یکی از مهمترین اهداف سیاستهای عمومی هر جامعهای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه میباشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت زندگی درسطح مناطقروستایی میپردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستاناسلامآبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت More
یکی از مهمترین اهداف سیاستهای عمومی هر جامعهای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه میباشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت زندگی درسطح مناطقروستایی میپردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستاناسلامآبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت زندگی برخوردارند. ارزیابی کیفیتزندگی در سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و با13 مؤلفه صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق آزمونT تکنمونهای انجام گرفته-است. براساس یافتههای تحقیق، محاسبهمیانگین برخورداری نشان داده که دهستان شیان با47/33درصد مطلوبترین کیفیتزندگی و دهستانحومهشمالی با 43/28درصد پایینترین سطح رضایت از کیفیتزندگی را دارمیباشند. بنابراین برای بهبود کیفیتزندگی در نواحیروستایی مورد مطالعه، برنامهریزی درهمه شاخصهایاجتماعی،اقتصادی و کالبدی لازم است که این مهم از طریق خدماتدهی و ساماندهی به روستاها به ویژه روستاهای کمبرخوردار میتواند تأثیرگذار باشد. واژگان کلیدی: شهرستاناسلامآبادغرب، روستا،شاخصهای اجتماعی،اقتصادی و کالبدی، کیفیتزندگی
Manuscript profile
کلان شهر تهران در شمال کشور و جنوب دامنه رشته کوه البرز واقع شده است. ارتفاع این شهر در بلندترین نقاط شمال به 2000 متر و در جنوبی ترین نقاط به 1050 متر از سطح دریا میرسد. تهران از شمال به نواحی کوهستانی و از جنوب به نواحی کویری منتهی می شود و با توجه به تنوع محیطی، یکی More
کلان شهر تهران در شمال کشور و جنوب دامنه رشته کوه البرز واقع شده است. ارتفاع این شهر در بلندترین نقاط شمال به 2000 متر و در جنوبی ترین نقاط به 1050 متر از سطح دریا میرسد. تهران از شمال به نواحی کوهستانی و از جنوب به نواحی کویری منتهی می شود و با توجه به تنوع محیطی، یکی از کانونهای مهم گردشگری در سطح کشور به شمار میرود. بر اساس ویژگیهای متفاوت مکانی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری در تهران، در مناطق مختلف نیز تفاوتهایی وجود دارد. در این پژوهش سعی شده است ابتدا تصویری از تفاوتهای فضایی شهر معرفی گردد و سپس با شناسایی زیرساختها و توانهای محیطی مبتنی بر ویژگیها و توانهای گردشگری شهر تهران، علل تفاوت ها مشخص شوند. بدین منظور عوامل تاثیرگذار بر گردشگری در دو منطقه مطالعاتی ( منطقه 1و20 ) با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. باتوجه به رویکرد تحقیق مبنی بر توسعه پایدار شهری، از دو منطقه 1و 20 به ترتیب با کاربرد فرمول کوکران 130 نفر در منطقه 1 و 130 نفر در منطقه 20 به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج حاصل از بررسی نمونهها و تهیه جدول سوات ضمن مشخص ساختن نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات در دو منطقه، نشان داد که گردشگری در دو منطقه مطالعاتی دارای تفاوتهایی است. گردشگری در منطقه 1 شهر تهران عموما از نوع طبیعت ـ محور و در منطقه 20 شهر تهران به دلیل قدمت تاریخی و مذهبی، ازنوع گردشگری مذهبی ـ تاریخی به شمار می رود.
Manuscript profile
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
Issue2,Year,
Summer
1399
گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا More
گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است.
Manuscript profile
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
Issue2,Year,
Summer
1399
مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامهریزی راهبردی مورد استفاده قرار میگیرد. از میانه دههی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامهریزی و سیاستهای شهری تبدیل شده است. اما چالشهای پ More
مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامهریزی راهبردی مورد استفاده قرار میگیرد. از میانه دههی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامهریزی و سیاستهای شهری تبدیل شده است. اما چالشهای پیش روی شهرها از موانع مهم در پیوستن به شهرهای خلاق میباشد. در شهر اصفهان سیاستگذاریها و برنامهریزیهای نامناسب شهری و نبود شیوههای کاری هماهنگ و منسجم و به روز و عدم تشریک مساعی میان بخشهای دولتی در سطوح مختلف حکومتی، فعالان بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی و شهری یکی از چالشهای عمده شهر اصفهان به عنوان شهرخلاق است. به همین منظور این پژوهش به بررسی و مطالعه این چالش میپردازد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر اصفهان و حجم نمونه 384 نفر، که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. جهت تحلیل دادهها از نرمافزارهای SPSS، Amos و GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که شاخص وضعیت سیاستگذاری و برنامهریزی شهری و نیز رهبری خلاق در شهر اصفهان با توجه به برآورد آزمون (T) تک نمونهای مطلوب نمیباشد، اما شاخص خلاقیت شهری با توجه به برآورد آزمون تی (t) تک نمونهای مطلوب ارزیابی میشود.
Manuscript profile
عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری، ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه توزیـع آن،تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدا More
عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافیدانان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری، ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می باشد، بی عدالتی در نحوه توزیـع آن،تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جـدی روبرو کرده است. با بررسی میران نابرابری ها در توزیع خدمات و شناسایی الگوی فضایی بی عدالتی در سطح شهر، می توان پی بـرد که کدامیک از خدمات در وضعیت نامناسب تری هستند و بی عدالتی بیشتر در کدام بخش و محلۀ شهری تمرکز یافتـه اسـت تـا از ایـن طریق مدیریت شهری با عمل آگاهانه در توزیع فضایی خدمات عمومی و منافع اجتماعی، نـابرابری هـای فضـایی را کـاهش داده و کیفیت رندگی را ارتقا دهد. رشد روزافزون جمعیت شهرستان قرچک و نیاز ساکنین به خدمات شهری در حال افزایش است. ازاینرو تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانهای و استنتاج یافتههای میدانی در قالب تدوین و توزیع پرسشنامه، در سطح محدوده موردمطالعه صورت گرفته است به بررسی وضعیت برخورداری شهروندان از خدمات و نیز توزیع آنها در سطح روستاها پرداخته است. یافتههای تحقیق با استفاده آزمون موران و روش جینی و همچنین آزمون T-test مورد تجزیه تحلیل قرارگرفته و نتایج بهدستآمده نشان میدهد که خدمات و امکانات مورد بررسی در تحقیق در سطح شهرستان قرچک بهصورت عادلانه توزیع نشدهاند از طرفی نیز نتیجه آزمون سطح رضایتمندی شهروندان از وضعیت خدمات شهری موردبررسی نیز حاکی از نامناسب بودن وضعیت این خدمات در سطح شهرستان قرچک بوده است.
Manuscript profile
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گامی بلند به سوی توسعه اقتصادی همگرا با تغییرات اساسی در اقتصاد و افزایش توان تولیدی اعم از ظرفیتهای ساختاری، انسانی و فرهنگی-اجتماعی است. ایجاد یک منطقه آزاد، امتیازات ویژهای را میتواند به همراه داشته باشد. از جملهی این امتیازات می توان به More
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گامی بلند به سوی توسعه اقتصادی همگرا با تغییرات اساسی در اقتصاد و افزایش توان تولیدی اعم از ظرفیتهای ساختاری، انسانی و فرهنگی-اجتماعی است. ایجاد یک منطقه آزاد، امتیازات ویژهای را میتواند به همراه داشته باشد. از جملهی این امتیازات می توان به ایجاد فرصتهای اشتغال در داخل و خارج و جذب سرمایههای خارجی و همچنین کمک به کشور برای ورود به بازارهای جهانی و گسترش صادرات و همچنین افزایش سهم گردشگری در اقتصاد این نواحی اشارهکرد. توسعه پایدار شهر مستلزم تعامل پایدار انسان با انسان و انسان با محیط می باشد. تعاملاتی که بر اثر آن، شهر از نظر محیط زیستی قابلیت سکونت داشته، از منظر اقتصادی بادوام، از منظر اجتماعی همبسته و از نظر کالبدی تماشایی میگردد. بر پایه وجود ارتباط دو سویه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آنکه گردشگری توانایی کمک به توسعه پایدار را داشته باشد، باید آثار آن در شهر بررسی شده و مورد توجه خاص قرار گیرد. به همین دلیل، امکانات و تسهیلات قانونی، شرایط مساعدی را جهت سرمایهگذاریهای اقتصادی و زیربنایی و گردشگری برای حضور فعالان اقتصادی و گردشگران در مناطق آزاد مهیا کرده است. شهرستان قصرشیرین با داشتن مرزی به طول حدود 180 کیلومتر و دارا بودن دو مرز رسمی پرویزخان که در ارتباط با اقلیم کردستان عراق و مرز رسمی و تاریخی خسروی در ارتباط با دولت مرکزی عراق می باشد که همین امر این شهر را با دیگر شهرهای هم مرز با عراق متمایز می نماید. در این پژوهش از مدل SWOT برای ایجاد ماتریس و تحلیل، و برای امتیازهی به متغیرهای به کار رفته از دیدگاه های کارشناسان امر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف ها بر قوتها و تهدیدات بر فرصت ها برتری داشته و استراتژی باید بر این اساس چیده شود.
Manuscript profile
گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهههای اخیر بسیاری از سکونتگاههای روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفتهاند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالشها تحولات ساختاری و بهتبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاههای روستایی که در حاشیه شهرها بهخصوص شهره More
گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهههای اخیر بسیاری از سکونتگاههای روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفتهاند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالشها تحولات ساختاری و بهتبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاههای روستایی که در حاشیه شهرها بهخصوص شهرهای متوسط و بزرگ هستند میباشد به دلیل اینکه در مباحث مربوط به برنامهریزی فضایی و جغرافیایی هر ساختاری کارکرد ویژه خود را میطلبد. بنابراین درچنین شرایطی به دلیل گسترش و پیشروی کالبد شهر، روستای پیرامونی در خطر استحاله و فرورفتن در بافت و کالبد شهر قرار دارد و همچنین متأثر از تحولات اقتصادی و اجتماعی و نیروهای بیرونی کالبد درونی روستا به خصوص مسکن، در معرض فروپاشی و از هم گسیختگی ساختاری – کارکردی قرار گرفته است. بهطورکلی در این پژوهش برای بررسی تحولات ساختاری-کارکردی مسکن سکونتگاههای روستایی پیرامون شهر اشترینان و بعد مسئله شناسی با روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، تأثیرگذاری 4 عامل و نیروی، 1- محیطی –اکولوژیک 2-اجتماعی –فرهنگی 3- اقتصادی 4-نهادی- سیاسی در اجزای مسکن روستایی مورد تبیین قرارگرفته شده است و از شاخصهایی مانند تغییر در مساحت مسکن،معماری بومی مسکن،کیفیت بناهای مسکونی،طرح نمای مسکن،فرایند مجوز ساختوساز و غیره استفاده گردیده است . این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی -تحلیلی می باشد.جامعه آماری پژوهش شامل 41 روستا با7740 خانوار در بخش اشترینان شهرستان بروجرد می باشد.از این تعداد 20 درصد روستاها به عنوان نمونه تعیین شدند و سپس حجم نمونه خانوار بر اساس فرمول کوکران تعیین شد که 134 خانوار را شامل می شودو به همین تعداد نیز پرسش نامه توزیع گردیده است.
Manuscript profile
یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهمترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری میباشد. این تحقیق نشان میدهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکلگیری شهر خلاق و خلاقیت شهرو More
یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهمترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری میباشد. این تحقیق نشان میدهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکلگیری شهر خلاق و خلاقیت شهروندان است. در واقع رابطة رهبری خلاق با متغیرهای تفکر خلاق، خلاقیت محیطهای شهری، برنامهریزی شهری خلاق و حمایت از ایدههای نو و خلاق بررسی میگردد و نقش مثبت آن را در قالب مدل ارتباط چند سطحی رهبری خلاق با نوآوری و خلاقیت شهری را به بحث میگذارد. همچنین اهمیت و ضرورت برنامهریزی از دیدگاه اسلام و نقش جایگاه مدیران و رهبران از منظر معصومین در جوامع بررسی و بر اهمیت آن در برقراری شهر خلاق ایرانی اسلامی تأکید میگردد و نیز نقش چالشهای برنامهریزی شهری خلاق و مدیریت شهری و اثرات نبود سیاستگذاران و مدیران خلاق پویا و نوآور در سازمانها و نیز عدم هماهنگی و انسجام در برنامهریزیهای مربوط به حوزه شهری بررسی میگردد و بر اهمیت یکپارچهسازی و هماهنگی در مقام حکمروایی شهری خلاق تأکید میگردد. در این تحقیق از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این نقشها و اهمیت برنامهریزی و رهبری خلاق در بروز زمینه شهر خلاق پرداخته شده است.
Manuscript profile
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
Issue2,Year,
Summer
1399
گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا More
گسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است.
Manuscript profile
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
Issue2,Year,
Summer
1399
مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامهریزی راهبردی مورد استفاده قرار میگیرد. از میانه دههی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامهریزی و سیاستهای شهری تبدیل شده است. اما چالشهای پ More
مفهوم شهر خلاق، اغلب به عنوان مشکلی از برنامهریزی راهبردی مورد استفاده قرار میگیرد. از میانه دههی 1990 به بعد، ابتدا در بریتانیا و سپس در آمریکا، مفهوم شهر خلاق به یک پارادایم معمول و یک مدل جدید از گرایش به برنامهریزی و سیاستهای شهری تبدیل شده است. اما چالشهای پیش روی شهرها از موانع مهم در پیوستن به شهرهای خلاق میباشد. در شهر اصفهان سیاستگذاریها و برنامهریزیهای نامناسب شهری و نبود شیوههای کاری هماهنگ و منسجم و به روز و عدم تشریک مساعی میان بخشهای دولتی در سطوح مختلف حکومتی، فعالان بخش خصوصی و نهادهای اجتماعی و شهری یکی از چالشهای عمده شهر اصفهان به عنوان شهرخلاق است. به همین منظور این پژوهش به بررسی و مطالعه این چالش میپردازد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر اصفهان و حجم نمونه 384 نفر، که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. جهت تحلیل دادهها از نرمافزارهای SPSS، Amos و GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که شاخص وضعیت سیاستگذاری و برنامهریزی شهری و نیز رهبری خلاق در شهر اصفهان با توجه به برآورد آزمون (T) تک نمونهای مطلوب نمیباشد، اما شاخص خلاقیت شهری با توجه به برآورد آزمون تی (t) تک نمونهای مطلوب ارزیابی میشود.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications