تاریخ سیاسی معاصر ایران شاهد نقش‌آفرینی رجال سیاسی فراوانی می‌باشد. هرکدام از این رجال در دوره‌ی خود‌ سیاست‌های متفاوتی را برای اداره‌ی کشور در پیش گرفته‌اند. در میان قوام و مصدق به عنوان دو شخصیت مطرح و قدرت‌مند نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت سیاسی ایران داشته‌اند.هدف از پژوهش حاضربررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در دولت‌های مصدق و قوام و پاسخ به این سوال کهنقاط اشتراک و افتراق سیاست‌های دولت مصدق و قوام چه بوده‌است؟می‌باشد. فرضیه پژوهش مطرح می‌نماید که هر دو سیاست‌های واحدی را نسبت به گروه‌های مخالف دنبال می‌کردند ولی سیاست‌های دو دولت متاثر از عوامل مختلف مخالفت با شاه تا حدود زیادی یکسان می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش –از نوع مقایسه‌ای بوده و گردآوری داده‌ها براساس منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی می‌باشد.یافته‌ها نشان می‌دهد تفاوت‌های این دو غیرقابل انکار بوده اما شباهت‌هایشان در اهداف و باورهای سیاسی، همچون مشروطه‌خواهی و برداشت غیرنهادی از سیاست و سیاست‌ورزی هم کم نیست.

Manuscript profile

نخستین تجربه تشکیل حزب در ایران به دوران مشروطه باز می‌گردد. اما اولین احزاب سیاسی مشروطه نتوانستند حیات پویایی داشته باشند و بعد از مدت کوتاهی از بین رفتند. در این پژوهش تلاش داریم به این پرسش پاسخ دهیم که چه عواملی در عدم تداوم نخستین احزاب سیاسی عصر مشروطه تاثیرگذار بودند؟ و برای رسیدن به جواب این سوال، فرضیه را نیز چنین مطرح کرده ایم که وجود ساختار سنتی و فقدان مظاهر نوگرایی ایران آن زمان باعث شد تا زمینه‌های لازم برای پیدایش احزاب ایجاد نشود. نوسازی با ایجاد تحرک اجتماعی سبب افزایش میل به مشارکت سیاسی در گروه‌ها و افراد جامعه می‌شود. بنابراین احزاب سیاسی در مراحل خاصی از فرآیند نوسازی جوامع پدیدار خواهند شد. در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی تاریخی و جمع آوری اطلاعات با شیوه کتابخانه‌ای موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم. Manuscript profile

در عصر اطلاعات، رسانه ها بازیگر اصلی سیاست شناخته می شوند به همین دلیل دولت ها و مدیران تلاش می کنند که از طریق رسانه ها اعم از سنتی و نوین تولید قدرت و معنا کنند. رسانه‌هایی که به صورت ایجابی، سلبی یا انتقادی برابر دولت ها پرداخته‌اند. در نوشتار حاضر سیاست دولت‌های اول (احمدی‌نژاد و روحانی) نسبت به رسانه‌های نوشتاری براساس نظریه گرامشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف تبیین رویکردهای دولت‌های نهم و یازدهم نسبت به رسانه‌های نوشتاری به رشته تحریر درآمده و در این مسیر تحلیل‌ها براساس نظریه گرامشی صورت گرفته است. بررسی سیاست و دیدگاه‌های این دو دولت نشان می دهد که رویکرد غالب در دولت احمدی نژاد، مبتنی بر نگاهی کنترل‌گرا بوده است، اما در دولت اول روحانی سعی شد تا با حفظ هژمونی، بستری مناسب و منعطف برای کنشگری طیف های مختلف سیاسی فعال در چارچوب نظام و قانون اساسی مهیا شود، تا این نوع از رسانه‌ها بتوانند به نقد و بررسی وضعیت موجود در عرصه‌های مختلف بپردازند. Manuscript profile

هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل تاثیرگذار بر نزدیکی سیاست های قوام و مصدق طی دوره فعالیت شان می باشد.روش تحقیق کتابخانه ای بوده و با فیش برداری از اطلاعات و منابع موجود به نقد و بررسی این عوامل پرداختیم.یافته ها نشان می دهد ، برداشت مطلوب مصدق و قوام از مشروطه برآیندی از حفظ نظم سیاسی موجود در کنار اصلاحات سیاسی و مشروط کردن نهاد سلطنت بود. در حوزه سیاست خارجی نیز اهداف یکسان اما روش‌های متفاوتی داشتند. هر دو تربیت شده مکتب موازنه ایرانی و دلبسته تعادلی میان دو قدرت با هدف استقلال و اقتدار ملی. اگر برای قوام حضور توازن‌بخش دو قدرت می‌توانست توجیه‌کننده مصالحه و گاه‌ معامله با سفارتخانه‌ها باشد اما مصدق دریافتی تنزه‌طلبانه‌تر داشت. استقلال کشور و پاک کردن دامان آن از نفوذ بیگانه برای او وجهی ارزشی و بلکه شبه مذهبی داشت، ناسیونالیسم پرشور و سازش‌ناپذیر او با موازنه‌گرایی عملگرای قوام یکسان نبود . Manuscript profile

موضوع توسعه و نقش دولت در آن، از بحث‌انگیزترین مسائل حوزه‌هـای گونـاگون تفکر و پژوهش در ایران، طی یک قـرن اخیـر، بـوده اسـت. در مقاله حاضر تلاش شده است تا سیاست‌های اقتصادی تحول-گرایانه در کشور ایران، از دریچۀ تاریخی مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور، حکومت‌های پهلوی اول و دوم بررسی شده و تصویر دولت و سیاست‌های اقتصادی آنان با دیدگاه توسعه‌گرایانه مورد بحث قرار گرفته است. همچنین تصویر دولت و سیاست‌های اقتصادی دولت ائتلافی و دولت یکپارچه اسلامی بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در دوره پهلوی اول، سیاست‌های توسعه گرایانه و بنیادین بسیاری صورت گرفت که می‌توان گفت زیر بنای توسعه در ایران از آن زمان آغاز شد. در دورۀ پهلوی دوم با توجه به افزایش چشمگیر قیمت نقت و سرازیر شدن میلیون‌ها دلار حاصل از فروش آن درآمد دولت افزایش یافت؛ ولی بیشتر این درآمدها صرف تجهیزات جنگی و سلاح‌های خریداری شده از دولت‌های غربی بود؛ چنان که ایران آن زمان به پنجمین ارتش جهان تبدیل شد. در دورۀ جمهوری اسلامی و دولت ائتلاف، هر چند سیاست‌های اقتصادی چندانی صورت نگرفت؛ ولی می‌توان اشاره نمود که سیاست مصادره اموال در این دوره بسیار پررنگ می نمود . در دوره دولت یکپارچه اسلامی سیاست‌های اقتصادی بیشتر حول محورسیاست تشویقی بازگشت به روستا و با توجه به جنگ تحمیلی و تحریم‌های سنگین امریکا، با نظام کوپنی و دخالت دولت در تمامی ارکان اقتصاد با هدف کنترل قیمت‌ها صورت می گرفت. Manuscript profile

تأکید این نوشتار بررسی تاثیرات نفت بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1384 یعنی دوره های ریاست جمهوری  هاشمی رفسنجانی و خاتمی است. تداوم اقتصاد جهانی، مناسبات حاکم بر نظام سرمایه داری کنونی و نیاز روز افزون دنیا به انرژی از جمله چالش هایی است که امنیت سیاسی ایران را تحت تأثیر خود قرار داده اند. از یک نگاه افزایش درآمدهای نفتی، فرصتی برای کشور ها محسوب می شود که موجب افزایش درآمد ارزی شده است، امّا از سوی دیگر مدیریت این منابع درآمدی از جمله چالش جدّی دولت محسوب می شود. نفت کلیدی ترین و در عین حال سیاسی ترین کالای دنیای امروز است و از همین رو سیاستگذارینفتی کشورهای نفت خیز در واقع بخش عمده ای از سیاستگذاری ملّی این کشورها را تشکیل می دهد. همین امر اهمیت توجه به نفت و فرآورده های نفتی را دو چندان کرده است. به طور دقیق این پژوهش ریشه های آسیب پذیری و تقویت امنیت سیاسی ناشی از درآمدهای نفتی را تجزیه و تحلیل کرده است. به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از این مسأله است که سیاست ها و آثار کلی وارد شده در اقتصاد، سیاست و اجتماع طی این دوران ( 1368 – 1384 ) تا حدود بسیار زیادی متأثر از نفت بوده و نتایج آن در قالب تورّم، افزایش حجم نقدینگی و  . . . قابل مشاهده است. نفتی که اکنون به عاملی منفی در اقتصاد ایران تبدیل شده است، با مدیریتی صحیح و خردمندانه می تواند موتور توسعه ی ملی کشور شود. Manuscript profile