتماعی مبتنی بر انسجام همگانی می کوشد؛ جامعه ای که در آن تمامی قشرهای اجتماعی سهمی برابر در سود همگانی داشته باشند.این ایدئولوژی از گذشته بر تمامی عرصه ها اثرگذار بوده و امروزه نیز در چارچوب شاخه هایی از آن چون سوسیالیسم بازار، سوسیال دموکراسی، سوسیالیسم علمی، سوسیالیسم اسلامی و غیره همچنان اثرگذار می باشد.بنابراین جای تعجب نیست که شهرسازی نیز از ایدئولوژی سوسیالیسم به گونه ای متأثر شده باشد که از آن به حوزه شهرها و شهرسازی سوسیالیستی یاد گردیده و مطالعات فراوانی در سطح جهان در این باره انجام گرفته باشد. اما مسئله این است که در ایران به این مهم، بسیار کمتر از آنچه شایسته آن است؛ پرداخته شده است.لذا در این راستا، این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات ژرفانگر و با بهره گیری از مطالعات کنابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت.یافته های تحقیق نیز در چارچوب نظام های برنامه ریزی فضایی و شهرسازی کشورهای اتحاد جماهیر شوروی(سابق)، اروپای شرقی و چین ارائه گردید. بر مبنای این یافته ها عدالت از دغدغه های این ایدئولوژی در برنامه ریزی فضایی و نظام شهرسازی بوده و در این راستا، هدف بلافصل یک شهرساز عبارت است از حذف موانعی که موجب منافع نابرابر شهروندان در شهرها می گردد در این ارتباط، از دیدگاه ایدئولوژی سوسیالیسم، انسان کانون هستی است که طبیعت با کمک دولت و بهره گیری از تکنولوژی می تواند به وسیلۀ طرح های مهندسی مورد بهره گیری قرار گیرد.در این کشورها، نظام برنامه ریزی از بالا به پائین بوده است. همچنین بر مبنای یافته های تحقیق یک نگرش واخد در ارتباط با رابطۀ شهر و روستا و برنامه ریزی فضایی در این ارتباط مشخص نمی گردد. این نظام برنامه ریزی فضایی و شهرسازی دارای تفاوت ها و نیز تشابهاتی با نظام برنامه ریزی فضایی و شهرسازی کشورهای غربی می باشد که در متن پژوهش به آن ها اشاره گردیده است. Manuscript profile

امروزه حرکت به سوی شهرهای هوشمند نه تنها یک واقعیت، بلکه یک لزوم در راستای حل معضلات کنونی شهرنشینی بیش از پیش، از جمله در شهر سرشار از مشکلات اهواز می‌باشد. لذا هدف این پژوهش، واکاوی تحقق شهر هوشمند از منظر مولفه‌های کلان این گونه شهرها می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های کاربردی- توسعه‌ای محسوب می‌گردد که سوال محور بوده و به صورت اسنادی- کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنف، شاپیرو- ویلک؛ و آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌های توصیفی از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده گردید و برای گردآوری داده‌های تحلیلی از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل و خبرگان دانشگاهی بود. روش نمونه‌گیری، خوشه‌‍ای دو مرحله‌ای بوده است که در نهایت 142 نمونه انتخاب گردید. روایی محتوایی نهایی پرسش نامه با نظر اساتید در نهایت، بعد از اصلاحاتی تائید گردید و ضریب آلفای کرونباخ 878/0 برای کل پرسش‌نامه، نشان از مطلوبیت و قابل قبول بودن پایایی پرسشنامه داشت. جهت روایی محتوایی کمی پرسشنامه‌ها از 10 نفر خبره، آشنا به کلانشهر اهواز و روش ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) استفاده گردیده است. برای سنجش سندیت پرسشنامه‌ها و این که چقدر قابل اتکا است، از آزمون کندال W (ضریب هماهنگی کندال) ، استفاده گردید. بر مبنای یافته‌های تحقیق وضعیت کلان شهر اهواز از منظر کلان مولفه‌های شکل‌گیری شهرهای هوشمند در شرایط کنونی مناسب نیست. Manuscript profile